Sutra Navigation: Jambudwippragnapati ( જંબુદ્વીપ પ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1107730
Scripture Name( English ): Jambudwippragnapati Translated Scripture Name : જંબુદ્વીપ પ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

वक्षस्कार ४ क्षुद्र हिमवंत

 Translated Chapter :

વક્ષસ્કાર ૪ ક્ષુદ્ર હિમવંત
Section : Translated Section :
Sutra Number : 130 Category : Upang-07
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] चुल्लहिमवंते णं भंते! वासहरपव्वए कइ कूडा पन्नत्ता? गोयमा! एक्कारस कूडा पन्नत्ता, तं जहा–सिद्धायतनकूडे चुल्लहिमवंतकूडे भरहकूडे इलादेवीकूडे गंगाकूडे सिरिकूडे रोहियंसकूडे सिंधुकूडे सूरादेवीकूडे हेमवयकूडे वेसमणकूडे। कहि णं भंते! चुल्लहिमवंते वासहरपव्वए सिद्धायतनकूडे नामं कूडे पन्नत्ते? गोयमा! पुरत्थिमलवणसमुद्दस्स पच्चत्थिमेणं, चुल्लहिमवंतकूडस्स पुरत्थिमेणं, एत्थ णं सिद्धायतनकूडे नामं कूडे पन्नत्ते–पंच जोयणसयाइं उड्ढं उच्चत्तेणं, मूले पंचजोयणसयाइं विक्खंभेणं, मज्झे तिन्नि य पण्णत्तरे जोयणसए विक्खंभेणं, उप्पिं अड्ढाइज्जे जोयणसए विक्खंभेणं, मूले एगं जोयणसहस्सं पंच य एगासीए जोयणसए किंचिविसेसाहिए परिक्खेवेणं, मज्झे एगं जोयणसहस्सं एगं च छलसीयं जोयणसयं किंचिविसेसूने परिक्खेवेणं, उप्पिं सत्तएक्काणउए जोयणसए किंचिविसेसूने परि-क्खेवेणं, मूले विच्छिण्णे, मज्झे संखित्ते, उप्पिं तणुए, गोपुच्छसंठाणसंठिए सव्वरयणामए अच्छे। से णं एगाए पउमवरवेइयाए एगेण य वनसंडेणं सव्वओ समंता संपरिक्खित्ते। सिद्धायतनस्स कूडस्स णं उप्पिं बहुसमरमणिज्जे भूमिभागे जाव– तस्स णं बहुसमरमणिज्जस्स भूमिभागस्स बहुमज्झदेसभाए, एत्थ णं महं एगे सिद्धायतने पन्नत्ते–पन्नासं जोयणाइं आयामेणं, पणवीसं जोयणाइं विक्खंभेणं, छत्तीसं जोयणाइं उड्ढं उच्चत्तेणं जाव जिनपडिमावण्णओ नेयव्वो। कहि णं भंते! चुल्लहिमवंते वासहरपव्वए चुल्लहिमवंतकूडे नामं कूडे पन्नत्ते? गोयमा! भरहस्स कूडस्स पुरत्थिमेणं, सिद्धायतनकूडस्स पच्चत्थिमेणं, एत्थ णं चुल्लहिमवंते वासहरपव्वए चुल्लहिमवंतकूडे नामं कूडे पन्नत्ते। एवं जो चेव सिद्धायतनकूडस्स उच्चत्तविक्खंभपरिक्खेवो जाव– बहुसमरमणिज्जस्स भूमिभागस्स बहुमज्झदेसभाए, एत्थ णं महं एगे पासायवडेंसए पन्नत्ते–बावट्ठिं जोयणाइं अद्धजोयणं च उच्चत्तेणं, एक्कतीसं जोयणाइं कोसं च विक्खंभेणं अब्भुग्गयमूसिय पहसिए विव विविहमणिरयणभत्तिचित्ते वाउद्धुयविजयवेजयंतीपडागच्छत्ताइच्छत्तकलिए तुंगे गगन-तलमभिलंघमाणसिहरे जालंतररयण पंजरुम्मिलिएव्व मणिरयणथूभियाए विय सियसयवत्तपुंडरीय-तिलयरयणद्धचंदचित्ते नानामणिमयदामालंकिए अंतो बाहिं च सण्हे वइरतवणिज्जरुइलवालुगा- पत्थडे सुहफासे सस्सिरीयरूवे पासाईए दरिसणिज्जे अभिरूवे पडिरूवे। तस्स णं पासायवडेंसगस्स अंतो बहुसमरमणिज्जे भूमिभागे जाव सीहासणं सपरिवारं। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ–चुल्लहिमवंतकूडे? चुल्लहिमवंतकूडे? गोयमा! चुल्लहिमवंते नामं देवे महिड्ढीए जाव परिवसइ। कहिं णं भंते! चुल्लहिमवंतगिरिकुमारस्स देवस्स चुल्लहिमवंता नामं रायहानी पन्नत्ता? गोयमा! चुल्लहिमवं-तकूडस्स दक्खिणेणं तिरियमसंखेज्जे दीवसमुद्दे वीईवइत्ता अन्नं जंबुद्दीवं दीवं दक्खिणेणं बारस जोयणसहस्साइं ओगाहित्ता, एत्थ णं चुल्लहिमवंतगिरिकुमारस्स देवस्स चुल्ल-हिमवंता नामं रायहानी पन्नत्ता– बारस जोयणसहस्साइं आयामविक्खंभेणं, एवं विजय रायहानी- सरिसा भाणियव्वा। एवं अवसेसानवि कूडाणं वत्तव्वया नेयव्वा, आयाम विक्खंभ परिक्खेवपासायदेवयाओ सीहासन परिवारो अट्ठो य देवाण य देवीण य रायहानीओ नेयव्वाओ, चउसु देवा–चुल्लहिमवंत भरह हेमवय वेसमणकूडेसु, सेसेसु देवयाओ। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ–चुल्लहिमवंते वासहरपव्वए? चुल्लहिमवंते वासहरपव्वए? गोयमा! महाहिमवंत-वासहरपव्वयं पणिहाय आयामुच्चत्त-उव्वेह विक्खंभ परिक्खेवं पडुच्च ईसिं खुड्डतराए चेव ह्रस्सतराए चेव णीयतराए चेव। चुल्ल हिमवंते यत्थ देवे महिड्ढीए जाव पलिओवमट्ठिईए परिवसइ। से एएणट्ठेणं गोयमा! एवं वुच्चइ–चुल्लहिमवंते वासहरपव्वए-चुल्ल-हिमवंते वासहरपव्वए। अदुत्तरं च णं गोयमा! चुल्लहिमवंतस्स सासए नामधेज्जे पन्नत्ते–जं न कयाइ नासिन कयाइ नत्थि न कयाइ न भविस्सइ, भुविं च भवइ य भविस्सइ य धुवे नियए सासए अक्खए अव्वए अवट्ठिए निच्चे।
Sutra Meaning : ભગવન્‌ ! લઘુ હિમવંત વર્ષધર પર્વતના કેટલા કૂટ કહેલા છે ? ગૌતમ! ૧૧ – કૂટો કહ્યા છે. તે આ – સિદ્ધાયતન, લઘુહિમવંત, ભરત, ઈલાદેવી, ગંગાદેવી, શ્રી, રોહીતાંશ, સિંધુદેવી, સુરદેવી, હેમવત અને વૈશ્રમણ – કૂટ. ભગવન્‌ ! લઘુહિમવંત વર્ષધર પર્વતમાં સિદ્ધાયતન નામક કૂટ ક્યાં કહ્યો છે ? ગૌતમ! પૂર્વી લવણસમુદ્રના પશ્ચિમે, લઘુહિમવંત કૂટની પૂર્વે આ સિદ્ધાયતન કૂટ નામે કૂટ કહેલ છે. તે ૫૦૦ યોજન ઉર્ધ્વ ઊંચો, મૂળમાં ૫૦૦ યોજન, મધ્યે ૩૭૫ યોજન અને ઉપર ૨૫૦ યોજન પહોળો છે. મૂળમાં ૧૫૮૧ યોજનથી કંઈક વિશેષ, મધ્યમાં કંઈક ન્યૂન ૧૧૮૬ યોજન અને ઉપર કંઈક ન્યૂન ૭૯૧ યોજન પરિધિથી છે. મૂળમાં વિસ્તીર્ણ, મધ્યે સંક્ષિપ્ત અને ઉપર પાતળો, ગોપુચ્છ આકારે, સર્વરત્નમય, નિર્મળ છે. તે એક પદ્મવર વેદિકા અને એક વનખંડથી ચોતરફથી વીંટળાયેલ છે. સિદ્ધાયતન કૂટની ઉપર બહુસમ રમણીય ભૂમિભાગ કહેલ છે, યાવત્‌ તે બહુસમ રમણીય ભૂમિભાગના બહુમધ્ય દેશભાગમાં અહીં એક મોટું સિદ્ધાયતન કહેલ છે. તે ૫૦ યોજન લાંબુ, ૨૫ યોજન પહોળું, ૩૬ યોજન ઉર્ધ્વ ઉચ્ચત્વથી છે યાવત્‌ ત્યાં જિનપ્રતિમાનું વર્ણન કહેવું. ભગવન્‌ ! લઘુ હિમવંત વર્ષધર પર્વતમાં લઘુહિમવંત કૂટ નામે કૂટ ક્યાં કહેલ છે ? ગૌતમ ! ભરતકૂટની પૂર્વે, સિદ્ધાયતન કૂટની પશ્ચિમે આ લઘુહિમવંત વર્ષધર પર્વતમાં કહેલ છે. એ પ્રમાણે જે કંઈ સિદ્ધાયતન કૂટના ઉચ્ચત્વ – વિષ્કંભ – પરિધિ છે યાવત્‌ બહુસમ રમણીય ભૂમિભાગના બહુમધ્ય દેશભાગમાં અહીં એક મોટું પ્રાસાદાવતંસક કહેલ છે. તે ૬૨|| યોજન ઊંચો, ૩૧| યોજન પહોળું, ઘણુ ઊંચુ ઉઠેલ છે. વિવિધ મણિ – રત્નથી ચિત્રિત વાયુથી ઊડતી વિજય – વૈજયંતી પતાકા અને છત્રાતિછત્ર યુક્ત, ઊંચા, ગગનતલને ઉલ્લંઘતા શિખર યુક્ત છે. તેની જાળીમાં જડેલ રત્ન સમૂહ તે પ્રાસાદ પોતાના નેત્રો ઉઘાડતો હોય તેવા છે. મણિરત્નની સ્તૂપિકા છે, તેના ઉપર વિકસિત શીતપત્ર – પુંડરીક – તિલકરત્ન અર્ધચંદ્રના ચિત્રો અંકિત છે. વિવિધ મણિમય માળાથી અલંકૃત છે. અંદર અને બહાર શ્લક્ષ્ણ વજ્રમય તપનીય રુચિર વાલુકાના પ્રસ્તટ છે તેનો સુખદ સ્પર્શ, સશ્રીકરૂપ, પ્રાસાદીય યાવત્‌ પ્રતિરૂપ છે. તે પ્રાસાદાવતંસકના અંદર બહુસમ રમણીય ભૂમિભાગ કહેલ છે યાવત્‌ સપરિવાર સિંહાસન કહેવું. ભગવન્‌ ! લઘુહિમવંત કૂટને લઘુહિમવંત કૂટ કેમ કહે છે ? ગૌતમ! લઘુહિમવંત નામક મહર્દ્ધિક યાવત્‌ દેવ વસે છે તેથી તે લઘુહિમવંત કૂટ કહેવાય છે. ભગવન્‌ ! લઘુહિમવંત ગિરિકુમાર દેવની લઘુહિમવંતા નામે રાજધાની ક્યાં કહી છે ? ગૌતમ ! લઘુહિમવંતની દક્ષિણમાં તીર્છા અસંખ્યાત દ્વીપસમુદ્ર ગયા પછી બીજા જંબૂદ્વીપ દ્વીપની દક્ષિણે ૧૨,૦૦૦ યોજન જઈને અહીં લઘુ હિમવંતના ગિરિકુમાર દેવની લઘુહિમવંતા રાજધાની કહી છે. તે ૧૨,૦૦૦ યોજન લાંબી – પહોળી છે. એ પ્રમાણે વિજય રાજધાની સદૃશ કહેવી. એ પ્રમાણે બાકીના કૂટોની વક્તવ્યતા પણ જાણવી. લંબાઈ, પહોળાઈ, પરિધિ, પ્રાસાદદેવતા, સિંહાસન પરિવાર, તેના દેવ – દેવીઓ અને રાજધાની જાણવી. તેમાં લઘુહિમવંત, ભરત, હૈમવત અને વૈશ્રમણ કૂટોમાં દેવો રહે છે, બાકીના કૂટોમાં દેવીઓ રહે છે. ભગવંત ! તે લઘુહિમવંત વર્ષધર પર્વત કેમ કહેવાય છે ? ગૌતમ ! મહાહિમવંત વર્ષધર પર્વતની અપેક્ષાથી લંબાઈ, ઉચ્ચત્વ, ઉદ્વેધ, પહોળાઈ અને પરિધિને આશ્રીને કંઈક લઘુતર, હ્રસ્વતર તથા નિમ્નતર છે. અહીં લઘુહિમવંત દેવ મહર્દ્ધિક યાવત્‌ પલ્યોપમ સ્થિતિક વસે છે. એ કારણથી હે ગૌતમ ! એમ કહે છે – લઘુહિમવંત વર્ષધર પર્વત કહેવાય છે. અથવા હે ગૌતમ! લઘુહિમવંતનું એ શાશ્વત નામ કહેલ છે. જે હંમેશા હતું – છે – રહેશે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] chullahimavamte nam bhamte! Vasaharapavvae kai kuda pannatta? Goyama! Ekkarasa kuda pannatta, tam jaha–siddhayatanakude chullahimavamtakude bharahakude iladevikude gamgakude sirikude rohiyamsakude simdhukude suradevikude hemavayakude vesamanakude. Kahi nam bhamte! Chullahimavamte vasaharapavvae siddhayatanakude namam kude pannatte? Goyama! Puratthimalavanasamuddassa pachchatthimenam, chullahimavamtakudassa puratthimenam, ettha nam siddhayatanakude namam kude pannatte–pamcha joyanasayaim uddham uchchattenam, mule pamchajoyanasayaim vikkhambhenam, majjhe tinni ya pannattare joyanasae vikkhambhenam, uppim addhaijje joyanasae vikkhambhenam, mule egam joyanasahassam pamcha ya egasie joyanasae kimchivisesahie parikkhevenam, majjhe egam joyanasahassam egam cha chhalasiyam joyanasayam kimchivisesune parikkhevenam, uppim sattaekkanaue joyanasae kimchivisesune pari-kkhevenam, mule vichchhinne, majjhe samkhitte, uppim tanue, gopuchchhasamthanasamthie savvarayanamae achchhe. Se nam egae paumavaraveiyae egena ya vanasamdenam savvao samamta samparikkhitte. Siddhayatanassa kudassa nam uppim bahusamaramanijje bhumibhage java– Tassa nam bahusamaramanijjassa bhumibhagassa bahumajjhadesabhae, ettha nam maham ege siddhayatane pannatte–pannasam joyanaim ayamenam, panavisam joyanaim vikkhambhenam, chhattisam joyanaim uddham uchchattenam java jinapadimavannao neyavvo. Kahi nam bhamte! Chullahimavamte vasaharapavvae chullahimavamtakude namam kude pannatte? Goyama! Bharahassa kudassa puratthimenam, siddhayatanakudassa pachchatthimenam, ettha nam chullahimavamte vasaharapavvae chullahimavamtakude namam kude pannatte. Evam jo cheva siddhayatanakudassa uchchattavikkhambhaparikkhevo java– Bahusamaramanijjassa bhumibhagassa bahumajjhadesabhae, ettha nam maham ege pasayavademsae pannatte–bavatthim joyanaim addhajoyanam cha uchchattenam, ekkatisam joyanaim kosam cha vikkhambhenam abbhuggayamusiya pahasie viva vivihamanirayanabhattichitte vauddhuyavijayavejayamtipadagachchhattaichchhattakalie tumge gagana-talamabhilamghamanasihare jalamtararayana pamjarummilievva manirayanathubhiyae viya siyasayavattapumdariya-tilayarayanaddhachamdachitte nanamanimayadamalamkie amto bahim cha sanhe vairatavanijjaruilavaluga- patthade suhaphase sassiriyaruve pasaie darisanijje abhiruve padiruve. Tassa nam pasayavademsagassa amto bahusamaramanijje bhumibhage java sihasanam saparivaram. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai–chullahimavamtakude? Chullahimavamtakude? Goyama! Chullahimavamte namam deve mahiddhie java parivasai. Kahim nam bhamte! Chullahimavamtagirikumarassa devassa chullahimavamta namam rayahani pannatta? Goyama! Chullahimavam-takudassa dakkhinenam tiriyamasamkhejje divasamudde viivaitta annam jambuddivam divam dakkhinenam barasa joyanasahassaim ogahitta, ettha nam chullahimavamtagirikumarassa devassa chulla-himavamta namam rayahani pannatta– barasa joyanasahassaim ayamavikkhambhenam, evam vijaya rayahani- sarisa bhaniyavva. Evam avasesanavi kudanam vattavvaya neyavva, ayama vikkhambha parikkhevapasayadevayao sihasana parivaro attho ya devana ya devina ya rayahanio neyavvao, chausu deva–chullahimavamta bharaha hemavaya vesamanakudesu, sesesu devayao. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai–chullahimavamte vasaharapavvae? Chullahimavamte vasaharapavvae? Goyama! Mahahimavamta-vasaharapavvayam panihaya ayamuchchatta-uvveha vikkhambha parikkhevam paduchcha isim khuddatarae cheva hrassatarae cheva niyatarae cheva. Chulla himavamte yattha deve mahiddhie java paliovamatthiie parivasai. Se eenatthenam goyama! Evam vuchchai–chullahimavamte vasaharapavvae-chulla-himavamte vasaharapavvae. Aduttaram cha nam goyama! Chullahimavamtassa sasae namadhejje pannatte–jam na kayai nasina kayai natthi na kayai na bhavissai, bhuvim cha bhavai ya bhavissai ya dhuve niyae sasae akkhae avvae avatthie nichche.
Sutra Meaning Transliteration : Bhagavan ! Laghu himavamta varshadhara parvatana ketala kuta kahela chhe\? Gautama! 11 – kuto kahya chhe. Te a – siddhayatana, laghuhimavamta, bharata, iladevi, gamgadevi, shri, rohitamsha, simdhudevi, suradevi, hemavata ane vaishramana – kuta. Bhagavan ! Laghuhimavamta varshadhara parvatamam siddhayatana namaka kuta kyam kahyo chhe\? Gautama! Purvi lavanasamudrana pashchime, laghuhimavamta kutani purve a siddhayatana kuta name kuta kahela chhe. Te 500 yojana urdhva umcho, mulamam 500 yojana, madhye 375 yojana ane upara 250 yojana paholo chhe. Mulamam 1581 yojanathi kamika vishesha, madhyamam kamika nyuna 1186 yojana ane upara kamika nyuna 791 yojana paridhithi chhe. Mulamam vistirna, madhye samkshipta ane upara patalo, gopuchchha akare, sarvaratnamaya, nirmala chhe. Te eka padmavara vedika ane eka vanakhamdathi chotaraphathi vimtalayela chhe. Siddhayatana kutani upara bahusama ramaniya bhumibhaga kahela chhe, yavat te bahusama ramaniya bhumibhagana bahumadhya deshabhagamam ahim eka motum siddhayatana kahela chhe. Te 50 yojana lambu, 25 yojana paholum, 36 yojana urdhva uchchatvathi chhe yavat tyam jinapratimanum varnana kahevum. Bhagavan ! Laghu himavamta varshadhara parvatamam laghuhimavamta kuta name kuta kyam kahela chhe\? Gautama ! Bharatakutani purve, siddhayatana kutani pashchime a laghuhimavamta varshadhara parvatamam kahela chhe. E pramane je kami siddhayatana kutana uchchatva – vishkambha – paridhi chhe yavat bahusama ramaniya bhumibhagana bahumadhya deshabhagamam ahim eka motum prasadavatamsaka kahela chhe. Te 62|| yojana umcho, 31| yojana paholum, ghanu umchu uthela chhe. Vividha mani – ratnathi chitrita vayuthi udati vijaya – vaijayamti pataka ane chhatratichhatra yukta, umcha, gaganatalane ullamghata shikhara yukta chhe. Teni jalimam jadela ratna samuha te prasada potana netro ughadato hoya teva chhe. Maniratnani stupika chhe, tena upara vikasita shitapatra – pumdarika – tilakaratna ardhachamdrana chitro amkita chhe. Vividha manimaya malathi alamkrita chhe. Amdara ane bahara shlakshna vajramaya tapaniya ruchira valukana prastata chhe teno sukhada sparsha, sashrikarupa, prasadiya yavat pratirupa chhe. Te prasadavatamsakana amdara bahusama ramaniya bhumibhaga kahela chhe yavat saparivara simhasana kahevum. Bhagavan ! Laghuhimavamta kutane laghuhimavamta kuta kema kahe chhe\? Gautama! Laghuhimavamta namaka maharddhika yavat deva vase chhe tethi te laghuhimavamta kuta kahevaya chhe. Bhagavan ! Laghuhimavamta girikumara devani laghuhimavamta name rajadhani kyam kahi chhe\? Gautama ! Laghuhimavamtani dakshinamam tirchha asamkhyata dvipasamudra gaya pachhi bija jambudvipa dvipani dakshine 12,000 yojana jaine ahim laghu himavamtana girikumara devani laghuhimavamta rajadhani kahi chhe. Te 12,000 yojana lambi – paholi chhe. E pramane vijaya rajadhani sadrisha kahevi. E pramane bakina kutoni vaktavyata pana janavi. Lambai, paholai, paridhi, prasadadevata, simhasana parivara, tena deva – devio ane rajadhani janavi. Temam laghuhimavamta, bharata, haimavata ane vaishramana kutomam devo rahe chhe, bakina kutomam devio rahe chhe. Bhagavamta ! Te laghuhimavamta varshadhara parvata kema kahevaya chhe\? Gautama ! Mahahimavamta varshadhara parvatani apekshathi lambai, uchchatva, udvedha, paholai ane paridhine ashrine kamika laghutara, hrasvatara tatha nimnatara chhe. Ahim laghuhimavamta deva maharddhika yavat palyopama sthitika vase chhe. E karanathi he gautama ! Ema kahe chhe – laghuhimavamta varshadhara parvata kahevaya chhe. Athava he gautama! Laghuhimavamtanum e shashvata nama kahela chhe. Je hammesha hatum – chhe – raheshe.