Sutra Navigation: Vipakasutra ( વિપાકશ્રુતાંગ સૂત્ર )
Search Details
| Mool File Details |
|
Anuvad File Details |
|
| Sr No : | 1105527 | ||
| Scripture Name( English ): | Vipakasutra | Translated Scripture Name : | વિપાકશ્રુતાંગ સૂત્ર |
| Mool Language : | Ardha-Magadhi | Translated Language : | Gujarati |
| Chapter : |
श्रुतस्कंध-१ दुःख विपाक अध्ययन-५ बृहस्पति दत्त |
Translated Chapter : |
શ્રુતસ્કંધ-૧ દુઃખ વિપાક અધ્યયન-૫ બૃહસ્પતિ દત્ત |
| Section : | Translated Section : | ||
| Sutra Number : | 27 | Category : | Ang-11 |
| Gatha or Sutra : | Sutra | Sutra Anuyog : | |
| Author : | Deepratnasagar | Original Author : | Gandhar |
| Century : | Sect : | Svetambara1 | |
| Source : | |||
| Mool Sutra : | [सूत्र] जइ णं भंते! समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं दुहविवागाण चउत्थस्स अज्झयणस्स अयमट्ठे पन्नत्ते, पंचमस्स णं भंते! अज्झयणस्स समणेणं भगवया महावीरेणं के अट्ठे पन्नत्ते? तए णं से सुहम्मे अनगारे जंबू अनगारं एवं वयासी–एवं खलु जंबू! तेणं कालेणं तेणं समएणं कोसंबी नामं नयरी होत्था–रिद्धत्थिमियसमिद्धा। बाहिं चंदोतरणे उज्जाने। सेयभद्दे जक्खे। तत्थ णं कोसंबीए नयरीए सयाणिए नामं राया होत्था–महयाहिमवंत महंत मलय मंदर महिंदसारे। मियावई देवी। तस्स णं सयाणियस्स पुत्ते मियादेवीए अत्तए उदयने नामं कुमारे होत्था–अहीन पडिपुण्ण पंचिंदियसरीरे जुवराया। तस्स णं उदयनस्स कुमारस्स पउमावई नामं देवी होत्था। तस्स णं सयाणियस्स सोमदत्ते नामं पुरोहिए होत्था–रिउव्वेय यज्जुव्वेय सामवेय अथव्वणवेयकुसले। तस्स णं सोमदत्तस्स पुरोहियस्स वसुदत्ता नामं भारिया होत्था। तस्स णं सोमदत्तस्स पुत्ते वसुदत्ताए अत्तए बहस्सइदत्ते नामं दारए होत्था–अहीन पडिपुण्ण पंचिंदियसरीरे। तेणं कालेणं तेणं समएणं समणे भगवं महावीरे समोसढे। तेणं कालेणं तेणं समएणं भगवं गोयमे तहेव जाव रायमग्गमोगाढे तहेव पासइ हत्थी, आसे, पुरिसमज्झे पुरिसं। चिंता। तहेव पुच्छइ पुव्वभवं। भगवं वागरेइ– एवं खलु गोयमा! तेणं कालेणं तेणं समएणं इहेव जंबुद्दीवे दीवे भारहेवासे सव्वओभद्दे नामं नयरे होत्था–रिद्धत्थिमियसमिद्धे। तत्थ णं सव्वओभद्दे नयरे जियसत्तू नामं राया होत्था। तस्स णं जियसत्तुस्स रन्नो महेसरदत्ते नामं पुरोहिए होत्था–रिउव्वेय यज्जुव्वेय सामवेय अथव्वणवेयकुसले यावि होत्था। तए णं से महेसरदत्ते पुरोहिए जियसत्तुस्स रन्नो रज्जबलविवड्ढणट्ठयाए कल्लाकल्लिं एगमेगं माहणदारयं, एगमेगं खत्तियदारयं, एगमेगं वइस्सदारयं, एगमेगं सुद्ददारयं गिण्हावेइ, गिण्हावेत्ता तेसिं जीवंतगाणं चेव हिययउंडए गिण्हावेइ, गिण्हावेत्ता जियसत्तुस्स रन्नो संतिहोमं करेइ। तए णं से महेसरदत्तं पुरोहिए अट्ठमीचाउद्दसीसु दुवे-दुवे माहण खत्तिय वइस्ससुद्दे, चउण्हं मासाणं चत्तारि-चत्तारि, छण्हं मासाणं अट्ठ-अट्ठ, संवच्छरस्स सोलस-सोलस। जाहे-जाहे वि य णं जियसत्तू राया परबलेणं अभिजुज्जइ, ताहे-ताहे वि य णं से महेसरदत्ते पुरोहिए अट्ठसयं माहणदारगाणं, अट्ठसयं खत्तियदारगाणं, अट्ठसयं वइस्सदारगाणं, अट्ठसयं सुद्ददार-गाणं पुरिसेहिं गिण्हावेइ, गिण्हावेत्ता तेसिं जीवंतगाणं चेव हियय-उंडियाओ गिण्हावेइ, गिण्हावेत्ता जियसत्तुस्स रन्नो संतिहोमं करेइ। तए णं से परबले खिप्पामेव विद्धंसेइ वा पडिसेहिज्जइ वा। | ||
| Sutra Meaning : | ભંતે ! જો શ્રમણ ભગવંત મહાવીરે યાવત્ દુઃખવિપાકના ચોથા અધ્યયનનો આ અર્થ કહ્યો છે, તો પાંચમાંનો યાવત્ શો અર્થ કહ્યો છે ? ત્યારે સુધર્મા અણગારે જંબૂ અણગારને આ પ્રમાણે કહ્યું – હે જંબૂ ! નિશ્ચે તે કાળે, તે સમયે કૌશાંબી નામે ઋદ્ધ, નિર્ભય૦ નગરી હતી. તેની બહાર ચંદ્રોત્તરણ ઉદ્યાન હતું. ત્યાં શ્વેતભદ્ર યક્ષનું યક્ષાયતન હતું. તે કૌશાંબી નગરીમાં શતાનીક નામે મહાન્ રાજા હતો, મૃગાવતી નામે રાણી હતી. તે શતાનીકનો પુત્ર અને મૃગાદેવીનો આત્મજ ઉદાયન નામે અહીન પંચેન્દ્રિય કુમાર હતો, તે યુવરાજ હતો. તે ઉદાયન કુમારને પદ્માવતી નામે પત્ની હતી. તે શતાનીક રાજાનો સોમદત્ત નામે ઋગ્વેદાદિને ભણેલ પુરોહિત હતો. તે સોમદત્તની વસુદત્તા નામે પત્ની હતી. તે સોમદત્તનો પુત્ર અને વસુદત્તાનો આત્મજ બૃહસ્પતિદત્ત નામે અહીન પૂર્ણ પંચેન્દ્રિય બાળક હતો. તે કાળે, તે સમયે ભગવાન મહાવીર પધાર્યા. તે કાળે, તે સમયે ગૌતમસ્વામી પૂર્વવત્ યાવત્ રાજમાર્ગે નીકળ્યા. પૂર્વવત્ હાથી, ઘોડા, પુરુષો મધ્યે એક પુરુષને જોયો. ગૌતમે પૂર્વવત્ વિચાર્યું, પૂર્વવત્ પ્રશ્ન કર્યો. ભગવંત તેને ઉત્તર આપે છે. હે ગૌતમ ! નિશ્ચે તે કાળે, તે સમયે આ જ જંબૂદ્વીપમાં ભરતક્ષેત્રમાં સર્વતોભદ્ર નામે ઋદ્ધ – સ્તિમિત – સમૃદ્ધ નગર હતું. ત્યાં જિતશત્રુ રાજા હતો. તે રાજાને મહેશ્વરદત્ત નામે પુરોહિત હતો. જે ઋગ્વેદાદિમાં યાવત્ કુશલ હતો. ત્યારપછી મહેશ્વરદત્ત પુરોહિત જિતશત્રુરાજાના રાજ્ય અને સૈન્યની વૃદ્ધિ નિમિત્તે હંમેશા એક – એક બ્રાહ્મણ પુત્ર, ક્ષત્રિય પુત્ર, વૈશ્ય પુત્ર અને શુદ્ર પુત્રને પકડાવતો હતો. પકડાવીને તેમના જીવતાના જ હૃદયના માંસને ગ્રહણ કરતો અને જિતશત્રુની શાંતિને માટે હોમ કરતો. ત્યારે તે મહેશ્વરદત્ત પુરોહિત આઠમ, ચૌદશે બબ્બે – બ્રાહ્મણ, ક્ષત્રિય, વૈશ્ય, શૂદ્રના બાળકને, ચાર માસે ચાર – ચાર બ્રાહ્મણ આદિના બાળકને, છ માસે આઠ – આઠ બાળકને, વરસે સોળ – સોળ બાળકોને તથા જ્યારે જ્યારે જિતશત્રુ રાજાને શત્રુના સૈન્ય સાથે યુદ્ધનો પ્રસંગ આવતો ત્યારે તે મહેશ્વરદત્ત પુરોહિત ૧૦૮ – ૧૦૮ બ્રાહ્મણ, ક્ષત્રિય, વૈશ્ય, શૂદ્ર બાળકોને પુરુષો પાસે પકડાવે છે. પકડાવીને તેમના જીવતાના જ હૃદયમાંથી માંસની પેશીઓ કઢાવતો હતો. કઢાવીને જિતશત્રુ રાજાની શાંતિ નિમિત્તે હોમ કરતો હતો. તેથી તે શત્રુસૈન્ય શીઘ્રપણે નાશ પામતુ હતુ અથવા છિન્નભિન્ન થઈને નાશી જતુ હતુ. | ||
| Mool Sutra Transliteration : | [sutra] jai nam bhamte! Samanenam bhagavaya mahavirenam java sampattenam duhavivagana chautthassa ajjhayanassa ayamatthe pannatte, pamchamassa nam bhamte! Ajjhayanassa samanenam bhagavaya mahavirenam ke atthe pannatte? Tae nam se suhamme anagare jambu anagaram evam vayasi–evam khalu jambu! Tenam kalenam tenam samaenam kosambi namam nayari hottha–riddhatthimiyasamiddha. Bahim chamdotarane ujjane. Seyabhadde jakkhe. Tattha nam kosambie nayarie sayanie namam raya hottha–mahayahimavamta mahamta malaya mamdara mahimdasare. Miyavai devi. Tassa nam sayaniyassa putte miyadevie attae udayane namam kumare hottha–ahina padipunna pamchimdiyasarire juvaraya. Tassa nam udayanassa kumarassa paumavai namam devi hottha. Tassa nam sayaniyassa somadatte namam purohie hottha–riuvveya yajjuvveya samaveya athavvanaveyakusale. Tassa nam somadattassa purohiyassa vasudatta namam bhariya hottha. Tassa nam somadattassa putte vasudattae attae bahassaidatte namam darae hottha–ahina padipunna pamchimdiyasarire. Tenam kalenam tenam samaenam samane bhagavam mahavire samosadhe. Tenam kalenam tenam samaenam bhagavam goyame taheva java rayamaggamogadhe taheva pasai hatthi, ase, purisamajjhe purisam. Chimta. Taheva puchchhai puvvabhavam. Bhagavam vagarei– Evam khalu goyama! Tenam kalenam tenam samaenam iheva jambuddive dive bharahevase savvaobhadde namam nayare hottha–riddhatthimiyasamiddhe. Tattha nam savvaobhadde nayare jiyasattu namam raya hottha. Tassa nam jiyasattussa ranno mahesaradatte namam purohie hottha–riuvveya yajjuvveya samaveya athavvanaveyakusale yavi hottha. Tae nam se mahesaradatte purohie jiyasattussa ranno rajjabalavivaddhanatthayae kallakallim egamegam mahanadarayam, egamegam khattiyadarayam, egamegam vaissadarayam, egamegam suddadarayam ginhavei, ginhavetta tesim jivamtaganam cheva hiyayaumdae ginhavei, ginhavetta jiyasattussa ranno samtihomam karei. Tae nam se mahesaradattam purohie atthamichauddasisu duve-duve mahana khattiya vaissasudde, chaunham masanam chattari-chattari, chhanham masanam attha-attha, samvachchharassa solasa-solasa. Jahe-jahe vi ya nam jiyasattu raya parabalenam abhijujjai, tahe-tahe vi ya nam se mahesaradatte purohie atthasayam mahanadaraganam, atthasayam khattiyadaraganam, atthasayam vaissadaraganam, atthasayam suddadara-ganam purisehim ginhavei, ginhavetta tesim jivamtaganam cheva hiyaya-umdiyao ginhavei, ginhavetta jiyasattussa ranno samtihomam karei. Tae nam se parabale khippameva viddhamsei va padisehijjai va. | ||
| Sutra Meaning Transliteration : | Bhamte ! Jo shramana bhagavamta mahavire yavat duhkhavipakana chotha adhyayanano a artha kahyo chhe, to pamchamamno yavat sho artha kahyo chhe\? Tyare sudharma anagare jambu anagarane a pramane kahyum – He jambu ! Nishche te kale, te samaye kaushambi name riddha, nirbhaya0 nagari hati. Teni bahara chamdrottarana udyana hatum. Tyam shvetabhadra yakshanum yakshayatana hatum. Te kaushambi nagarimam shatanika name mahan raja hato, mrigavati name rani hati. Te shatanikano putra ane mrigadevino atmaja udayana name ahina pamchendriya kumara hato, te yuvaraja hato. Te udayana kumarane padmavati name patni hati. Te shatanika rajano somadatta name rigvedadine bhanela purohita hato. Te somadattani vasudatta name patni hati. Te somadattano putra ane vasudattano atmaja brihaspatidatta name ahina purna pamchendriya balaka hato. Te kale, te samaye bhagavana mahavira padharya. Te kale, te samaye gautamasvami purvavat yavat rajamarge nikalya. Purvavat hathi, ghoda, purusho madhye eka purushane joyo. Gautame purvavat vicharyum, purvavat prashna karyo. Bhagavamta tene uttara ape chhe. He gautama ! Nishche te kale, te samaye a ja jambudvipamam bharatakshetramam sarvatobhadra name riddha – stimita – samriddha nagara hatum. Tyam jitashatru raja hato. Te rajane maheshvaradatta name purohita hato. Je rigvedadimam yavat kushala hato. Tyarapachhi maheshvaradatta purohita jitashatrurajana rajya ane sainyani vriddhi nimitte hammesha eka – eka brahmana putra, kshatriya putra, vaishya putra ane shudra putrane pakadavato hato. Pakadavine temana jivatana ja hridayana mamsane grahana karato ane jitashatruni shamtine mate homa karato. Tyare te maheshvaradatta purohita athama, chaudashe babbe – brahmana, kshatriya, vaishya, shudrana balakane, chara mase chara – chara brahmana adina balakane, chha mase atha – atha balakane, varase sola – sola balakone tatha jyare jyare jitashatru rajane shatruna sainya sathe yuddhano prasamga avato tyare te maheshvaradatta purohita 108 – 108 brahmana, kshatriya, vaishya, shudra balakone purusho pase pakadave chhe. Pakadavine temana jivatana ja hridayamamthi mamsani peshio kadhavato hato. Kadhavine jitashatru rajani shamti nimitte homa karato hato. Tethi te shatrusainya shighrapane nasha pamatu hatu athava chhinnabhinna thaine nashi jatu hatu. | ||