Sutra Navigation: Jambudwippragnapati ( જંબુદ્વીપ પ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1107860
Scripture Name( English ): Jambudwippragnapati Translated Scripture Name : જંબુદ્વીપ પ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

वक्षस्कार ७ ज्योतिष्क

 Translated Chapter :

વક્ષસ્કાર ૭ જ્યોતિષ્ક
Section : Translated Section :
Sutra Number : 260 Category : Upang-07
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] जया णं भंते! सूरिए सव्वब्भंतरं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ, तया णं किंसंठिया तावखेत्तसंठिई पन्नत्ता? गोयमा! उड्ढीमुहकलंबुयापुप्फसंठाणसंठिया तावखेत्तसंठिई पन्नत्ता– अंतो संकुया बाहिं वित्थडा, अंतो वट्टा बाहिं पिहुला, अंतो अंकमुहसंठिया बाहिं सगडुद्धीमुहसंठिया, उभओ पासेणं तीसे दो बाहाओ अवट्ठियाओ हवंति– पणयालीसं-पणयालीसं जोयणसहस्साइं आयामेणं, दुवे य णं तीसे बाहाओ अनवट्ठियाओ हवंति, तं जहा–सव्वब्भंतरिया चेव बाहा सव्वबाहिरिया चेव बाहा। तीसे णं सव्वब्भंतरिया बाहा मंदरपव्वयंतेणं नव जोयणसहस्साइं चत्तारि छलसीए जोयणसए नव य दसभाए जोयणस्स परिक्खेवेणं। एस णं भंते! परिक्खेवविसेसे कओ आहिएति वएज्जा? गोयमा! जे णं मंदरस्स पव्वयस्स परिक्खेवे, तं परिक्खेवं, तिहिं गुणेत्ता दसहिं छेत्ता दसहिं भागे हीरमाणे, एस णं परिक्खेवविसेसे आहिएति वएज्जा। तीसे णं सव्वबाहिरिया बाहा लवणसमुद्दंतेणं चउणवइं जोयणसहस्साइं अट्ठ य अट्ठसट्ठे जोयणसए चत्तारि य दसभाए जोयणस्स परिक्खेवेणं। से णं भंते! परिक्खेवविसेसे कओ आहिएति वएज्जा? गोयमा! जे णं जंबुद्दीवस्स दीवस्स परिक्खेवे, तं परिक्खेवं तिहिं गुणेत्ता दसहिं छेत्ता दसहिं भागे हीरमाणे, एस परिक्खेवविसेसे आहिएति वएज्जा। तया णं भंते! तावखेत्ते केवइयं आयामेणं पन्नत्ते? गोयमा! अट्ठहत्तरिं जोयणसहस्साइं तिन्नि य तेत्तीसे जोयणसए जोयणतिभागं च आयामेणं पन्नत्ते।
Sutra Meaning : સૂત્ર– ૨૬૦. ભગવન્‌ ! જ્યારે સૂર્ય સર્વાભ્યંતર મંડલમાં સંક્રમિત થઈને ચાર ચરે છે, ત્યારે કેવા આકારે તાપક્ષેત્ર સંસ્થિતિ છે ? ગૌતમ ! ઉર્ધ્વમુખી કદંબ પુષ્પના આકારની તાપક્ષેત્રની સંસ્થિત કહેલી છે. અંદરથી સંકીર્ણ અને બહારથી વિસ્તૃત. અંદર વૃત્ત અને બહાર પૃથુલ, અંદર અંકમુખ સંસ્થિત અને બહાર શકટઉર્ધ્વીમુખ સંસ્થિત છે. મેરુની બંને પાર્શ્વેમાં તેની બે બાહાઓ અવસ્થિત છે. તે પ્રત્યેક બાહા પિસ્તાળીશ – પિસ્તાળીશ હજાર લાંબી છે અને તેની બે બાહાઓ અનવસ્થિત હોય છે. તે આ પ્રમાણે – સર્વાભ્યંતરિકા બાહા અને સર્વાબાહિકા બાહા. તેમાં સર્વાભ્યંતરિકા બાહા મેરુ પર્વતને અંતે ૯૪૮૬ યોજન અને એક યોજનના ૯/૧૦ ભાગ પરિધિથી છે. ભગવન્‌ ! આ પરિધિવિશેષ કયા આધારે કહી છે ? ગૌતમ ! જે મેરુની પરિધિ છે, તે પરિધિને ત્રણ વડે ગુણીને ગુણનફળને ૧૦ વડે છેદીને, દશ ભાગ ઘટાડતા આ પરિધિ વિશેષ કહેલી છે, તેમ કહેવું જોઈએ. તે સર્વ બાહિરિકા બાહા લવણસમુદ્રને અંતે ૯૪,૮૬૮ યોજન અને એક યોજનના ૪/૧૦ ભાગ પરિધિથી છે. ગૌતમ ! જે મેરુ પર્વતની પરિધિ છે, તે પરિધિને બે વડે ગુણીને, દશ વડે છેદીને, દશ ભાગ લેતા, આ પરિધિ વિશેષ કહેલી છે તે પ્રમાણે કહેવું. તેની સર્વબાહ્ય બાહા, લવણસમુદ્રના અંતે ૬૩,૨૪૫ યોજન અને એક યોજનના ૬/૧૦ ભાગ પરિધિથી છે. ભગવન્‌ ! તે પરિધિ વિશેષ કઈ રીતે કહેલી છે ? ગૌતમ ! ૭૮,૩૩૩ યોજન અને એક યોજનનો ત્રીજો ભાગ એટલે – ૭૮૩૩૩ – ૧/૩ લંબાઈથી કહેલ છે. ભગવન્‌ ! જ્યારે સૂર્ય સર્વબાહ્ય મંડલને ઉપસંક્રમિત થઈ ચાર ચરે છે, ત્યારે કયા (સંસ્થાને)આકારે તાપક્ષેત્ર સંસ્થિતિ છે ? ગૌતમ ! ઉર્ધ્વીમુખ કદંબપુષ્પના આકારે સંસ્થિત કહેલી છે, તેમ પૂર્વવત્‌ બધુ જાણવુ. વિશેષ – અંતર એ છે કે – જે અંધકાર સંસ્થિતિનું પૂર્વ વર્ણિત પ્રમાણ છે, તે તાપક્ષેત્ર સંસ્થિતિ જાણવી અને જે તાપક્ષેત્ર સંસ્થિતિનું પૂર્વ વર્ણિત પ્રમાણ છે, તે અંધકાર સંસ્થિતિનું પ્રમાણ છે, તેમ જાણવું. સૂત્ર– ૨૬૧. MISSING_TEXT_IN_ORIGINAL સૂત્ર– ૨૬૨. MISSING_TEXT_IN_ORIGINAL સૂત્ર સંદર્ભ– ૨૬૦–૨૬૨
Mool Sutra Transliteration : [sutra] jaya nam bhamte! Surie savvabbhamtaram mamdalam uvasamkamitta charam charai, taya nam kimsamthiya tavakhettasamthii pannatta? Goyama! Uddhimuhakalambuyapupphasamthanasamthiya tavakhettasamthii pannatta– amto samkuya bahim vitthada, amto vatta bahim pihula, amto amkamuhasamthiya bahim sagaduddhimuhasamthiya, ubhao pasenam tise do bahao avatthiyao havamti– panayalisam-panayalisam joyanasahassaim ayamenam, duve ya nam tise bahao anavatthiyao havamti, tam jaha–savvabbhamtariya cheva baha savvabahiriya cheva baha. Tise nam savvabbhamtariya baha mamdarapavvayamtenam nava joyanasahassaim chattari chhalasie joyanasae nava ya dasabhae joyanassa parikkhevenam. Esa nam bhamte! Parikkhevavisese kao ahieti vaejja? Goyama! Je nam mamdarassa pavvayassa parikkheve, tam parikkhevam, tihim gunetta dasahim chhetta dasahim bhage hiramane, esa nam parikkhevavisese ahieti vaejja. Tise nam savvabahiriya baha lavanasamuddamtenam chaunavaim joyanasahassaim attha ya atthasatthe joyanasae chattari ya dasabhae joyanassa parikkhevenam. Se nam bhamte! Parikkhevavisese kao ahieti vaejja? Goyama! Je nam jambuddivassa divassa parikkheve, tam parikkhevam tihim gunetta dasahim chhetta dasahim bhage hiramane, esa parikkhevavisese ahieti vaejja. Taya nam bhamte! Tavakhette kevaiyam ayamenam pannatte? Goyama! Atthahattarim joyanasahassaim tinni ya tettise joyanasae joyanatibhagam cha ayamenam pannatte.
Sutra Meaning Transliteration : Sutra– 260. Bhagavan ! Jyare surya sarvabhyamtara mamdalamam samkramita thaine chara chare chhe, tyare keva akare tapakshetra samsthiti chhe\? Gautama ! Urdhvamukhi kadamba pushpana akarani tapakshetrani samsthita kaheli chhe. Amdarathi samkirna ane baharathi vistrita. Amdara vritta ane bahara prithula, amdara amkamukha samsthita ane bahara shakataurdhvimukha samsthita chhe. Meruni bamne parshvemam teni be bahao avasthita chhe. Te pratyeka baha pistalisha – pistalisha hajara lambi chhe ane teni be bahao anavasthita hoya chhe. Te a pramane – sarvabhyamtarika baha ane sarvabahika baha. Temam sarvabhyamtarika baha meru parvatane amte 9486 yojana ane eka yojanana 9/10 bhaga paridhithi chhe. Bhagavan ! A paridhivishesha kaya adhare kahi chhe\? Gautama ! Je meruni paridhi chhe, te paridhine trana vade gunine gunanaphalane 10 vade chhedine, dasha bhaga ghatadata a paridhi vishesha kaheli chhe, tema kahevum joie. Te sarva bahirika baha lavanasamudrane amte 94,868 yojana ane eka yojanana 4/10 bhaga paridhithi chhe. Gautama ! Je meru parvatani paridhi chhe, te paridhine be vade gunine, dasha vade chhedine, dasha bhaga leta, a paridhi vishesha kaheli chhe te pramane kahevum. Teni sarvabahya baha, lavanasamudrana amte 63,245 yojana ane eka yojanana 6/10 bhaga paridhithi chhe. Bhagavan ! Te paridhi vishesha kai rite kaheli chhe\? Gautama ! 78,333 yojana ane eka yojanano trijo bhaga etale – 78333 – 1/3 lambaithi kahela chhe. Bhagavan ! Jyare surya sarvabahya mamdalane upasamkramita thai chara chare chhe, tyare kaya (samsthane)akare tapakshetra samsthiti chhe\? Gautama ! Urdhvimukha kadambapushpana akare samsthita kaheli chhe, tema purvavat badhu janavu. Vishesha – amtara e chhe ke – je amdhakara samsthitinum purva varnita pramana chhe, te tapakshetra samsthiti janavi ane je tapakshetra samsthitinum purva varnita pramana chhe, te amdhakara samsthitinum pramana chhe, tema janavum. Sutra– 261. MISSINGTEXTINORIGINAL Sutra– 262. MISSINGTEXTINORIGINAL Sutra samdarbha– 260–262