Sutra Navigation: Dashashrutskandha ( દશાશ્રુતસ્કંધ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1114215
Scripture Name( English ): Dashashrutskandha Translated Scripture Name : દશાશ્રુતસ્કંધ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

दसा-४ गणिसंपदा

 Translated Chapter :

દસા-૪ ગણિસંપદા
Section : Translated Section :
Sutra Number : 15 Category : Chheda-04
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] तस्सेवं गुणजातीयस्स अंतेवासिस्स इमा चउव्विहा विनयपडिवत्ती भवति, तं जहा–उवगरण-उप्पायणया, साहिल्लया, वण्णसंजलणता, भारपच्चोरुहणता। से किं तं उवगरणउप्पायणया? उवगरणउप्पायणया चउव्विहा पन्नत्ता, तं जहा–अणुप्पन्नाइं उवगरणाइं उप्पाएत्ता भवति, पोराणाइं उवगरणाइं सारक्खित्ता भवति संगोवित्ता भवति, परित्तं जाणित्ता पच्चुद्धरित्ता भवति, अहाविधिं संविभइत्ता भवति। से तं उवगरणउप्पायणया। से किं तं साहिल्लया? साहिल्लया चउव्विहा पन्नत्ता, तं जहा–अनुलोमवइसहिते यावि भवति, अनुलोमकायकिरियता, पडिरूवकायसंफासणया, सव्वत्थेसु अपडिलोमया। से तं साहिल्लया। से किं तं वण्णसंजलणता? वण्णसंजलणता चउव्विहा पन्नत्ता, तं जहा–आहातच्चाणं वण्णवाई भवति, अवण्णवातिं पडिहणित्तता भवति, वण्णवातिं अनुवूहइत्ता भवति, आया वुड्ढसेवी यावि भवति। से तं वण्णसंजलणता। से किं तं भारपच्चोरुहणता? भारपच्चोरुहणता चउव्विहा पन्नत्ता, तं जहा–असंगहियपरिजनं संगहित्ता भवति, सेहं आयारगोयरं गाहित्ता भवति, साहम्मियस्स गिलायमाणस्स अहाथामं वेयावच्चे अब्भुट्ठेत्ता भवति, साहम्मियाणं अधिकरणंसि उप्पन्नंसि तत्थ अनिस्सितोवस्सिए अपक्खगाही मज्झत्थभावभूते सम्मं ववहरमाणे तस्स अधिकरणस्स खामणविओसमणताए सया समियं अब्भुट्ठेत्ता भवति। कहं नु साहम्मिया अप्पसद्दा अप्पज्झंज्झा अप्पकलहा अप्पतुमंतुमा संजमबहुला संवरबहुला समाहिबहुला अपमत्ता संजमेण तवसा अप्पाणं भावेमाणा णं एवं च णं विहरेज्जा? से तं भारपच्चोरुहणता– एसा खलु थेरेहिं भगवंतेहिं अट्ठविहा गणिसंपदा पन्नत्ता।
Sutra Meaning : આવા ગુણવાન આચાર્યના અંતેવાસી – શિષ્યની આ ચાર પ્રકારની વિનય પ્રતિપત્તિ છે. જેમ કે – ૧. સંયમના ઉપયોગી વસ્ત્ર, પાત્રાદિ પ્રાપ્ત કરવા. ૨. અશક્ત સાધુઓની સહાયતા કરવી. ૩. ગણ અને ગણીના ગુણો પ્રગટ કરવા. ૪. ગણના ભારનો નિર્વાહ કરવો. *** ઉપકરણ ઉત્પાદકતા શું છે ? તે ચાર પ્રકારે છે – ૧. નવા ઉપકરણો મેળવવા, ૨. પ્રાપ્ત ઉપકરણનું સંરક્ષણ અને સંગોપન કરવું, ૩. અલ્પ ઉપધિવાળા મુનિને તેની પૂર્તિ કરવી, ૪. શિષ્યોને માટે યથાયોગ્ય ઉપકરણોનો વિભાગ કરી દેવો. સહાયકતા વિનય શું છે ? તે ચાર પ્રકારે છે – ૧. ગુરુને અનુકૂળ વચન બોલનારા હોવું, ૨. ગુરુ કહે તેવી જ પ્રવૃત્તિ કરવી, ૩. ગુરુની યથોચિત સેવા કરવી, ૪. બધા કાર્યોમાં ગુરુની ઇચ્છાને અનુકૂળ વ્યવહાર કરવો. વર્ણ સંજ્વલનતા વિનય શું છે ? તે ચાર પ્રકારે છે – ૧. યથાતથ્ય ગુણોની પ્રશંસા કરનાર થવું, ૨. અયથાર્થ દોષ કહેનારને નિરુત્તર કરવા, ૩. વર્ણવાદીના ગુણોનું સંવર્ધન કરવું, ૪. સ્વયં વૃદ્ધોની સેવા કરનાર થવું. ભાર પ્રત્યારોહણતા વિનય શું છે ? તે ચાર પ્રકારે – ૧. નવા શિષ્યોનો સંગ્રહ કરવો, ૨. નવદીક્ષિતોને આચાર ગોચરની વિધિ શીખવવી, ૩. સાધર્મિક રોગીસાધુની યથાશક્તિ વૈયાવચ્ચ કરવી. ૪. સાધર્મિકોમાં પરસ્પર કલહ થઈ જાય તો રાગ – દ્વેષનો ત્યાગ કરતા, કોઈ પક્ષ વિશેષને ગ્રહણ ન કરીને માધ્યસ્થ ભાવ રાખવો અને સમ્યક્‌ વ્યવહારનું પાલન કરતા તે કલહના ક્ષમાપન અને ઉપશમન ને માટે સદા તત્પર રહેવું, તેમજ – આ વિચાર કરવો કે કઈ રીતે સાધર્મિક પરસ્પર અનર્ગલ પ્રલાપ ન કરે, તેમનામાં ઝંઝટ ન થાય, કલહ, કષાય અને તૂં – તા ન થાય, સાધર્મિક જન સંયમ – સંવર – સમાધિ બહુલ અને અપ્રમત્ત થઈ સંયમ અને તપથી પોતાના આત્માને ભાવિત કરતા વિચાર કરશે. આ રીતે આઠ પ્રકારે ગણિ સંપદા કહી છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] tassevam gunajatiyassa amtevasissa ima chauvviha vinayapadivatti bhavati, tam jaha–uvagarana-uppayanaya, sahillaya, vannasamjalanata, bharapachchoruhanata. Se kim tam uvagaranauppayanaya? Uvagaranauppayanaya chauvviha pannatta, tam jaha–anuppannaim uvagaranaim uppaetta bhavati, poranaim uvagaranaim sarakkhitta bhavati samgovitta bhavati, parittam janitta pachchuddharitta bhavati, ahavidhim samvibhaitta bhavati. Se tam uvagaranauppayanaya. Se kim tam sahillaya? Sahillaya chauvviha pannatta, tam jaha–anulomavaisahite yavi bhavati, anulomakayakiriyata, padiruvakayasamphasanaya, savvatthesu apadilomaya. Se tam sahillaya. Se kim tam vannasamjalanata? Vannasamjalanata chauvviha pannatta, tam jaha–ahatachchanam vannavai bhavati, avannavatim padihanittata bhavati, vannavatim anuvuhaitta bhavati, aya vuddhasevi yavi bhavati. Se tam vannasamjalanata. Se kim tam bharapachchoruhanata? Bharapachchoruhanata chauvviha pannatta, tam jaha–asamgahiyaparijanam samgahitta bhavati, seham ayaragoyaram gahitta bhavati, sahammiyassa gilayamanassa ahathamam veyavachche abbhutthetta bhavati, sahammiyanam adhikaranamsi uppannamsi tattha anissitovassie apakkhagahi majjhatthabhavabhute sammam vavaharamane tassa adhikaranassa khamanaviosamanatae saya samiyam abbhutthetta bhavati. Kaham nu sahammiya appasadda appajjhamjjha appakalaha appatumamtuma samjamabahula samvarabahula samahibahula apamatta samjamena tavasa appanam bhavemana nam evam cha nam viharejja? Se tam bharapachchoruhanata– Esa khalu therehim bhagavamtehim atthaviha ganisampada pannatta.
Sutra Meaning Transliteration : Ava gunavana acharyana amtevasi – shishyani a chara prakarani vinaya pratipatti chhe. Jema ke – 1. Samyamana upayogi vastra, patradi prapta karava. 2. Ashakta sadhuoni sahayata karavi. 3. Gana ane ganina guno pragata karava. 4. Ganana bharano nirvaha karavo. *** upakarana utpadakata shum chhe\? Te chara prakare chhe – 1. Nava upakarano melavava, 2. Prapta upakarananum samrakshana ane samgopana karavum, 3. Alpa upadhivala munine teni purti karavi, 4. Shishyone mate yathayogya upakaranono vibhaga kari devo. Sahayakata vinaya shum chhe\? Te chara prakare chhe – 1. Gurune anukula vachana bolanara hovum, 2. Guru kahe tevi ja pravritti karavi, 3. Guruni yathochita seva karavi, 4. Badha karyomam guruni ichchhane anukula vyavahara karavo. Varna samjvalanata vinaya shum chhe\? Te chara prakare chhe – 1. Yathatathya gunoni prashamsa karanara thavum, 2. Ayathartha dosha kahenarane niruttara karava, 3. Varnavadina gunonum samvardhana karavum, 4. Svayam vriddhoni seva karanara thavum. Bhara pratyarohanata vinaya shum chhe\? Te chara prakare – 1. Nava shishyono samgraha karavo, 2. Navadikshitone achara gocharani vidhi shikhavavi, 3. Sadharmika rogisadhuni yathashakti vaiyavachcha karavi. 4. Sadharmikomam paraspara kalaha thai jaya to raga – dveshano tyaga karata, koi paksha visheshane grahana na karine madhyastha bhava rakhavo ane samyak vyavaharanum palana karata te kalahana kshamapana ane upashamana ne mate sada tatpara rahevum, temaja – a vichara karavo ke kai rite sadharmika paraspara anargala pralapa na kare, temanamam jhamjhata na thaya, kalaha, kashaya ane tum – ta na thaya, sadharmika jana samyama – samvara – samadhi bahula ane apramatta thai samyama ane tapathi potana atmane bhavita karata vichara karashe. A rite atha prakare gani sampada kahi chhe.