Sutra Navigation: Jivajivabhigam ( જીવાભિગમ ઉપાંગ સૂત્ર )
Search Details
| Mool File Details |
|
Anuvad File Details |
|
| Sr No : | 1105847 | ||
| Scripture Name( English ): | Jivajivabhigam | Translated Scripture Name : | જીવાભિગમ ઉપાંગ સૂત્ર |
| Mool Language : | Ardha-Magadhi | Translated Language : | Gujarati |
| Chapter : |
द्विविध जीव प्रतिपत्ति |
Translated Chapter : |
દ્વિવિધ જીવ પ્રતિપત્તિ |
| Section : | Translated Section : | ||
| Sutra Number : | 47 | Category : | Upang-03 |
| Gatha or Sutra : | Sutra | Sutra Anuyog : | |
| Author : | Deepratnasagar | Original Author : | Gandhar |
| Century : | Sect : | Svetambara1 | |
| Source : | |||
| Mool Sutra : | [सूत्र] से किं तं थलयरा? थलयरा दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–चउप्पया य परिसप्पा य। से किं तं चउप्पया? चउप्पया चउव्विहा पन्नत्ता, तं जहा–एगखुरा सो चेव भेदो जाव जे यावन्ने तहप्पगारा, ते समासओ दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–पज्जत्तगा य अपज्जत्तगा य। चत्तारि सरीरा, ओगाहणा जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं, उक्कोसेणं छ गाउयाइं, ठिती जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं, उक्कोसेणं तिन्नि पलिओवमाइं, नवरं–उव्वट्टित्ता नेरइएसु चउत्थपुढविं ताव गच्छंति, सेसं जहा जलयराणं जाव चउगतिया चउआगतिया, परित्ता असंखिज्जा पन्नत्ता। से तं चउप्पया। से किं तं परिसप्पा? परिसप्पा दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–उरपरिसप्पा य भुयपरिसप्पा य। से किं तं उरपरिसप्पा? उरपरिसप्पा तहेव आसालियवज्जो भेदो भाणियव्वो। सरीरा चत्तारि। ओगाहणा जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं, उक्कोसेणं जोयणसहस्सं। ठिती जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं, उक्कोसेणं पुव्वकोडी, उव्वट्टित्ता नेरइएसु जाव पंचमं पुढविं ताव गच्छंति, तिरिक्खमनुस्सेसु सव्वेसु, देवेसु जाव सहस्सारो, सेसं जहा जलयराणं जाव चउगतिया चउआगतिया, परित्ता असंखेज्जा। से तं उरपरिसप्पा। से किं तं भुयपरिसप्पा? भुयपरिसप्पा भेदो तहेव, चत्तारि सरीरा, ओगाहणा जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं उक्कोसेणं गाउयपुहत्तं। ठिती जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं, उक्कोसेणं पुव्वकोडी, सेसेसु ठाणेसु जहा उरपरिसप्पा, नवरं–दोच्चं पुढविं गच्छंति। से तं भुयपरिसप्पा। से तं थलयरा। | ||
| Sutra Meaning : | સૂત્ર– ૪૭. ભગવન્ ! તે સ્થલચરો શું છે ? સ્થલચરો બે ભેદે છે – ચતુષ્પદો અને પરિસર્પો. ભગવન્ ! તે ચતુષ્પદો શું છે ? તે ચાર ભેદે છે – એક ખુરવાળા આદિ ભેદો પ્રજ્ઞાપના સૂત્રાનુસારકહેવા યાવત્ જે આવા પ્રકારના બીજા પણજીવો છે, તે સંક્ષેપથી બે ભેદે કહ્યા છે – પર્યાપ્તા અને અપર્યાપ્તા. તે જીવોને ચાર શરીરો હોય, તેમની અવગાહના – જઘન્યથી અંગુલનો અસંખ્યાત ભાગ, ઉત્કૃષ્ટથી છ ગાઉ હોય. સ્થિતિ – ઉત્કૃષ્ટથી ત્રણ પલ્યોપમ હોય. વિશેષ એ કે – મરીને નૈરયિકોમાં ચોથી પૃથ્વી સુધી જાય છે. બાકી બધું જલચર સમાન છે યાવત્ ચાર ગતિ, ચાર આગતિ. પ્રત્યેક શરીરી અને, અસંખ્યાતા કહ્યા છે. આ ચતુષ્પદ વર્ણન ભગવન્ ! તે પરિસર્પો શું છે ? ગૌતમ ! પરિસર્પો બે ભેદે કહ્યા છે – ઉર પરિસર્પ અને ભુજગ પરિસર્પ. ભગવન્ ! તે ઉરપરિસર્પ શું છે ? પૂર્વવત્ આસાલિક સિવાયના ભેદો કહેવા. વિશેષ એ કે તેના શરીર – ત્રણ, અવગાહના – જઘન્યથી અંગુલનો અસંખ્યાત – ભાગ, ઉત્કૃષ્ટથી હજાર યોજન, સ્થિતિ – જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત્ત અને ઉત્કૃષ્ટથી પૂર્વકોડી. મરીને નૈરયિકોમાં યાવત્ પાંચમી પૃથ્વી સુધી જાય છે. બધા તિર્યંચ – મનુષ્યોમાં, દેવોમાં સહસ્રાર કલ્પ સુધી જાય છે. બાકી બધું જલચર મુજબ જાણવું યાવત્ ચાર ગતિ, ચાર આગતિ છે. પ્રત્યેક શરીરી અને અસંખ્યાતા છે. તે આ ઉરપરિસર્પોનું વર્ણન છે. ભગવન્ ! તે ભુજગ પરિસર્પ શું છે ? ગૌતમ ! ભેદો પૂર્વવત્ જાણવા. તેમઓને શરીર – ચાર. અવગાહના – જઘન્યથી અંગુલનો અસંખ્યાત ભાગ. ઉત્કૃષ્ટથી ગાઉ પૃથક્ત્વ. સ્થિતિ – જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટથી પૂર્વકોડી. બાકીના સ્થાનોમાં ઉરઃપરિસર્પવત્ કહેવું. વિશેષ એ કે – તે બીજી પૃથ્વી સુધી જાય. આ ભુજગ પરિસર્પ કહ્યા. તે આ સ્થલચરનું કથન કર્યું. સૂત્ર– ૪૮. ભગવન્ ! તે ખેચર શું છે ? ખેચર ચાર ભેદે છે – ચર્મપક્ષી આદિ ભેદો પૂર્વવત્ છે. તેની અવગાહના – જઘન્યથી અંગુલનો અસંખ્યાત ભાગ, ઉત્કૃષ્ટથી ધનુષ પૃથક્ત્વ. તેની સ્થિતિ – જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટથી પલ્યોપમનો અસંખ્યાતમો ભાગ. બાકી બધું જલચર મુજબ છે. વિશેષ એ કે – યાવત્ ત્રીજી પૃથ્વી સુધી જાય છે. આ ખેચર ગર્ભ વ્યુત્ક્રાંતિક પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ યોનિક કહ્યા. એ રીતે આ તિર્યંચયોનિક કહ્યા. સૂત્ર સંદર્ભ– ૪૭, ૪૮ | ||
| Mool Sutra Transliteration : | [sutra] se kim tam thalayara? Thalayara duviha pannatta, tam jaha–chauppaya ya parisappa ya. Se kim tam chauppaya? Chauppaya chauvviha pannatta, tam jaha–egakhura so cheva bhedo java je yavanne tahappagara, te samasao duviha pannatta, tam jaha–pajjattaga ya apajjattaga ya. Chattari sarira, ogahana jahannenam amgulassa asamkhejjaibhagam, ukkosenam chha gauyaim, thiti jahannenam amtomuhuttam, ukkosenam tinni paliovamaim, navaram–uvvattitta neraiesu chautthapudhavim tava gachchhamti, sesam jaha jalayaranam java chaugatiya chauagatiya, paritta asamkhijja pannatta. Se tam chauppaya. Se kim tam parisappa? Parisappa duviha pannatta, tam jaha–uraparisappa ya bhuyaparisappa ya. Se kim tam uraparisappa? Uraparisappa taheva asaliyavajjo bhedo bhaniyavvo. Sarira chattari. Ogahana jahannenam amgulassa asamkhejjaibhagam, ukkosenam joyanasahassam. Thiti jahannenam amtomuhuttam, ukkosenam puvvakodi, uvvattitta neraiesu java pamchamam pudhavim tava gachchhamti, tirikkhamanussesu savvesu, devesu java sahassaro, sesam jaha jalayaranam java chaugatiya chauagatiya, paritta asamkhejja. Se tam uraparisappa. Se kim tam bhuyaparisappa? Bhuyaparisappa bhedo taheva, chattari sarira, ogahana jahannenam amgulassa asamkhejjaibhagam ukkosenam gauyapuhattam. Thiti jahannenam amtomuhuttam, ukkosenam puvvakodi, sesesu thanesu jaha uraparisappa, navaram–dochcham pudhavim gachchhamti. Se tam bhuyaparisappa. Se tam thalayara. | ||
| Sutra Meaning Transliteration : | Sutra– 47. Bhagavan ! Te sthalacharo shum chhe\? Sthalacharo be bhede chhe – chatushpado ane parisarpo. Bhagavan ! Te chatushpado shum chhe\? Te chara bhede chhe – eka khuravala adi bhedo prajnyapana sutranusarakaheva yavat je ava prakarana bija panajivo chhe, te samkshepathi be bhede kahya chhe – paryapta ane aparyapta. Te jivone chara shariro hoya, temani avagahana – jaghanyathi amgulano asamkhyata bhaga, utkrishtathi chha gau hoya. Sthiti – utkrishtathi trana palyopama hoya. Vishesha e ke – marine nairayikomam chothi prithvi sudhi jaya chhe. Baki badhum jalachara samana chhe yavat chara gati, chara agati. Pratyeka shariri ane, asamkhyata kahya chhe. A chatushpada varnana Bhagavan ! Te parisarpo shum chhe\? Gautama ! Parisarpo be bhede kahya chhe – ura parisarpa ane bhujaga parisarpa. Bhagavan ! Te uraparisarpa shum chhe\? Purvavat asalika sivayana bhedo kaheva. Vishesha e ke tena sharira – trana, avagahana – jaghanyathi amgulano asamkhyata – bhaga, utkrishtathi hajara yojana, sthiti – jaghanyathi amtarmuhurtta ane utkrishtathi purvakodi. Marine nairayikomam yavat pamchami prithvi sudhi jaya chhe. Badha tiryamcha – manushyomam, devomam sahasrara kalpa sudhi jaya chhe. Baki badhum jalachara mujaba janavum yavat chara gati, chara agati chhe. Pratyeka shariri ane asamkhyata chhe. Te a uraparisarponum varnana chhe. Bhagavan ! Te bhujaga parisarpa shum chhe\? Gautama ! Bhedo purvavat janava. Temaone sharira – chara. Avagahana – jaghanyathi amgulano asamkhyata bhaga. Utkrishtathi gau prithaktva. Sthiti – jaghanyathi amtarmuhurtta, utkrishtathi purvakodi. Bakina sthanomam urahparisarpavat kahevum. Vishesha e ke – te biji prithvi sudhi jaya. A bhujaga parisarpa kahya. Te a sthalacharanum kathana karyum. Sutra– 48. Bhagavan ! Te khechara shum chhe\? Khechara chara bhede chhe – charmapakshi adi bhedo purvavat chhe. Teni avagahana – jaghanyathi amgulano asamkhyata bhaga, utkrishtathi dhanusha prithaktva. Teni sthiti – jaghanyathi amtarmuhurtta, utkrishtathi palyopamano asamkhyatamo bhaga. Baki badhum jalachara mujaba chhe. Vishesha e ke – yavat triji prithvi sudhi jaya chhe. A khechara garbha vyutkramtika pamchendriya tiryamcha yonika kahya. E rite a tiryamchayonika kahya. Sutra samdarbha– 47, 48 | ||