Sutra Navigation: Dashashrutskandha ( દશાશ્રુતસ્કંધ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1114307
Scripture Name( English ): Dashashrutskandha Translated Scripture Name : દશાશ્રુતસ્કંધ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

दशा १0 आयति स्थान

 Translated Chapter :

દશા ૧0 આયતિ સ્થાન
Section : Translated Section :
Sutra Number : 107 Category : Chheda-04
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] एवं खलु समणाउसो! मए धम्मे पन्नत्ते–इणमेव निग्गंथे पावयणे सच्चे अनुत्तरे पडिपुण्णे केवले संसुद्धे नेआउए सल्लगत्तणे सिद्धिमग्गे मुत्तिमग्गे निज्जाणमग्गे निव्वाणमग्गे अवितहमविसंधी सव्वदुक्ख-पहीणमग्गे। इत्थं ठिया जीवा सिज्झंती बुज्झंति मुच्चंति परिनिव्वायंति सव्वदुक्खाणमंतं करेंति। जस्स णं धम्मस्स निग्गंथो वा निग्गंथी वा सिक्खाए उवट्ठिए विहरमाणे पुरा दिगिंछाए पुरा पिवासाए पुरा वातातवेहिं पुट्ठे, विरूवरूवेहि य परिसहोवसग्गेहिं उदिण्णकामभोगे यावि विहरेज्जा। से य परक्कमेज्जा। से य परक्कममाणे मानुस्सेहिं कामभोगेहिं निव्वेयं गच्छेज्जा– मानुस्सगा खलु कामभोगा अधुवा अनितिया असासता सडण पडण विद्धंसणधम्मा उच्चार पासवण खेल सिंघाण वंत पित्त सुक्क सोणियसमुब्भवा दुरुय उस्सास निस्सासा दुरुय मुत्त पुरीसपुण्णा वंतासवा पित्तासवा खेलासवा पच्छा पुरं च णं अवस्सविप्पजहणिज्जा। संति उड्ढं देवा देवलोगंसि। ते णं तत्थ अन्नेसिं देवाणं देवीओ अभिजुंजिय-अभिजुंजिय परियारेंति, अप्पनिच्चियाओ देवीओ अभिजुंजिय-अभिजुंजिय परियारेंति, अप्पणामेव अप्पाणं विउव्वित्ता-विउव्वित्ता परियारेंति। जति इमस्स सुचरियस्स तव नियम बंभचेरवासस्स कल्लाणे फलवित्तिविसेसे अत्थि तं अहमवि आगमेस्साइं इमाइं एतारूवाइं दिव्वाइं भोगभोगाइं भुंजमाणे विहरामि–से त्तं साहू। एवं खलु समणाउसो! निग्गंथो वा निग्गंथी वा निदानं किच्चा तस्स ठाणस्स अनालोइय पडिक्कंते कालमासे कालं किच्चा अन्नतरेसु देवलोगेसु देवत्ताए उववत्तारो भवति–महिड्ढिएसु जाव चिरट्ठितीएसु। से णं तत्थ देवे भवति–महिड्ढिए जाव भुंजमाणे विहरति। से णं तत्थ अण्णेसिं देवाणं देवीओ अभिजुंजिय-अभिजुंजिय परियारेति, अप्पणिच्चियाओ देवीओ अभिजुंजिय-अभिजुंजिय परियारेति, अप्पणामेव अप्पाणं विउव्वित्ता-विउव्वित्ता परियारेति। से णं तातो देवलोगातो आउक्खएणं भवक्खएणं ठितिक्खएणं अनंतरं चयं चइत्ता से जे इमे भवंति उग्गपुत्ता महामाउया, भोगपुत्ता महामाउया, एतेसि णं अन्नतरंसि कुलंसि पुमत्ताए पच्चायाति। से णं तत्थ दारए भवति सुकुमालपाणिपाए जाव सुरूवे। तए णं से दारए उम्मुक्कबालभावे विणय परिणयमित्ते जोव्वणगमणुपत्ते सयमेव पेतियं दायं पडिवज्जति। तस्स णं अतिजायमाणस्स वा निज्जायमाणस्स वा पुरओ महं दासी दास किंकर कम्मकर पुरिस पायत्तपरिक्खित्तं छत्तं भिंगारं गहाय निगच्छति जाव किं भे आसगस्स सदति? तस्स णं तहप्पगारस्स पुरिसजातस्स तहारूवे समणे वा माहणे वा उभओ कालं केवलिपन्नत्तं धम्ममाइक्खेज्जा? हंता आइक्खेज्जा। से णं भंते! पडिसुणेज्जा? हंता पडिसुणेज्जा। से णं भंते! सद्दहेज्जा पत्तिएज्जा रोएज्जा? नो इणट्ठे समट्ठे, अभविए णं से तस्स धम्मस्स सद्दहणयाए पत्तियाए रोयणाए। से य भवति महिच्छे महारंभे महापरिग्गहे अहम्मिए जाव आगमेस्साए दुल्लहबोहिए यावि भवइ। एवं खलु समणाउसो! तस्स निदाणस्स इमेतारूवे पावए फलविवागे, जं नो संचाएति केवलि-पन्नत्तं धम्मं सद्दहित्तए वा पत्तइत्तए वा रोइत्तए वा।
Sutra Meaning : હે આયુષ્યમાન્‌ શ્રમણો ! મેં ધર્મનું પ્રતિપાદન કરેલ છે. આ જ નિર્ગ્રન્થ પ્રવચન સત્ય છે. યાવત્‌ સર્વ દુઃખોનો અંત કરે છે, પૂર્વવત જાણવું. કોઈ સાધુ કે સાધ્વી કેવલિ પ્રજ્ઞપ્ત ધર્મની આરાધના માટે ઉપસ્થિત થઈને વિચરણ કરતા – યાવત્‌ – સંયમમાં પરાક્રમ કરતા માનુષિક કામભોગોથી વિરક્ત થઈ જાય અને તે આ પ્રમાણે વિચારે કે – ૧. માનવ સંબંધી કામભોગો અધ્રુવ – અનિત્ય – અશાશ્વત છે. ૨. સડન – ગલન – સ્વભાવથી તથા નશ્વર છે. ૩. મળ, મૂત્ર, શ્લેશ્મ, મેલ, વાત, પિત્ત, કફ, શુક્ર, શોણિતયુક્ત છે. ૪. દુર્ગંધયુક્ત શ્વાસોચ્છ્‌વાસ તથા મળ – મૂત્રથી પરિપૂર્ણ છે. ૫. વાત – પિત્ત અને કફનું દ્વાર છે. ૬. પહેલાં કે પછી અવશ્ય ત્યાજ્ય છે. તે ઉપર દેવલોકમાં દેવો રહે છે – તે ત્યાં બીજા દેવોની દેવીઓને પોતાને આધીન કરીને તેમની સાથે વિષયસેવન કરે છે. સ્વયં જ પોતાને વિકુર્વીત દેવી સાથે વિષય સેવે છે. અને પોતાને દેવી સાથે પણ વિષય સેવે છે. જો સમ્યક્‌ પ્રકારથી આચરિત મારા આ તપ, નિયમ અને બ્રહ્મચર્ય પાલનનું વિશિષ્ટ ફળ હોય તો – હું પણ ભાવિમાં આ ઉપર્યુક્ત દિવ્ય ભોગોને ભોગવતો વિચરણ કરું તો મારે શ્રેયસ્કર છે. હે આયુષ્માન્‌ શ્રમણો! આ પ્રમાણે નિર્ગ્રન્થ કે નિર્ગ્રન્થી કોઈપણ નિયાણુ કરીને યાવત્‌ દેવરૂપે ઉત્પન્ન થાય છે તે ત્યાં મહાઋદ્ધિવાળા દેવ પણ થાય છે યાવત્‌ દિવ્ય ભોગોને ભોગવતો વિચરે છે. તે દેવ ત્યાં અન્ય દેવોની સાથે વિષય સેવે છે. સ્વયં પોતાને વિકુર્વીત દેવી સાથે વિષય સેવે છે. અને પોતાને દેવી સાથે પણ વિષય સેવે છે. તે દેવ તે દેવલોકથી આયુનો ક્ષય થયા પછી યાવત્‌ પુરુષરૂપે ઉત્પન્ન થાય છે. યાવત્‌ તેના દ્વારા એકને બોલાવતા ચાર – પાંચ ન બોલાવાયેલ પણ ઊઠીને આવી જાય છે અને પૂછે છે કે – હે દેવાનુપ્રિય ! કહો અમે શું કરીએ ? યાવત્‌ આપના મુખને કયા પદાર્થો સારા લાગે છે ? પ્રશ્ન – આવા પ્રકારની ઋદ્ધિથી યુક્ત પુરુષને તપ – બળ અને સંયમના મુક્તરૂપ શ્રમણ, બ્રાહ્મણ ઉભયકાળ કેવલિ પ્રજ્ઞપ્ત ધર્મ કહે છે – પ્રરૂપે છે શું ? ઉત્તર – હા કહે છે. પ્રશ્ન – શું તે સાંભળે છે ? ઉત્તર – હા તે સાંભળે છે. પ્રશ્ન – શું તે કેવલિ પ્રજ્ઞપ્ત ધર્મ ઉપર શ્રદ્ધા, પ્રતીતિ કે રૂચિકર છે ખરો ? ઉત્તર – આ સંભવ નથી. કેમ કે તે સર્વ પ્રરૂપિત ધર્મ ઉપર શ્રદ્ધા કરવાને અયોગ્ય છે. પરંતુ તે ઉત્તર અભિલાષા રાખતો – યાવત્‌ – દક્ષિણ દિશાવર્તી નરકમાં કૃષ્ણપાક્ષિક નૈરયિક રૂપમાં ઉત્પન્ન થાય છે તથા ભાવિમાં સમ્યક્‌ત્વની પ્રાપ્તિ દુર્લભ થાય છે. હે આયુષ્યમાન્‌ શ્રમણો ! નિદાન શલ્યનું આ પાપકારી પરિણામ છે કે કેવલિ પ્રજ્ઞપ્ત ધર્મ પરત્વે શ્રદ્ધા, પ્રતીતિ અને રૂચિ રાખતો નથી. આ પાંચમાં નિયાણાનું સ્વરૂપ કહ્યું..
Mool Sutra Transliteration : [sutra] evam khalu samanauso! Mae dhamme pannatte–inameva niggamthe pavayane sachche anuttare padipunne kevale samsuddhe neaue sallagattane siddhimagge muttimagge nijjanamagge nivvanamagge avitahamavisamdhi savvadukkha-pahinamagge. Ittham thiya jiva sijjhamti bujjhamti muchchamti parinivvayamti savvadukkhanamamtam karemti. Jassa nam dhammassa niggamtho va niggamthi va sikkhae uvatthie viharamane pura digimchhae pura pivasae pura vatatavehim putthe, viruvaruvehi ya parisahovasaggehim udinnakamabhoge yavi viharejja. Se ya parakkamejja. Se ya parakkamamane manussehim kamabhogehim nivveyam gachchhejja– manussaga khalu kamabhoga adhuva anitiya asasata sadana padana viddhamsanadhamma uchchara pasavana khela simghana vamta pitta sukka soniyasamubbhava duruya ussasa nissasa duruya mutta purisapunna vamtasava pittasava khelasava pachchha puram cha nam avassavippajahanijja. Samti uddham deva devalogamsi. Te nam tattha annesim devanam devio abhijumjiya-abhijumjiya pariyaremti, appanichchiyao devio abhijumjiya-abhijumjiya pariyaremti, appanameva appanam viuvvitta-viuvvitta pariyaremti. Jati imassa suchariyassa tava niyama bambhacheravasassa kallane phalavittivisese atthi tam ahamavi agamessaim imaim etaruvaim divvaim bhogabhogaim bhumjamane viharami–se ttam sahu. Evam khalu samanauso! Niggamtho va niggamthi va nidanam kichcha tassa thanassa analoiya padikkamte kalamase kalam kichcha annataresu devalogesu devattae uvavattaro bhavati–mahiddhiesu java chiratthitiesu. Se nam tattha deve bhavati–mahiddhie java bhumjamane viharati. Se nam tattha annesim devanam devio abhijumjiya-abhijumjiya pariyareti, appanichchiyao devio abhijumjiya-abhijumjiya pariyareti, appanameva appanam viuvvitta-viuvvitta pariyareti. Se nam tato devalogato aukkhaenam bhavakkhaenam thitikkhaenam anamtaram chayam chaitta se je ime bhavamti uggaputta mahamauya, bhogaputta mahamauya, etesi nam annataramsi kulamsi pumattae pachchayati. Se nam tattha darae bhavati sukumalapanipae java suruve. Tae nam se darae ummukkabalabhave vinaya parinayamitte jovvanagamanupatte sayameva petiyam dayam padivajjati. Tassa nam atijayamanassa va nijjayamanassa va purao maham dasi dasa kimkara kammakara purisa payattaparikkhittam chhattam bhimgaram gahaya nigachchhati java kim bhe asagassa sadati? Tassa nam tahappagarassa purisajatassa taharuve samane va mahane va ubhao kalam kevalipannattam dhammamaikkhejja? Hamta aikkhejja. Se nam bhamte! Padisunejja? Hamta padisunejja. Se nam bhamte! Saddahejja pattiejja roejja? No inatthe samatthe, abhavie nam se tassa dhammassa saddahanayae pattiyae royanae. Se ya bhavati mahichchhe maharambhe mahapariggahe ahammie java agamessae dullahabohie yavi bhavai. Evam khalu samanauso! Tassa nidanassa imetaruve pavae phalavivage, jam no samchaeti kevali-pannattam dhammam saddahittae va pattaittae va roittae va.
Sutra Meaning Transliteration : He ayushyaman shramano ! Mem dharmanum pratipadana karela chhe. A ja nirgrantha pravachana satya chhe. Yavat sarva duhkhono amta kare chhe, purvavata janavum. Koi sadhu ke sadhvi kevali prajnyapta dharmani aradhana mate upasthita thaine vicharana karata – yavat – samyamamam parakrama karata manushika kamabhogothi virakta thai jaya ane te a pramane vichare ke – 1. Manava sambamdhi kamabhogo adhruva – anitya – ashashvata chhe. 2. Sadana – galana – svabhavathi tatha nashvara chhe. 3. Mala, mutra, shleshma, mela, vata, pitta, kapha, shukra, shonitayukta chhe. 4. Durgamdhayukta shvasochchhvasa tatha mala – mutrathi paripurna chhe. 5. Vata – pitta ane kaphanum dvara chhe. 6. Pahelam ke pachhi avashya tyajya chhe. Te upara devalokamam devo rahe chhe – Te tyam bija devoni devione potane adhina karine temani sathe vishayasevana kare chhe. Svayam ja potane vikurvita devi sathe vishaya seve chhe. Ane potane devi sathe pana vishaya seve chhe. Jo samyak prakarathi acharita mara a tapa, niyama ane brahmacharya palananum vishishta phala hoya to – Hum pana bhavimam a uparyukta divya bhogone bhogavato vicharana karum to mare shreyaskara chhe. He ayushman shramano! A pramane nirgrantha ke nirgranthi koipana niyanu karine yavat devarupe utpanna thaya chhe te tyam mahariddhivala deva pana thaya chhe yavat divya bhogone bhogavato vichare chhe. Te deva tyam anya devoni sathe vishaya seve chhe. Svayam potane vikurvita devi sathe vishaya seve chhe. Ane potane devi sathe pana vishaya seve chhe. Te deva te devalokathi ayuno kshaya thaya pachhi yavat purusharupe utpanna thaya chhe. Yavat tena dvara ekane bolavata chara – pamcha na bolavayela pana uthine avi jaya chhe ane puchhe chhe ke – He devanupriya ! Kaho ame shum karie\? Yavat apana mukhane kaya padartho sara lage chhe\? Prashna – ava prakarani riddhithi yukta purushane tapa – bala ane samyamana muktarupa shramana, brahmana ubhayakala kevali prajnyapta dharma kahe chhe – prarupe chhe shum\? Uttara – ha kahe chhe. Prashna – shum te sambhale chhe\? Uttara – ha te sambhale chhe. Prashna – shum te kevali prajnyapta dharma upara shraddha, pratiti ke ruchikara chhe kharo\? Uttara – a sambhava nathi. Kema ke te sarva prarupita dharma upara shraddha karavane ayogya chhe. Paramtu te uttara abhilasha rakhato – yavat – Dakshina dishavarti narakamam krishnapakshika nairayika rupamam utpanna thaya chhe tatha bhavimam samyaktvani prapti durlabha thaya chhe. He ayushyaman shramano ! Nidana shalyanum a papakari parinama chhe ke kevali prajnyapta dharma paratve shraddha, pratiti ane ruchi rakhato nathi. A pamchamam niyananum svarupa kahyum..