Sutra Navigation: Vipakasutra ( વિપાકશ્રુતાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1105524
Scripture Name( English ): Vipakasutra Translated Scripture Name : વિપાકશ્રુતાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

श्रुतस्कंध-१ दुःख विपाक

अध्ययन-४ शकट

 Translated Chapter :

શ્રુતસ્કંધ-૧ દુઃખ વિપાક

અધ્યયન-૪ શકટ
Section : Translated Section :
Sutra Number : 24 Category : Ang-11
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] जइ णं भंते! समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं दुहविवागाणं तच्चस्स अज्झयणस्स अयमट्ठे पन्नत्ते, चउत्थस्स णं भंते! अज्झयणस्स समणेणं भगवया महावीरेणं के अट्ठे पन्नत्ते? तए णं से सुहम्मे अनगारे जंबू-अनगारं एवं वयासी–एवं खलु जंबू! तेणं कालेणं तेणं समएणं साहंजणी नामं नयरी होत्था–रिद्धत्थिमियसमिद्धा। तीसे णं साहंजनीए नयरीए बहिया उत्तरपुरत्थिमे दिसीभाए देवरमणे नामं उज्जाने होत्था। तत्थ णं अमोहस्स जक्खस्स जक्खाययणे होत्था–पोराणे। तत्थ णं साहंजणीए नयरीए महचंदे नामं राया होत्था–महयाहिमवंत महंत मलय मंदर महिंदसारे। तस्स णं महचंदस्स रन्नो सुसेने नामं अमच्चे होत्था–साम भेय दंड उवप्पयाण नीति सुप्पउत्त नयविहण्णू। तत्थ णं साहंजणीए नयरीए सुदरिसणा नामं गणिया होत्था–वण्णओ। तत्थ णं साहंजणीए नयरीए सुभद्दे नामं सत्थवाहे होत्था–अड्ढे। तस्स णं सुभद्दस्स सत्थवाहस्स भद्दा नामं भारिया होत्था–अहीन पडिपुण्ण पंचिंदियसरीरा। तस्स णं सुभद्दस्स सत्थवाहस्स पुत्ते भद्दाए भारियाए अत्तए सगडे नामं दारए होत्था–अहीन पडिपुण्ण पंचिंदियसरीरे। तेणं कालेणं तेणं समएणं समणे भगवं महावीरे समोसरिए। परिसा राया य निग्गए। धम्मो कहिओ। परिसा गया तेणं कालेणं तेणं समएणं समणस्स भगवओ महावीरस्स जेट्ठे अंतेवासी जाव रायमग्गं ओगाढे। तत्थ णं हत्थी, आसे, अन्ने य बहवे पुरिसे पासइ। तेसिं च णं पुरिसाणं मज्झगयं पासइ एगं सइत्थियं पुरिसं अवओडयबंधणं उक्खित्त कण्णनासं जाव खंडपडहेण उग्घोसिज्जमाणं इमं च णं एयारूवं उग्घोसणं सुणेइ–नो खलु देवानुप्पिया! सगडस्स दारगस्स केइ राया वा रायपुत्तो वा अवरज्झइ, अप्पणो से सयाइं कम्माइं अवरज्झंति। तए णं भगवओ गोयमस्स चिंता तहेव जाव भगवं वागरेइ–एवं खलु गोयमा! तेणं कालेणं तेणं समएणं इहेव जंबुद्दीवे दीवे भारहे वासे छगलपुरे नामं नयरे होत्था। तत्थ णं सीहगिरी नामं राया होत्था–महयाहिमवंत महंत मलय मंदर महिंदसारे। तत्थ णं छगलपुरे नयरे छन्निए नामं छागलिए परिवसइ–अड्ढे जाव अपरिभूए, अहम्मिए जाव दुप्पडियाणंदे। तस्स णं छन्नियस्स छागलियस्स बहवे [बहूणि?] अयाण य एलयाण य रोज्झाण य वसभाण य ससयाण य सूयराण य पसयाण य सिंहाण य हरिणाण य मयूराण य महिसाण य सयबद्धाणि सहस्सबद्धाणि य जूहाणि वाडगंसि संनिरुद्धाइं चिट्ठंति। अन्ने य तत्थ बहवे पुरिसा दिन्नभइ भत्त वेयणा बहवे अए य जाव महिसे य सारक्खमाणा संगोवेमाणा चिट्ठंति। अन्ने य से बहवे पुरिसा दिन्नभइ भत्त वेयणा बहवे अए य जाव महिसे य जीवियाओ ववरोवेंति, ववरोवेत्ता मंसाइं कप्पणी कप्पियाइं करेंति, करेत्ता छन्नियस्स छागलियस्स उवणेंति। अन्ने य से बहवे पुरिसा ताइं बहुयाइं अयमंसाइं जाव महिसमंसाइ य तवएसु य कवल्लीसु य कंदुसु य भज्जणेसु य इंगालेसु य तलेंति य भज्जेंति य सोल्लेंति य, तलेत्ता य भज्जेत्ता य सोल्लेत्ता य तओ रायमग्गंसि वित्तिं कप्पेमाणा विहरंति। अप्पणा वि य णं से छन्निए छागलिए तेहिं बहूहिं अयमंसेहि य जाव महिसमंसेहि य सोल्लेहि य तलिएहि य भज्जिएहि य सुरं च महुं च मेरगं च जाइं च सीधुं च पसन्नं च आसाएमाणे वीसाएमाणे परिभाएमाणे परिभुंजेमाणे विहरइ। तए णं से छन्निए छागलिए एयकम्मे एयप्पहाणे एयविज्जे एयसमायारे सुबहुं पावकम्मं कलिकलुसं समज्जिणित्ता सत्त वाससयाइं परमाउं पालइत्ता कालमासे कालं किच्चा चोत्थीए पुढवीए उक्कोसेणं दससागरोवमठिइएसु नेरइएसु नेरइयत्ताए उववन्ने।
Sutra Meaning : ભંતે ! જો શ્રમણ ભગવંત મહાવીરે યાવત્‌ દુઃખવિપાકના ત્રીજા અધ્યયનનો આ અર્થ કહ્યો છે, તો ચોથાનો યાવત્‌ શો અર્થ કહ્યો છે ? ત્યારે સુધર્મા અણગારે જંબૂ અણગારને આ પ્રમાણે કહ્યું – હે જંબૂ ! તે કાળે, તે સમયે સાહંજણી નામે નગરી હતી, તે ઋદ્ધ – નિર્ભય – સમૃદ્ધ હતી. તે સાહંજણીની બહાર ઉત્તર – પૂર્વ દિશિભાગમાં દેવરમણ નામે ઉદ્યાન હતું. તેમાં અમોઘ યક્ષનું પુરાતન યક્ષાયતન હતું. તે સાહંજણીમાં મહાચંદ્ર નામે મહાન્‌ રાજા હતો. તેને સુસેન નામે સામ – ભેદ – દંડ વડે નિગ્રહ કરવામાં કુશળ અમાત્ય હતો. સુદર્શના નામે ગણિકા હતી. તે સાહંજણી નગરીમાં સુભદ્ર નામે ઋદ્ધિમાન સાર્થવાહ રહેતો હતો. તેને સુભદ્રા નામે અહીન પૂર્ણ પંચેન્દ્રિય સુરુપા પત્ની હતી. તે સુભદ્રનો પુત્ર અને ભદ્રાનો આત્મજ એવો શકટ નામે સર્વાંગ સંપન્ન પુત્ર હતો. તે કાળે, તે સમયે શ્રમણ ભગવંત મહાવીર પધાર્યા. પર્ષદા અને રાજા નીકળ્યા, ભગવંતે ધર્મ કહ્યો, પર્ષદા પાછી ગઈ. તે કાળે, તે સમયે ભગવંત મહાવીરના મોટા શિષ્ય યાવત્‌ રાજમાર્ગે પ્રવેશ્યા. ત્યાં ઘણા હાથી, ઘોડા, પુરુષો હતા. તે પુરુષો મધ્યે એક સ્ત્રી સહિત પુરુષને જોયો. તેને અવકોટક બંધને બાંધેલ, નાક – કાન કાપેલ, યાવત્‌ ઉદ્‌ઘોષણા કરાવાતી હતી. ગૌતમસ્વામીને પૂર્વવત્‌ વિચાર આવ્યો, ભગવંતને પૂછ્યું યાવત્‌ ભગવંતે ઉત્તર આપ્યો – હે ગૌતમ ! તે કાળે, તે સમયે આ જ જંબૂદ્વીપ દ્વીપમાં ભરતક્ષેત્રમાં છગલપુર નામે નગર હતું. ત્યાં સિંહગિરિ નામે મહાન્‌ રાજા હતો. તે નગરમાં છણિક નામે કસાઈ રહેતો હતો. તે ઋદ્ધિમાન્‌, અધાર્મિક યાવત્‌ દુષ્પ્રત્યાનંદ હતો. તે છણિક કસાઈ ઘણા બકરા, ઘેટા, રોઝ, બળદ, સસલા, સૂકર, પસય, સિંહ, હરણ, મોર અને પાડાને સેંકડો – હજારોની સંખ્યામાં વાડામાં બાંધી રાખતો હતો. બીજા પણ ત્યાં ઘણા પુરુષો દૈનિક વેતન અને ભોજનથી ઘણા બકરા યાવત્‌ પાડાનું રક્ષણ અને પાલન કરતા હતા. બીજા પણ ઘણા પુરુષો બકરા આદિને યાવત્‌ ઘરમાં રુંધેલા – રાખતા હતા. બીજા પણ ઘણા પુરુષો દૈનિક વેતન અને ભોજનથી રાખેલા જે સેંકડો – હજારો બકરા આદિને મારી નાંખતા હતા, તેના માંસને છરી આદિથી કાપીને કકડા કરતા હતા, કરીને છણિક કસાઈને આપતા હતા. બીજા પણ ઘણા પુરુષો તે ઘણા બકરા યાવત્‌ પાડાના માંસને તવા – કવલ્લી – કંદૂક – ભર્જનક – અંગારામાં તળતા – ભૂંજતા – પકાવતા અને રાજમાર્ગમાં આજીવિકાને કરતા રહેતા હતા. તે છણિક કસાઈ પોતે પણ ઘણા બકરા યાવત્‌ ભેંસના માંસને પકાવી – તળી – ભૂંજીને સુરા સાથે આસ્વાદતો વિચરતો હતો. ત્યારે તે છણિક કસાઈ, આ કર્મોથી ઘણા જ મલિન પાપકર્મોને ઉપાર્જિત કરી ૭૦૦ વર્ષનુ પરમ આયુ પાળીને મરણ અવસરે મૃત્યુ પામી ચોથી નારકીમાં ઉત્કૃષ્ટ દશ સાગરોપમ સ્થિતિક નૈરયિકપણે ઉપજ્યો.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] jai nam bhamte! Samanenam bhagavaya mahavirenam java sampattenam duhavivaganam tachchassa ajjhayanassa ayamatthe pannatte, chautthassa nam bhamte! Ajjhayanassa samanenam bhagavaya mahavirenam ke atthe pannatte? Tae nam se suhamme anagare jambu-anagaram evam vayasi–evam khalu jambu! Tenam kalenam tenam samaenam sahamjani namam nayari hottha–riddhatthimiyasamiddha. Tise nam sahamjanie nayarie bahiya uttarapuratthime disibhae devaramane namam ujjane hottha. Tattha nam amohassa jakkhassa jakkhayayane hottha–porane. Tattha nam sahamjanie nayarie mahachamde namam raya hottha–mahayahimavamta mahamta malaya mamdara mahimdasare. Tassa nam mahachamdassa ranno susene namam amachche hottha–sama bheya damda uvappayana niti suppautta nayavihannu. Tattha nam sahamjanie nayarie sudarisana namam ganiya hottha–vannao. Tattha nam sahamjanie nayarie subhadde namam satthavahe hottha–addhe. Tassa nam subhaddassa satthavahassa bhadda namam bhariya hottha–ahina padipunna pamchimdiyasarira. Tassa nam subhaddassa satthavahassa putte bhaddae bhariyae attae sagade namam darae hottha–ahina padipunna pamchimdiyasarire. Tenam kalenam tenam samaenam samane bhagavam mahavire samosarie. Parisa raya ya niggae. Dhammo kahio. Parisa gaya Tenam kalenam tenam samaenam samanassa bhagavao mahavirassa jetthe amtevasi java rayamaggam ogadhe. Tattha nam hatthi, ase, anne ya bahave purise pasai. Tesim cha nam purisanam majjhagayam pasai egam saitthiyam purisam avaodayabamdhanam ukkhitta kannanasam java khamdapadahena ugghosijjamanam imam cha nam eyaruvam ugghosanam sunei–no khalu devanuppiya! Sagadassa daragassa kei raya va rayaputto va avarajjhai, appano se sayaim kammaim avarajjhamti. Tae nam bhagavao goyamassa chimta taheva java bhagavam vagarei–evam khalu goyama! Tenam kalenam tenam samaenam iheva jambuddive dive bharahe vase chhagalapure namam nayare hottha. Tattha nam sihagiri namam raya hottha–mahayahimavamta mahamta malaya mamdara mahimdasare. Tattha nam chhagalapure nayare chhannie namam chhagalie parivasai–addhe java aparibhue, ahammie java duppadiyanamde. Tassa nam chhanniyassa chhagaliyassa bahave [bahuni?] ayana ya elayana ya rojjhana ya vasabhana ya sasayana ya suyarana ya pasayana ya simhana ya harinana ya mayurana ya mahisana ya sayabaddhani sahassabaddhani ya juhani vadagamsi samniruddhaim chitthamti. Anne ya tattha bahave purisa dinnabhai bhatta veyana bahave ae ya java mahise ya sarakkhamana samgovemana chitthamti. Anne ya se bahave purisa dinnabhai bhatta veyana bahave ae ya java mahise ya jiviyao vavarovemti, vavarovetta mamsaim kappani kappiyaim karemti, karetta chhanniyassa chhagaliyassa uvanemti. Anne ya se bahave purisa taim bahuyaim ayamamsaim java mahisamamsai ya tavaesu ya kavallisu ya kamdusu ya bhajjanesu ya imgalesu ya talemti ya bhajjemti ya sollemti ya, taletta ya bhajjetta ya solletta ya tao rayamaggamsi vittim kappemana viharamti. Appana vi ya nam se chhannie chhagalie tehim bahuhim ayamamsehi ya java mahisamamsehi ya sollehi ya taliehi ya bhajjiehi ya suram cha mahum cha meragam cha jaim cha sidhum cha pasannam cha asaemane visaemane paribhaemane paribhumjemane viharai. Tae nam se chhannie chhagalie eyakamme eyappahane eyavijje eyasamayare subahum pavakammam kalikalusam samajjinitta satta vasasayaim paramaum palaitta kalamase kalam kichcha chotthie pudhavie ukkosenam dasasagarovamathiiesu neraiesu neraiyattae uvavanne.
Sutra Meaning Transliteration : Bhamte ! Jo shramana bhagavamta mahavire yavat duhkhavipakana trija adhyayanano a artha kahyo chhe, to chothano yavat sho artha kahyo chhe\? Tyare sudharma anagare jambu anagarane a pramane kahyum – He jambu ! Te kale, te samaye sahamjani name nagari hati, te riddha – nirbhaya – samriddha hati. Te sahamjanini bahara uttara – purva dishibhagamam devaramana name udyana hatum. Temam amogha yakshanum puratana yakshayatana hatum. Te sahamjanimam mahachamdra name mahan raja hato. Tene susena name sama – bheda – damda vade nigraha karavamam kushala amatya hato. Sudarshana name ganika hati. Te sahamjani nagarimam subhadra name riddhimana sarthavaha raheto hato. Tene subhadra name ahina purna pamchendriya surupa patni hati. Te subhadrano putra ane bhadrano atmaja evo shakata name sarvamga sampanna putra hato. Te kale, te samaye shramana bhagavamta mahavira padharya. Parshada ane raja nikalya, bhagavamte dharma kahyo, parshada pachhi gai. Te kale, te samaye bhagavamta mahavirana mota shishya yavat rajamarge praveshya. Tyam ghana hathi, ghoda, purusho hata. Te purusho madhye eka stri sahita purushane joyo. Tene avakotaka bamdhane bamdhela, naka – kana kapela, yavat udghoshana karavati hati. Gautamasvamine purvavat vichara avyo, bhagavamtane puchhyum yavat bhagavamte uttara apyo – He gautama ! Te kale, te samaye a ja jambudvipa dvipamam bharatakshetramam chhagalapura name nagara hatum. Tyam simhagiri name mahan raja hato. Te nagaramam chhanika name kasai raheto hato. Te riddhiman, adharmika yavat dushpratyanamda hato. Te chhanika kasai ghana bakara, gheta, rojha, balada, sasala, sukara, pasaya, simha, harana, mora ane padane semkado – hajaroni samkhyamam vadamam bamdhi rakhato hato. Bija pana tyam ghana purusho dainika vetana ane bhojanathi ghana bakara yavat padanum rakshana ane palana karata hata. Bija pana ghana purusho bakara adine yavat gharamam rumdhela – rakhata hata. Bija pana ghana purusho dainika vetana ane bhojanathi rakhela je semkado – hajaro bakara adine mari namkhata hata, tena mamsane chhari adithi kapine kakada karata hata, karine chhanika kasaine apata hata. Bija pana ghana purusho te ghana bakara yavat padana mamsane tava – kavalli – kamduka – bharjanaka – amgaramam talata – bhumjata – pakavata ane rajamargamam ajivikane karata raheta hata. Te chhanika kasai pote pana ghana bakara yavat bhemsana mamsane pakavi – tali – bhumjine sura sathe asvadato vicharato hato. Tyare te chhanika kasai, a karmothi ghana ja malina papakarmone uparjita kari 700 varshanu parama ayu paline marana avasare mrityu pami chothi narakimam utkrishta dasha sagaropama sthitika nairayikapane upajyo.