Sutra Navigation: Dashashrutskandha ( દશાશ્રુતસ્કંધ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1114304
Scripture Name( English ): Dashashrutskandha Translated Scripture Name : દશાશ્રુતસ્કંધ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

दशा १0 आयति स्थान

 Translated Chapter :

દશા ૧0 આયતિ સ્થાન
Section : Translated Section :
Sutra Number : 104 Category : Chheda-04
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] एवं खलु समणाउसो! मए धम्मे पन्नत्ते–इणमेव निग्गंथे पावयणे सच्चे अनुत्तरे पडिपुण्णे केवले संसुद्धे नेआउए सल्लगत्तणे सिद्धिमग्गे मुत्तिमग्गे निज्जाणमग्गे निव्वाणमग्गे अवितहमविसंधी सव्वदुक्ख-प्पहीणमग्गे। इत्थं ठिया जीवा सिज्झंति बुज्झंति मुच्चंति परिनिव्वायंति सव्वदुक्खाणमंतं करेंति। जस्स णं धम्मस्स निग्गंथी सिक्खाए उवट्ठिया विहरमाणी पुरा दिगिंछाए पुरा पिवासाए पुरा वातातवेहिं पुट्ठा, विरूवरूवेहि य परिसहोवसग्गेहिं उदिण्णकामजाया यावि विहरेज्जा। सा य परक्कमेज्जा। सा य परक्कममाणो पासेज्जा–से जा इमा इत्थिया भवति– एगा एगजाया एगाभरण-पिहाणा तेल्लपेला इव सुसंगोपिता चेलपेला इव सुसंपरिग्गहिया रयणकरंडगसमाणा। तीसे णं अति-जायमाणीए वा निज्जायमाणीए वा पुरओ महं दासी दास किंकर कम्मकर पुरिस पायत्तपरिक्खित्तं छत्तं भिंगारं गहाय निगच्छति जाव किं भे आसगस्स सदति? जं पासित्ता निग्गंथी निदानं करेति–जइ इमस्स सुचरियस्स तव नियम बंभचेरवासस्स कल्लाणे फलवित्तिविसेसे अत्थि, तं अहमवि आगमिस्साइं इमाइं एयारूवाइं ओरालाइं माणुस्सगाइं भोगभोगाइं भुंजमाणी विहरामि–सेत्तं साहू। एवं खलु समणाउसो! निग्गंथी निदानं किच्चा तस्स ठाणस्स अनालोइयपडिक्कंता कालमासे कालं किच्चा अन्नतरेसु देवलोएसु देवत्ताए उववत्तारा भवत्ति– महिड्ढिएसु जाव चिरट्ठितीएसु। सा णं तत्थ देवे भवति–महिड्ढिए जाव भुंजमाणे विहरति। से णं ताओ देवलोगाओ आउक्खएणं भवक्खएणं ठितिक्खएणं अनंतरं चयं चइत्ता से जे इमे भवंति उग्गपुत्ता महामाउया, भोगपुत्ता महामाउया, एतेसि णं अन्नतरंसि कुलंसि दारियत्ताए पच्चायाति। सा णं तत्थ दारिया भवति–सुकुमालपाणिपाया जाव सुरूवा। तते णं दारियं अम्मापियरो उम्मुक्कबालभावं विन्नय-परिणयमेत्तं जोव्वणगमणुपत्तं पडिरूवेणं सुक्केणं पडिरूवेणं रूवेणं पडिरूवस्स भत्तारस्स भारियत्ताए दलयंति। सा णं तस्स भारिया भवति–एगा एगजाता एगाभरण-पिहाणा तेल्लपेला इव सुसंगोपिता चेलपेला इव सुसंपरिग्गहिया रयणकरंडगसमाणा। तीसे णं अतिजायमाणीए वा निज्जायमाणीए वा पुरतो महं दासी दास किंकर कम्मकर पुरिस पायत्तपरिक्खित्तं छत्तं भिंगारं गहाय निगच्छति जाव किं मे आसगस्स सदति? तीसे णं तहप्पगाराए इत्थियाए तहारूवे समणे वा माहणे वा उभओ कालं केवलिपन्नत्तं धम्मं आइक्खेज्जा? हंता आइक्खेज्जा। सा णं भंते! पडिसुणेज्जा? नो इणट्ठे समत्थे, अभविया णं सा तस्स धम्मस्स सवणयाए। सा च भवति–महिच्छा महारंभा महापरिग्गहा अहम्मिया जाव आगमिस्साए दुलभबोहिया यावि भवति। एवं खलु समणाउसो! तस्स निदाणस्स इमेतारूवे पावए फलविवागे, जं नो संचाएति केवलिपन्नत्तं धम्मं पडिसुणेत्तए।
Sutra Meaning : હે આયુષ્યમાન્‌ શ્રમણો ! મેં ધર્મનું પ્રતિપાદન કરેલું છે. જેમ કે આ જ નિર્ગ્રન્થ પ્રવચન સત્ય છે – યાવત્‌ – બધા દુઃખોનો અંત કરે છે. જો કોઈ શ્રમણી ધર્મની શિક્ષા માટે ઉપસ્થિત થઈને ભૂખ તરસ આદિ પરિગ્રહ સહન કરતા પણ – કદાચિત કામવાસનાનો પ્રબળ ઉદય થઈ જાય તો તે તપ – સંયમની ઉગ્ર સાધના થકી કામવાસનાના શમન માટે યત્ન કરે છે. તે સમયે તે શ્રમણી એક એવી સ્ત્રીને જુએ છે કે જે – ૧. પોતાના પતિની કેવળ એકમાત્ર પ્રાણપ્રિયા છે. ૨. તે એક સમાન ઘરેણા અને વસ્ત્ર પહેરેલી છે. ૩. તેલની ડબ્બી, વસ્ત્રોની પેટી અને રત્નના કરંડીયા સમાન સંરક્ષણીય છે. તેમજ સંગ્રહણીય છે. શ્રમણી તેને તેણીમાં પ્રાસાદમાં આવતી – જતી જુએ છે. તેની આગળ છત્ર, ઝારી લઈને અનેક દાસી – દાસ, નોકર – ચાકર ચાલે છે. યાવત્‌ એકને બોલાવતા તેની સામે ચાર – પાંચ વણ – બોલાવેલા જ આવીને ઊભા રહી જાય છે અને પૂછે છે. હે દેવાનુપ્રિય ! બોલો અમે શું કરીએ ? યાવત્‌ આપના મુખને કયા પદાર્થ સારા લાગે છે. તેને જોઈને શ્રમણી નિદાન કરે છે કે – જો મારા સુ – ચરિત તપ, નિયમ અને બ્રહ્મચર્યનું કોઈ ફળ હોય તો હું પણ આગામી કાળમાં આવા પ્રકારના ઉત્તમ મનુષ્ય સંબંધી કામભોગો અર્થાર્થ શબ્દ, સ્પર્શ આદિ પાંચે વિષયોને ભોગવતી મારા જીવનને વ્યતીત કરું. હે આયુષ્યમાન્‌! શ્રમણીઓ ! તે શ્રમણી નિદાન કરીને તે નિદાનની આલોચના તેમજ પ્રતિક્રમણ કર્યા સિવાય – જીવનની અંતિમ ક્ષણે દેહત્યાગ કરીને કોઈ એક દેવલોકમાં દેવરૂપ ઉત્પન્ન થાય છે. યાવત્‌ દિવ્ય ભોગ ભોગવતી રહે છે. યાવત્‌ આયુ, ભવ, સ્થિતિનો ક્ષય થયા પછી – તે દેવલોકથી ચ્યવીને વિશુદ્ધ માતૃ – પિતૃ પક્ષવાળા ઉગ્રવંશી કે ભોગવંશી કુળમાંથી કોઈ એક કુળમાં બાલિકા – કન્યારૂપે ત્યાં જ ઉત્પન્ન થાય છે. ત્યાં તે બાલિકા સુકુમાર યાવત્‌ સુરૂપ હોય છે. તે બાલ્યભાવથી મુક્ત થઈને તથા વિજ્ઞાન પરિણત અને યૌવનવય પ્રાપ્ત થતા, તેણીના માતા – પિતા, તેણીના જેવા સુંદર એવા યોગ્ય પતિને અનુરૂપ દહેજ સાથે પત્નીરૂપે આપે છે. તે તે પતિની ઇષ્ટ, કાંત, પ્રિય, મનોજ્ઞ, અજીવ, મનોહર, ધૈર્યના સ્થાન, વિશ્વાસપાત્ર, સંવત, બહુમત, અનુમત અતીત માન્ય. રત્ન કરંડક સમાન કેવળ એક પત્ની હોય છે. આવતા – જતા તેની આગળ છત્ર, ઝારી લઈને અનેક દાસી – દાસ, નોકર – ચાકર ચાલે છે. – યાવત્‌ – આપના મુખને કેવા કેવા પદાર્થો પ્રિય લાગે છે ? પ્રશ્ન – શું તે ઋદ્ધિસંપન્ન સ્ત્રીને તપ અને સંયમના મૂર્ત રૂપ શ્રમણ – બ્રાહ્મણ કેવલિ પ્રજ્ઞપ્ત ધર્મ કહે છે ? ઉત્તર – હા, કહે છે. પ્રશ્ન – શું તેણી શ્રદ્ધાપૂર્વક સાંભળે છે ? ઉત્તર – તે સંભવતુ નથી. કેમ કે તેણી ધર્મશ્રવણને અયોગ્ય છે. તે ઉત્કૃષ્ટ અભિલાષાવાળી યાવત્‌ દક્ષિણ દિશાવર્તી તરંગમાં કૃષ્ણપાક્ષિક નૈરયિક રૂપે ઉત્પન્ન થાય છે. તથા ભવિષ્યમાં પણ તેણીને બોધિ પ્રાપ્તિ દુર્લભ થાય છે. હે આયુષ્યમાન્‌ શ્રમણો !... તે નિદાન શલ્યનો આ પાપકારી પરિણામ છે કે તે કેવલિ પ્રજ્ઞપ્ત ધર્મનું શ્રમણ કરી શકતી નથી. એ પ્રમાણે બીજું નિયાણું જાણવુ.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] evam khalu samanauso! Mae dhamme pannatte–inameva niggamthe pavayane sachche anuttare padipunne kevale samsuddhe neaue sallagattane siddhimagge muttimagge nijjanamagge nivvanamagge avitahamavisamdhi savvadukkha-ppahinamagge. Ittham thiya jiva sijjhamti bujjhamti muchchamti parinivvayamti savvadukkhanamamtam karemti. Jassa nam dhammassa niggamthi sikkhae uvatthiya viharamani pura digimchhae pura pivasae pura vatatavehim puttha, viruvaruvehi ya parisahovasaggehim udinnakamajaya yavi viharejja. Sa ya parakkamejja. Sa ya parakkamamano pasejja–se ja ima itthiya bhavati– ega egajaya egabharana-pihana tellapela iva susamgopita chelapela iva susampariggahiya rayanakaramdagasamana. Tise nam ati-jayamanie va nijjayamanie va purao maham dasi dasa kimkara kammakara purisa payattaparikkhittam chhattam bhimgaram gahaya nigachchhati java kim bhe asagassa sadati? Jam pasitta niggamthi nidanam kareti–jai imassa suchariyassa tava niyama bambhacheravasassa kallane phalavittivisese atthi, tam ahamavi agamissaim imaim eyaruvaim oralaim manussagaim bhogabhogaim bhumjamani viharami–settam sahu. Evam khalu samanauso! Niggamthi nidanam kichcha tassa thanassa analoiyapadikkamta kalamase kalam kichcha annataresu devaloesu devattae uvavattara bhavatti– mahiddhiesu java chiratthitiesu. Sa nam tattha deve bhavati–mahiddhie java bhumjamane viharati. Se nam tao devalogao aukkhaenam bhavakkhaenam thitikkhaenam anamtaram chayam chaitta se je ime bhavamti uggaputta mahamauya, bhogaputta mahamauya, etesi nam annataramsi kulamsi dariyattae pachchayati. Sa nam tattha dariya bhavati–sukumalapanipaya java suruva. Tate nam dariyam ammapiyaro ummukkabalabhavam vinnaya-parinayamettam jovvanagamanupattam padiruvenam sukkenam padiruvenam ruvenam padiruvassa bhattarassa bhariyattae dalayamti. Sa nam tassa bhariya bhavati–ega egajata egabharana-pihana tellapela iva susamgopita chelapela iva susampariggahiya rayanakaramdagasamana. Tise nam atijayamanie va nijjayamanie va purato maham dasi dasa kimkara kammakara purisa payattaparikkhittam chhattam bhimgaram gahaya nigachchhati java kim me asagassa sadati? Tise nam tahappagarae itthiyae taharuve samane va mahane va ubhao kalam kevalipannattam dhammam aikkhejja? Hamta aikkhejja. Sa nam bhamte! Padisunejja? No inatthe samatthe, abhaviya nam sa tassa dhammassa savanayae. Sa cha bhavati–mahichchha maharambha mahapariggaha ahammiya java agamissae dulabhabohiya yavi bhavati. Evam khalu samanauso! Tassa nidanassa imetaruve pavae phalavivage, jam no samchaeti kevalipannattam dhammam padisunettae.
Sutra Meaning Transliteration : He ayushyaman shramano ! Mem dharmanum pratipadana karelum chhe. Jema ke a ja nirgrantha pravachana satya chhe – yavat – badha duhkhono amta kare chhe. Jo koi shramani dharmani shiksha mate upasthita thaine bhukha tarasa adi parigraha sahana karata pana – Kadachita kamavasanano prabala udaya thai jaya to te tapa – samyamani ugra sadhana thaki kamavasanana shamana mate yatna kare chhe. Te samaye te shramani eka evi strine jue chhe ke je – 1. Potana patini kevala ekamatra pranapriya chhe. 2. Te eka samana gharena ane vastra pahereli chhe. 3. Telani dabbi, vastroni peti ane ratnana karamdiya samana samrakshaniya chhe. Temaja samgrahaniya chhe. Shramani tene tenimam prasadamam avati – jati jue chhe. Teni agala chhatra, jhari laine aneka dasi – dasa, nokara – chakara chale chhe. Yavat ekane bolavata teni same chara – pamcha vana – bolavela ja avine ubha rahi jaya chhe ane puchhe chhe. He devanupriya ! Bolo ame shum karie\? Yavat apana mukhane kaya padartha sara lage chhe. Tene joine shramani nidana kare chhe ke – Jo mara su – charita tapa, niyama ane brahmacharyanum koi phala hoya to hum pana agami kalamam ava prakarana uttama manushya sambamdhi kamabhogo arthartha shabda, sparsha adi pamche vishayone bhogavati mara jivanane vyatita karum. He ayushyaman! Shramanio ! Te shramani nidana karine te nidanani alochana temaja pratikramana karya sivaya – Jivanani amtima kshane dehatyaga karine koi eka devalokamam devarupa utpanna thaya chhe. Yavat divya bhoga bhogavati rahe chhe. Yavat ayu, bhava, sthitino kshaya thaya pachhi – Te devalokathi chyavine vishuddha matri – pitri pakshavala ugravamshi ke bhogavamshi kulamamthi koi eka kulamam balika – kanyarupe tyam ja utpanna thaya chhe. Tyam te balika sukumara yavat surupa hoya chhe. Te balyabhavathi mukta thaine tatha vijnyana parinata ane yauvanavaya prapta thata, tenina mata – pita, tenina jeva sumdara eva yogya patine anurupa daheja sathe patnirupe ape chhe. Te te patini ishta, kamta, priya, manojnya, ajiva, manohara, dhairyana sthana, vishvasapatra, samvata, bahumata, anumata atita manya. Ratna karamdaka samana kevala eka patni hoya chhe. Avata – jata teni agala chhatra, jhari laine aneka dasi – dasa, nokara – chakara chale chhe. – yavat – apana mukhane keva keva padartho priya lage chhe\? Prashna – shum te riddhisampanna strine tapa ane samyamana murta rupa shramana – brahmana kevali prajnyapta dharma kahe chhe\? Uttara – ha, kahe chhe. Prashna – shum teni shraddhapurvaka sambhale chhe\? Uttara – te sambhavatu nathi. Kema ke teni dharmashravanane ayogya chhe. Te utkrishta abhilashavali yavat dakshina dishavarti taramgamam krishnapakshika nairayika rupe utpanna thaya chhe. Tatha bhavishyamam pana tenine bodhi prapti durlabha thaya chhe. He ayushyaman shramano !... Te nidana shalyano a papakari parinama chhe ke te kevali prajnyapta dharmanum shramana kari shakati nathi. E pramane bijum niyanum janavu.