Sutra Navigation: Vipakasutra ( વિપાકશ્રુતાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1105532
Scripture Name( English ): Vipakasutra Translated Scripture Name : વિપાકશ્રુતાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

श्रुतस्कंध-१ दुःख विपाक

अध्ययन-८ शौर्यदत्त

 Translated Chapter :

શ્રુતસ્કંધ-૧ દુઃખ વિપાક

અધ્યયન-૮ શૌર્યદત્ત
Section : Translated Section :
Sutra Number : 32 Category : Ang-11
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] जइ णं भंते! समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं दुहविवागाणं सत्तमस्स अज्झयणस्स अयमट्ठे पन्नत्ते, अट्ठमस्स णं भंते! अज्झयणस्स समणेणं भगवया महावीरेणं के अट्ठे पन्नत्ते? तए णं से सुहम्मे अनगारे जंबू अनगारं एवं वयासी–एवं खलु जंबू! तेणं कालेणं तेणं समएणं सोरियपुरं नयरं। सोरियवडेंसगं उज्जाणं। सोरिओ जक्खो। सोरियदत्ते राया। तस्स णं सोरियपुरस्स नयरस्स बहिया उत्तरपुरत्थिमे दिसीभाए, एत्थ णं एगे मच्छंधपाडए होत्था। तत्थ णं समुद्ददत्ते नामं मच्छंधे परिवसइ–अहम्मिए जाव दुप्पडियाणंदे। तस्स णं समुद्ददत्तस्स समुद्ददत्ता नामं भारिया होत्था–अहीन पडिपुण्ण पंचिंदियसरीरा। तस्स णं समुद्ददत्तस्स मच्छंधस्स पुत्ते समुद्ददत्ताए भारियाए अत्तए सोरियदत्ते नामं दारए होत्था–अहीन पडिपुण्ण पंचिंदियसरीरे। तेणं कालेणं तेणं समएणं सामी समोसढे जाव परिसा पडिगया। तेणं कालेणं तेणं समएणं समणस्स भगवओ महावीरस्स जेट्ठे सीसे जाव सोरियपुरे नयरे उच्च नीय मज्झिमाइं कुलाइं अडमाणे अहापज्जत्तं समुदाणं गहाय सोरियपुराओ नयराओ पडिनिक्खमइ, पडिनिक्खमित्ता तस्स मच्छंधपाडगस्स अदूरसामंतेणं वीईवयमाणे महइमहालियाए मनुस्सपरिसाए मज्झगयं पासइ एगं पुरिसं– सुक्कं भुक्खं निम्मंसं अट्ठिचम्मावणद्धं किडिकिडियाभूयं नीलसाडगनियत्थं मच्छकंटएणं गलए अणुलग्गेणं कट्ठाइं कलुणाइं वीसराइं उक्कूवमाणं अभिक्खणं-अभिक्खणं पूयकवले य रुहिरकवले य किमियकवले य वममाणं पासइ, पासित्ता इमेयारूवे अज्झत्थिए चिंतिए कप्पिए पत्थिए मनोगए संकप्पे समुप्पज्जित्था– अहो णं इमे पुरिसे पुरा पोराणाणं दुच्चिण्णाणं दुप्पडिक्कंताणं असुभाणं पावाणं कडाणं कम्माणं पावगं फलवित्ति विसेसं पच्चणुभवमाणे विहरइ–एवं संपेहेइ, संपेहेत्ता जेणेव समणे भगवं महावीरे तेणेव उवागच्छइ। पुव्वभवपुच्छा जाव वागरणं। एवं खलु गोयमा! तेणं कालेणं तेणं समएणं इहेव जंबुद्दीवे दीवे भारहे वासे नंदिपुरे नामं नयरे होत्था। मित्ते राया तस्स णं मित्तस्स रन्नो सिरीए नामं महाणसिए होत्था–अहम्मिए जाव दुप्पडियानंदे। तस्स णं सिरीयस्स महाणसियस्स बहवे मच्छिया य वागुरिया य साउणिया य दिन्नभइ भत्त वेयणा कल्लाकल्लिं बहवे सण्हमच्छा य जाव पडागाइपडागे य, अए य जाव महिसे य, तित्तिरे य जाव मयूरे य जीवियाओ ववरोवेंति, ववरोवेत्ता सिरी यस्स महाणसियस्स उवणेंति, अन्ने य से बहवे तित्तिरा य जाव मयूरा य पंजरंसि संनिरुद्धा चिट्ठंति, अन्ने य बहवे पुरिसा दिन्नभइ भत्तवेयणा ते बहवे तित्तिरे य जाव मयूरे य जीवंतए चेव निप्पक्खेंति, निप्पक्खेत्ता सिरीयस्स महाणसियस्स उवणेंति। तए णं से सिरीए महानसिए बहूणं जलयर थलयर खहयराणं मंसाइं कप्पणी-कप्पियाइं करेइ, तं जहा–सण्हखंडियाणि य वट्टखंडियाणि य दीहखंडियाणि य रहस्सखंडियाणि य, हिमपक्काणि य जम्मपक्काणि य धम्मपक्काणि य मारुयपक्काणि य कालाणि य हेरंगाणि य महिट्ठाणि य आमलरसियाणि य मुद्दियारसियाणि य कविट्ठरसियाणि य दालिमरसियाणि य मच्छरसि-याणि य तलियाणि य भज्जियाणि य सोल्लियाणि य उवक्खडावेति, उवक्खडावेत्ता अन्ने य बहवे मच्छरसए य एणेज्जरसए य तित्तिरसए य जाव मयूरसए य, अण्णं च विउलं हरियसागं उवक्खडावेति, उवक्खडावेत्ता मित्तस्स रन्नो भोयणमंडवंसि भोयण-वेलाए उवणेति। अप्पणा वि णं से सिरीए महाणसिए तेसिं च बहूहिं जलयर थलयर खहयरमंसेहिं च रसिएहि य हरियसागेहि य सोल्लेहि य तलिएहि य भज्जिएहि य सुरं च महुं च मेरगं च जाइं च सीधुं च पसन्नं च आसाएमाणे वीसाएमाणे परिभाएमाणे परिभुंजेमाणे विहरइ। तए णं से सिरीए महानसिए एयकम्मे एयप्पहाणे एयविज्जे एयसमायारे सुबहुं पावं कम्मं कलिकलुसं समज्जिणित्ता तेत्तीसं वाससयाइं परमाउं पालइत्ता कालमासे कालं किच्चा छट्ठीए पुढवीए उववन्ने। तए णं सा समुद्ददत्ता भारिया निंदू यावि होत्था–जाया जाया दारगा विनिधायमावज्जंति। जहा गंगदत्ताए चिंता, आपुच्छणा, ओवाइयं, दोहलो जाव दारगं पयाया जाव जम्हा णं अम्हं इमे दारए सोरियस्स जक्खस्स ओवाइयलद्धए, तम्हा णं होउ अम्हं दारए सोरियदत्ते नामेणं। तए णं से सोरियदत्ते दारए पंचधाईपरिग्गहिए जाव उम्मुक्कबालभावे विन्नयपरिणयमेत्ते जोव्वणगमणुप्पत्ते यावि होत्था। तए णं से समुद्ददत्ते अन्नया कयाइ कालधम्मुणा संजुत्ते। तए णं से सोरियदत्ते दारए बहूहिं मित्त नाइ नियग सयण संबंधि परियणेहिं सद्धिं संपरिवुडे रोयमाणे कंदमाणे विलवमाणे समुद्ददत्तस्स नीहरणं करेइ, करेत्ता बहूइं लोइयाइं मयकिच्चाइं करेइ, अन्नया कयाइ सयमेव मच्छंधमहत्तरगत्तं उवसंपज्जित्ता णं विहरइ। तए णं से सोरियदत्ते दारए मच्छंधे जाए अहम्मिए जाव दुप्पडियाणंदे। तए णं तस्स सोरियदत्तस्स मच्छंधस्स बहवे पुरिसा दिन्नभइ भत्त वेयणा कल्लाकल्लिं एगट्ठियाहिं जउणं महाणइं ओगाहेंति, ओगाहेत्ता बहूहिं दहगलणेहिं य दहमलणेहि य दहमद्दणेहि य दहमहणेहि य दहवहणेहि य दहपवहणेहि य मच्छंधुलेहि य पयंचुलेहि य जंभाहि य तिसराहि य भिसराहि य घिसराहि य विसराहि य हिल्लिरीहि य भिल्लिरीहि य गिल्लिरीहि य ज्झिल्लिरीहि य जालेहि य गलेहि य कूडपासेहि य वक्कबंधेहि य सुत्तबंधेहि य बालबंधेहि य बहवे सण्हमच्छे जाव पडागाइ-पडागे य गेण्हंति एगट्ठियाओ भरेंति, भरेत्ता कूलं गाहेंति, गाहेत्ता मच्छखलए करेंति, करेत्ता आयवंसि दलयंति। अन्ने य से बहवे पुरिसा दिन्नभइ भत्त वेयणा आयव तत्तएहिं मच्छेहिं सोल्लेहि य तलिएहि य भज्जिएहि य रायमग्गंसि वित्तिं कप्पेमाणा विहरंति। अप्पणा वि णं से सोरियदत्ते बहूहिं सण्हमच्छेहि य जाव पडागाइपडागेहि य सोल्लेहि य तलिएहि य भज्जिएहि य सुरं च महुं च मेरगं च जाइं च सीधुं च पसन्नं च आसाएमाणे वीसाएमाणे परिभाएमाणे परिभुंजेमाणे विहरइ। तए णं तस्स सोरियदत्तस्स मच्छंधस्स अन्नया कयाइ ते मच्छे सोल्ले य तलिए य भज्जिए य आहारेमाणस्स मच्छ कंटए गलए लग्गे यावि होत्था। तए णं से सोरियदत्ते मच्छंधे महयाए वेयणाए अभिभूए समाणे कोडुंबियपुरिसे सद्दावेइ, सद्दावेत्ता एवं वयासी–गच्छह णं तुब्भे देवानुप्पिया! सोरियपुरे नयरे सिंघाडग तिग चउक्क चच्चर चउम्मुह महापहपहेसु य महया-महया सद्देणं उग्घो-सेमाणा एवं वयह–एवं खलु देवानुप्पिया! सोरियदत्तस्स मच्छकंटए गले लग्गे। तं जो णं इच्छइ वेज्जो वा वेज्जपुत्तो वा जाणुओ वा जाणुयपुत्तो वा तेगिच्छिओ वा तेगिच्छियपुत्तो वा सोरियदत्तस्स मच्छियस्स मच्छकंटयं गलाओ नीहरित्तए, तस्स णं सोरियदत्ते विउलं अत्थसंपयाणं दलयइ। तए णं ते कोडुंबियपुरिसा जाव उग्घोसंति। तए णं ते बहवे वेज्जा य वेज्जपुत्ता य जाणुया य जाणुयपुत्ता य तेगिच्छिया य तेगिच्छियपुत्ता य इमं एयारूवं उग्घो सणं निसामेंति, निसामेत्ता जेणेव सोरियदत्तस्स गेहे जेणेव सोरियदत्ते मच्छंधे तेणेव उवागच्छंति, उवागच्छित्ता बहूहिं उप्पत्तियाहि य वेणइयाहि य कम्मियाहि य पारिणामियाहि य बुद्धीहिं परिणामेमाणा-परिणामेमाणा वमणेहि य छड्डणेहि य ओवीलणेहि य कवलग्गाहेहि य सल्लद्धुरणेहि य विसल्लकरणेहि य इच्छंति सोरियदत्तस्स मच्छंधस्स मच्छकंटयं गलाओ नीहरित्तए, नो संचाएंति नीहरित्तए वा विसोहित्तए वा। तए णं ते बहवे वेज्जा य वेज्जपुत्ता य जाणुया य जाणुयपुत्ता य तेगिच्छिया य तेगिच्छियपुत्ता य जाहे नो संचाएंति सोरियदत्तस्स मच्छंधस्स मच्छकंटगं गलाओ नीहरित्तए, ताहे संता तंता परितंता जामेव दिसं पाउब्भूया तामेव दिसं पडिगया। तए णं से सोरियदत्ते मच्छंधे वेज्जपडियाइक्खिए परियारगपरिचत्ते निव्विण्णोसहभेसज्जे तेणं दुक्खेणं अभिभूए समाणे सुक्के भुक्खे जाव किमियकवले य वममाणे विहरइ। एवं खलु गोयमा! सोरियदत्ते पुरा पोराणाणं दुच्चिण्णाणं दुप्पडिक्कंताणं असुभाणं पावाणं कडाणं कम्माणं पावगं फलवित्तिविसेसं पच्चणुभवमाणे विहरइ। सोरियदत्ते णं भंते! मच्छंधे इओ कालमासे कालं किच्चा कहिं गच्छिहिइ? कहिं उववज्जिहिइ? गोयमा! सत्तरिं वासाइं परमाउं पालइत्ता कालमासे कालं किच्चा इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए नेरइएसु नेरइयत्ताए उववज्जिहिइ। संसारो तहेव। हत्थिणाउरे नयरे मच्छत्ताए उववज्जिहिइ। से णं तओ मच्छिएहिं जीवियाओ ववरोविए तत्थेव सेट्ठिकुलंसि उववज्जिहिइ। बोही। सोहम्मे कप्पे। महाविदेहे वासे सिज्झिहिइ। एवं खलु जंबू! समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं दुहविवागाणं अट्ठमस्स अज्झयणस्स अयमट्ठे पन्नत्ते।
Sutra Meaning : ભંતે ! જો શ્રમણ ભગવંત મહાવીરે યાવત્‌ દુઃખવિપાકના સાતમાં અધ્યયનનો આ અર્થ કહ્યો છે, તો આઠમાનો યાવત્‌ શો અર્થ કહ્યો છે ? ત્યારે સુધર્મા અણગારે જંબૂ અણગારને આ પ્રમાણે કહ્યું – હે જંબૂ ! તે કાળે, તે સમયે શૌર્યપુર નગર હતું, શૌર્યાવતંસક ઉદ્યાન હતું, શૌર્ય યક્ષ હતો, શૌર્યદત્ત રાજા હતો તે શૌર્યપુર નગરની બહાર ઈશાનખૂણામાં માછીમારોનો એક પાડો – મહોલ્લો હતો. ત્યાં સમુદ્રદત્ત નામે માછીમાર રહેતો હતો. તે અધાર્મિક યાવત્‌ દુષ્પ્રત્યાનંદ હતો. તે સમુદ્રદત્તની સમુદ્રદત્તા નામે પૂર્ણ પંચેન્દ્રિય શરીરી પત્ની હતી. તે સમુદ્રદત્તનો પુત્ર, સમુદ્રદત્તાનો આત્મજ શૌર્યદત્ત નામે સર્વાંગ સંપન્ન પુત્ર હતો. તે કાળે, તે સમયે સ્વામી પધાર્યા યાવત્‌ પર્ષદા પાછી ગઈ. તે કાળે, તે સમયે ગૌતમસ્વામી યાવત્‌ શૌર્યપુર નગરના ઉચ્ચ, નીચ, મધ્યમ કુળોમાં યથા પર્યાપ્ત સમુદાન ભિક્ષા લઈને શૌર્યપુરથી નીકળ્યા. તે માછીમાર મહોલ્લાની કંઈક નજીકથી પસાર થતા મહા – મોટી મનુષ્યપર્ષદાની મધ્યે જોયું કે એક પુરુષ શુષ્ક, ભૂખ્યો, નિર્માંસ દેખાતો હતો, અસ્થિ – ચર્મથી મઢેલ હાડકાનું પંજર જેવુ શરીર હતું. હાડકા કડકડ કરતા હતા. તેણે ભીનું વસ્ત્ર પહેરેલું. તેના ગળામાં માછલીનો કાંટો લાગેલો હતો. તેથી તે કષ્ટકારી, કરુણ, વિસ્વરે આક્રંદ કરતો હતો. વારંવાર તે પરુ, લોહી અને કૃમિના કોગળા વમતો હતો, તેવા પુરુષને જોયો, જોઈને ગૌતમસ્વામીને આવો વિચાર થયો – આ પુરુષ નક્કી તેના જૂના કર્મોનું ફળ ભોગવે છે. આ પ્રમાણે વિચારી ભગવંત મહાવીર પાસે આવ્યા યાવત્‌ તે પુરુષનો પૂર્વભવ પૂછ્યો યાવત્‌ ભગવંતે ઉત્તર આપ્યો – હે ગૌતમ ! તે કાળે, તે સમયે આ જ જંબૂદ્વીપમાં ભરતક્ષેત્રમાં નંદીપુર નગર હતું, મિત્ર રાજા હતો, તે રાજાને શ્રીયક નામે રસોયો હતો. તે અધાર્મિક યાવત્‌ દુષ્પ્રત્યાનંદ હતો. તે શ્રીયક રસોઈયાને ઘણા મચ્છીમાર, વાગુરિક, શાકુનિક દૈનિક ભોજન – વેતનથી હતા. તે રોજ ઘણા નાના મત્સ્ય યાવત્‌ પતાકાતિપતાક મત્સ્ય, બકરા યાવત્‌ પાડા, તિતર યાવત્‌ મોરને જીવિતથી રહિત કરીને શ્રીયક રસોઈયા પાસે લાવતા. બીજા પણ ઘણા તિતર યાવત્‌ મોરને પાંજરામાં પૂરીને રહેતા હતા. બીજા પણ ઘણા પુરુષો દૈનિક ભોજન – વેતનથી ઘણા તિતર યાવત્‌ મોરને મારી નાંખીને શ્રીયકને આપતા. ત્યારે તે શ્રીયક રસોઈયો ઘણા જલચર, સ્થલચર, ખેચરના માંસને કાપણી વડે કાપી રાખતો, તે આ – સૂક્ષ્મ, ગોળ, દીર્ઘ, હ્રસ્વ કકડા કરી, હીમમાં પકાવી, જમ્મ – ધમ્મ – વેગ વાયુથી પકાવી, કાળા – હીંગલોક વર્ણવાળા કરી, છાસ – આમળા – દ્રાક્ષ – કોષ્ઠ – દાડમ – મચ્છીના રસથી મિશ્ર કરી, પછી તેને અગ્નિએ મૂકી, તેલ આદિથી તળીને, ભૂંજીને, પકાવીને તૈયાર કરતો હતો. બીજા પણ ઘણા મત્સ્ય, મૃગ, તેતરના માંસના રસ યાવત્‌ મોરના માંસના રસ તથા બીજું વિપુલ લીલું શાક આદિ તૈયાર કરાવતો હતો, મિત્ર રાજાના ભોજન સમયે લઈ જતો. તે શ્રીયક રસોઈયો પોતે પણ ઘણા માંસ આદિ યાવત્‌ જલચર આદિના માંસના રસ, લીલા શાક એ સર્વે શેકેલા, તળેલા, રાંધેલા હતા, તે સર્વેના ભોજનની સાથે મદિરાનું આસ્વાદન કરતો હતો. ત્યારે તે શ્રીયક રસોઈયો, આ અશુભ કર્મથી ઘણા પાપકર્મ ઉપાર્જીને ૩૩૦૦ વર્ષનું પરમાયુ પાળીને મૃત્યુ અવસરે મરીને છઠ્ઠી નરકમાં ઉત્પન્ન થયો. ત્યારે તે સમુદ્રદત્તા નિંદૂ હતી. તેણીના જન્મતા બાળકો જ નાશ પામતા હતા. ગંગદત્તાની જેમ વિચાર્યુ, પૂછીને માનતા માની, દોહદ થયો યાવત્‌ બાળક થયો. યાવત્‌ અમારો આ પુત્ર શૌર્ય યક્ષની માનતાથી પ્રાપ્ત થયો. તેથી અમારા આ પુત્રનું શૌર્યદત્ત નામ થાઓ. શૌર્યદત્ત પુત્ર, પંચધાત્રી વડે પાલન કરાતો યાવત્‌ બાલ્યભાવથી મુક્ત થઈને, વિજ્ઞાન પરિણત માત્ર થઈ, યૌવનને પામ્યો. ત્યારે તે સમુદ્રદત્ત કોઈ દિવસે મૃત્યુ પામ્યો. પછી તે શૌર્યદત્તે ઘણા મિત્ર – જ્ઞાતિજન સાથે રુદન કરતા સમુદ્રદત્તનું નીહરણ કર્યુ, લૌકીક મૃતક કાર્યો કર્યા. કોઈ દિવસે સ્વયં માછીમારનો મહત્તરક થઈને વિચરવા લાગ્યો. ત્યારે તે શૌર્યદત્ત માછીમાર, અધાર્મિક યાવત્‌ દુષ્પ્રત્યાનંદ થયો. ત્યારે તે શૌર્યદત્તે ઘણા પુરુષોને દૈનિક ભોજન અને વેતનથી રાખેલા, જે રોજ વહાણ વડે યમુના મહાનદીમાં પ્રવેશતા અને ઘણા દ્રહગાલન વડે દ્રહ મથન – વહન – પ્રવહણ વડે અયંપુલ, પંચપુલ, મત્સ્યબંધ, મત્સ્યપુચ્છ, જંભા, તિસિરા, મિસિરા, ધિસરા, હિલ્લીરી, ઝિલ્લીરી, જાળ, ગલ, કૂટપાશ જાતિની માછલા પકડવાની જાળો વડે, છાલબંધન – સુતરબંધન – વાળબંધન વડે ઘણા નાના મત્સ્યો યાવત્‌ પતાકાતિપતાકા મત્સ્યોને ગ્રહણ કરી, એક નાવમાં ભરી, કાંઠે લાવીને મત્સ્યખલ કરતા, તેને તડકો આપતા. બીજા પણ ઘણા પુરુષો દૈનિક ભોજન – વેતનથી તે તડકા દીધેલા મત્સ્યોને પકાવી, તળી, ભૂંજીને રાજમાર્ગે આજીવિકા કરતા વિચરતા હતા. તે શૌર્યદત્ત પોતે પણ ઘણા શ્લક્ષ્ણ મત્સ્ય યાવત્‌ પતાકાપતિકોને પકાવી, ભૂંજીને સુરાદિ સાથે આસ્વાદતો રહેતો હતો. ત્યારે તે શૌર્યદત્ત માછીમાર અન્ય કોઈ દિવસે તે માંસના ટૂકડા પકાવી – તળી – ભૂંજીને આહાર કરતા મત્સ્ય કંટક ગળે લાગી ગયો. ત્યારે તે શૌર્યદત્તે મહા વેદનાથી અભિભૂત થઈને કૌટુંબિક પુરુષોને બોલાવ્યા, બોલાવીને કહ્યું હે દેવાનુપ્રિયો! તમે જાઓ, શૌર્યપુરના શૃંગાટક યાવત્‌ માર્ગમાં મોટા – મોટા શબ્દોથી ઉદ્‌ઘોષણા કરાવતા કહો કે – હે દેવાનુપ્રિયો ! શૌર્યદત્તને મત્સ્યનો કાંટો ગળામાં ભરાઈ ગયો છે, તો જે કોઈ વૈદ્ય આદિ શૌર્ય માછીમારના ગળાથી માછલીનો કાંટો કાઢી આપશે, તેને શૌર્યદત્ત વિપુલ અર્થસંપદા આપશે. ત્યારે તે કૌટુંબિક પુરુષોએ ઉક્ત ઉદ્‌ઘોષણા કરાવી. ત્યારે તે ઘણા વૈદ્ય આદિ આવી ઉદ્‌ઘોષણા કરાતી સાંભળીને શૌર્યદત્તના ઘેર આવ્યા. શૌર્ય માછીમાર પાસે આવી, ઘણી ઔપપાતિકી આદિ બુદ્ધિ વડે પરિણામ પામેલા, તેઓએ વમન – છર્દન – ઉત્પીડન – કવલગ્રાહ – શલ્યોદ્ધરણ – વિશલ્યકરણ વડે શૌર્ય માછીમારના મત્સ્યકંટકને ગળામાંથી કાઢવાને ઇચ્છ્યો પણ તેને કાઢવા કે વિશોધિ કરવામાં સમર્થ ન થયા. ત્યારે તે ઘણા વૈદ્યાદિ જ્યારે શૌર્યના મત્સ્યકંટકને ગળામાંથી કાઢવા સમર્થ ન થયા ત્યારે થાકીને યાવત્‌ જે દિશામાંથી આવેલા, તે જ દિશામાં પાછા ગયા. ત્યારપછી શૌરીક માછીમાર વૈદ્યના પ્રતિકારથી ખેદ પામ્યો, તે દુઃખ વડે મોટો પરાભવ પામી, શુષ્ક થઈ યાવત્‌ વિચરે છે. હે ગૌતમ ! આ રીતે શૌર્યદત્ત જૂના પુરાણા કર્મોને અનુભવતો વિચરે છે. ભગવન્‌ ! શૌર્ય માછીમાર અહીંથી મરીને ક્યાં જશે ? ક્યાં ઉપજશે ? ગૌતમ! ૭૦ – વર્ષનું પરમાયુ પાળીને, મૃત્યુ પામી, રત્નપ્રભા પૃથ્વીમાં જશે, તે પ્રમાણે સાતે પૃથ્વીનો સંસાર કહેવો. પછી હસ્તિનાપુરમાં માછલો થશે. ત્યાં માછીમાર દ્વારા હણાઈને, ત્યાં જ શ્રેષ્ઠીકુળમાં જન્મી, દીક્ષા લઈ, સૌધર્મકલ્પે જઈ, અનુક્રમેમહાવિદેહે જન્મ લઈ, મોક્ષે જશે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] jai nam bhamte! Samanenam bhagavaya mahavirenam java sampattenam duhavivaganam sattamassa ajjhayanassa ayamatthe pannatte, atthamassa nam bhamte! Ajjhayanassa samanenam bhagavaya mahavirenam ke atthe pannatte? Tae nam se suhamme anagare jambu anagaram evam vayasi–evam khalu jambu! Tenam kalenam tenam samaenam soriyapuram nayaram. Soriyavademsagam ujjanam. Sorio jakkho. Soriyadatte raya. Tassa nam soriyapurassa nayarassa bahiya uttarapuratthime disibhae, ettha nam ege machchhamdhapadae hottha. Tattha nam samuddadatte namam machchhamdhe parivasai–ahammie java duppadiyanamde. Tassa nam samuddadattassa samuddadatta namam bhariya hottha–ahina padipunna pamchimdiyasarira. Tassa nam samuddadattassa machchhamdhassa putte samuddadattae bhariyae attae soriyadatte namam darae hottha–ahina padipunna pamchimdiyasarire. Tenam kalenam tenam samaenam sami samosadhe java parisa padigaya. Tenam kalenam tenam samaenam samanassa bhagavao mahavirassa jetthe sise java soriyapure nayare uchcha niya majjhimaim kulaim adamane ahapajjattam samudanam gahaya soriyapurao nayarao padinikkhamai, padinikkhamitta tassa machchhamdhapadagassa adurasamamtenam viivayamane mahaimahaliyae manussaparisae majjhagayam pasai egam purisam– sukkam bhukkham nimmamsam atthichammavanaddham kidikidiyabhuyam nilasadaganiyattham machchhakamtaenam galae anulaggenam katthaim kalunaim visaraim ukkuvamanam abhikkhanam-abhikkhanam puyakavale ya ruhirakavale ya kimiyakavale ya vamamanam pasai, pasitta imeyaruve ajjhatthie chimtie kappie patthie manogae samkappe samuppajjittha– Aho nam ime purise pura porananam duchchinnanam duppadikkamtanam asubhanam pavanam kadanam kammanam pavagam phalavitti visesam pachchanubhavamane viharai–evam sampehei, sampehetta jeneva samane bhagavam mahavire teneva uvagachchhai. Puvvabhavapuchchha java vagaranam. Evam khalu goyama! Tenam kalenam tenam samaenam iheva jambuddive dive bharahe vase namdipure namam nayare hottha. Mitte raya Tassa nam mittassa ranno sirie namam mahanasie hottha–ahammie java duppadiyanamde. Tassa nam siriyassa mahanasiyassa bahave machchhiya ya vaguriya ya sauniya ya dinnabhai bhatta veyana kallakallim bahave sanhamachchha ya java padagaipadage ya, ae ya java mahise ya, tittire ya java mayure ya jiviyao vavarovemti, vavarovetta siri yassa mahanasiyassa uvanemti, anne ya se bahave tittira ya java mayura ya pamjaramsi samniruddha chitthamti, anne ya bahave purisa dinnabhai bhattaveyana te bahave tittire ya java mayure ya jivamtae cheva nippakkhemti, nippakkhetta siriyassa mahanasiyassa uvanemti. Tae nam se sirie mahanasie bahunam jalayara thalayara khahayaranam mamsaim kappani-kappiyaim karei, tam jaha–sanhakhamdiyani ya vattakhamdiyani ya dihakhamdiyani ya rahassakhamdiyani ya, himapakkani ya jammapakkani ya dhammapakkani ya maruyapakkani ya kalani ya heramgani ya mahitthani ya amalarasiyani ya muddiyarasiyani ya kavittharasiyani ya dalimarasiyani ya machchharasi-yani ya taliyani ya bhajjiyani ya solliyani ya uvakkhadaveti, uvakkhadavetta anne ya bahave machchharasae ya enejjarasae ya tittirasae ya java mayurasae ya, annam cha viulam hariyasagam uvakkhadaveti, uvakkhadavetta mittassa ranno bhoyanamamdavamsi bhoyana-velae uvaneti. Appana vi nam se sirie mahanasie tesim cha bahuhim jalayara thalayara khahayaramamsehim cha rasiehi ya hariyasagehi ya sollehi ya taliehi ya bhajjiehi ya suram cha mahum cha meragam cha jaim cha sidhum cha pasannam cha asaemane visaemane paribhaemane paribhumjemane viharai. Tae nam se sirie mahanasie eyakamme eyappahane eyavijje eyasamayare subahum pavam kammam kalikalusam samajjinitta tettisam vasasayaim paramaum palaitta kalamase kalam kichcha chhatthie pudhavie uvavanne. Tae nam sa samuddadatta bhariya nimdu yavi hottha–jaya jaya daraga vinidhayamavajjamti. Jaha gamgadattae chimta, apuchchhana, ovaiyam, dohalo java daragam payaya java jamha nam amham ime darae soriyassa jakkhassa ovaiyaladdhae, tamha nam hou amham darae soriyadatte namenam. Tae nam se soriyadatte darae pamchadhaipariggahie java ummukkabalabhave vinnayaparinayamette jovvanagamanuppatte yavi hottha. Tae nam se samuddadatte annaya kayai kaladhammuna samjutte. Tae nam se soriyadatte darae bahuhim mitta nai niyaga sayana sambamdhi pariyanehim saddhim samparivude royamane kamdamane vilavamane samuddadattassa niharanam karei, karetta bahuim loiyaim mayakichchaim karei, annaya kayai sayameva machchhamdhamahattaragattam uvasampajjitta nam viharai. Tae nam se soriyadatte darae machchhamdhe jae ahammie java duppadiyanamde. Tae nam tassa soriyadattassa machchhamdhassa bahave purisa dinnabhai bhatta veyana kallakallim egatthiyahim jaunam mahanaim ogahemti, ogahetta bahuhim dahagalanehim ya dahamalanehi ya dahamaddanehi ya dahamahanehi ya dahavahanehi ya dahapavahanehi ya machchhamdhulehi ya payamchulehi ya jambhahi ya tisarahi ya bhisarahi ya ghisarahi ya visarahi ya hillirihi ya bhillirihi ya gillirihi ya jjhillirihi ya jalehi ya galehi ya kudapasehi ya vakkabamdhehi ya suttabamdhehi ya balabamdhehi ya bahave sanhamachchhe java padagai-padage ya genhamti egatthiyao bharemti, bharetta kulam gahemti, gahetta machchhakhalae karemti, karetta ayavamsi dalayamti. Anne ya se bahave purisa dinnabhai bhatta veyana ayava tattaehim machchhehim sollehi ya taliehi ya bhajjiehi ya rayamaggamsi vittim kappemana viharamti. Appana vi nam se soriyadatte bahuhim sanhamachchhehi ya java padagaipadagehi ya sollehi ya taliehi ya bhajjiehi ya suram cha mahum cha meragam cha jaim cha sidhum cha pasannam cha asaemane visaemane paribhaemane paribhumjemane viharai. Tae nam tassa soriyadattassa machchhamdhassa annaya kayai te machchhe solle ya talie ya bhajjie ya aharemanassa machchha kamtae galae lagge yavi hottha. Tae nam se soriyadatte machchhamdhe mahayae veyanae abhibhue samane kodumbiyapurise saddavei, saddavetta evam vayasi–gachchhaha nam tubbhe devanuppiya! Soriyapure nayare simghadaga tiga chaukka chachchara chaummuha mahapahapahesu ya mahaya-mahaya saddenam uggho-semana evam vayaha–evam khalu devanuppiya! Soriyadattassa machchhakamtae gale lagge. Tam jo nam ichchhai vejjo va vejjaputto va januo va januyaputto va tegichchhio va tegichchhiyaputto va soriyadattassa machchhiyassa machchhakamtayam galao niharittae, tassa nam soriyadatte viulam atthasampayanam dalayai. Tae nam te kodumbiyapurisa java ugghosamti. Tae nam te bahave vejja ya vejjaputta ya januya ya januyaputta ya tegichchhiya ya tegichchhiyaputta ya imam eyaruvam uggho sanam nisamemti, nisametta jeneva soriyadattassa gehe jeneva soriyadatte machchhamdhe teneva uvagachchhamti, uvagachchhitta bahuhim uppattiyahi ya venaiyahi ya kammiyahi ya parinamiyahi ya buddhihim parinamemana-parinamemana vamanehi ya chhaddanehi ya ovilanehi ya kavalaggahehi ya salladdhuranehi ya visallakaranehi ya ichchhamti soriyadattassa machchhamdhassa machchhakamtayam galao niharittae, no samchaemti niharittae va visohittae va. Tae nam te bahave vejja ya vejjaputta ya januya ya januyaputta ya tegichchhiya ya tegichchhiyaputta ya jahe no samchaemti soriyadattassa machchhamdhassa machchhakamtagam galao niharittae, tahe samta tamta paritamta jameva disam paubbhuya tameva disam padigaya. Tae nam se soriyadatte machchhamdhe vejjapadiyaikkhie pariyaragaparichatte nivvinnosahabhesajje tenam dukkhenam abhibhue samane sukke bhukkhe java kimiyakavale ya vamamane viharai. Evam khalu goyama! Soriyadatte pura porananam duchchinnanam duppadikkamtanam asubhanam pavanam kadanam kammanam pavagam phalavittivisesam pachchanubhavamane viharai. Soriyadatte nam bhamte! Machchhamdhe io kalamase kalam kichcha kahim gachchhihii? Kahim uvavajjihii? Goyama! Sattarim vasaim paramaum palaitta kalamase kalam kichcha imise rayanappabhae pudhavie neraiesu neraiyattae uvavajjihii. Samsaro taheva. Hatthinaure nayare machchhattae uvavajjihii. Se nam tao machchhiehim jiviyao vavarovie tattheva setthikulamsi uvavajjihii. Bohi. Sohamme kappe. Mahavidehe vase sijjhihii. Evam khalu jambu! Samanenam bhagavaya mahavirenam java sampattenam duhavivaganam atthamassa ajjhayanassa ayamatthe pannatte.
Sutra Meaning Transliteration : Bhamte ! Jo shramana bhagavamta mahavire yavat duhkhavipakana satamam adhyayanano a artha kahyo chhe, to athamano yavat sho artha kahyo chhe\? Tyare sudharma anagare jambu anagarane a pramane kahyum – He jambu ! Te kale, te samaye shauryapura nagara hatum, shauryavatamsaka udyana hatum, shaurya yaksha hato, shauryadatta raja hato te shauryapura nagarani bahara ishanakhunamam machhimarono eka pado – mahollo hato. Tyam samudradatta name machhimara raheto hato. Te adharmika yavat dushpratyanamda hato. Te samudradattani samudradatta name purna pamchendriya shariri patni hati. Te samudradattano putra, samudradattano atmaja shauryadatta name sarvamga sampanna putra hato. Te kale, te samaye svami padharya yavat parshada pachhi gai. Te kale, te samaye gautamasvami yavat shauryapura nagarana uchcha, nicha, madhyama kulomam yatha paryapta samudana bhiksha laine shauryapurathi nikalya. Te machhimara mahollani kamika najikathi pasara thata maha – moti manushyaparshadani madhye joyum ke eka purusha shushka, bhukhyo, nirmamsa dekhato hato, asthi – charmathi madhela hadakanum pamjara jevu sharira hatum. Hadaka kadakada karata hata. Tene bhinum vastra paherelum. Tena galamam machhalino kamto lagelo hato. Tethi te kashtakari, karuna, visvare akramda karato hato. Varamvara te paru, lohi ane krimina kogala vamato hato, teva purushane joyo, joine gautamasvamine avo vichara thayo – a purusha nakki tena juna karmonum phala bhogave chhe. A pramane vichari bhagavamta mahavira pase avya yavat te purushano purvabhava puchhyo yavat bhagavamte uttara apyo – he gautama ! Te kale, te samaye a ja jambudvipamam bharatakshetramam namdipura nagara hatum, mitra raja hato, te rajane shriyaka name rasoyo hato. Te adharmika yavat dushpratyanamda hato. Te shriyaka rasoiyane ghana machchhimara, vagurika, shakunika dainika bhojana – vetanathi hata. Te roja ghana nana matsya yavat patakatipataka matsya, bakara yavat pada, titara yavat morane jivitathi rahita karine shriyaka rasoiya pase lavata. Bija pana ghana titara yavat morane pamjaramam purine raheta hata. Bija pana ghana purusho dainika bhojana – vetanathi ghana titara yavat morane mari namkhine shriyakane apata. Tyare te shriyaka rasoiyo ghana jalachara, sthalachara, khecharana mamsane kapani vade kapi rakhato, te a – sukshma, gola, dirgha, hrasva kakada kari, himamam pakavi, jamma – dhamma – vega vayuthi pakavi, kala – himgaloka varnavala kari, chhasa – amala – draksha – koshtha – dadama – machchhina rasathi mishra kari, pachhi tene agnie muki, tela adithi taline, bhumjine, pakavine taiyara karato hato. Bija pana ghana matsya, mriga, tetarana mamsana rasa yavat morana mamsana rasa tatha bijum vipula lilum shaka adi taiyara karavato hato, mitra rajana bhojana samaye lai jato. Te shriyaka rasoiyo pote pana ghana mamsa adi yavat jalachara adina mamsana rasa, lila shaka e sarve shekela, talela, ramdhela hata, te sarvena bhojanani sathe madiranum asvadana karato hato. Tyare te shriyaka rasoiyo, a ashubha karmathi ghana papakarma uparjine 3300 varshanum paramayu paline mrityu avasare marine chhaththi narakamam utpanna thayo. Tyare te samudradatta nimdu hati. Tenina janmata balako ja nasha pamata hata. Gamgadattani jema vicharyu, puchhine manata mani, dohada thayo yavat balaka thayo. Yavat amaro a putra shaurya yakshani manatathi prapta thayo. Tethi amara a putranum shauryadatta nama thao. Shauryadatta putra, pamchadhatri vade palana karato yavat balyabhavathi mukta thaine, vijnyana parinata matra thai, yauvanane pamyo. Tyare te samudradatta koi divase mrityu pamyo. Pachhi te shauryadatte ghana mitra – jnyatijana sathe rudana karata samudradattanum niharana karyu, laukika mritaka karyo karya. Koi divase svayam machhimarano mahattaraka thaine vicharava lagyo. Tyare te shauryadatta machhimara, adharmika yavat dushpratyanamda thayo. Tyare te shauryadatte ghana purushone dainika bhojana ane vetanathi rakhela, je roja vahana vade yamuna mahanadimam praveshata ane ghana drahagalana vade draha mathana – vahana – pravahana vade ayampula, pamchapula, matsyabamdha, matsyapuchchha, jambha, tisira, misira, dhisara, hilliri, jhilliri, jala, gala, kutapasha jatini machhala pakadavani jalo vade, chhalabamdhana – sutarabamdhana – valabamdhana vade ghana nana matsyo yavat patakatipataka matsyone grahana kari, eka navamam bhari, kamthe lavine matsyakhala karata, tene tadako apata. Bija pana ghana purusho dainika bhojana – vetanathi te tadaka didhela matsyone pakavi, tali, bhumjine rajamarge ajivika karata vicharata hata. Te shauryadatta pote pana ghana shlakshna matsya yavat patakapatikone pakavi, bhumjine suradi sathe asvadato raheto hato. Tyare te shauryadatta machhimara anya koi divase te mamsana tukada pakavi – tali – bhumjine ahara karata matsya kamtaka gale lagi gayo. Tyare te shauryadatte maha vedanathi abhibhuta thaine kautumbika purushone bolavya, bolavine kahyum He devanupriyo! Tame jao, shauryapurana shrimgataka yavat margamam mota – mota shabdothi udghoshana karavata kaho ke – he devanupriyo ! Shauryadattane matsyano kamto galamam bharai gayo chhe, to je koi vaidya adi shaurya machhimarana galathi machhalino kamto kadhi apashe, tene shauryadatta vipula arthasampada apashe. Tyare te kautumbika purushoe ukta udghoshana karavi. Tyare te ghana vaidya adi avi udghoshana karati sambhaline shauryadattana ghera avya. Shaurya machhimara pase avi, ghani aupapatiki adi buddhi vade parinama pamela, teoe vamana – chhardana – utpidana – kavalagraha – shalyoddharana – vishalyakarana vade shaurya machhimarana matsyakamtakane galamamthi kadhavane ichchhyo pana tene kadhava ke vishodhi karavamam samartha na thaya. Tyare te ghana vaidyadi jyare shauryana matsyakamtakane galamamthi kadhava samartha na thaya tyare thakine yavat je dishamamthi avela, te ja dishamam pachha gaya. Tyarapachhi shaurika machhimara vaidyana pratikarathi kheda pamyo, te duhkha vade moto parabhava pami, shushka thai yavat vichare chhe. He gautama ! A rite shauryadatta juna purana karmone anubhavato vichare chhe. Bhagavan ! Shaurya machhimara ahimthi marine kyam jashe\? Kyam upajashe\? Gautama! 70 – varshanum paramayu paline, mrityu pami, ratnaprabha prithvimam jashe, te pramane sate prithvino samsara kahevo. Pachhi hastinapuramam machhalo thashe. Tyam machhimara dvara hanaine, tyam ja shreshthikulamam janmi, diksha lai, saudharmakalpe jai, anukramemahavidehe janma lai, mokshe jashe.