Sutra Navigation: Dashashrutskandha ( દશાશ્રુતસ્કંધ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1114308
Scripture Name( English ): Dashashrutskandha Translated Scripture Name : દશાશ્રુતસ્કંધ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

दशा १0 आयति स्थान

 Translated Chapter :

દશા ૧0 આયતિ સ્થાન
Section : Translated Section :
Sutra Number : 108 Category : Chheda-04
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] एवं खलु समणाउसो! मए धम्मे पन्नत्ते–से य परक्कमेज्जा। से य परक्कममाणे मानुस्सएसु कामभोगेसु निव्वेदं गच्छेजा– मानुस्सगा खलु कामभोगा अधुवा अनितिया असासता सडण पडण विद्धंसणधम्मा उच्चार पासवण खेल सिंघाण वंत पित्त सुक्क सोणियसमुब्भवा दुरुय उस्सास निस्सासा दुरुय मुत्त पुरीसपुण्णा वंतासवा पित्तासवा खेलासवा पच्छा पुरं च णं अवस्सविप्प-जहणिज्जा। संति उड्ढं देवा देवलोगंसि। ते णं तत्थ णो अन्नं देवं णो अन्नं देविं अभिजुंजिय-अभिजुंजिय परियारेंति, अप्पणामेव अप्पाणं विउव्विय-विउव्विय परियारेंति। जइ इमस्स सुचरियस्स तव नियम बंभचेरवासस्स कल्लाणे फलवित्तिविसेसे अत्थि, तं अहमवि आगमेस्साइं इमाइं एतारूवाइं दिव्वाइं भोगभोगाइं भुंजमाणे विहरामि–से तं साहू। एवं खलु समणाउसो! निग्गंथो वा निग्गंथी वा निदानं किच्चा तस्स ठाणस्स अनालोइय- पडिक्कंते कालमासे कालं किच्चा अन्नतरेसु देवलोगेसु देवत्ताए उववत्तारो भवति–महिड्ढिएसु जाव चिरट्ठितीएसु। से णं तत्थ देवे भवति–महिड्ढिए जाव भुंजमाणे विहरति। से णं तत्थ णो अन्नं देवं नो अन्नं देविं अभिजुंजिय-अभिजुंजिय परियारेति, अप्पनिच्चियाओ देवीओ अभिजुंजिय-अभिजुंजिय परियारेति, अप्पणामेव अप्पाणं विउव्विय-विउव्विय परियारेति। से णं तातो देवलोगातो आउक्खएणं भवक्खएणं ठितिक्खएणं अनंतरं चयं चइत्ता, से जे इमे भवंति उग्गपुत्ता महामाउया, भोगपुत्ता महामाउया, एतेसि णं अन्नतरंसि कुलंसि पुमत्ताए पच्चायाति। से णं तत्थ दारए भवति–सुकुमालपाणिपाए जाव सुरूवे। तए णं से दारए उम्मुक्कबालभावे विन्नय-परिणय-मित्ते जोव्वणगमनुपत्ते सयमेव पेतियं दायं पडिवज्जति। तस्स णं अतिजायमाणस्स वा निज्जायमाणस्स वा पुरओ महं दासी दास किंकर कम्मकर पुरिस पायत्तपरिक्खित्तं छत्तं भिंगारं गहाय निगच्छति जाव किं भे आसगस्स सदति? तस्स णं तहप्पगारस्स पुरिसजातस्स तहारूवे समणे वा माहणे वा उभओ कालं केवलिपन्नत्तं धम्ममाइक्खेज्जा? हंता आइक्खेज्जा। से णं भंते! पडिसुणेज्जा? हंता पडिसुणेज्जा। से णं भंते! सद्दहेज्जा पत्तिएज्जा रोएज्जा? नो इणट्ठे समट्ठे, नन्नत्थरुई, रुइमादाए से य भवति। से जे इमे आरण्णिया आवसहिया गामणियंतिया कण्हुइरहस्सिया, नो बहुसंजता नो बहुपडि-विरता सव्वपाण भूत जीव सत्तेसु ते अप्पणा सच्चामोसाइं एवं विउंजंति–अहं न हंतव्वो अन्ने हंतव्वा, अहं न अज्जावेतव्वो अन्ने अज्जावेतव्वा, अहं न परियावेतव्वो अन्ने परियावेतव्वा, अहं न परिघेतव्वो अन्ने परिघेतव्वा, अहं ण उद्दवेतव्वो अन्ने उद्दवेतव्वा। एवामेव इत्थिकामेहिं मुच्छिया गढिया गिद्धा अज्झोववण्णा जाव वासाइं चउपंचमाइं छद्दसमाइं अप्पयरो वा भुज्जयरो वा भुंजित्तु भोगभोगाइं कालमासे कालं किच्चा अन्नयरेसु आसुरिएसु किब्बिसिएसु ठाणेसु उववत्तारो भवंति। ते ततो विप्पमुच्चमाणा भुज्जो एलमूयत्ताए तमूयत्ताए जाइमूयत्ताए पच्चायंति। एवं खलु समणाउसो! तस्स निदानस्स इमेतारूवे पावए फलविवागे, जं नो संचाएति केवलिपन्नत्तं धम्मं सद्दहित्तए वा पत्तइत्तए वा रोइत्तए वा।
Sutra Meaning : હે આયુષ્યમાન્‌ શ્રમણો ! મેં ધર્મનું નિરૂપણ કરેલ છે. યાવત્‌ સંયમની સાધનામાં પરાક્રમ કરતા એવા સાધુ માનવ સંબંધી શબ્દાદિ કામ – ભોગોથી વિરક્ત થઈ જાય અને એમ વિચારે કે – માનવસંબંધી કામભોગ અધ્રુવ યાવત્‌ ત્યાજ્ય છે. ઉપર દેવલોકમાં જે દેવ છે, તે ૧. ત્યાં અન્ય દેવીઓ સાથે વિષયસેવન કરતા નથી. ૨. પરંતુ પોતાની વિકુર્વિત દેવીઓ સાથે વિષય સેવે છે. ૩. તથા પોતાની દેવી સાથે પણ વિષય સેવે છે. જો સમ્યક્‌ પ્રકારે આચરિત મારા આ તપ, નિયમ તથા બ્રહ્મચર્યનું પાલનનું કલ્યાણકારી વિશિષ્ટ ફળ હોય તો – હું પણ આગામી કાળમાં આવા પ્રકારમાં દિવ્ય ભોગોને ભોગવતો એવો વિચરણ કરું –... તે મારે માટે શ્રેયસ્કર થશે. હે આયુષ્યમાન્‌ શ્રમણો ! આ પ્રકારે કોઈ સાધુ કે સાધ્વી કોઈપણ નિદાન કરીને યાવત્‌ દેવરૂપમાં ઉત્પન્ન થાય છે. તે ત્યાં મહાઋદ્ધિવાળો દેવ થાય છે. યાવત્‌ દિવ્ય ભોગોને ભોગવતો એવો વિચરે છે. ત્યાં ઉત્પન્ન થયેલ દેવો – ૧. અન્ય દેવીઓની દેવી સાથે વિષય સેવન કરતો નથી. ૨. સ્વયં પોતાની વિકુર્વિત દેવી સાથે વિષય સેવે છે. ૩. પોતાની દેવીઓ સાથે વિષય સેવન કરે છે. તે દેવ તે દેવલોકથી આયુનો ક્ષય થઈ જવાથી યાવત્‌ પુરુષ રૂપે ઉત્પન્ન થાય છે – યાવત્‌ – તેના દ્વારા એકને બોલાવતા ચાર – પાંચ બોલાવ્યા વિના જ ઊઠીને ઊભા થઈ જાય છે અને પૂછે છે કે – હે દેવાનુપ્રિય ! કહો, અમે શું કરીએ ? યાવત્‌ આપને કેવા – કેવા પદાર્થ સારા લાગે છે ? પ્રશ્ન – આવા પ્રકારની ઋદ્ધિયુક્ત તે પુરુષને તપ – સંયમના મૂર્તરૂપ શ્રમણ – બ્રાહ્મણ ઊભય – યુક્ત કેવલિપ્રજ્ઞપ્ત ધર્મ કહે ? ઉત્તર – હા, કહે છે. પ્રશ્ન – શું તે સાંભળે છે ? ઉત્તર – હા, તે સાંભળે છે. પ્રશ્ન – શું તે શ્રદ્ધા, પ્રતીતિ, રૂચિ કરે છે ? ઉત્તર – તે સંભવ નથી, પણ અન્ય દર્શનમાં રૂચિ રાખે છે. અન્ય દર્શનને સ્વીકારીને તે આવા પ્રકારનો આચરણવાળો થાય છે – જેમ કે પર્ણકૂટિઓમાં રહેનારા અરણ્ય વાસ તાપસ અને ગામની સમીપની વાટિકામાં રહેનારા તાપસ તથા અદૃષ્ટ થઈને રહેનારા જે તાંત્રિક છે, અસંયત છે – તેઓ પ્રાણ, ભૂત, જીવ અને સત્વની હિંસાથી વિરત નથી. તેઓ સત્ય – મૃષા ભાષાનો આ પ્રકારે પ્રયોગ કરે છે કે – ૧. મને ન મારો, બીજાને મારો. ૨. મને આદેશ ન કરો, બીજાને આદેશ કરો. ૩. મન પીડિત ન કરો, બીજાને પીડિત કરો. ૪. મને ન પકડો, બીજાને પકડો. ૫. મને ભયભીત ન કરો, બીજાને ભયભીત કરો. આ પ્રમાણે તે સ્ત્રી સંબંધી કામભોગોમાં મૂર્ચ્છિત – ગ્રથિત શુદ્ધ અને આસક્ત થઈને – યાવત્‌ – જીવનની અંતિમ ક્ષણોમાં દેહત્યાગ કરીને કોઈ અસુરલોકમાં કિલ્બિષિક દેવસ્થાનમાં ઉત્પન્ન થાય છે. ત્યાંના સુખાદિ ભોગવે છે. ત્યાંથી દેહ છોડી કરી ભેડ – બકરી સમાન મનુષ્યોમાં મૂક રૂપમાં ઉત્પન્ન થાય છે. હે આયુષ્યમાન્‌ શ્રમણો ! તે નિદાનનું આ પાપકારી પરિણામ છે કે – તે કેવલિ પ્રજ્ઞપ્ત ધર્મ પરત્વે શ્રદ્ધા, પ્રતીતિ અને રૂચિ રાખતો નથી. આ છઠ્ઠા નિયાણાનું સ્વરૂપ કહ્યું..
Mool Sutra Transliteration : [sutra] evam khalu samanauso! Mae dhamme pannatte–se ya parakkamejja. Se ya parakkamamane manussaesu kamabhogesu nivvedam gachchheja– manussaga khalu kamabhoga adhuva anitiya asasata sadana padana viddhamsanadhamma uchchara pasavana khela simghana vamta pitta sukka soniyasamubbhava duruya ussasa nissasa duruya mutta purisapunna vamtasava pittasava khelasava pachchha puram cha nam avassavippa-jahanijja. Samti uddham deva devalogamsi. Te nam tattha no annam devam no annam devim abhijumjiya-abhijumjiya pariyaremti, appanameva appanam viuvviya-viuvviya pariyaremti. Jai imassa suchariyassa tava niyama bambhacheravasassa kallane phalavittivisese atthi, tam ahamavi agamessaim imaim etaruvaim divvaim bhogabhogaim bhumjamane viharami–se tam sahu. Evam khalu samanauso! Niggamtho va niggamthi va nidanam kichcha tassa thanassa analoiya- padikkamte kalamase kalam kichcha annataresu devalogesu devattae uvavattaro bhavati–mahiddhiesu java chiratthitiesu. Se nam tattha deve bhavati–mahiddhie java bhumjamane viharati. Se nam tattha no annam devam no annam devim abhijumjiya-abhijumjiya pariyareti, appanichchiyao devio abhijumjiya-abhijumjiya pariyareti, appanameva appanam viuvviya-viuvviya pariyareti. Se nam tato devalogato aukkhaenam bhavakkhaenam thitikkhaenam anamtaram chayam chaitta, se je ime bhavamti uggaputta mahamauya, bhogaputta mahamauya, etesi nam annataramsi kulamsi pumattae pachchayati. Se nam tattha darae bhavati–sukumalapanipae java suruve. Tae nam se darae ummukkabalabhave vinnaya-parinaya-mitte jovvanagamanupatte sayameva petiyam dayam padivajjati. Tassa nam atijayamanassa va nijjayamanassa va purao maham dasi dasa kimkara kammakara purisa payattaparikkhittam chhattam bhimgaram gahaya nigachchhati java kim bhe asagassa sadati? Tassa nam tahappagarassa purisajatassa taharuve samane va mahane va ubhao kalam kevalipannattam dhammamaikkhejja? Hamta aikkhejja. Se nam bhamte! Padisunejja? Hamta padisunejja. Se nam bhamte! Saddahejja pattiejja roejja? No inatthe samatthe, nannattharui, ruimadae se ya bhavati. Se je ime aranniya avasahiya gamaniyamtiya kanhuirahassiya, no bahusamjata no bahupadi-virata savvapana bhuta jiva sattesu te appana sachchamosaim evam viumjamti–aham na hamtavvo anne hamtavva, aham na ajjavetavvo anne ajjavetavva, aham na pariyavetavvo anne pariyavetavva, aham na parighetavvo anne parighetavva, aham na uddavetavvo anne uddavetavva. Evameva itthikamehim muchchhiya gadhiya giddha ajjhovavanna java vasaim chaupamchamaim chhaddasamaim appayaro va bhujjayaro va bhumjittu bhogabhogaim kalamase kalam kichcha annayaresu asuriesu kibbisiesu thanesu uvavattaro bhavamti. Te tato vippamuchchamana bhujjo elamuyattae tamuyattae jaimuyattae pachchayamti. Evam khalu samanauso! Tassa nidanassa imetaruve pavae phalavivage, jam no samchaeti kevalipannattam dhammam saddahittae va pattaittae va roittae va.
Sutra Meaning Transliteration : He ayushyaman shramano ! Mem dharmanum nirupana karela chhe. Yavat samyamani sadhanamam parakrama karata eva sadhu manava sambamdhi shabdadi kama – bhogothi virakta thai jaya ane ema vichare ke – Manavasambamdhi kamabhoga adhruva yavat tyajya chhe. Upara devalokamam je deva chhe, te 1. Tyam anya devio sathe vishayasevana karata nathi. 2. Paramtu potani vikurvita devio sathe vishaya seve chhe. 3. Tatha potani devi sathe pana vishaya seve chhe. Jo samyak prakare acharita mara a tapa, niyama tatha brahmacharyanum palananum kalyanakari vishishta phala hoya to – Hum pana agami kalamam ava prakaramam divya bhogone bhogavato evo vicharana karum –... Te mare mate shreyaskara thashe. He ayushyaman shramano ! A prakare koi sadhu ke sadhvi koipana nidana karine yavat devarupamam utpanna thaya chhe. Te tyam mahariddhivalo deva thaya chhe. Yavat divya bhogone bhogavato evo vichare chhe. Tyam utpanna thayela devo – 1. Anya devioni devi sathe vishaya sevana karato nathi. 2. Svayam potani vikurvita devi sathe vishaya seve chhe. 3. Potani devio sathe vishaya sevana kare chhe. Te deva te devalokathi ayuno kshaya thai javathi yavat purusha rupe utpanna thaya chhe – yavat – tena dvara ekane bolavata chara – pamcha bolavya vina ja uthine ubha thai jaya chhe ane puchhe chhe ke – he devanupriya ! Kaho, ame shum karie\? Yavat apane keva – keva padartha sara lage chhe\? Prashna – ava prakarani riddhiyukta te purushane tapa – samyamana murtarupa shramana – brahmana ubhaya – yukta kevaliprajnyapta dharma kahe\? Uttara – ha, kahe chhe. Prashna – shum te sambhale chhe\? Uttara – ha, te sambhale chhe. Prashna – shum te shraddha, pratiti, ruchi kare chhe\? Uttara – te sambhava nathi, pana anya darshanamam ruchi rakhe chhe. Anya darshanane svikarine te ava prakarano acharanavalo thaya chhe – jema ke parnakutiomam rahenara aranya vasa tapasa ane gamani samipani vatikamam rahenara tapasa tatha adrishta thaine rahenara je tamtrika chhe, asamyata chhe – Teo prana, bhuta, jiva ane satvani himsathi virata nathi. Teo satya – mrisha bhashano a prakare prayoga kare chhe ke – 1. Mane na maro, bijane maro. 2. Mane adesha na karo, bijane adesha karo. 3. Mana pidita na karo, bijane pidita karo. 4. Mane na pakado, bijane pakado. 5. Mane bhayabhita na karo, bijane bhayabhita karo. A pramane te stri sambamdhi kamabhogomam murchchhita – grathita shuddha ane asakta thaine – yavat – jivanani amtima kshanomam dehatyaga karine koi asuralokamam kilbishika devasthanamam utpanna thaya chhe. Tyamna sukhadi bhogave chhe. Tyamthi deha chhodi kari bheda – bakari samana manushyomam muka rupamam utpanna thaya chhe. He ayushyaman shramano ! Te nidananum a papakari parinama chhe ke – te kevali prajnyapta dharma paratve shraddha, pratiti ane ruchi rakhato nathi. A chhaththa niyananum svarupa kahyum..