Sutra Navigation: Jivajivabhigam ( જીવાભિગમ ઉપાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1106168
Scripture Name( English ): Jivajivabhigam Translated Scripture Name : જીવાભિગમ ઉપાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

दशविध जीव प्रतिपत्ति

 Translated Chapter :

દશવિધ જીવ પ્રતિપત્તિ
Section : Translated Section :
Sutra Number : 368 Category : Upang-03
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] तत्थ णं जेते एवमाहंसु दसविधा संसारसमावन्नगा जीवा ते एवमाहंसु, तं जहा–पढमसमयएगिंदिया अपढमसमयएगिंदिया पढमसमयबेइंदिया अपढमसमयबेइंदिया पढमसमयतेइंदिया अपढमसमय-तेइंदिया पढमसमयचउरिंदिया अपढमसमयचउरिंदिया पढमसमयपंचिंदिया अपढमसमयपंचिंदिया। पढमसमयएगिंदियस्स णं भंते! केवतियं कालं ठिती पन्नत्ता? गोयमा! एगं समयं। अपढमसमयएगिंदियस्स जहन्नेणं खुड्डागं भवग्गहणं समयूणं, उक्कोसेणं बावीसं वाससहस्साइं समयूणाइं। एवं सव्वेसिं पढमसमयिकाणं एगं समयं, अपढमसमयिकाणं जहन्नेणं खुड्डागं भवग्गहणं समयूणं, उक्कोसेणं जा जस्स ठिती सा समयूणा जाव पंचिंदियाणं तेत्तीसं सागरोवमाइं समयूणाइं। संचिट्ठणा–पढमसमइयस्स एगं समयं। अपढमसमयिकाणं जहन्नेणं खुड्डागं भवग्गहणं समयूणं, उक्कोसेणं एगिंदियाणं वणस्सतिकालो, बेइंदिय तेइंदिय चउरिंदियाणं संखेज्जं कालं, पंचिंदियाणं सागरोवमसहस्सं सातिरेगं। पढमसमयएगिंदियाणं केवतियं अंतरं होति? गोयमा! जहन्नेणं दो खुड्डागाइं भवग्गहणाइं समयूणाइं, उक्कोसेणं वणस्सतिकालो। अपढमसमयएगिंदियाणं अंतरं जहन्नेणं खुड्डागं भवग्गहणं समयाहियं, उक्कोसेणं दो सागरोवमसहस्साइं संखेज्जवासमब्भहियाइं। सेसाणं सव्वेसिं पढम-समयिकाणं अंतरं जहन्नेणं दो खुड्डागाइं भवग्गहणाइं समयूणाइं, उक्कोसेणं वणस्सतिकालो अपढमसमयिकाणं सेसाणं जहन्नेणं खुड्डागं भवग्गहणं समयाहियं, उक्कोसेणं वणस्सतिकालो। पढमसमइयाणं सव्वेसिं सव्वत्थोवा पढमसमयपंचेंदिया, पढमसमयचउरिंदिया विसेसाहिया, पढमसमयतेइंदिया विसेसाहिया, पढमसमयबेइंदिया विसेसाहिया, पढमसमयएगिंदिया विसेसा-हिया। एवं अपढमसमयिकावि, नवरिं– अपढमसमयएगिंदिया अनंतगुणा। दोण्हं अप्पबहुयं– सव्वत्थोवा पढमसमयएगिंदिया, अपढमसमयएगिंदिया अनंतगुणा, सेसाणं सव्वत्थोवा पढमसमयिगा अपढमसमयिगा असंखेज्जगुणा। एतेसि णं भंते! पढमसमयएगिंदियाणं अपढमसमयएगिंदियाणं जाव अपढमसमय-पंचिंदियाण य कयरे कयरेहिंतो अप्पा वा बहुया वा तुल्ला वा विसेसाहिया वा? सव्वत्थोवा पढमसमयपंचेंदिया, पढमसमयचउरिंदिया विसेसाहिया, पढमसमयतेइंदिया विसेसाहिया, पढम-समयबेइंदिया विसेसाहिया, पढमसमयएगिंदिया विसेसाहिया, अपढमसमयपंचेंदिया असंखेज्ज-गुणा, अपढमसमयचउरिंदिया विसेसाहिया जाव अपढमसमयएगिंदिया अनंतगुणा। सेत्तं दसविहा संसारसमावन्नगा जीवा। सेत्तं संसारसमावण्णगजीवाभिगमे।
Sutra Meaning : તેમાં જેઓ એ પ્રમાણે કહે છે કે સંસાર સમાપન્નક જીવો દશ ભેદે છે – તે આ – પ્રથમ સમય એકેન્દ્રિય, અપ્રથમ સમય એકેન્દ્રિય, પ્રથમ સમય બેઇન્દ્રિય, અપ્રથમ સમય બેઇન્દ્રિય, યાવત્‌ પ્રથમ સમય પંચેન્દ્રિય, અપ્રથમ સમય પંચેન્દ્રિય. ભગવન્‌ ! પ્રથમ સમય એકેન્દ્રિયની કેટલો કાળ સ્થિતિ કહી છે ? ગૌતમ ! જઘન્યથી એક સમય, ઉત્કૃષ્ટ એક સમય. અપ્રથમ સમય એકેન્દ્રિયની જઘન્યથી સમય ન્યૂન ક્ષુલ્લક ભવગ્રહણ, ઉત્કૃષ્ટ સમય ન્યૂન ૨૨,૦૦૦ વર્ષ. એ પ્રમાણે બધા પ્રથમ સમયિકોની જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ એક સમય છે. અપ્રથમ સમયવાળાની સ્થિતિ જઘન્ય એક સમય ન્યૂન ક્ષુલ્લક ભવ અને ઉત્કૃષ્ટથી જેની જે સ્થિતિ છે, તેમાંથી એક સમય ન્યૂન યાવત્‌ પંચેન્દ્રિયોની સમય ન્યૂન ૩૩ – સાગરોપમ છે. સંચિઠ્ઠણા(કાયસ્થિતિ) પ્રથમ સમયિકની જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ એક સમય. અપ્રથમ સમયિકની જઘન્યથી સમય ન્યૂન ક્ષુલ્લક ભવગ્રહણ અને ઉત્કૃષ્ટ એકેન્દ્રિયની વનસ્પતિકાળ. બે – ત્રણ – ચાર ઇન્દ્રિયવાળાની સંખ્યાતકાળ, પંચેન્દ્રિયોની સાતિરેક હજાર સાગરોપમ છે. પ્રથમ સમય એકેન્દ્રિયનું અંતર કેટલો કાળ હોય ? ગૌતમ ! જઘન્યથી એક સમય ન્યૂન બે ક્ષુલ્લક ભવગ્રહણ, ઉત્કૃષ્ટથી વનસ્પતિકાળ. અપ્રથમ સમય એકેન્દ્રિયનું અંતર જઘન્યથી સમયાધિક ક્ષુલ્લક ભવગ્રહણ, ઉત્કૃષ્ટથી સંખ્યાત વર્ષ અધિક ૨૦૦૦ સાગરોપમ. બાકીના બધા પ્રથમ સમયિકનું અંતર જઘન્ય બે ક્ષુલ્લક ભવગ્રહણમાં સમય ન્યૂન અને ઉત્કૃષ્ટ વનસ્પતિકાળ. અપ્રથમ સમયિક બાકીનાનું જઘન્યથી સમયાધિક ? ક્ષુલ્લક ભવગ્રહણ અને ઉત્કૃષ્ટ વનસ્પતિકાળ. બધા પ્રથમ સમયિકોમાં સૌથી થોડા પ્રથમ સમય પંચેન્દ્રિય છે. પ્રથમ સમય ચઉરિન્દ્રિય વિશેષાધિક છે. પ્રથમ સમય તેઇન્દ્રિય તેથી વિશેષાધિક. પ્રથમ સમય બેઇન્દ્રિય વિશેષાધિક, પ્રથમ સમય એકેન્દ્રિય તેથી વિશેષાધિક છે. એ પ્રમાણે અપ્રથમ સમયિક પણ જાણવા. માત્ર અપ્રથમ સમય એકેન્દ્રિય અનંતગણા છે. બંનેનું અલ્પબહુત્વ – સૌથી થોડા પ્રથમ સમય એકેન્દ્રિયો, અપ્રથમ સમય એકેન્દ્રિય અનંતગણા. બાકીનામાં સૌથી થોડા પ્રથમ સમયિકા, અપ્રથમ સમયવાળા અસંખ્યાતગણા. ભગવન્‌ ! આ પ્રથમ સમય એકેન્દ્રિય, અપ્રથમ સમય એકેન્દ્રિય યાવત્‌ અપ્રથમસમય પંચેન્દ્રિયોમાં કોણ કોનાથી અલ્પ આદિ છે? સૌથી થોડા પ્રથમ સમય પંચેન્દ્રિય, પ્રથમ સમય ચઉરિન્દ્રિય વિશેષાધિક, પ્રથમ સમય તેઇન્દ્રિય વિશેષાધિક, એ પ્રમાણે નીચે – નીચે જતા યાવત્‌ પ્રથમ સમય એકેન્દ્રિય વિશેષાધિક છે. અપ્રથમ સમય પંચેન્દ્રિય અસંખ્યાતગણા, અપ્રથમ સમય ચઉરિન્દ્રિય વિશેષાધિક યાવત્‌ અપ્રથમ સમય એકેન્દ્રિય અનંતગણા છે. તે આ સંસારી જીવ કહ્યા. તે સંસારી જીવાભિગમ કહ્યું.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] tattha nam jete evamahamsu dasavidha samsarasamavannaga jiva te evamahamsu, tam jaha–padhamasamayaegimdiya apadhamasamayaegimdiya padhamasamayabeimdiya apadhamasamayabeimdiya padhamasamayateimdiya apadhamasamaya-teimdiya padhamasamayachaurimdiya apadhamasamayachaurimdiya padhamasamayapamchimdiya apadhamasamayapamchimdiya. Padhamasamayaegimdiyassa nam bhamte! Kevatiyam kalam thiti pannatta? Goyama! Egam samayam. Apadhamasamayaegimdiyassa jahannenam khuddagam bhavaggahanam samayunam, ukkosenam bavisam vasasahassaim samayunaim. Evam savvesim padhamasamayikanam egam samayam, apadhamasamayikanam jahannenam khuddagam bhavaggahanam samayunam, ukkosenam ja jassa thiti sa samayuna java pamchimdiyanam tettisam sagarovamaim samayunaim. Samchitthana–padhamasamaiyassa egam samayam. Apadhamasamayikanam jahannenam khuddagam bhavaggahanam samayunam, ukkosenam egimdiyanam vanassatikalo, beimdiya teimdiya chaurimdiyanam samkhejjam kalam, pamchimdiyanam sagarovamasahassam satiregam. Padhamasamayaegimdiyanam kevatiyam amtaram hoti? Goyama! Jahannenam do khuddagaim bhavaggahanaim samayunaim, ukkosenam vanassatikalo. Apadhamasamayaegimdiyanam amtaram jahannenam khuddagam bhavaggahanam samayahiyam, ukkosenam do sagarovamasahassaim samkhejjavasamabbhahiyaim. Sesanam savvesim padhama-samayikanam amtaram jahannenam do khuddagaim bhavaggahanaim samayunaim, ukkosenam vanassatikalo apadhamasamayikanam sesanam jahannenam khuddagam bhavaggahanam samayahiyam, ukkosenam vanassatikalo. Padhamasamaiyanam savvesim savvatthova padhamasamayapamchemdiya, padhamasamayachaurimdiya visesahiya, padhamasamayateimdiya visesahiya, padhamasamayabeimdiya visesahiya, padhamasamayaegimdiya visesa-hiya. Evam apadhamasamayikavi, navarim– apadhamasamayaegimdiya anamtaguna. Donham appabahuyam– savvatthova padhamasamayaegimdiya, apadhamasamayaegimdiya anamtaguna, sesanam savvatthova padhamasamayiga apadhamasamayiga asamkhejjaguna. Etesi nam bhamte! Padhamasamayaegimdiyanam apadhamasamayaegimdiyanam java apadhamasamaya-pamchimdiyana ya kayare kayarehimto appa va bahuya va tulla va visesahiya va? Savvatthova padhamasamayapamchemdiya, padhamasamayachaurimdiya visesahiya, padhamasamayateimdiya visesahiya, padhama-samayabeimdiya visesahiya, padhamasamayaegimdiya visesahiya, apadhamasamayapamchemdiya asamkhejja-guna, apadhamasamayachaurimdiya visesahiya java apadhamasamayaegimdiya anamtaguna. Settam dasaviha samsarasamavannaga jiva. Settam samsarasamavannagajivabhigame.
Sutra Meaning Transliteration : Temam jeo e pramane kahe chhe ke samsara samapannaka jivo dasha bhede chhe – te a – prathama samaya ekendriya, aprathama samaya ekendriya, prathama samaya beindriya, aprathama samaya beindriya, yavat prathama samaya pamchendriya, aprathama samaya pamchendriya. Bhagavan ! Prathama samaya ekendriyani ketalo kala sthiti kahi chhe\? Gautama ! Jaghanyathi eka samaya, utkrishta eka samaya. Aprathama samaya ekendriyani jaghanyathi samaya nyuna kshullaka bhavagrahana, utkrishta samaya nyuna 22,000 varsha. E pramane badha prathama samayikoni jaghanya ane utkrishta eka samaya chhe. Aprathama samayavalani sthiti jaghanya eka samaya nyuna kshullaka bhava ane utkrishtathi jeni je sthiti chhe, temamthi eka samaya nyuna yavat pamchendriyoni samaya nyuna 33 – sagaropama chhe. Samchiththana(kayasthiti) prathama samayikani jaghanya ane utkrishta eka samaya. Aprathama samayikani jaghanyathi samaya nyuna kshullaka bhavagrahana ane utkrishta ekendriyani vanaspatikala. Be – trana – chara indriyavalani samkhyatakala, pamchendriyoni satireka hajara sagaropama chhe. Prathama samaya ekendriyanum amtara ketalo kala hoya\? Gautama ! Jaghanyathi eka samaya nyuna be kshullaka bhavagrahana, utkrishtathi vanaspatikala. Aprathama samaya ekendriyanum amtara jaghanyathi samayadhika kshullaka bhavagrahana, utkrishtathi samkhyata varsha adhika 2000 sagaropama. Bakina badha prathama samayikanum amtara jaghanya be kshullaka bhavagrahanamam samaya nyuna ane utkrishta vanaspatikala. Aprathama samayika bakinanum jaghanyathi samayadhika\? Kshullaka bhavagrahana ane utkrishta vanaspatikala. Badha prathama samayikomam sauthi thoda prathama samaya pamchendriya chhe. Prathama samaya chaurindriya visheshadhika chhe. Prathama samaya teindriya tethi visheshadhika. Prathama samaya beindriya visheshadhika, prathama samaya ekendriya tethi visheshadhika chhe. E pramane aprathama samayika pana janava. Matra aprathama samaya ekendriya anamtagana chhe. Bamnenum alpabahutva – sauthi thoda prathama samaya ekendriyo, aprathama samaya ekendriya anamtagana. Bakinamam sauthi thoda prathama samayika, aprathama samayavala asamkhyatagana. Bhagavan ! A prathama samaya ekendriya, aprathama samaya ekendriya yavat aprathamasamaya pamchendriyomam kona konathi alpa adi chhe? Sauthi thoda prathama samaya pamchendriya, prathama samaya chaurindriya visheshadhika, prathama samaya teindriya visheshadhika, e pramane niche – niche jata yavat prathama samaya ekendriya visheshadhika chhe. Aprathama samaya pamchendriya asamkhyatagana, aprathama samaya chaurindriya visheshadhika yavat aprathama samaya ekendriya anamtagana chhe. Te a samsari jiva kahya. Te samsari jivabhigama kahyum.