Sutra Navigation: Vipakasutra ( વિપાકશ્રુતાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1105530
Scripture Name( English ): Vipakasutra Translated Scripture Name : વિપાકશ્રુતાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

श्रुतस्कंध-१ दुःख विपाक

अध्ययन-६ नंदिसेन्न

 Translated Chapter :

શ્રુતસ્કંધ-૧ દુઃખ વિપાક

અધ્યયન-૬ નંદિસેન્ન
Section : Translated Section :
Sutra Number : 30 Category : Ang-11
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] से णं तओ अनंतरं उव्वट्टित्ता इहेव महुराए नयरीए सिरिदामस्स रन्नो बंधुसिरीए देवीए कुच्छिंसि पुत्तत्ताए उववन्ने। तए णं बंधुसिरी नवण्हं मासाणं बहुपडिपुण्णाणं जाव दारगं पयाया। तए णं तस्स दारगस्स अम्मापियरो निव्वत्तबारसाहे इमं एयारूवं नामधेज्जं करेंति–होउ णं अम्हं दारगे नंदिवद्धने नामेणं। तए णं से नंदिवद्धने कुमारे पंचधाईपरिवुडे जाव परिवड्ढइ। तए णं से नंदिवद्धने कुमारे उम्मुक्कबालभावे विण्णय परिणयमेत्ते जोव्वणगमणुपत्ते विहरइ जाव जुवराया जाए यावि होत्था। तए णं से नंदिवद्धने कुमारे रज्जे य जाव अंतेउरे य मुच्छिए गिद्धे गढिए अज्झोववण्णे इच्छइ सिरिदामं रायं जीवियाओ ववरोवेत्ता सयमेव रज्जसिरिं कारेमाणे पालेमाणे विहरित्तए। तए णं से नंदिवद्धने कुमारे सिरिदामस्स रन्नो बहूणिं अंतराणि य छिद्दाणि य विरहाणि य पडिजागरमाणे विहरइ तए णं से नंदिवद्धने कुमारे सिरिदामस्स रन्नो अंतरं अलभमाणे अन्नया कयाइ चित्तं अलंकारियं सद्दावेइ, सद्दावेत्ता एवं वयासी–तुमं णं देवानुप्पिया! सिरिदामस्स रन्नो सव्वट्ठाणेसु य सव्वभूमियासु य अंतेउरे य दिन्नवियारे सिरिदामस्स रन्नो अभिक्खणं-अभिक्खणं अलंकारियं कम्मं करेमाणे विहरसि, तं णं तुमं देवानुप्पिया! सिरिदामस्स रन्नो अलंकारियं कम्मं करेमाणे गीवाए खुरं निवेसेहि। तो णं अहं तुमं अद्धरज्जियं करिस्सामि। तुमं अम्हेहिं सद्धिं उरालाइं भोगभोगाइं भुंजमाणे विहरि-स्ससि। तए णं से चित्ते अलंकारिए नंदिवद्धनस्स कुमारस्स वयणं एयमट्ठं पडिसुणेइ। तए णं तस्स चित्तस्स अलंकारियस्स इमेयारूवे अज्झत्थिए चिंतिए कप्पिए पत्थिए मनोगए संकप्पे समुप्पज्जित्था जइ णं मम सिरिदामे राया एयमट्ठं आगमेइ, तए णं मम न नज्जइ केणइ असुभेणं कुमारेणं मारिस्सइ त्ति कट्टु भीए तत्थे तसिए उव्विगे संजायभए जेणेव सिरिदामे राया तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता सिरिदामं रायं रहस्सियगं करयल परिग्गहियं सिरसावत्तं मत्थए अंजलिं कट्टु एवं वयासी– एवं खलु सामी! नंदिवद्धने कुमारे रज्जे य जाव अंतेउरे मुच्छिए गिद्धे गढिए अज्झोववण्णे इच्छइ तुब्भे जीवियाओ ववरोवित्ता सयमेव रज्जसिरिं कारेमाणे पालेमाणे विहरित्तए। तए णं से सिरिदामे राया चित्तस्स अलंकारियस्स अंतिए एयमट्ठं सोच्चा निसम्म आसुरुत्ते रुट्ठे कुविए चंडिक्किए मिसिमिसेमाणे तिवलिं भिउडिं निडाले साहट्टु नंदिवद्धणं कुमारं पुरिसेहिं गिण्हावेइ, गिण्हावेत्ता एएणं विहाणेणं बज्झं आणवेइ। तं एवं खलु गोयमा! नंदिवद्धने कुमारे पुरा पोराणाणं दुच्चिण्णाणं दुप्पडिक्कंताणं असुभाणं पावाणं कडाणं कम्माणं पावगं फलवित्तिविसेसं पच्चणुभवमाणे विहरइ। नंदिवद्धने कुमारे इओ चुए कालमासे कालं किच्चा कहिं गच्छिहिइ? कहिं उववज्जिहिइ? गोयमा! नंदिवद्धने कुमारे सट्ठिं वासाइं परमाउं पालइत्ता कालमासे कालं किच्चा इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए उक्कोससागरोवमट्ठिइएसु नेरइएसु नेरइयत्ताए उववज्जिहिइ। संसारो तहेव। तओ हत्थिणाउरे नयरे मच्छत्ताए उववज्जिहिइ। से णं तत्थ मच्छिएहिं वहिए समाणे तत्थेव सेट्ठिकुले पुत्तत्ताए पच्चायाहिइ। बोहिं, सोहम्मे कप्पे, महाविदेहे वासे सिज्झिहिइ बुज्झिहिइ मुच्चिहिइ परिनिव्वाहिइ सव्वदुक्खाणं अंतं करेहिइ। एवं खलु जंबू! समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं दुहविवागाणं छट्ठस्स अज्झयणस्स अयमट्ठे पन्नत्ते।
Sutra Meaning : તે દુર્યોધન નરકથી અનંતર ઉદ્વર્તીને આ જ મથુરા નગરીમાં શ્રીદામ રાજાની બંધુશ્રી રાણીની કુક્ષિમાં પુત્રપણે ઉત્પન્ન થયો. પછી બંધુશ્રીએ નવ માસ પરિપૂર્ણ થતા યાવત્‌ પુત્રને જન્મ આપ્યો. ત્યારપછી તે બાળકના માતાપિતાએ બાર દિવસ વીત્યા પછી આ આવા પ્રકારનું નામ કર્યુ. અમારા પુત્રનું નંદીવર્ધન નામ થાઓ. ત્યારપછી તે નંદીવર્ધનકુમાર પાંચ ધાત્રીથી પાલન કરાતો યાવત્‌ મોટો થયો. ત્યારે તે નંદીવર્ધનકુમાર બાલ્યભાવથી મુક્ત થઈ યાવત્‌ વિચરે છે. યૌવન પામી, યુવરાજ થયો. પછી તે નંદીવર્ધન કુમાર રાજ્યમાં યાવત્‌ અંતઃપુરમાં મૂર્ચ્છિત થઈ, શ્રીદામ રાજાને જીવિતથી રહિત કરવાને તથા પોતે જ રાજ્યલક્ષ્મીને પોતાની કરવાને અને પાલન કરતો વિચરવા ઇચ્છે છે. ત્યારપછી તે નંદીવર્ધનકુમાર, શ્રીદામ રાજાના ઘણા અંતર, છિદ્ર, વિવરને શોધતો વિચરે છે. ત્યારપછી નંદીવર્ધનકુમાર, શ્રીદામ રાજાના અંતર આદિ પ્રાપ્ત ન થતા, અન્ય કોઈ દિવસે ચિત્ત અલંકારિકને બોલાવે છે, બોલાવી આ પ્રમાણે કહ્યું – હે દેવાનુપ્રિય ! તું શ્રીદામ રાજાના સર્વ સ્થાનોમાં, સર્વ ભૂમિમાં અને અંતઃપુરમાં સ્વચ્છંદપણે વિચરતો અને શ્રીદામ રાજાનું વારંવાર અલંકારિક કર્મ કરતો વિચરે છે. તેથી હે દેવાનુપ્રિય ! તું શ્રીદામરાજાનું અલંકારિક કર્મ કરતા, તેના ગળામાં છરા વડે કાપી નાંખે તો હું તને અડધુ રાજ્ય આપું, જેથી તું અમારી સાથે ઉદાર કામભોગ ભોગવતો વિચરીશ. ત્યારે તે ચિત્ત અલંકારિક, નંદીવર્ધનકુમારના આ અર્થવાળા વચનને સ્વીકાર્યુ. પછી તે ચિત્ત અલંકારિકને આવા સ્વરૂપનો યાવત્‌ ઉત્પન્ન થયો – જો મારા આ કાર્યને શ્રીદામ રાજા જાણશે, તો હું નથી જાણતો કે મને કેવા અશુભ કુમરણ વડે મારશે ? આમ વિચારી ભય પામેલો તે શ્રીદામ રાજા પાસે ગયો. શ્રીદામ રાજાને ગુપ્ત રીતે બે હાથ જોડી આ પ્રમાણે કહ્યું – હે સ્વામી! નિશ્ચે નંદીવર્ધન કુમાર રાજ્યમાં યાવત્‌ મૂર્ચ્છિત થઈને આપને જીવિતથી રહિત કરવા ઇચ્છે છે, સ્વયં જ રાજ્યશ્રી કરતો – પાળતો વિચરવા ઇચ્છે છે. ત્યારે તે શ્રીદામ રાજા ચિત્ત અલંકારિકના આ અર્થને સાંભળી, સમજીને અતિ ક્રોધિત થઈ યાવત્‌ ભૃકૂટિ ચડાવી, નંદીવર્ધન કુમારને સેવકો પાસે પકડાવ્યો. પછી આ પ્રકારે વધની આજ્ઞા આપી. હે ગૌતમ ! તે નંદીવર્ધન આવું દુઃખ અનુભવી રહ્યો છે. નંદીવર્ધનકુમાર અહીંથી ચ્યવીને મરણ સમયે મરીને ક્યાં જશે? ક્યાં ઉપજશે ? હે ગૌતમ ! નંદીવર્ધનકુમાર ૬૦ વર્ષનું પરમ આયુ પાળીને મૃત્યુ અવસરે મૃત્યુ પામી, આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીમાં નારકપણે ઉત્પન્ન થશે, સર્વ સંસાર તે પ્રમાણે પૂર્વવત્‌ કહેવો. ત્યાંથી ચ્યવી હસ્તિનાપુર નગરમાં મત્સ્યપણે ઉપજશે. તે ત્યાં માછીમારથી વધ કરાઈને ત્યાં જ શ્રેષ્ઠીકુળમાં જન્મી, પછી દીક્ષા લઈ, સૌધર્મકલ્પે જઈને, પછી મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં જન્મ લઈ સિદ્ધ – બુદ્ધ – મુક્ત – પરિનિવૃત્ત થઈ સર્વે દુઃખોનો અંત કરશે. હે જંબૂ ! અહી નિક્ષેપ કહેવો૦ તેમ હું કહું છું.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] se nam tao anamtaram uvvattitta iheva mahurae nayarie siridamassa ranno bamdhusirie devie kuchchhimsi puttattae uvavanne. Tae nam bamdhusiri navanham masanam bahupadipunnanam java daragam payaya. Tae nam tassa daragassa ammapiyaro nivvattabarasahe imam eyaruvam namadhejjam karemti–hou nam amham darage namdivaddhane namenam. Tae nam se namdivaddhane kumare pamchadhaiparivude java parivaddhai. Tae nam se namdivaddhane kumare ummukkabalabhave vinnaya parinayamette jovvanagamanupatte viharai java juvaraya jae yavi hottha. Tae nam se namdivaddhane kumare rajje ya java amteure ya muchchhie giddhe gadhie ajjhovavanne ichchhai siridamam rayam jiviyao vavarovetta sayameva rajjasirim karemane palemane viharittae. Tae nam se namdivaddhane kumare siridamassa ranno bahunim amtarani ya chhiddani ya virahani ya padijagaramane viharai Tae nam se namdivaddhane kumare siridamassa ranno amtaram alabhamane annaya kayai chittam alamkariyam saddavei, saddavetta evam vayasi–tumam nam devanuppiya! Siridamassa ranno savvatthanesu ya savvabhumiyasu ya amteure ya dinnaviyare siridamassa ranno abhikkhanam-abhikkhanam alamkariyam kammam karemane viharasi, tam nam tumam devanuppiya! Siridamassa ranno alamkariyam kammam karemane givae khuram nivesehi. To nam aham tumam addharajjiyam karissami. Tumam amhehim saddhim uralaim bhogabhogaim bhumjamane vihari-ssasi. Tae nam se chitte alamkarie namdivaddhanassa kumarassa vayanam eyamattham padisunei. Tae nam tassa chittassa alamkariyassa imeyaruve ajjhatthie chimtie kappie patthie manogae samkappe samuppajjittha jai nam mama siridame raya eyamattham agamei, tae nam mama na najjai kenai asubhenam kumarenam marissai tti kattu bhie tatthe tasie uvvige samjayabhae jeneva siridame raya teneva uvagachchhai, uvagachchhitta siridamam rayam rahassiyagam karayala pariggahiyam sirasavattam matthae amjalim kattu evam vayasi– evam khalu sami! Namdivaddhane kumare rajje ya java amteure muchchhie giddhe gadhie ajjhovavanne ichchhai tubbhe jiviyao vavarovitta sayameva rajjasirim karemane palemane viharittae. Tae nam se siridame raya chittassa alamkariyassa amtie eyamattham sochcha nisamma asurutte rutthe kuvie chamdikkie misimisemane tivalim bhiudim nidale sahattu namdivaddhanam kumaram purisehim ginhavei, ginhavetta eenam vihanenam bajjham anavei. Tam evam khalu goyama! Namdivaddhane kumare pura porananam duchchinnanam duppadikkamtanam asubhanam pavanam kadanam kammanam pavagam phalavittivisesam pachchanubhavamane viharai. Namdivaddhane kumare io chue kalamase kalam kichcha kahim gachchhihii? Kahim uvavajjihii? Goyama! Namdivaddhane kumare satthim vasaim paramaum palaitta kalamase kalam kichcha imise rayanappabhae pudhavie ukkosasagarovamatthiiesu neraiesu neraiyattae uvavajjihii. Samsaro taheva. Tao hatthinaure nayare machchhattae uvavajjihii. Se nam tattha machchhiehim vahie samane tattheva setthikule puttattae pachchayahii. Bohim, sohamme kappe, mahavidehe vase sijjhihii bujjhihii muchchihii parinivvahii savvadukkhanam amtam karehii. Evam khalu jambu! Samanenam bhagavaya mahavirenam java sampattenam duhavivaganam chhatthassa ajjhayanassa ayamatthe pannatte.
Sutra Meaning Transliteration : Te duryodhana narakathi anamtara udvartine a ja mathura nagarimam shridama rajani bamdhushri ranini kukshimam putrapane utpanna thayo. Pachhi bamdhushrie nava masa paripurna thata yavat putrane janma apyo. Tyarapachhi te balakana matapitae bara divasa vitya pachhi a ava prakaranum nama karyu. Amara putranum namdivardhana nama thao. Tyarapachhi te namdivardhanakumara pamcha dhatrithi palana karato yavat moto thayo. Tyare te namdivardhanakumara balyabhavathi mukta thai yavat vichare chhe. Yauvana pami, yuvaraja thayo. Pachhi te namdivardhana kumara rajyamam yavat amtahpuramam murchchhita thai, shridama rajane jivitathi rahita karavane tatha pote ja rajyalakshmine potani karavane ane palana karato vicharava ichchhe chhe. Tyarapachhi te namdivardhanakumara, shridama rajana ghana amtara, chhidra, vivarane shodhato vichare chhe. Tyarapachhi namdivardhanakumara, shridama rajana amtara adi prapta na thata, anya koi divase chitta alamkarikane bolave chhe, bolavi a pramane kahyum – He devanupriya ! Tum shridama rajana sarva sthanomam, sarva bhumimam ane amtahpuramam svachchhamdapane vicharato ane shridama rajanum varamvara alamkarika karma karato vichare chhe. Tethi he devanupriya ! Tum shridamarajanum alamkarika karma karata, tena galamam chhara vade kapi namkhe to hum tane adadhu rajya apum, jethi tum amari sathe udara kamabhoga bhogavato vicharisha. Tyare te chitta alamkarika, namdivardhanakumarana a arthavala vachanane svikaryu. Pachhi te chitta alamkarikane ava svarupano yavat utpanna thayo – Jo mara a karyane shridama raja janashe, to hum nathi janato ke mane keva ashubha kumarana vade marashe\? Ama vichari bhaya pamelo te shridama raja pase gayo. Shridama rajane gupta rite be hatha jodi a pramane kahyum – He svami! Nishche namdivardhana kumara rajyamam yavat murchchhita thaine apane jivitathi rahita karava ichchhe chhe, svayam ja rajyashri karato – palato vicharava ichchhe chhe. Tyare te shridama raja chitta alamkarikana a arthane sambhali, samajine ati krodhita thai yavat bhrikuti chadavi, namdivardhana kumarane sevako pase pakadavyo. Pachhi a prakare vadhani ajnya api. He gautama ! Te namdivardhana avum duhkha anubhavi rahyo chhe. Namdivardhanakumara ahimthi chyavine marana samaye marine kyam jashe? Kyam upajashe\? He gautama ! Namdivardhanakumara 60 varshanum parama ayu paline mrityu avasare mrityu pami, a ratnaprabha prithvimam narakapane utpanna thashe, sarva samsara te pramane purvavat kahevo. Tyamthi chyavi hastinapura nagaramam matsyapane upajashe. Te tyam machhimarathi vadha karaine tyam ja shreshthikulamam janmi, pachhi diksha lai, saudharmakalpe jaine, pachhi mahavideha kshetramam janma lai siddha – buddha – mukta – parinivritta thai sarve duhkhono amta karashe. He jambu ! Ahi nikshepa kahevo0 tema hum kahum chhum.