Sutra Navigation: Mahanishith ( મહાનિશીય શ્રુતસ્કંધ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1117521
Scripture Name( English ): Mahanishith Translated Scripture Name : મહાનિશીય શ્રુતસ્કંધ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

अध्ययन-५ नवनीतसार

 Translated Chapter :

અધ્યયન-૫ નવનીતસાર
Section : Translated Section :
Sutra Number : 821 Category : Chheda-06
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] से भयवं केरिस गुणजुत्तस्स णं गुरुणो गच्छनिक्खेवं कायव्वं गोयमा जे णं सुव्वए, जे णं सुसीले, जे णं दढव्वए, जे णं दढचारित्ते, जे णं अनिंदियंगे, जे णं अरहे, जे णं गयरागे, जे णं गयदोसे, जे णं निट्ठिय मोह मिच्छत्त मल कलंके, जे णं उवसंते, जे णं सुविण्णाय जगट्ठितीए, जे णं सुमहा वेरग्गमग्गमल्लीणे, जे णं इत्थिकहापडिनीए, जे णं भत्तकहापडिनीए, जे णं तेण कहा पडिनीए, जे णं रायकहा पडिनीए, जे णं जनवय कहा पडिनीए, जे णं अच्चंतमनुकंप सीले, जे णं परलोग-पच्चवायभीरू, जे णं कुसील पडिनीए, जे णं विण्णाय समय सब्भावे, जे णं गहिय समय पेयाले, जे णं अहन्निसानुसमयं ठिए खंतादि अहिंसा लक्खण दसविहे समणधम्मे, जे णं उज्जुत्ते अहन्निसानुसमयं दुवालसविहे तवोकम्मे, जे णं सुओवउत्ते सययं पंचसमितीसु, जे णं सुगत्ते सययं तीसु गुत्तीसुं, जे णं आराहगे स सत्तीए अट्ठारसण्हं सीलंग सहस्साणं, जे णं अविराहगे एगंतेणं स सत्तीए सत्तरस विहस्स णं संजमस्स, जे णं उस्सग्गरूई, जे णं तत्तरूई, जे णं सम सत्तु मित्त पक्खे, जे णं सत्त भय ट्ठाण विप्पमुक्के, जे णं अट्ठ मय ट्ठाण विप्पजढे, जे णं नवण्हं बंभचेर गुत्तीणं विराहणा भीरू, जे णं बहुसूए, जे णं आरिय कुलुप्पन्ने, जे णं अदीणे जे णं अकिविणे, जे णं अणालसिए, जे णं संजई वग्गस्स पडिवक्खे, जे णं सययं धम्मोवएस दायगे, जे णं सययं ओह सामायारी परूवगे, जे णं मेरावट्ठिए, जे णं असामायारी भीरू, जे णं आलोयनारिहे, जे णं पायच्छित्त दान पयच्छण-क्खमे, जे णं वंदन मंडलि विराहण जाणगे, जे णं पडिक्कमण मंडलि विराहण जाणगे, जे णं सज्जाय मंडलि विराहण जाणगे, जे णं वक्खाण मंडलि विराहण जाणगे, जे णं आलोयणा मंडलि विराहण जाणगे, जे णं उद्देस मंडलि विराहण जाणगे, जे णं समुद्देस मंडलि विराहण जाणगे, जे णं पव्वज्जा विराहण जाणगे, जे णं उवट्ठावणा विराहणा जाणगे, जे णं उद्देस समुद्देसाणुण्णा विराहण जाणगे, जे णं काल खेत्त दव्व भाव भावंतरंतर वियाणगे, जे णं काल खेत्त दव्व भावालंबन विप्प-मुक्के, जे णं स बाल वुड्ढ गिलाण सेह सिक्खग साहम्मिय अज्झावट्ठावण कुसले, जे णं परूवगे नाण दंसण चारित्त तवो गुणाणं जे णं चरए धरए पभावगे नाण दंसण चरित्त तवो गुणाणं जे णं दढसम्मत्ते, जे णं सययं अपरिसाई, जे णं धीइमा, जे णं गंभीरे, जे णं सुसोमलेसे जे णं दिनयरमिव अनभि-भवनीए तवतेएणं, जे णं सरीरोवरमे वि छक्काय समारंभ विवज्जी, जे णं सील तव दान भावनामय चउव्विह धम्मंतराय भीरू, जे णं सव्वा सायणा भीरू, जे णं इड्ढि रस सायगारव रोद्दट्टज्झाण विप्पमुक्के, जे णं सव्वावस्सगमुज्जुत्ते, जे णं सव्वावस्सगमुज्जुत्ते, जे णं सविसेस लद्धिजुत्ते, जे णं आवडिय पेल्लियामंतिओ वि णायरेज्जा अयज्जं, जे णं नो बहु निद्दो, जे णं नो बहु भोइ, जे णं सव्वावस्सग-सज्झाय ज्झाण पडिमाभिग्गह घोर परीसहोवसग्गेसु जिय परीसमे, जे णं सुपत्त संगह सीले, जे णं अपत्त परिट्ठावणविहिण्णू जे णं अणुद्धय बोंदी जे णं परसमय ससमय सम्मं वियाणगे जे णं कोह मान माया लोभ ममकारादि इतिहास खेड्ड कंदप्पनाहियवादविप्पमुक्के धम्मकहा संसार वास विसयाभिलासादीणं वेरग्गुप्पायगे पडिबोहगे भव्वसत्ताणं, से णं गच्छ निक्खेवण जोगो, से णं गणी, से णं गणहरे, से णं तित्थे, से णं तित्थयरे, से णं अरहा, से णं केवली, से णं जिणे, से णं तित्थुब्भासगे, से णं वंदे, से णं पुज्जे, से णं नमंसणिज्जे, से णं दट्ठव्वे, से णं परमपवित्ते, से णं परमकल्लाणे, से णं परममंगल्ले, से णं सिद्धी, से णं मुत्ती, से णं सिवे, से णं मोक्खे, से णं ताया, से णं संमग्गे, से णं गती, से णं सरन्ने, से णं सिद्धे, मुत्ते पारगए देवदेवे। एयस्स णं गोयमा गण-निक्खेवं कुज्जा, एयस्स णं गणनिक्खेवं कारवेज्जा, एयस्स णं गणनिक्खेवणं समनुजाणेज्जा। अन्नहा णं गोयमा आणाभंगे।
Sutra Meaning : ભગવન્‌ ! કેવા ગુણવાળા ગુરુને ગચ્છભાર સોંપાય ? ગૌતમ ! જે સુવ્રતી, સુંદર શીલવાન, દૃઢવ્રતી, દૃઢ ચારિત્રી, આનંદિત શરીરી, પૂજ્ય, રાગ – દ્વેષ રહિત, મહામિથ્યાત્વ મલ કલંક રહિત, ઉપશાંત, જગત સ્થિતિના જ્ઞાતા, મહાવૈરાગ્યલીન, સ્ત્રીકથા – ભોજનકથા – ચોરકથા – રાજકથા – દેશકથાના વિરોધી અત્યંત અનુકંપાના સ્વભાવવાળા, પરલોક બગાડનાર, પાપકર્મોથી ડરનારા, કુશીલ વિરોધી, શાસ્ત્ર રહસ્ય જ્ઞાતા, ગૃહિત શાસ્ત્રમાં સારવાળા, અહોરાત્ર પ્રત્યેક સમયે ક્ષમાદિ અહિંસા લક્ષણવાળા, દશવિધ શ્રમણધર્મમાં રત, બાર પ્રકારના તપમાં ઉદ્યમવાળા, બાર પ્રકારના તપમાં ઉદ્યમ વાળા, નિરંતર પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિમાં ઉપયોગવાળા અને. ... પોતાની શક્તિ મુજબ ૧૮૦૦૦ શીલાંગોને આરાધનારા, ૧૭ પ્રકારના સંયમને ન વિરાધતા, ઉત્સર્ગમાર્ગની રૂચિવાળા, તત્ત્વ રૂચિવાળા હોય, શત્રુ અને મિત્ર પ્રત્યે સમાન ભાવવાળા હોય, ઇન્દ્રલોક – પરલોક આદિ સાત પંકારના ભયસ્થાનથી મુક્ત હોય. આઠ પ્રકારના મદસ્થાનોનો જેણે સંપૂર્ણ ત્યાગ કર્યો હોય, નવ બ્રહ્મચર્યની ગુપ્તિની વિરાધનાના ભયવાળા હોય તથા. ... જે બહુશ્રુતજ્ઞાન ધારક હોય, આર્યકુળમાં જન્મેલા હોય, ગમે તેવા પ્રસંગમાં અદીન ભાવવાળા હોય, અક્રોધી, અનાળસી, અપ્રમાદી, સંયતી વર્ગની અવર – જવરના વિરોધી, નિરંતર સતત ધર્મોપદેશ દાતા, સતત ઓઘ સામાચારીના પ્રરૂપક, સાધુપણાની મર્યાદામાં વર્તનારા, અસામાચારીના ભયવાળા, આલોચના યોગ્ય પ્રાયશ્ચિત્ત દાનમાં સમર્થ હોય. જેઓ વંદન – પ્રતિક્રમણ – સ્વાધ્યાય – વ્યાખ્યાન – યોગના ઉદ્દેશ – યોગા સમુદ્દેશાદિ મંડલીના અને પ્રવ્રજ્યા વિધિની વિરાધનાના જ્ઞાતા હોય. જેઓ દીક્ષા, વડી દીક્ષા, યોગના ઉદ્દેશાદિની વિરાધનાના જ્ઞાતા હોય. જેઓ દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ, ભાવ અને તે સિવાયના ભાવાંતરોના જ્ઞાતા હોય, જેઓ આ દ્રવ્યાદિના આલંબનના બહાનાથી મુક્ત હોય. જેઓ બાળસાધુ – વૃદ્ધ સાધુ, બીમાર, નવદીક્ષિત, સાધર્મિક સાધુ – સાધ્વી સમુદાયાદિ સંયમ પ્રવર્તાવવામાં કુશળ હોય. જેઓ જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર, તપ વગેરે ગુણોના પ્રરૂપક હોય. જેઓ આ જ્ઞાનાદિ ગુણોના પાલનકર્તા હોય, પ્રભાવક હોય. જેઓ દૃઢ સમ્યક્ત્વી, સતત પ્રયત્ન કરવા છતાં પણ ખેદ ન પામનારા, ધીરજવાળા, ગંભીર, અતિશય સૌમ્ય લેશ્યાવાળા, સૂર્યની જેમ તપના તેજથી કોઈથી પરાભવ ન પામે તેવા હોય, પોતાના શરીરનો નાશ થાય તો પણ છકાયના જીવોનો સમારંભ ન કરનારા, જેઓ તપ – શીલ – દાન – ભાવરૂપ ચતુર્વિધ ધર્મના અંતરાય કરવામાં ભય રાખનારા, સર્વ પ્રકારે આશાતનાથી ડરનારા, ત્રણે ગારવો અને આર્ત તથા રૌદ્ર ધ્યાન થકી વિપ્રમુક્ત થયેલા, સર્વ આવશ્યક ક્રિયામાં ઉદ્યમી અને જે વિશેષ પ્રકારની લબ્ધિવાળા છે. જેઓને અણધાર્યો અકસ્માત તેવો પ્રસંગ આવી પડે, કોઈની પ્રેરણા થાય, કોઈ આમંત્રણ કરે તો પણ અકાર્ય આચરણ ન કરે, જે બહુ નિદ્રા કે બહુ ભોજન કરનારા ન હોય, સર્વ આવશ્યક, સ્વાધ્યાય, ધ્યાન, પ્રતિમા, અભિગ્રહ, ઘોર પરીષહ – ઉપસર્ગમાં પરિશ્રમને જીતનાર હોય, જે ઉત્તમ પાત્રને સંગ્રહ કરવાના સ્વભાવવાળા હોય, અપાત્રને પરઠવવાની વિધિ જાણતા હોય, અખંડિત દેહવાળા, પરમત અને સ્વમતના શાસ્ત્રોના સારા જાણકાર હોય, જેઓ ક્રોધ – માન – માયા – લોભ, મમત્વ બુદ્ધિ, અતિ હાસ્ય, કથા કરવી, ક્રીડા, કંદર્પ, સ્વામીભાવથી સર્વથા મુક્ત, ધર્મકથા કરનાર તથા. ... સંસારવાસ વિષયાભિલાસ વગેરેમાં વૈરાગ્ય ઉત્પન્ન કરનાર, ભવ્યાત્માને પ્રતિબોધ કરનાર, ગચ્છનો ભાર સ્થાપન કરવા યોગ્ય હોય તેઓ ગણના સ્વામી થાય. ગણને ધારણ કરવામાં તીર્થસ્વરૂપ, તીર્થ કરનારા, અરહંત, કેવલી, જિન, તીર્થ પ્રભાવક, વંદનીય, પૂજનીય, નમસણીય છે, દર્શનીય છે, પરમ પવિત્ર, પરમ કલ્યાણ સ્વરૂપ, પરમ મંગલરૂપ છે. સિદ્ધિ – મુક્તિ – મોક્ષ – શિવના કારણ છે. રક્ષણ કરનાર છે, સન્માર્ગ બતાવનાર છે. સુગતિ આપનાર છે, રક્ષણીય છે, સિદ્ધ – મુક્ત થનાર છે, દેવ છે, દેવોના પણ દેવ છે. ગૌતમ! આવા ગુણવાળા હોય તેના વિશે ગણની સ્થાપના કરવી, ગણ સ્થાપના કરાવવી, ગણ નિક્ષેપ કરણની અનુમોદના કરવી. અન્યથા હે ગૌતમ! આજ્ઞાનો ભંગ થાય છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] se bhayavam kerisa gunajuttassa nam guruno gachchhanikkhevam kayavvam goyama je nam suvvae, je nam susile, je nam dadhavvae, je nam dadhacharitte, je nam animdiyamge, je nam arahe, je nam gayarage, je nam gayadose, je nam nitthiya moha michchhatta mala kalamke, je nam uvasamte, je nam suvinnaya jagatthitie, je nam sumaha veraggamaggamalline, je nam itthikahapadinie, je nam bhattakahapadinie, je nam tena kaha padinie, je nam rayakaha padinie, je nam janavaya kaha padinie, je nam achchamtamanukampa sile, je nam paraloga-pachchavayabhiru, je nam kusila padinie, Je nam vinnaya samaya sabbhave, je nam gahiya samaya peyale, je nam ahannisanusamayam thie khamtadi ahimsa lakkhana dasavihe samanadhamme, je nam ujjutte ahannisanusamayam duvalasavihe tavokamme, je nam suovautte sayayam pamchasamitisu, je nam sugatte sayayam tisu guttisum, je nam arahage sa sattie attharasanham silamga sahassanam, je nam avirahage egamtenam sa sattie sattarasa vihassa nam samjamassa, je nam ussaggarui, je nam tattarui, je nam sama sattu mitta pakkhe, je nam satta bhaya tthana vippamukke, je nam attha maya tthana vippajadhe, je nam navanham bambhachera guttinam virahana bhiru, Je nam bahusue, je nam ariya kuluppanne, je nam adine je nam akivine, je nam analasie, je nam samjai vaggassa padivakkhe, je nam sayayam dhammovaesa dayage, je nam sayayam oha samayari paruvage, je nam meravatthie, je nam asamayari bhiru, je nam aloyanarihe, je nam payachchhitta dana payachchhana-kkhame, je nam vamdana mamdali virahana janage, je nam padikkamana mamdali virahana janage, je nam sajjaya mamdali virahana janage, je nam vakkhana mamdali virahana janage, je nam aloyana mamdali virahana janage, je nam uddesa mamdali virahana janage, je nam samuddesa mamdali virahana janage, je nam pavvajja virahana janage, je nam uvatthavana virahana janage, je nam uddesa samuddesanunna virahana janage, Je nam kala khetta davva bhava bhavamtaramtara viyanage, je nam kala khetta davva bhavalambana vippa-mukke, je nam sa bala vuddha gilana seha sikkhaga sahammiya ajjhavatthavana kusale, je nam paruvage nana damsana charitta tavo gunanam je nam charae dharae pabhavage nana damsana charitta tavo gunanam je nam dadhasammatte, je nam sayayam aparisai, je nam dhiima, je nam gambhire, je nam susomalese je nam dinayaramiva anabhi-bhavanie tavateenam, je nam sarirovarame vi chhakkaya samarambha vivajji, Je nam sila tava dana bhavanamaya chauvviha dhammamtaraya bhiru, je nam savva sayana bhiru, je nam iddhi rasa sayagarava roddattajjhana vippamukke, je nam savvavassagamujjutte, je nam savvavassagamujjutte, je nam savisesa laddhijutte, je nam avadiya pelliyamamtio vi nayarejja ayajjam, je nam no bahu niddo, je nam no bahu bhoi, je nam savvavassaga-sajjhaya jjhana padimabhiggaha ghora parisahovasaggesu jiya parisame, je nam supatta samgaha sile, je nam apatta paritthavanavihinnu je nam anuddhaya bomdi je nam parasamaya sasamaya sammam viyanage Je nam koha mana maya lobha mamakaradi itihasa khedda kamdappanahiyavadavippamukke dhammakaha samsara vasa visayabhilasadinam veragguppayage padibohage bhavvasattanam, se nam gachchha nikkhevana jogo, se nam gani, se nam ganahare, se nam titthe, se nam titthayare, se nam araha, se nam kevali, se nam jine, se nam titthubbhasage, se nam vamde, se nam pujje, se nam namamsanijje, se nam datthavve, se nam paramapavitte, se nam paramakallane, se nam paramamamgalle, Se nam siddhi, se nam mutti, se nam sive, se nam mokkhe, se nam taya, se nam sammagge, se nam gati, se nam saranne, se nam siddhe, mutte paragae devadeve. Eyassa nam goyama gana-nikkhevam kujja, eyassa nam gananikkhevam karavejja, eyassa nam gananikkhevanam samanujanejja. Annaha nam goyama anabhamge.
Sutra Meaning Transliteration : Bhagavan ! Keva gunavala gurune gachchhabhara sompaya\? Gautama ! Je suvrati, sumdara shilavana, dridhavrati, dridha charitri, anamdita shariri, pujya, raga – dvesha rahita, mahamithyatva mala kalamka rahita, upashamta, jagata sthitina jnyata, mahavairagyalina, strikatha – bhojanakatha – chorakatha – rajakatha – deshakathana virodhi atyamta anukampana svabhavavala, paraloka bagadanara, papakarmothi daranara, kushila virodhi, shastra rahasya jnyata, grihita shastramam saravala, ahoratra pratyeka samaye kshamadi ahimsa lakshanavala, dashavidha shramanadharmamam rata, bara prakarana tapamam udyamavala, bara prakarana tapamam udyama vala, niramtara pamcha samiti ane trana guptimam upayogavala ane.\... Potani shakti mujaba 18000 shilamgone aradhanara, 17 prakarana samyamane na viradhata, utsargamargani ruchivala, tattva ruchivala hoya, shatru ane mitra pratye samana bhavavala hoya, indraloka – paraloka adi sata pamkarana bhayasthanathi mukta hoya. Atha prakarana madasthanono jene sampurna tyaga karyo hoya, nava brahmacharyani guptini viradhanana bhayavala hoya tatha.\... Je bahushrutajnyana dharaka hoya, aryakulamam janmela hoya, game teva prasamgamam adina bhavavala hoya, akrodhi, analasi, apramadi, samyati vargani avara – javarana virodhi, niramtara satata dharmopadesha data, satata ogha samacharina prarupaka, sadhupanani maryadamam vartanara, asamacharina bhayavala, alochana yogya prayashchitta danamam samartha hoya. Jeo vamdana – pratikramana – svadhyaya – vyakhyana – yogana uddesha – yoga samuddeshadi mamdalina ane pravrajya vidhini viradhanana jnyata hoya. Jeo diksha, vadi diksha, yogana uddeshadini viradhanana jnyata hoya. Jeo dravya, kshetra, kala, bhava ane te sivayana bhavamtarona jnyata hoya, jeo a dravyadina alambanana bahanathi mukta hoya. Jeo balasadhu – vriddha sadhu, bimara, navadikshita, sadharmika sadhu – sadhvi samudayadi samyama pravartavavamam kushala hoya. Jeo jnyana, darshana, charitra, tapa vagere gunona prarupaka hoya. Jeo a jnyanadi gunona palanakarta hoya, prabhavaka hoya. Jeo dridha samyaktvi, satata prayatna karava chhatam pana kheda na pamanara, dhirajavala, gambhira, atishaya saumya leshyavala, suryani jema tapana tejathi koithi parabhava na pame teva hoya, potana sharirano nasha thaya to pana chhakayana jivono samarambha na karanara, jeo tapa – shila – dana – bhavarupa chaturvidha dharmana amtaraya karavamam bhaya rakhanara, sarva prakare ashatanathi daranara, trane garavo ane arta tatha raudra dhyana thaki vipramukta thayela, sarva avashyaka kriyamam udyami ane je vishesha prakarani labdhivala chhe. Jeone anadharyo akasmata tevo prasamga avi pade, koini prerana thaya, koi amamtrana kare to pana akarya acharana na kare, je bahu nidra ke bahu bhojana karanara na hoya, sarva avashyaka, svadhyaya, dhyana, pratima, abhigraha, ghora parishaha – upasargamam parishramane jitanara hoya, Je uttama patrane samgraha karavana svabhavavala hoya, apatrane parathavavani vidhi janata hoya, akhamdita dehavala, paramata ane svamatana shastrona sara janakara hoya, jeo krodha – mana – maya – lobha, mamatva buddhi, ati hasya, katha karavi, krida, kamdarpa, svamibhavathi sarvatha mukta, dharmakatha karanara tatha.\... Samsaravasa vishayabhilasa vageremam vairagya utpanna karanara, bhavyatmane pratibodha karanara, gachchhano bhara sthapana karava yogya hoya teo ganana svami thaya. Ganane dharana karavamam tirthasvarupa, tirtha karanara, arahamta, kevali, jina, tirtha prabhavaka, vamdaniya, pujaniya, namasaniya chhe, darshaniya chhe, parama pavitra, parama kalyana svarupa, parama mamgalarupa chhe. Siddhi – mukti – moksha – shivana karana chhe. Rakshana karanara chhe, sanmarga batavanara chhe. Sugati apanara chhe, rakshaniya chhe, siddha – mukta thanara chhe, deva chhe, devona pana deva chhe. Gautama! Ava gunavala hoya tena vishe ganani sthapana karavi, gana sthapana karavavi, gana nikshepa karanani anumodana karavi. Anyatha he gautama! Ajnyano bhamga thaya chhe.