Sutra Navigation: Jivajivabhigam ( જીવાભિગમ ઉપાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1105964
Scripture Name( English ): Jivajivabhigam Translated Scripture Name : જીવાભિગમ ઉપાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

चतुर्विध जीव प्रतिपत्ति

 Translated Chapter :

ચતુર્વિધ જીવ પ્રતિપત્તિ
Section : द्वीप समुद्र Translated Section : દ્વીપ સમુદ્ર
Sutra Number : 164 Category : Upang-03
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] तीसे णं जगतीए उप्पिं पउमवरवेइयाए बाहिं, एत्थ णं महेगे वनसंडे पन्नत्ते–देसूणाइं दो जोयणाइं चक्कवालविक्खंभेणं, जगतीसमए परिक्खेवेणं, किण्हे किण्होभासे नीले नीलोभासे हरिए हरिओभासे सीए सीओभासे निद्धे निद्धोभासे तिव्वे तिव्वोभासे किण्हे किण्हच्छाए नीले नीलच्छाए हरिए हरियच्छाए सीए सीयच्छाए निद्धे निद्धच्छाए तिव्वे तिव्वच्छाए घनकडियकडच्छाए रम्मे महामेहनिकुरंबभूए। ते णं पायवा मूलमंतो कंदमंतो खंधमंतो तयामंतो सालमंतो पवालमंतो पत्तमंतो पुप्फमंतो फलमंतो बीयमंतो अनुपुव्वसुजायरुइलवट्टभावपरिणया एक्कखंधी अनेगसाहप्पसाहविडिमा अनेगनरवाम सुप्पसारिय अगेज्झ घण विउल बद्ध वट्ट खंधा अच्छिद्दपत्ता अविरलपत्ता अवाईणपत्ता अणईइपत्ता निद्धूयजरढपंडुपत्ता नवहरिय भिसंत पत्तभारंधयार गंभीरदरिसणिज्जा उवविनिग्गय-नवतरुण-पत्तपल्लव-कोमलउज्जल-चलंत-किसलयसुमालपवाल-सोहियवरं-कुरग्गसिहरा निच्चं कुसुमिया निच्चं माइया निच्चं लवइया निच्चं थवइया निच्चं गुलइया निच्चं गोच्छिया निच्चं जमलिया निच्चं जुवलिया निच्चं विणमिया निच्चं सुविभत्त पिंडि मंजरि वडेंसगधरा निच्चं कुसुमिय माइय लवइय थवइय गुलइय गोच्छिय जमलिय जुवलिय विनमिय पणमिय सुविभत्त पिंडि मंजरि वडेंसगधरा। सुय बरहिण मयणसाल कोइल कोरक भिंगारग कोंडलग जीवंजीवग नंदीमुह कविल पिंगलक्ख कारंडक चक्कवाय कलहंस सारस अनेगसउणगणमिहुणविरइयसद्दुण्णइयमहुर-सरणाइया सुरम्मा संपिंडियदरियभमरमहुयरिपहकरपरिलिंतमत्तछप्पयकुसुमासवलोलमहुरगुम-गुमंतगुंजंतदेसभागा अब्भिंतरपुप्फफला बाहिरपत्तच्छन्ना पत्तेहि य पुप्फेहि य ओच्छन्नपलिच्छन्ना निरोया अकंटया साउफला निद्धफला नानाविहगुच्छ गुम्म मंडवग सोहिया विचित्तसुहकेउबहुला वावी पुक्खरिणी दीहियासु य सुनिवेसियरम्मजालघरगा। पिंडिमनीहारिमं सुगंधिं सुहसुरभिमणहरं च महया गंधद्धणिं मुयंता सुहसेउकेउबहुला अनेगसगडरह जाण जुग्ग सीया संदमाणियपडिमोयणा सुरम्मा पासादीया दरिसणिज्जा अभिरूवा पडिरूवा। तस्स णं वनसंडस्स अंतो बहुसमरमणिज्जे भूमिभागे पन्नत्ते, से जहानामए–आलिंगपुक्खरेति वा मुइंगपुक्खरेति वा सरतलेति वा करतलेति वा चंदमंडलेति वा सूरमंडलेति वा आयंसमंडलेति वा उरब्भचम्मेति वा उसभचम्मेति वा वराहचम्मेति वा सीहचम्मेति वा वग्घचम्मेति वा विगचम्मेति वा दीवियचम्मेति वा अनेगसंकुकीलगसहस्सवितते आवड पच्चावड सेढी पसेढी सोत्थिय सोवत्थिय पूसमाण वद्धमाणग मच्छंडक मकरंडकजारमार फुल्लावलि पउमपत्त सागरतरंग वासंतिलय पउमलयभत्तिचित्तेहिं सच्छाएहिं समिरीएहिं सउज्जोएहिं नानाविहपंचवण्णेहिं मणीहि य तणेहि य उवसोहिए, तं जहा–किण्हेहिं जाव सुक्किलेहिं। तत्थ णं जेते किण्हामणी य तणा य, तेसि णं इमेतारूवे वण्णावासे पन्नत्ते, से जहानामए–जीमूतेति वा अंजनेति वा खंजनेति वा कज्जलेति वा मसीति वा मसीगुलियाति वा गवलेति वा गवलगुलियाति वा भमरेति वा भमरावलियाति वा भमरपतंगयसारेति वा जंबूफलेति वा अद्दारिट्ठेति वा परपुट्ठेति वा गएति वा गयकलभेति वा कण्हसप्पेइ वा कण्हकेसरेइ वा आगासथिग्गलेति वा कण्हासोएति वा किण्हकणवीरेइ वा कण्हबंधुजीवेति वा, भवे एयारूवे सिया? गोयमा! नो तिणट्ठे समट्ठे, ते णं कण्हा मणी य तणा य इत्तो इट्ठतराए चेव कंततराए चेव पियतराए चेव मणुन्नतराए चेव मनामतराए चेव वण्णेणं पन्नत्ता। तत्थ णं जेते नीलगा मणी य तणा य, तेसि णं इमेतारूवे वण्णावासे पन्नत्ते, से जहानामए–भिंगेति वा भिंगपत्तेति वा चासेति वा चासपिच्छेति वा सुएति वा सुयपिच्छेति वा नीलीति वा नीलीभेदेति वा नीलीगुलियाति वा सामाएति वा उच्चंतएति वा वनराईइ वा हलधरवसणेइ वा मोरग्गीवाति वा पारेवयगीवाति वा अयसिकुसुमेति वा बाणकुसुमेति वा अंजनकेसिगाकुसुमेति वा नीलुप्पलेति वा नीलासोएति वा नीलकणवीरेति वा नीलबंधुजीवेति वा, भवे एयारूवे सिया? नो इणट्ठे समट्ठे, ते णं नीलगा मणी य तणा य एत्तो इट्ठतराए चेव कंततराए चेव पियतराए चेव मणुन्नतराए चेव मनामतराए चेव वण्णेणं पन्नत्ता। तत्थ णं जेते लोहितगा मणी य तणा य, तेसि णं इमेतारूवे वण्णावासे पन्नत्ते, से जहानामए–ससकरुहिरेति वा उरभरुहिरेति वा वराहरुहिरेति वा मनुस्सरुहिरेति वा महिसरुहिरेति वा बालिंद-गोवएति वा बालदिवागरेति वा संझब्भरागेति वा गुंजद्धरागेति वा जासुयणकुसुमेति वा पालियाय-कुसुमेति वा, जातिहिंगुलुएति वा सिलप्पवालेति वा पवालंकुरेति वा लोहितक्खमणीति वा लक्खा-रसएति वा किमिरागरत्तकंबलेइ वा चीणपिट्ठरासीइ वा रत्तुप्पलेति वा रत्तासोगेति वा रत्तकणवीरेति वा रत्तबंधुजीवेति वा, भवे एयारूवे सिया? नो तिणट्ठे समट्ठे, ते णं लोहितगा मणी य तणा य एत्तो इट्ठतराए चेव कंततराए चेव पियतराए चेव मणुन्नगतराए चेव मनामतराए चेव वण्णेणं पन्नत्ता। तत्थ णं जेते हालिद्दगा मणी य तणा य, तेसि णं इमेतारूवे वण्णावासे पन्नत्ते, से जहानामए–चंपए वा चंपगच्छलीइ वा चंपकभेदेइ वा हलिद्दाति वा हलिद्दाभेदेति वा हलिद्दागुलियति वा हरियालेति वा हरियालभेदेति वा हरियालगुलियाति वा चिउरेति वा चिउरंगरागेति वा वरकणगेति वा वरकनगनिघसेति वा वरपुरिसवसणेति वा अल्लइकुसुमेति वा चंपाकुसुमेइ वा कुहंडियाकुसुमेति वा कोरंटकदामेइ वा तडवडाकुसुमेति वा घोसाडियाकुसुमेति वा सुवण्णजूहियाकुसुमेति वा सुहिरण्णयाकुसुमेइ वा बीयगकुसुमेति वा पीयासोएति वा पीयकणवीरेति वा पीयबंधुजीवेति वा, भवे एयारूवे सिया? नो इणट्ठे समट्ठे, ते णं हालिद्दा मणी य तणा य एत्तो इट्ठतराए चेव कंततराए चेव पियतराए चेव मणुन्नतराए चेव मनामतराए चेव वण्णेणं पन्नत्ता। तत्थ णं जेते सुक्किलगा मणी य तणा य, तेसि णं इमेतारूवे वण्णावासे पन्नत्ते, से जहानामए– अंकेति वा संखेति वा चंदेति वा कुमुदेति वा दगरएति वा दहिघणेति वा खीरेति वा खीरपूरेति वा हंसावलीति वा कोंचावलीति वा हारावलीति वा बलायावलीति वा चंदावलीति वा सारइयबलाहएति वा धंतधोयरुप्पपट्टेइ वा सालिपिट्ठरासीति वा कुंदपुप्फरासीति वा कुमुयरासीति वा सुक्कछिवाडीति वा पेहुणमिंजाति वा भिसेति वा मिणालियाति वा गयदंतेति वा लवंगदलेति वा पोंडरीयदलेति वा सिंदुवारवरमल्लदामेति वा सेतासोएति वा सेयकणवीरेति वा सेयबंधुजीवेति वा, भवे एयारूवे सिया? नो तिणट्ठे समट्ठे, ते णं सुक्किल्ला मणी य तणा य एत्तो इट्ठतराए चेव कंततराए चेव पियतराए चेव मणुन्नतराए चेव मनामतराए चेव वण्णेणं पन्नत्ता। तेसि णं भंते! मणीण य तणाय य केरिसए गंधे पन्नत्ते? से जहानामए–कोट्ठपुडाण वा पत्तपुडाण वा चोयपुडाण वा तगरपुडाण वा एलापुडाण वा चंपापुडाण वा दमणापुडाण वा कुंकुमपुडाण वा चंदनपुडाण वा उसीरपुडाण वा मरुयापुडाण वा जातिपुडाण वा जूहियापुडाण वा मल्लियापुडाण वा ण्हाणमल्लियापुडाण वा केतकिपुडाण वा पाडलिपुडाण वा णोमालियापुडाण वा वासपुडाण वा कप्पूरपुडाण वा अणुवायंसि उब्भिज्जमाणाण वा निब्भिज्जमाणाण वा कोट्टेज्ज-माणाण वा रुचिज्जमाणाण वा उक्किरिज्जमाणाण वा विक्खरिज्जमाणाण वा परिभुज्जमाणाण वा भंडाओ वा भंडं साहरिज्जमाणाणं ओराला मणुन्ना मनहरा घाणमननिव्वुतिकरा सव्वतो समंता गंधा अभिनिस्सवंति, भवे एयारूवे सिया? नो तिणट्ठे समट्ठे, ते णं मणी य तणा य एत्तो इट्ठतराए चेव कंततराए चेव पियतराए चेव मणुन्नतराए चेव मनामतराए चेव गंधेणं पन्नत्ता। तेसि णं भंते! मणीण य तणाण य केरिसए फासे पन्नत्ते? से जहानामए–आईणेति वा रूएति वा बूरेति वा नवनीतेति वा हंसगब्भतूलीति वा सिरीसकुसुमणिचएति वा बालकुमुदपत्तरासीति वा, भवे एतारूवे सिया? नो तिणट्ठे समट्ठे, ते णं मणी य तणो य एत्तो इट्ठतराए चेव कंततराए चेव पियतराए चेव मणुन्नतराए चेव मनामतराए चेव फासेणं पन्नत्ता। तेसि णं भंते! मणीण य तणाण य पुव्वावरदाहिणुत्तरागतेहिं वाएहिं मंदायंमंदायं एइयाणं वेइयाणं कंपियाणं चालियाणं फंदियाणं घट्टियाणं खोभियाणं उदीरियाणं केरिसए सद्दे पन्नत्ते? से जहानामए–सिबियाए वा संदमाणीयाए वा रहवरस्स वा सछत्तस्स सज्झयस्स सघंटयस्स सपडागस्स सतोरनवरस्स सणंदिघोसस्स सखिंचिणिहेमजालपेरंतपरिखित्तस्स हेमवयचित्तविचित्त तेणिस कनगनिज्जुत्तदारुयागस्स सुपिणद्धारकमंडलधुरागस्स कालायससुकयणेभिजंतकम्मस्स आइण्ण-वरतुरगसुसंपउत्तस्स कुसलणरछेयसारहिसुसंपरिगहितस्स सरसतबत्तीसतोणमंडितस्स सकंकड-वडेंसगस्स सचावसरपहरणावरणहरिय जोहजुद्धसज्जस्स रायंगणंसि वा अंतेपुरंसि वा रम्मंसि वा मणिकोट्टिमतलंसि अभिक्खणंअभिक्खणं अभिघट्टिज्जमाणस्स ओराला मणुन्ना मनहरा कण्णमन निव्वुतिकरा सव्वतो समंता सद्दा अभिनिस्संवति, भवे एतारूवे सिया? नो तिणट्ठे समट्ठे, ... ...से जहानामए– वेयालियाए वीणाए उत्तरमंदामुच्छिताए अंके सुपइट्ठियाए कुसलनरनारि-सुसंपग्गहिताए चंदनसारनिम्मियकोणपरिघट्टियाए पच्चूसकालसमयंसि मंदंमंदं एइयाए बेइयाए कंपियाए चालियाए फंदियाए घट्टियाए खोभियाए उदीरियाए ओराला मणुन्ना मनहरा कण्णमन- निव्वुतिकरा सव्वतो समंता सद्दा अभिनिस्सवंति, भवे एयारूवे सिया? नो तिणट्ठे समट्ठे, ... ...से जहानामए–किन्नराण वा किंपुरिसाण वा महोरगाण वा गंधव्वाण वा भद्दसालवनगयाण वा नंदनवनगयाण वा सोमनसवनगयाण वा पंडगवनगयाण वा महाहिमवंत मलय मंदरगिरि गुहसमण्णागयाण वा एगतो सहिताणं संमुहागयाणुं समुपविट्ठाणं संनिविट्ठाणं पमुदियपक्कीलियाणं गीयरति गंधव्वहरिसियमाणाणं गज्जं पज्जं कत्थं गेयं पयबद्धं पायबद्धं उक्खित्तायं पवत्तायं मंदायं रोचियावसाणं सत्तसरसमण्णागयं अट्ठरससुसंपउत्तं एक्कारसालंकारं छद्दोसविप्पमुक्कं अट्ठगुणो-ववेयं गुंजावंककुहरोवगूढं रत्तं तिट्ठाणकरणसुद्धं सकुहरगुंजंतवंस तंती तल ताललयगहसुसंपउत्तं मधुरं समं सललियं मणोहरं मउयरिभियपयसंचारं सुरतिं सुणतिं वरचारुरूवं दिव्वं नट्टं सज्जं गेयं पगीयाणं, भवे एयारूवे सिया? गोयमा! एवंभूए सिया।
Sutra Meaning : તે જગતીની ઉપર બહારની પદ્મવરવેદિકામાં અહીં એક મોટું વનખંડ કહ્યું છે. તે દેશોન બે યોજન ચક્રવાલ વિષ્કંભથી છે અને તેની પરિધિ જગતી સમાન છે. તે વનખંડ કૃષ્ણ, કૃષ્ણ આભાવાળું યાવત્‌ અનેક શકટ – રથ – યાન – યુગ્ય પરિમોચન, સુરમ્ય, પ્રાસાદીય, શ્લક્ષ્ણ, લષ્ટ, ઘૃષ્ટ, મૃષ્ટ, નીરજ, નિષ્પંક, નિર્મળ, નિષ્કંટકછાયા, પ્રભા – કિરણ – ઉદ્યોત સહિત, પ્રાસાદિયાદિ છે. તે વનખંડની અંદર બહુસમ રમણીય ભૂમિભાગ છે. જેમ કે – આલિંગપુષ્કર, મૃદંગપુષ્કર, સરતલ, કરતલ, આદર્શમંડલ, ચંદ્રમંડલ, સૂર્યમંડલ, ઘેટાં – વૃષભ – વરાહ – સિંહ – વાઘ – વૃક કે દીપડાનું ચામડું હોય. તે જ્યારે શંકુ પ્રમાણ હજારો ખીલીથી તાડિત હોય ત્યારે તે સંપૂર્ણ સમતલ થઈ જાય છે. તે વનખંડ આવર્ત્ત, પ્રત્યાવર્ત્ત, શ્રેણી, પ્રશ્રેણી, સ્વસ્તિક, સૌવસ્તિક, પુષ્યમાણવ, વર્ધમાનક, મત્સ્યકંડક, મકરંડક, જારમાર લક્ષણવાળી પુષ્પાવલી, પદ્મપત્ર, સાગરતરંગ, વાસંતી – લતા, પદ્મલતાદિ વિવિધ ચિત્રયુક્ત મણિ અને તૃણોથી સુશોભિત છે. તે મણિઓ છાયા – કિરણ – ‌ઉદ્યોત સહિત, વિવિધ પંચવર્ણી તૃણ અને મણિથી શોભે છે. તે આ પ્રમાણે – કૃષ્ણ યાવત્‌ શુક્લ. તેમાં જે તે કૃષ્ણ તૃણ અને મણિ છે તેનું વર્ણન આ પ્રમાણે છે – જેમ કોઈ જળ ભરેલ વાદળ, અંજન, ખંજન, કાજલ, મસી, ગુલિકા, ગવલ, ગવલગુલિકા, ભ્રમર, ભ્રમરાવલિ, ભ્રમર પત્રગતસાર, જાંબુના ફળ, આર્દ્ર અરીઠો, પરિ – પુષ્ઠક, ગજ, ગજકલભ, કૃષ્ણસર્પ, કૃષ્ણ કેસરા, આકાશ થિગ્ગલ, કૃષ્ણાશોક, કૃષ્ણકણવીર કે કૃષ્ણબંધુજીવક હોય. તેના જેવો કાળો વર્ણ તેનો હોય ? ગૌતમ ! ના, આ અર્થ સમર્થ નથી. તે કૃષ્ણ તૃણ અને મણિ આના કરતા પણ ઇષ્ટતરક, કાંતતરક, પ્રિયતરક, મનોજ્ઞતરક, મણામતરક વર્ણવાળુ કહેલુ છે. તેમાં જે નીલ, તૃણ અને મણિ તેનું વર્ણન આ પ્રમાણે કહેલ છે – જેમ કોઈ ભૃંગ – ભૃંગપત્ર, ચાસ – ચાસપિચ્છ, શુક – શુકપિચ્છ, નીલી – નીલીભેદ – નીલીગુલિકા, શ્યામાક, ઉચ્ચાંતક, વનરાજી, બળદેવનું વસ્ત્ર, મોરની ગ્રીવા, પારેવાની ગ્રીવા, અતસીકુસુમ, અંજનકેશિકા કુસુમ, નીલોત્પલ, નીલાશોક, નીલકણવીર કે નીલબંધુજીવક હોય. શું તેના જેવા નીલવર્ણ આ તરુ અને મણિનો હોય? ના, તે અર્થ સમર્થ નથી. તે નીલ, તૃણ અને મણિ આના કરતા પણ ઇષ્ટતરક યાવત્‌ મણામતરક વર્ણથી કહેવાયેલા છે. તેમાં જે લોહીતક તૃણ અને મણિ છે, તેનું વર્ણન આ પ્રમાણે છે – જેમ કોઈ સસલાનું લોહી, ઘેટા – મનુષ્ય – વરાહ કે મહિસનું લોહી, બાલ ઇન્દ્રગોપ, બાલસૂર્ય, સંધ્યાના વાદળનો રંગ, અર્ધ ચણોઠીનો રંગ, જાતિહીંગલોક, શિલપ્રવાલ, પ્રવાલાંકુર, લોહીતાક્ષમણિ લાક્ષારસ, કૃમિરાગ, રક્તકંબલ, ચણાના લોટનો ઢગલો, જાસૂદનું ફૂલ, કિંશૂકનું ફૂલ, પારિજાત ના ફૂલ, રક્તોત્પલ, રક્તાશોક, રક્ત કણેર, રક્ત બંધુજીવક આ બધા જેવો લાલ રંગ તેનો હોય ? ના, તે અર્થ સમર્થ નથી. તે લોહિતક લાલ તૃણ અને મણિ આનાથી પણ ઇષ્ટતરક ઇત્યાદિ યાવત્‌ વર્ણથી કહ્યા છે. તેમાં જે પીળા તૃણ અને મણિનું આવું વર્ણન છે – જેમ કોઈ ચંપક – ચંપકની છાલ – ચંપકખંડ, હળદર – હળદર ખંડ – હળદરની ગોળી, હરિતાલ – હરિતાલખંડ – હળદરની ગોળી, હરિતાલ – હરિતાલખંડ – હરિતાલ ગુલિકા ચિકુર – ચિકુરંગ – રાગ, વરકનક – વરકનકનિઘસ, સુવર્ણશિપ્રિય, ઉત્તર પુરુષનું વસ્ત્ર, શલ્લકી કુસુમ, ચંપક કુસુમ, કુહંડિકા – કોરંટક – તડપુટ – ઘોષાડિયા – સુવર્ણયૂથિકા – સુહરણ્યિકા કે બીજગ કુસુમ, પીતાશોક, પીત કણેર, પ્રિયબંધુજીવ. એ બધા જેવો પીળો વર્ણ છે શું ? ના, આ અર્થ સમર્થ નથી. તે પીળા તૃણ અને મણિ આના કરતા પણ ઇષ્ટતર યાવત્‌ વર્ણથી કહેલ છે. તેમાં જે શ્વેત તૃણ અને મણિ છે, તેનું આવું વર્ણન છે – અંક, શંખ, ચંદ્ર, કુંદ, કુસુમ, દકરજ, ઘનદહીં, ક્ષીર, ક્ષીરપૂર, હંસ – ક્રૌંચ – હાર – બલાક – ચંદ્ર – શારદીય બલાહકની શ્રેણી, ધંતધોત – રૂપ્યપટ્ટ, ચોખાના લોટનો ઢગલો, કુંદપુષ્પરાશિ, કુમુદરાશિ, શુક્રછિવાડી, પેહુણમિંજ, બિસ, મૃણાલિકા, ગજદંત, લવંગદલ, પુંડરીક દલ, સિંદુવાર માલ્યદામ, શ્વેત અશોક, શ્વેત કણવીર, શ્વેત બંધુજીવક, શું આ બધા જેવો શ્વેત વર્ણ છે ? ના, આ અર્થ સમર્થ નથી. તેનાથી પણ તે શુક્લ તૃણ અને મણિ ઇષ્ટતરકાદિ યાવત્‌ વર્ણથી છે. ભગવન્‌ ! તે તૃણ અને મણિની કેવી ગંધ કહી છે? જેમ કે – કોષ્ઠપુટ, પત્ર – ચોય – તગર – એલચી – કિરિમેરી – ચંદન – કુંકુમ – ઉસીર – ચંપક – મરુતક – દમનક – જાતિ – જૂહિકા – મલ્લિય – નોમાલિય – વાસંતિક – કેતકી કે કર્પૂરનું પુટ હોય. અનુવાતમાં ઉઘાડતા, ભેદ કરતા, કૂટતા, નાના ખંડ કરતા, ઉડાડતા – વિખેરતા, પરિભોગ કરાતા, એક ભાંડથી બીજા ભાંડમાં સંહરતા, જેવી મનોજ્ઞ અને ઉદાર, ઘ્રાણ અને મનને સુખકારી, ચોતરફથી ગંધ ફેલાય છે, આવી ગંધ તેની હોય છે? ના, તે અર્થ સમર્થ નથી. તે તૃણ અને મણીની ગંધ આનાથી પણ ઇષ્ટતર યાવત્‌ મણામતર કહી છે. ભગવન્‌ ! તે તૃણ અને મણિનો કેવો સ્પર્શ કહ્યો છે ? જેમ કોઈ આજિન, રૂ, બૂર, નવનીત, હંસગર્ભતુલી, શિરીષ – કુસુમનો સમૂહ, બાલકુમુદ પત્રનો ઢગલો હોય. આ બધા જેવો સ્પર્શ તેનો છે ? ના, તે અર્થ સમર્થ નથી. તે તૃણો અને મણિઓ આના કરતા પણ ઇષ્ટતરક યાવત્‌ મણામતર સ્પર્શથી કહેલ છે. ભગવન્‌ ! તે તૃણ અને મણિઓ, પૂર્વ – પશ્ચિમ – દક્ષિણ – ઉત્તર દિશાથી આવતા વાયુથી મંદ – મંદ એજિત – વેજિત – કંપિત – ક્ષોભિત – ચાલિત – સ્પંદિત – ઘટ્ટિત – ઉદીરિત કરાતા કેવો શબ્દ થાય છે ? જેમ કોઈ શિબિકા, સ્યંદમાનિકા, શ્રેષ્ઠ રથ જે છત્ર – ધ્વજ – ઘંટ – શ્રેષ્ઠ તોરણ – નંદિઘોષ – ઘંટિકાથી યુક્ત એવી સુવર્ણની માળા સમૂહોથી ચોતરફથી વ્યાપ્ત છે. જે હિમવંત પર્વતના ચિત્ર – વિચિત્ર – તિનિશ લાકડીથી બનેલ, સોનાથી ખચિત છે. જેના આરા સારી રીતે લાગેલ છે, જેની ધૂરા મજબૂત છે. જેના પૈડા ઉપર લોઢાની પટ્ટી ચઢાવેલ હોય, ગુણયુક્ત શ્રેષ્ઠ ઘોડા જોડેલ હોય. કુશળ અને દક્ષ સારથી હોય. પ્રત્યેકમાં સો – સો બાણવાળા બત્રીશ તૂણીર જેમાં લાગેલ હોય, કવચ જેનો મુગટ હોય, ધનુષ સહિત બાણ અને ભાલા આદિ શસ્ત્રો તથા આવરણોથી પરિપૂર્ણ હોય, યુદ્ધ નિમિત્તે સજાવાયેલ હોય, રાજાંગણ કે અંતઃપુરમાં મણિથી જડેલ ભૂમિતલમાં વારંવાર વેગથી ચાલતો હોય, આવતો – જતો હોય, ત્યારે જે ઉદાર, મનોજ્ઞ, મન અને કાનને તૃપ્ત કરનાર શબ્દ ચોતરફથી નીકળે, તેના જેવો શું તૃણો અને મણિનો શબ્દ હોય છે ? હે ગૌતમ! આ અર્થ સમર્થ નથી. જેમ કોઈ વૈતાલિકા, વીણા, ઉત્તરમંદા મૂર્ચ્છનાથી યુક્ત, ખોળામાં સારી રીતે રાખેલ હોય, ચંદનસારથી નિર્મિત કોણ વડે ઘર્ષિત કરાતી હોય, વગાડવામાં કુશળ નર – નારી વડે સંગૃહીત હોય, પ્રાતઃકાળ અને સંધ્યાકાળે મંદ – મંદ અને વિશેષરૂપે કંપિત કરાતી, વગાડાતી, ક્ષોભિત, ચાલિત, સ્પંદિત, ઘર્ષિત અને ઉદિરિત કરવાથી જેવો ઉદાર, મનોજ્ઞ, કાન અને મનને તૃપ્તિકર શબ્દ ચોતરફથી નીકળતો હોય, શું તેવો તે તૃણ – મણિનો શબ્દ છે ? ગૌતમ ! આ અર્થ સમર્થ નથી. જેમ કોઈ કિંનર, કિંપુરુષ, મહોરગ, ગંધર્વ હોય. તે ભદ્રશાલ – નંદન – સોમનસ – પાંડુક વનમાં ગયેલ હોય, હિમવંત – મલય – મેરુ – ગિરિગુફામાં બેઠેલ હોય, એક સ્થાને એકઠા થયા હોય, પરસ્પર સંમુખ બેઠા હોય, સુખપૂર્વક આસીન હોય, સમસ્થાને સ્થિત હોય, જે પ્રમુદિત અને ક્રીડામાં મગ્ન હોય, ગીતરતિ હોય, ગંધર્વ નાટ્યાદિથી જેનું મન હર્ષિત થઈ રહ્યું હોય, તે ગંધર્વાદિના ગદ્ય, પદ્ય, કથ્ય પદબદ્ધ, પાદબદ્ધ, ઉત્ક્ષિપ્ત, પ્રવર્તક, મંદાક એ આઠ પ્રકારના ગેયને, રોચિતા – વસાનને, સાત સ્વરોથી યુક્ત ગેયને, આઠ રસ સુસંપ્રયુક્ત, છ દોષ વિપ્રમુક્ત, અગિયાર ગુણાલંકાર અને આઠ ગુણોથી યુક્ત, વાંસળીની સૂરીલી અવાજથી ગવાતા ગેયને, રાગથી રક્ત, ત્રિસ્થાન – કરણ શુદ્ધ, મધુર – સમ – સુલલિત, વાંસળી અને તંત્રી વગાડાતા બંનેના મેળ સાથે ગવાતું ગેય, તાલ – લય – ગ્રહ સંપ્રયુક્ત, મનોહર, મૃદુ અને રિભિત પદ સંચારવાળા, શ્રોતાને આનંદ દેનાર, અંગોના સુંદર ઝુકાવવાળા, શ્રેષ્ઠ – સુંદર દિવ્ય ગીતો ગાનાર તે કિન્નરાદિના મુખથી નીકળતા શબ્દ જેવા તે તૃણ – મણિના શબ્દ હોય છે શું ? હા, ગૌતમ! આવા પ્રકારે તે શબ્દો હોય.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] tise nam jagatie uppim paumavaraveiyae bahim, ettha nam mahege vanasamde pannatte–desunaim do joyanaim chakkavalavikkhambhenam, jagatisamae parikkhevenam, kinhe kinhobhase nile nilobhase harie hariobhase sie siobhase niddhe niddhobhase tivve tivvobhase kinhe kinhachchhae nile nilachchhae harie hariyachchhae sie siyachchhae niddhe niddhachchhae tivve tivvachchhae ghanakadiyakadachchhae ramme mahamehanikurambabhue. Te nam payava mulamamto kamdamamto khamdhamamto tayamamto salamamto pavalamamto pattamamto pupphamamto phalamamto biyamamto anupuvvasujayaruilavattabhavaparinaya ekkakhamdhi anegasahappasahavidima aneganaravama suppasariya agejjha ghana viula baddha vatta khamdha achchhiddapatta aviralapatta avainapatta anaiipatta niddhuyajaradhapamdupatta navahariya bhisamta pattabharamdhayara gambhiradarisanijja uvaviniggaya-navataruna-pattapallava-komalaujjala-chalamta-kisalayasumalapavala-sohiyavaram-kuraggasihara nichcham kusumiya nichcham maiya nichcham lavaiya nichcham thavaiya nichcham gulaiya nichcham gochchhiya nichcham jamaliya nichcham juvaliya nichcham vinamiya nichcham suvibhatta pimdi mamjari vademsagadhara nichcham kusumiya maiya lavaiya thavaiya gulaiya gochchhiya jamaliya juvaliya vinamiya panamiya suvibhatta pimdi mamjari vademsagadhara. Suya barahina mayanasala koila koraka bhimgaraga komdalaga jivamjivaga namdimuha kavila pimgalakkha karamdaka chakkavaya kalahamsa sarasa anegasaunaganamihunaviraiyasaddunnaiyamahura-saranaiya suramma sampimdiyadariyabhamaramahuyaripahakaraparilimtamattachhappayakusumasavalolamahuraguma-gumamtagumjamtadesabhaga abbhimtarapupphaphala bahirapattachchhanna pattehi ya pupphehi ya ochchhannapalichchhanna niroya akamtaya sauphala niddhaphala nanavihaguchchha gumma mamdavaga sohiya vichittasuhakeubahula vavi pukkharini dihiyasu ya sunivesiyarammajalagharaga. Pimdimaniharimam sugamdhim suhasurabhimanaharam cha mahaya gamdhaddhanim muyamta suhaseukeubahula anegasagadaraha jana jugga siya samdamaniyapadimoyana suramma pasadiya darisanijja abhiruva padiruva. Tassa nam vanasamdassa amto bahusamaramanijje bhumibhage pannatte, se jahanamae–alimgapukkhareti va muimgapukkhareti va sarataleti va karataleti va chamdamamdaleti va suramamdaleti va ayamsamamdaleti va urabbhachammeti va usabhachammeti va varahachammeti va sihachammeti va vagghachammeti va vigachammeti va diviyachammeti va anegasamkukilagasahassavitate avada pachchavada sedhi pasedhi sotthiya sovatthiya pusamana vaddhamanaga machchhamdaka makaramdakajaramara phullavali paumapatta sagarataramga vasamtilaya paumalayabhattichittehim sachchhaehim samiriehim saujjoehim nanavihapamchavannehim manihi ya tanehi ya uvasohie, tam jaha–kinhehim java sukkilehim. Tattha nam jete kinhamani ya tana ya, tesi nam imetaruve vannavase pannatte, se jahanamae–jimuteti va amjaneti va khamjaneti va kajjaleti va masiti va masiguliyati va gavaleti va gavalaguliyati va bhamareti va bhamaravaliyati va bhamarapatamgayasareti va jambuphaleti va addarittheti va paraputtheti va gaeti va gayakalabheti va kanhasappei va kanhakesarei va agasathiggaleti va kanhasoeti va kinhakanavirei va kanhabamdhujiveti va, bhave eyaruve siya? Goyama! No tinatthe samatthe, te nam kanha mani ya tana ya itto itthatarae cheva kamtatarae cheva piyatarae cheva manunnatarae cheva manamatarae cheva vannenam pannatta. Tattha nam jete nilaga mani ya tana ya, tesi nam imetaruve vannavase pannatte, se jahanamae–bhimgeti va bhimgapatteti va chaseti va chasapichchheti va sueti va suyapichchheti va niliti va nilibhedeti va niliguliyati va samaeti va uchchamtaeti va vanaraii va haladharavasanei va moraggivati va parevayagivati va ayasikusumeti va banakusumeti va amjanakesigakusumeti va niluppaleti va nilasoeti va nilakanavireti va nilabamdhujiveti va, bhave eyaruve siya? No inatthe samatthe, te nam nilaga mani ya tana ya etto itthatarae cheva kamtatarae cheva piyatarae cheva manunnatarae cheva manamatarae cheva vannenam pannatta. Tattha nam jete lohitaga mani ya tana ya, tesi nam imetaruve vannavase pannatte, se jahanamae–sasakaruhireti va urabharuhireti va varaharuhireti va manussaruhireti va mahisaruhireti va balimda-govaeti va baladivagareti va samjhabbharageti va gumjaddharageti va jasuyanakusumeti va paliyaya-kusumeti va, jatihimgulueti va silappavaleti va pavalamkureti va lohitakkhamaniti va lakkha-rasaeti va kimiragarattakambalei va chinapittharasii va rattuppaleti va rattasogeti va rattakanavireti va rattabamdhujiveti va, bhave eyaruve siya? No tinatthe samatthe, te nam lohitaga mani ya tana ya etto itthatarae cheva kamtatarae cheva piyatarae cheva manunnagatarae cheva manamatarae cheva vannenam pannatta. Tattha nam jete haliddaga mani ya tana ya, tesi nam imetaruve vannavase pannatte, se jahanamae–champae va champagachchhalii va champakabhedei va haliddati va haliddabhedeti va haliddaguliyati va hariyaleti va hariyalabhedeti va hariyalaguliyati va chiureti va chiuramgarageti va varakanageti va varakanaganighaseti va varapurisavasaneti va allaikusumeti va champakusumei va kuhamdiyakusumeti va koramtakadamei va tadavadakusumeti va ghosadiyakusumeti va suvannajuhiyakusumeti va suhirannayakusumei va biyagakusumeti va piyasoeti va piyakanavireti va piyabamdhujiveti va, bhave eyaruve siya? No inatthe samatthe, te nam halidda mani ya tana ya etto itthatarae cheva kamtatarae cheva piyatarae cheva manunnatarae cheva manamatarae cheva vannenam pannatta. Tattha nam jete sukkilaga mani ya tana ya, tesi nam imetaruve vannavase pannatte, se jahanamae– amketi va samkheti va chamdeti va kumudeti va dagaraeti va dahighaneti va khireti va khirapureti va hamsavaliti va komchavaliti va haravaliti va balayavaliti va chamdavaliti va saraiyabalahaeti va dhamtadhoyaruppapattei va salipittharasiti va kumdapuppharasiti va kumuyarasiti va sukkachhivaditi va pehunamimjati va bhiseti va minaliyati va gayadamteti va lavamgadaleti va pomdariyadaleti va simduvaravaramalladameti va setasoeti va seyakanavireti va seyabamdhujiveti va, bhave eyaruve siya? No tinatthe samatthe, te nam sukkilla mani ya tana ya etto itthatarae cheva kamtatarae cheva piyatarae cheva manunnatarae cheva manamatarae cheva vannenam pannatta. Tesi nam bhamte! Manina ya tanaya ya kerisae gamdhe pannatte? Se jahanamae–kotthapudana va pattapudana va choyapudana va tagarapudana va elapudana va champapudana va damanapudana va kumkumapudana va chamdanapudana va usirapudana va maruyapudana va jatipudana va juhiyapudana va malliyapudana va nhanamalliyapudana va ketakipudana va padalipudana va nomaliyapudana va vasapudana va kappurapudana va anuvayamsi ubbhijjamanana va nibbhijjamanana va kottejja-manana va ruchijjamanana va ukkirijjamanana va vikkharijjamanana va paribhujjamanana va bhamdao va bhamdam saharijjamananam orala manunna manahara ghanamananivvutikara savvato samamta gamdha abhinissavamti, bhave eyaruve siya? No tinatthe samatthe, te nam mani ya tana ya etto itthatarae cheva kamtatarae cheva piyatarae cheva manunnatarae cheva manamatarae cheva gamdhenam pannatta. Tesi nam bhamte! Manina ya tanana ya kerisae phase pannatte? Se jahanamae–aineti va rueti va bureti va navaniteti va hamsagabbhatuliti va sirisakusumanichaeti va balakumudapattarasiti va, bhave etaruve siya? No tinatthe samatthe, te nam mani ya tano ya etto itthatarae cheva kamtatarae cheva piyatarae cheva manunnatarae cheva manamatarae cheva phasenam pannatta. Tesi nam bhamte! Manina ya tanana ya puvvavaradahinuttaragatehim vaehim mamdayammamdayam eiyanam veiyanam kampiyanam chaliyanam phamdiyanam ghattiyanam khobhiyanam udiriyanam kerisae sadde pannatte? Se jahanamae–sibiyae va samdamaniyae va rahavarassa va sachhattassa sajjhayassa saghamtayassa sapadagassa satoranavarassa sanamdighosassa sakhimchinihemajalaperamtaparikhittassa hemavayachittavichitta tenisa kanaganijjuttadaruyagassa supinaddharakamamdaladhuragassa kalayasasukayanebhijamtakammassa ainna-varaturagasusampauttassa kusalanarachheyasarahisusamparigahitassa sarasatabattisatonamamditassa sakamkada-vademsagassa sachavasarapaharanavaranahariya johajuddhasajjassa rayamganamsi va amtepuramsi va rammamsi va manikottimatalamsi abhikkhanamabhikkhanam abhighattijjamanassa orala manunna manahara kannamana nivvutikara savvato samamta sadda abhinissamvati, bhave etaruve siya? No tinatthe samatthe,.. ..Se jahanamae– veyaliyae vinae uttaramamdamuchchhitae amke supaitthiyae kusalanaranari-susampaggahitae chamdanasaranimmiyakonaparighattiyae pachchusakalasamayamsi mamdammamdam eiyae beiyae kampiyae chaliyae phamdiyae ghattiyae khobhiyae udiriyae orala manunna manahara kannamana- nivvutikara savvato samamta sadda abhinissavamti, bhave eyaruve siya? No tinatthe samatthe,.. ..Se jahanamae–kinnarana va kimpurisana va mahoragana va gamdhavvana va bhaddasalavanagayana va namdanavanagayana va somanasavanagayana va pamdagavanagayana va mahahimavamta malaya mamdaragiri guhasamannagayana va egato sahitanam sammuhagayanum samupavitthanam samnivitthanam pamudiyapakkiliyanam giyarati gamdhavvaharisiyamananam gajjam pajjam kattham geyam payabaddham payabaddham ukkhittayam pavattayam mamdayam rochiyavasanam sattasarasamannagayam attharasasusampauttam ekkarasalamkaram chhaddosavippamukkam atthaguno-vaveyam gumjavamkakuharovagudham rattam titthanakaranasuddham sakuharagumjamtavamsa tamti tala talalayagahasusampauttam madhuram samam salaliyam manoharam mauyaribhiyapayasamcharam suratim sunatim varacharuruvam divvam nattam sajjam geyam pagiyanam, bhave eyaruve siya? Goyama! Evambhue siya.
Sutra Meaning Transliteration : Te jagatini upara baharani padmavaravedikamam ahim eka motum vanakhamda kahyum chhe. Te deshona be yojana chakravala vishkambhathi chhe ane teni paridhi jagati samana chhe. Te vanakhamda krishna, krishna abhavalum yavat aneka shakata – ratha – yana – yugya parimochana, suramya, prasadiya, shlakshna, lashta, ghrishta, mrishta, niraja, nishpamka, nirmala, nishkamtakachhaya, prabha – kirana – udyota sahita, prasadiyadi chhe. Te vanakhamdani amdara bahusama ramaniya bhumibhaga chhe. Jema ke – alimgapushkara, mridamgapushkara, saratala, karatala, adarshamamdala, chamdramamdala, suryamamdala, ghetam – vrishabha – varaha – simha – vagha – vrika ke dipadanum chamadum hoya. Te jyare shamku pramana hajaro khilithi tadita hoya tyare te sampurna samatala thai jaya chhe. Te vanakhamda avartta, pratyavartta, shreni, prashreni, svastika, sauvastika, pushyamanava, vardhamanaka, matsyakamdaka, makaramdaka, jaramara lakshanavali pushpavali, padmapatra, sagarataramga, vasamti – lata, padmalatadi vividha chitrayukta mani ane trinothi sushobhita chhe. Te manio chhaya – kirana – udyota sahita, vividha pamchavarni trina ane manithi shobhe chhe. Te a pramane – krishna yavat shukla. Temam je te krishna trina ane mani chhe tenum varnana a pramane chhe – jema koi jala bharela vadala, amjana, khamjana, kajala, masi, gulika, gavala, gavalagulika, bhramara, bhramaravali, bhramara patragatasara, jambuna phala, ardra aritho, pari – pushthaka, gaja, gajakalabha, krishnasarpa, krishna kesara, akasha thiggala, krishnashoka, krishnakanavira ke krishnabamdhujivaka hoya. Tena jevo kalo varna teno hoya\? Gautama ! Na, a artha samartha nathi. Te krishna trina ane mani ana karata pana ishtataraka, kamtataraka, priyataraka, manojnyataraka, manamataraka varnavalu kahelu chhe. Temam je nila, trina ane mani tenum varnana a pramane kahela chhe – jema koi bhrimga – bhrimgapatra, chasa – chasapichchha, shuka – shukapichchha, nili – nilibheda – niligulika, shyamaka, uchchamtaka, vanaraji, baladevanum vastra, morani griva, parevani griva, atasikusuma, amjanakeshika kusuma, nilotpala, nilashoka, nilakanavira ke nilabamdhujivaka hoya. Shum tena jeva nilavarna a taru ane manino hoya? Na, te artha samartha nathi. Te nila, trina ane mani ana karata pana ishtataraka yavat manamataraka varnathi kahevayela chhe. Temam je lohitaka trina ane mani chhe, tenum varnana a pramane chhe – jema koi sasalanum lohi, gheta – manushya – varaha ke mahisanum lohi, bala indragopa, balasurya, samdhyana vadalano ramga, ardha chanothino ramga, jatihimgaloka, shilapravala, pravalamkura, lohitakshamani laksharasa, krimiraga, raktakambala, chanana lotano dhagalo, jasudanum phula, kimshukanum phula, parijata na phula, raktotpala, raktashoka, rakta kanera, rakta bamdhujivaka a badha jevo lala ramga teno hoya\? Na, te artha samartha nathi. Te lohitaka lala trina ane mani anathi pana ishtataraka ityadi yavat varnathi kahya chhe. Temam je pila trina ane maninum avum varnana chhe – jema koi champaka – champakani chhala – champakakhamda, haladara – haladara khamda – haladarani goli, haritala – haritalakhamda – haladarani goli, haritala – haritalakhamda – haritala gulika chikura – chikuramga – raga, varakanaka – varakanakanighasa, suvarnashipriya, uttara purushanum vastra, shallaki kusuma, champaka kusuma, kuhamdika – koramtaka – tadaputa – ghoshadiya – suvarnayuthika – suharanyika ke bijaga kusuma, pitashoka, pita kanera, priyabamdhujiva. E badha jevo pilo varna chhe shum\? Na, a artha samartha nathi. Te pila trina ane mani ana karata pana ishtatara yavat varnathi kahela chhe. Temam je shveta trina ane mani chhe, tenum avum varnana chhe – amka, shamkha, chamdra, kumda, kusuma, dakaraja, ghanadahim, kshira, kshirapura, hamsa – kraumcha – hara – balaka – chamdra – sharadiya balahakani shreni, dhamtadhota – rupyapatta, chokhana lotano dhagalo, kumdapushparashi, kumudarashi, shukrachhivadi, pehunamimja, bisa, mrinalika, gajadamta, lavamgadala, pumdarika dala, simduvara malyadama, shveta ashoka, shveta kanavira, shveta bamdhujivaka, shum a badha jevo shveta varna chhe\? Na, a artha samartha nathi. Tenathi pana te shukla trina ane mani ishtatarakadi yavat varnathi chhe. Bhagavan ! Te trina ane manini kevi gamdha kahi chhe? Jema ke – koshthaputa, patra – choya – tagara – elachi – kirimeri – chamdana – kumkuma – usira – champaka – marutaka – damanaka – jati – juhika – malliya – nomaliya – vasamtika – ketaki ke karpuranum puta hoya. Anuvatamam ughadata, bheda karata, kutata, nana khamda karata, udadata – vikherata, paribhoga karata, eka bhamdathi bija bhamdamam samharata, jevi manojnya ane udara, ghrana ane manane sukhakari, chotaraphathi gamdha phelaya chhe, avi gamdha teni hoya chhe? Na, te artha samartha nathi. Te trina ane manini gamdha anathi pana ishtatara yavat manamatara kahi chhe. Bhagavan ! Te trina ane manino kevo sparsha kahyo chhe\? Jema koi ajina, ru, bura, navanita, hamsagarbhatuli, shirisha – kusumano samuha, balakumuda patrano dhagalo hoya. A badha jevo sparsha teno chhe\? Na, te artha samartha nathi. Te trino ane manio ana karata pana ishtataraka yavat manamatara sparshathi kahela chhe. Bhagavan ! Te trina ane manio, purva – pashchima – dakshina – uttara dishathi avata vayuthi mamda – mamda ejita – vejita – kampita – kshobhita – chalita – spamdita – ghattita – udirita karata kevo shabda thaya chhe\? Jema koi shibika, syamdamanika, shreshtha ratha je chhatra – dhvaja – ghamta – shreshtha torana – namdighosha – ghamtikathi yukta evi suvarnani mala samuhothi chotaraphathi vyapta chhe. Je himavamta parvatana chitra – vichitra – tinisha lakadithi banela, sonathi khachita chhe. Jena ara sari rite lagela chhe, jeni dhura majabuta chhe. Jena paida upara lodhani patti chadhavela hoya, gunayukta shreshtha ghoda jodela hoya. Kushala ane daksha sarathi hoya. Pratyekamam so – so banavala batrisha tunira jemam lagela hoya, kavacha jeno mugata hoya, dhanusha sahita bana ane bhala adi shastro tatha avaranothi paripurna hoya, yuddha nimitte sajavayela hoya, rajamgana ke amtahpuramam manithi jadela bhumitalamam varamvara vegathi chalato hoya, avato – jato hoya, tyare je udara, manojnya, mana ane kanane tripta karanara shabda chotaraphathi nikale, tena jevo shum trino ane manino shabda hoya chhe\? He gautama! A artha samartha nathi. Jema koi vaitalika, vina, uttaramamda murchchhanathi yukta, kholamam sari rite rakhela hoya, chamdanasarathi nirmita kona vade gharshita karati hoya, vagadavamam kushala nara – nari vade samgrihita hoya, pratahkala ane samdhyakale mamda – mamda ane vishesharupe kampita karati, vagadati, kshobhita, chalita, spamdita, gharshita ane udirita karavathi jevo udara, manojnya, kana ane manane triptikara shabda chotaraphathi nikalato hoya, shum tevo te trina – manino shabda chhe\? Gautama ! A artha samartha nathi. Jema koi kimnara, kimpurusha, mahoraga, gamdharva hoya. Te bhadrashala – namdana – somanasa – pamduka vanamam gayela hoya, himavamta – malaya – meru – giriguphamam bethela hoya, eka sthane ekatha thaya hoya, paraspara sammukha betha hoya, sukhapurvaka asina hoya, samasthane sthita hoya, je pramudita ane kridamam magna hoya, gitarati hoya, gamdharva natyadithi jenum mana harshita thai rahyum hoya, te gamdharvadina gadya, padya, kathya padabaddha, padabaddha, utkshipta, pravartaka, mamdaka e atha prakarana geyane, rochita – vasanane, sata svarothi yukta geyane, atha rasa susamprayukta, chha dosha vipramukta, agiyara gunalamkara ane atha gunothi yukta, vamsalini surili avajathi gavata geyane, ragathi rakta, tristhana – karana shuddha, madhura – sama – sulalita, vamsali ane tamtri vagadata bamnena mela sathe gavatum geya, tala – laya – graha samprayukta, manohara, mridu ane ribhita pada samcharavala, shrotane anamda denara, amgona sumdara jhukavavala, shreshtha – sumdara divya gito ganara te kinnaradina mukhathi nikalata shabda jeva te trina – manina shabda hoya chhe shum\? Ha, gautama! Ava prakare te shabdo hoya.