Sutra Navigation: Jambudwippragnapati ( જંબુદ્વીપ પ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર )
Search Details
| Mool File Details |
|
Anuvad File Details |
|
| Sr No : | 1107681 | ||
| Scripture Name( English ): | Jambudwippragnapati | Translated Scripture Name : | જંબુદ્વીપ પ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર |
| Mool Language : | Ardha-Magadhi | Translated Language : | Gujarati |
| Chapter : |
वक्षस्कार ३ भरतचक्री |
Translated Chapter : |
વક્ષસ્કાર ૩ ભરતચક્રી |
| Section : | Translated Section : | ||
| Sutra Number : | 81 | Category : | Upang-07 |
| Gatha or Sutra : | Sutra | Sutra Anuyog : | |
| Author : | Deepratnasagar | Original Author : | Gandhar |
| Century : | Sect : | Svetambara1 | |
| Source : | |||
| Mool Sutra : | [सूत्र] तए णं से सेनाबलस्स नेया भरहे वासंमि विस्सुयजसे महाबलपरक्कमे महप्पा ओयंसी तेयंसी लक्खणजुत्ते मिलक्खुभासाविसारए चित्तचारुभासी भरहे वासंमि निक्खुडाणं निन्नाणय दुग्गमाण य दुक्खप्पवेसाण य वियाणए अत्थसत्थकुसले रयणं सेनावई सुसेने भरहस्स रन्नो अग्गाणीयं आवाड-चिलाएहिं हयमहियपवरवीर घाइयविवडियचिंधद्धयपडागं किच्छप्पाणोवगयं दिसोदिसिं पडिसेहियं पासइ, पासित्ता आसुरुत्ते रुट्ठे चंडिक्किए कुविए मिसिमिसेमाणे कमलामेलं आसरयणं दुरुहइ, तए णं तं असीइमंगुलमूसियं नवनउइमंगुलपरिणाहं अट्ठसयमंगुलमायतं बत्तीसमंगुलमूसिय सिरं चउरंगुलकण्णाकं वीसइअंगुलबाहाकं चउरंगुलजण्णुकं सोलसअंगुलजंघाकं चउरंगुलमूसियखुरं मुत्तोलीसंवत्तवलियमज्झं ईसिं अंगुट्ठपणयपट्ठं संणयपट्ठं संगयपट्ठं सुजायपट्ठं पसत्थपट्ठं विसिट्ठपट्ठं एणीजण्णुन्नय-वित्थय-थद्धपट्ठं वित्तलयकसणिवाय-अंकेल्लणपहार परिवज्जिअंगं तवणिज्ज-थासगाहिलाणं वरकनगसुफुल्लथासगविचित्तरयणरज्जुपासं कंचनमणिकनगपयरग-नानाविह-घंटियाजाल मुत्तियाजालएहिं परिमंडिएणणं पट्ठेणं सोभमाणेणं सोभमानं कक्केयण-इंदनील-मरगय-मसारगल्ल-मुहमंडणरइयं आविद्धमाणिक्कसुत्तगविभूसियं कनगामय-पउम-सुकयतिलकं देवमइ-विकप्पियं सुरवरिंद-वाहनजोग्गं च तं सुरूवं दूइज्जमाण-पंचचारु-चामरामेलगं धरेंतं... ... अणदब्भवाहं अभेलणयणं कोकासियबहलपत्तलच्छं सयावरणनवकनग-तवियत-वणिज्जतालु-जीहासयं सिरिआभिसेयघोणं पोक्खरपत्तमिव सलिलबिंदुं अचंचलं चंचल-सरीरं चोक्ख चरग परिव्वायगो विव हिलीयमाणं-हिलीयमाणं खुरचलणचच्चपुडेहिं धरणियलं अभिहनमाणं-अभिहनमाणं, दोवि य चलणे जमगसमगं मुहाओ विनिग्गमंतं व, सिग्घयाए मुणालतंतुउदगमवि निस्साए पक्कमंतं, जाइकुलरूवपच्चय पसत्थबारसावत्तगविसुद्धलक्खणं सुकुलप्पसूयं मेहाविं भद्दयं विनीयं अनुकतनुकसुकुमाललोमनिद्धच्छविं सुयातं अमर मन पवण गरुलजइण-चवल-सिग्घगामिं, इसिमिव खंतिखमाए, सुसीसमिव पच्चक्खयाविणीयं उदग हुतवह पासाण पंसु कद्दम ससक्कर सवालुइल्ल तड कडग विसम पब्भार गिरिदरीसु लंघण पिल्लण नित्थारणासमत्थं, अचंडपाडियं दंडपातिं अणंसुपातिं अकालतालुं च कालहेसिं जियनिद्दं गवेसगं जियपरिसहं जच्चजातीयं मल्लिहाणिं सुगपत्तसुवण्ण कोमलं मनाभिरामं कमलामेलं नामेणं आसरयणं सेनावई कमेण समभिरूढे कुवलयदलसामलं च रयणिकरमण्डलनिभं सत्तुजनविनासणं कनगरयणदंडं नवमालियपुप्फसुरभिगंधिं नानामणिलयभत्तिचित्तं च पधोत मिसिमिसिंत तिक्खधारं दिव्वं खग्गरयणं लोके अनोवमाणं तं च पुणो वंस रुक्ख सिगट्ठि दंत कालायस विपुललोहदंडक वरवइरभेदकं जाव सव्वत्थअप्पडिहयं किं पुण देहेसु जंगमाणं? | ||
| Sutra Meaning : | સૂત્ર– ૮૧. ત્યારપછી તે સેનાબલના નેતા યાવત્ ભરત રાજાના અગ્રસૈન્યને આપાતકિરાત વડે હથ – મથિત થઇ ઘવાતા યાવત્ દિશા – વિદિશામાં ભાગતા જોયા, જોઈને અત્યંત ક્રુદ્ધ, રુષ્ટ, ચાંડિક્ય, કુપિત થયો. તે ધમધમતો કમલામેલ અશ્વરત્ન ઉપર આરૂઢ થયો. તે અશ્વરત્ન ૮૦ અંગુલ ઊંચો, ૯૯ અંગુલ પરિધિયુક્ત, ૧૦૮ – અંગુલ લાંબો, ૩૨ – અંગુલ મસ્તકવાળો, ચાર અંગુલ કાનવાળો, ૨૯ અંગુલ બાહાવાળો, ૪ – અંગુલ જાનુ, ૧૬ – અંગુલ જંઘા, ૪ – અંગુલ ખુર, દેહનો મધ્યભાગ મુક્તોલી સદૃશ વૃત્ત તથા વલિત, કંઈક અંગુલ નમેલ પૃષ્ઠ, સંનત – સંગાત – સુજાત – પ્રશસ્ત – વિશિષ્ટ પીઠવાળો, હરિણીના જાનુ જેવી ઉન્નત – વિસ્તૃત – સ્તબ્ધ પીઠયુક્ત, વેત્ર – લતા – કસ – નિપાત – અંકેલ્લણ – પ્રહાર પરિવર્જિત દેહવાળો હતો. લગામ સુવર્ણ જડેલ દર્પણ આકારયુક્ત અશ્વોચિત્ત સ્વર્ણાભરણ યુક્ત હતી. કાઠી બાંધવાના હેતુથી પ્રયોજનીય રસ્સી, ઉત્તમ સ્વર્ણઘટિત સુંદર પુષ્પો તથા દર્પણોથી સમાયુક્ત હતી. વિવિધ રત્નમય હતી. તેની પીઠ સ્વર્ણયુક્ત મણિ રચિત તથા કેવલ સ્વર્ણ નિર્મિત પત્રકસંજ્ઞક આભૂષણ જેના મધ્યમાં જડેલ હતા. એવા વિવિધ પ્રકારની ઘંટી અને મોતીની સેરોથી પરિમંડિત હતી. મુખાલંકરણ હેતુ કર્કેતન – ઇંદનીલ – મરકત આદિથી રચિત અને માણેક સાથે આવિદ્ધથી તે વિભૂષિત હતી. સ્વર્ણમય તિલકથી સુસજ્જ હતું. તે અશ્વ દેવમતિથી વિરચિત હતું. દેવરાજ ઇન્દ્રની સવારીના અશ્વ સમાન ગતિશીલ તથા સુરૂપ હતો. પાંચ ચામરોને ધારણ કરેલો, અનભ્રચારી, વિકસિત નયન, કોકાસિત પત્તલયુક્ત આંખો, સદાવરણનવ કનક તપિત તપનીય તાલુ – જીભ, શ્રી આભિષેક્ય નાક, પુષ્કરપત્ર સમાન – સલિલ બિંદુયુક્ત અચંચલ સ્ફૂર્તિલુ શરીર હતું. ચોક્ષ ચરક પરિવ્રાજક સમાન હિલીયમાન, ખુરચરણ ચર્ચપુટથી ધરણિતલને અભિહત કરતો બંને ચરણોને યુગપત્ ઉઠાવતા જાણે મુખમાંથી નીકળતા હોય તેવો જણાતો હતો, તેમની ગતિ લાઘવયુક્ત હતી. તે જળમાં પણ સ્થલ સમાન શીઘ્રતાથી ચાલવામાં સમર્થ હતો. પ્રશસ્ત આવર્ત્તોથી યુક્ત હતો. ઉત્તમ જાતિ – કુળ – રૂપ – વિશ્વાસ્ય હતો. વિશુદ્ધ લક્ષણયુક્ત હતો. સુકુળ પ્રસૃત, મેધાવી – ભદ્રક – વિનીત, અણુ – તનુક – સુકુમાલ – સ્નિગ્ધ રોમ શરીરી હતો. પોતાની ગતિથી દેવતા, મન, વાયુ તથા ગરુડની ગતિને જિતનારો હતો, ચપલ અને દ્રુતગામી હતો. ઋષિની જેમ ક્ષાંતિક્ષમ, સુશિષ્યસમાન પ્રત્યક્ષતઃ વિનીત હતો. તે જળ, અગ્નિ, પથ્થર, માટી, કીચડ, કંકરથી યુક્ત સ્થાન. રેતીવાળા સ્થાન, નદીના તટ, પહાડની તળેટી, ઊંચા – નીચા પઠાર, પર્વતીય ગુફા, એ બધાને અનાયાસ લાંધવામાં સમર્થ હતો. તે અચંડપાતિક, દંડપાતિક, અણંસુપાતિક, અકાલતાલુ, કાળહેસિ, જિતનિદ્ર ગવેષક, જિતપરિષહ, જાત્યજાતિક, મલ્લિહાનિ, સુગપત્ર સુવર્ણ કોમળ મણાભિરામ કમલામેલ નામના અશ્વરત્નને સેનાપતિ ક્રમથી આરૂઢ થયો. એવા અશ્વરૂઢ સેનાપતિએ રાજા પાસેથી અસિરત્ન લીધુ. તે તલવાર નીલકમલ જેવી, ચંદ્રમંડલ સદૃશ, શત્રુ – વિનાશક હતી. તેની મૂઠ સ્વર્ણ અને રત્નથી નિર્મિત હતી. તેમાંથી નવમાલિકા પુષ્પ જેવી સુગંધ આવતી હતી. વિવિધ પ્રકારે મણિથી નિર્મિત વેલ આદિના ચિત્રો હતા. તે ચમકતી અને તીક્ષ્ણ હતી, લોકમાં અનુપમ હતી. તે વાંસ, વૃક્ષ, ભેંસ આદિના શૃંગ, હાથી આદિના દાંત, લોહ, લોહમય ભારે દંડ, વજ્ર, આદિના ભેદનમાં સમર્થ હતી. સર્વત્ર અપ્રતિહત યાવત્ જંગમ દેહના ભેદનમાં સમર્થ હતી. સૂત્ર– ૮૨. તે અસિરત્ન ૫૦ – અંગુલ લાંબી, ૧૬ – અંગુલ પહોળી અને અર્ધ અંગુલ પ્રમાણ જાડી હતી. સૂત્ર– ૮૩. રાજાના હાથથી તે અસિરત્ન લઈને સેનાપતિ આપાત કિરાતો હતા ત્યાં આવ્યો. આપાત કિરાતો સાથે યુદ્ધ કરવા લાગ્યો. ત્યારે તે સુષેણ સેનાપતિએ આપાત કિરાતોને હત – મથિત – પ્રવરવીર ઘાતીત યાવત્ દિશા – વિદિશામાં ભગાડી દીધા. સૂત્ર સંદર્ભ– ૮૧–૮૩ | ||
| Mool Sutra Transliteration : | [sutra] tae nam se senabalassa neya bharahe vasammi vissuyajase mahabalaparakkame mahappa oyamsi teyamsi lakkhanajutte milakkhubhasavisarae chittacharubhasi bharahe vasammi nikkhudanam ninnanaya duggamana ya dukkhappavesana ya viyanae atthasatthakusale rayanam senavai susene bharahassa ranno agganiyam avada-chilaehim hayamahiyapavaravira ghaiyavivadiyachimdhaddhayapadagam kichchhappanovagayam disodisim padisehiyam pasai, pasitta asurutte rutthe chamdikkie kuvie misimisemane kamalamelam asarayanam duruhai, Tae nam tam asiimamgulamusiyam navanauimamgulaparinaham atthasayamamgulamayatam battisamamgulamusiya siram chauramgulakannakam visaiamgulabahakam chauramgulajannukam solasaamgulajamghakam chauramgulamusiyakhuram muttolisamvattavaliyamajjham isim amgutthapanayapattham samnayapattham samgayapattham sujayapattham pasatthapattham visitthapattham enijannunnaya-vitthaya-thaddhapattham vittalayakasanivaya-amkellanapahara parivajjiamgam tavanijja-thasagahilanam varakanagasuphullathasagavichittarayanarajjupasam kamchanamanikanagapayaraga-nanaviha-ghamtiyajala muttiyajalaehim parimamdienanam patthenam sobhamanenam sobhamanam kakkeyana-imdanila-maragaya-masaragalla-muhamamdanaraiyam aviddhamanikkasuttagavibhusiyam kanagamaya-pauma-sukayatilakam devamai-vikappiyam suravarimda-vahanajoggam cha tam suruvam duijjamana-pamchacharu-chamaramelagam dharemtam.. .. Anadabbhavaham abhelanayanam kokasiyabahalapattalachchham sayavarananavakanaga-taviyata-vanijjatalu-jihasayam siriabhiseyaghonam pokkharapattamiva salilabimdum achamchalam chamchala-sariram chokkha charaga parivvayago viva hiliyamanam-hiliyamanam khurachalanachachchapudehim dharaniyalam abhihanamanam-abhihanamanam, dovi ya chalane jamagasamagam muhao viniggamamtam va, sigghayae munalatamtuudagamavi nissae pakkamamtam, jaikularuvapachchaya pasatthabarasavattagavisuddhalakkhanam sukulappasuyam mehavim bhaddayam viniyam anukatanukasukumalalomaniddhachchhavim suyatam amara mana pavana garulajaina-chavala-sigghagamim, isimiva khamtikhamae, susisamiva pachchakkhayaviniyam udaga hutavaha pasana pamsu kaddama sasakkara savaluilla tada kadaga visama pabbhara giridarisu lamghana pillana nittharanasamattham, achamdapadiyam damdapatim anamsupatim akalatalum cha kalahesim jiyaniddam gavesagam jiyaparisaham jachchajatiyam mallihanim sugapattasuvanna komalam manabhiramam kamalamelam namenam asarayanam senavai kamena samabhirudhe kuvalayadalasamalam cha rayanikaramandalanibham sattujanavinasanam kanagarayanadamdam navamaliyapupphasurabhigamdhim nanamanilayabhattichittam cha padhota misimisimta tikkhadharam divvam khaggarayanam loke anovamanam tam cha puno vamsa rukkha sigatthi damta kalayasa vipulalohadamdaka varavairabhedakam java savvatthaappadihayam kim puna dehesu jamgamanam? | ||
| Sutra Meaning Transliteration : | Sutra– 81. Tyarapachhi te senabalana neta yavat bharata rajana agrasainyane apatakirata vade hatha – mathita thai ghavata yavat disha – vidishamam bhagata joya, joine atyamta kruddha, rushta, chamdikya, kupita thayo. Te dhamadhamato kamalamela ashvaratna upara arudha thayo. Te ashvaratna 80 amgula umcho, 99 amgula paridhiyukta, 108 – amgula lambo, 32 – amgula mastakavalo, chara amgula kanavalo, 29 amgula bahavalo, 4 – amgula janu, 16 – amgula jamgha, 4 – amgula khura, dehano madhyabhaga muktoli sadrisha vritta tatha valita, kamika amgula namela prishtha, samnata – samgata – sujata – prashasta – vishishta pithavalo, harinina janu jevi unnata – vistrita – stabdha pithayukta, vetra – lata – kasa – nipata – amkellana – prahara parivarjita dehavalo hato. Lagama suvarna jadela darpana akarayukta ashvochitta svarnabharana yukta hati. Kathi bamdhavana hetuthi prayojaniya rassi, uttama svarnaghatita sumdara pushpo tatha darpanothi samayukta hati. Vividha ratnamaya hati. Teni pitha svarnayukta mani rachita tatha kevala svarna nirmita patrakasamjnyaka abhushana jena madhyamam jadela hata. Eva vividha prakarani ghamti ane motini serothi parimamdita hati. Mukhalamkarana hetu karketana – imdanila – marakata adithi rachita ane maneka sathe aviddhathi te vibhushita hati. Svarnamaya tilakathi susajja hatum. Te ashva devamatithi virachita hatum. Devaraja indrani savarina ashva samana gatishila tatha surupa hato. Pamcha chamarone dharana karelo, anabhrachari, vikasita nayana, kokasita pattalayukta amkho, sadavarananava kanaka tapita tapaniya talu – jibha, shri abhishekya naka, pushkarapatra samana – salila bimduyukta achamchala sphurtilu sharira hatum. Choksha charaka parivrajaka samana hiliyamana, khuracharana charchaputathi dharanitalane abhihata karato bamne charanone yugapat uthavata jane mukhamamthi nikalata hoya tevo janato hato, temani gati laghavayukta hati. Te jalamam pana sthala samana shighratathi chalavamam samartha hato. Prashasta avarttothi yukta hato. Uttama jati – kula – rupa – vishvasya hato. Vishuddha lakshanayukta hato. Sukula prasrita, medhavi – bhadraka – vinita, anu – tanuka – sukumala – snigdha roma shariri hato. Potani gatithi devata, mana, vayu tatha garudani gatine jitanaro hato, chapala ane drutagami hato. Rishini jema kshamtikshama, sushishyasamana pratyakshatah vinita hato. Te jala, agni, paththara, mati, kichada, kamkarathi yukta sthana. Retivala sthana, nadina tata, pahadani taleti, umcha – nicha pathara, parvatiya gupha, e badhane anayasa lamdhavamam samartha hato. Te achamdapatika, damdapatika, anamsupatika, akalatalu, kalahesi, jitanidra gaveshaka, jitaparishaha, jatyajatika, mallihani, sugapatra suvarna komala manabhirama kamalamela namana ashvaratnane senapati kramathi arudha thayo. Eva ashvarudha senapatie raja pasethi asiratna lidhu. Te talavara nilakamala jevi, chamdramamdala sadrisha, shatru – vinashaka hati. Teni mutha svarna ane ratnathi nirmita hati. Temamthi navamalika pushpa jevi sugamdha avati hati. Vividha prakare manithi nirmita vela adina chitro hata. Te chamakati ane tikshna hati, lokamam anupama hati. Te vamsa, vriksha, bhemsa adina shrimga, hathi adina damta, loha, lohamaya bhare damda, vajra, adina bhedanamam samartha hati. Sarvatra apratihata yavat jamgama dehana bhedanamam samartha hati. Sutra– 82. Te asiratna 50 – amgula lambi, 16 – amgula paholi ane ardha amgula pramana jadi hati. Sutra– 83. Rajana hathathi te asiratna laine senapati apata kirato hata tyam avyo. Apata kirato sathe yuddha karava lagyo. Tyare te sushena senapatie apata kiratone hata – mathita – pravaravira ghatita yavat disha – vidishamam bhagadi didha. Sutra samdarbha– 81–83 | ||