Sutra Navigation: Jivajivabhigam ( જીવાભિગમ ઉપાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1106189
Scripture Name( English ): Jivajivabhigam Translated Scripture Name : જીવાભિગમ ઉપાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

सर्व जीव प्रतिपत्ति

 Translated Chapter :

સર્વ જીવ પ્રતિપત્તિ
Section : ४ थी ९ पंचविध यावत् दशविध सर्वजीव Translated Section : ૪ થી ૯ પંચવિધ યાવત્ દશવિધ સર્વજીવ
Sutra Number : 389 Category : Upang-03
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] तत्थ णं जेते एवमाहंसु छव्विहा सव्वजीवा पन्नत्ता ते एवमाहंसु, तं जहा–आभिनिबोहियनाणी सुयनाणी ओहिनाणी मनपज्जवनाणी केवलनाणी अन्नाणी। आभिनिबोहियनाणी णं भंते! आभिनिबोहियणाणित्ति कालओ केवचिरं होइ? गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं, उक्कोसेणं छावट्ठिं सागरोवमाइं साइरेगाइं। एवं सुयनाणीवि। ओहिनाणी णं भंते! ओहिनाणीत्ति कालओ केवचिरं होइ? गोयमा! जहन्नेणं एक्कं समयं, उक्कोसेणं छावट्ठिं सागारोवमाइं साइरेगाइं। मनपज्जवनाणी णं भंते! मनपज्जवनाणीत्ति कालओ केवचिरं होइ? गोयमा! जहन्नेणं एक्कं समयं, उक्कोसेणं देसूणा पुव्वकोडी। केवलनाणी णं भंते! केवलनाणीत्ति कालओ केवचिरं होइ? गोयमा! सादीए अपज्जवसिए। अन्नाणिणो तिविहा पन्नत्ता, तं जहा–अनाइए वा अपज्जवसिए, अनाइए वा सपज्जवसिए, साइए वा सपज्जवसिए। तत्थ साइए सपज्जवसिए जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं, उक्कोसेणं अनंतं कालं अवड्ढं पोग्गलपरियट्टं देसूणं। अंतरं–आभिनिबोहियनाणिस्स जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं, उक्कोसेणं अनंतं कालं अवड्ढं पोग्गल-परियट्टं देसूणं। एवं सुयनाणिस्सवि ओहिनाणिस्सवि मनपज्जवनाणिस्सवि, केवलनाणिणो नत्थि अंतरं। अन्नाणिस्स साइयसपज्जवसियस्स जहन्नेणं अंतोमुहत्तं, उक्कोसेणं छावट्ठिं सागरोवमाइं साइरेगाइं। अप्पाबहुयं–सव्वत्थोवा मणपज्जवनाणी, ओहिनाणी असंखेज्जगुणा, आभिनिबोहियनाणी सुयनाणी सट्ठाणे दोवि तुल्ला विसेसाहिया, केवलनाणी अनंतगुणा, अन्नाणी अनंतगुणा।
Sutra Meaning : તેમાં જે એમ કહે છે કે સર્વે જીવો છ ભેદે છે, તે એમ કહે છે – જીવો આભિનિબોધિકજ્ઞાની, શ્રુતજ્ઞાની, અવધિ જ્ઞાની, મનઃપર્યવજ્ઞાની, કેવળજ્ઞાની અને અજ્ઞાની છ ભેદે છે. ભગવન્‌ ! આભિનિબોધિક જ્ઞાની, આભિનિબોધિક જ્ઞાની રૂપે કેટલો કાળ રહે ? ગૌતમ ! જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટ સાતિરેક છાસઠ સાગરોપમ. એ રીતે શ્રુતજ્ઞાની પણ છે. ભગવન્‌ ! અવધિજ્ઞાની ? જઘન્ય એક સમય, ઉત્કૃષ્ટ સાતિરેક છાસઠ સાગરોપમ. ભગવન્‌ ! મનઃપર્યવજ્ઞાની ? જઘન્ય એક સમય, ઉત્કૃષ્ટ દેશોન પૂર્વકોડી. ભગવન્‌ ! કેવળજ્ઞાની ? સાદિ અપર્યવસિત. અજ્ઞાની ત્રણ ભેદે છે – અનાદિ અપર્યવસિત, અનાદિ સપર્યવસિત, સાદિ સપર્યવસિત. તેમાં સાદિ સપર્યવસિત જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટ અનંતકાળ – દેશોન અર્દ્ધ પુદ્‌ગલ પરાવર્ત્ત. અંતર – આભિનિબોધિક જ્ઞાનીનું જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટ અનંતકાળ – દેશોન અર્દ્ધ પુદ્‌ગલ પરાવર્ત્ત. એ રીતે શ્રુત અવધિ, મનઃપર્યવજ્ઞાનીનું અંતર કહેવું. કેવળજ્ઞાનીને અંતર નથી. અજ્ઞાનીમાં સાદિ સપર્યવસિતનું જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટ સાતિરેક છાસઠ સાગરોપમ છે. અલ્પબહુત્વ – સૌથી થોડાં મનઃપર્યવજ્ઞાની છે, અવધિજ્ઞાની અસંખ્યાતગણા, આભિનિબોધિક – શ્રુતજ્ઞાની વિશેષાધિક છે, તે સ્વસ્થાને બંને તુલ્ય છે. કેવળજ્ઞાની તેનાથી અનંતગણા છે. અજ્ઞાની તેનાથી અનંતગણા છે. અથવા સર્વે જીવો છ ભેદે કહ્યા છે – એકેન્દ્રિયો, બેઇન્દ્રિયો, તેઇન્દ્રિયો, ચઉરિન્દ્રિયો, પંચેન્દ્રિયો, અનિન્દ્રિયો, સંચિઠ્ઠણા(કાયસ્થિતિ) અને અંતર પૂર્વવત્‌. અલ્પબહુત્વ – સૌથી થોડાં પંચેન્દ્રિયો, ચઉરિન્દ્રિયો વિશેષાધિક, તેઇન્દ્રિયો વિશેષાધિક, બેઇન્દ્રિયો વિશેષાધિક, એકેન્દ્રિયો અનંતગણા, અનિન્દ્રિયો તેથી પણ અનંતગણા છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] tattha nam jete evamahamsu chhavviha savvajiva pannatta te evamahamsu, tam jaha–abhinibohiyanani suyanani ohinani manapajjavanani kevalanani annani. Abhinibohiyanani nam bhamte! Abhinibohiyananitti kalao kevachiram hoi? Goyama! Jahannenam amtomuhuttam, ukkosenam chhavatthim sagarovamaim sairegaim. Evam suyananivi. Ohinani nam bhamte! Ohinanitti kalao kevachiram hoi? Goyama! Jahannenam ekkam samayam, ukkosenam chhavatthim sagarovamaim sairegaim. Manapajjavanani nam bhamte! Manapajjavananitti kalao kevachiram hoi? Goyama! Jahannenam ekkam samayam, ukkosenam desuna puvvakodi. Kevalanani nam bhamte! Kevalananitti kalao kevachiram hoi? Goyama! Sadie apajjavasie. Annanino tiviha pannatta, tam jaha–anaie va apajjavasie, anaie va sapajjavasie, saie va sapajjavasie. Tattha saie sapajjavasie jahannenam amtomuhuttam, ukkosenam anamtam kalam avaddham poggalapariyattam desunam. Amtaram–abhinibohiyananissa jahannenam amtomuhuttam, ukkosenam anamtam kalam avaddham poggala-pariyattam desunam. Evam suyananissavi ohinanissavi manapajjavananissavi, kevalananino natthi amtaram. Annanissa saiyasapajjavasiyassa jahannenam amtomuhattam, ukkosenam chhavatthim sagarovamaim sairegaim. Appabahuyam–savvatthova manapajjavanani, ohinani asamkhejjaguna, abhinibohiyanani suyanani satthane dovi tulla visesahiya, kevalanani anamtaguna, annani anamtaguna.
Sutra Meaning Transliteration : Temam je ema kahe chhe ke sarve jivo chha bhede chhe, te ema kahe chhe – jivo abhinibodhikajnyani, shrutajnyani, avadhi jnyani, manahparyavajnyani, kevalajnyani ane ajnyani chha bhede chhe. Bhagavan ! Abhinibodhika jnyani, abhinibodhika jnyani rupe ketalo kala rahe\? Gautama ! Jaghanya amtarmuhurtta, utkrishta satireka chhasatha sagaropama. E rite shrutajnyani pana chhe. Bhagavan ! Avadhijnyani\? Jaghanya eka samaya, utkrishta satireka chhasatha sagaropama. Bhagavan ! Manahparyavajnyani\? Jaghanya eka samaya, utkrishta deshona purvakodi. Bhagavan ! Kevalajnyani\? Sadi aparyavasita. Ajnyani trana bhede chhe – anadi aparyavasita, anadi saparyavasita, sadi saparyavasita. Temam sadi saparyavasita jaghanya amtarmuhurtta, utkrishta anamtakala – deshona arddha pudgala paravartta. Amtara – abhinibodhika jnyaninum jaghanya amtarmuhurtta, utkrishta anamtakala – deshona arddha pudgala paravartta. E rite shruta avadhi, manahparyavajnyaninum amtara kahevum. Kevalajnyanine amtara nathi. Ajnyanimam sadi saparyavasitanum jaghanya amtarmuhurtta, utkrishta satireka chhasatha sagaropama chhe. Alpabahutva – sauthi thodam manahparyavajnyani chhe, avadhijnyani asamkhyatagana, abhinibodhika – shrutajnyani visheshadhika chhe, te svasthane bamne tulya chhe. Kevalajnyani tenathi anamtagana chhe. Ajnyani tenathi anamtagana chhe. Athava sarve jivo chha bhede kahya chhe – ekendriyo, beindriyo, teindriyo, chaurindriyo, pamchendriyo, anindriyo, samchiththana(kayasthiti) ane amtara purvavat. Alpabahutva – sauthi thodam pamchendriyo, chaurindriyo visheshadhika, teindriyo visheshadhika, beindriyo visheshadhika, ekendriyo anamtagana, anindriyo tethi pana anamtagana chhe.