Sutra Navigation: Prashnavyakaran ( પ્રશ્નવ્યાપકરણાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1105415
Scripture Name( English ): Prashnavyakaran Translated Scripture Name : પ્રશ્નવ્યાપકરણાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१

अध्ययन-३ अदत्त

 Translated Chapter :

આસ્રવદ્વાર શ્રુતસ્કંધ-૧

અધ્યયન-૩ અદત્ત
Section : Translated Section :
Sutra Number : 15 Category : Ang-10
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] तं च पुण करेंति चोरियं तक्करा परदव्वहरा छेया कयकरण लद्धलक्खा साहसिया लहुस्सगा अतिमहिच्छ लोभगत्था, दद्दर ओवीलका य गेहिया अहिमरा अणभंजका भग्गसंधिया रायदुट्ठकारी य विसयनिच्छूढा लोकवज्झा, उद्दहक गामघाय पुरघाय पंथघायग आलीवग तित्थभेया लहुहत्थ संपउत्ता जूईकरा खंडरक्खत्थीचोर पुरिसचोर संधिच्छेया य गंथिभेदगपरधनहरणलोमावहार- अक्खेवी हडकारक निम्मद्दग गूढचोर गोचोर अस्सचोरग दासिचोरा य एकचोरा ओकड्ढक संपदायक उच्छिंपक सत्थघायक बिलकोलीकारका य निग्गाह विप्पलुंपगा बहुविहतेणिक्कहरणबुद्धी, एते अन्नेय एवमादी परस्स दव्वाहि जे अविरया। विपुलबल-परिग्गहा य बहवे रायाणो परधणम्मि गिद्धा चउरंग समत्त बलसमग्गा निच्छिय वरजोह जुद्धसद्धियअहमहमिति दप्पिएहिं सेन्नेहिं संपरिवुडा पउम सगड सूइ चक्क सागर गरुलवूहाइएहिं अणिएहिं उत्थरंता अभिभूय हरंति परधणाइं। अवरे रणसीसलद्धलक्खा संगामम्मि अतिवयंति सण्णद्धबद्धपरियर उप्पीलिय चिंधपट्ट गहियाउहपहरणा माढि गुड वम्मगुडिया आविद्धजालिका कवय कंकडइया उरसिरमुह बद्धकंठतोण माइयवरफलगरचित पहकर सरभस खरचावकर करंछिय सुनिसितसरवरिसचडकरक मुयंत-घणचंडवेग धारानिवायमग्गे, अनेगधणुमंडलग्ग संधित उच्छलियसत्तिकणग वामकरगहियखेडग-निम्मलनिक्किट्ठखग्ग पहरंतकोंत तोमर चक्कगया परसु मुसल लंगल सूल लउल भिंडिमाल सब्बल पट्टिस चम्मेट्ठ दुघण मोट्ठिय मोग्गर वरफलिह जंतपत्थर दुहण तोण कुवेणी पीढकलिए, ईली पहरण मिलिमिलिमिलंत खिप्पंत विज्जुज्जलविरचितचितसमप्पहणतले, फुडपहरणे, महारण संख भेरि वरतूर पउरपडुपडहाहय णिणाय गंभीरणंदित पक्खुभियविपुलघोसे, हय गय रह जोह तुरिय पसरित रउद्धत तमंधकारबहुले, कातरनर णयणहियय वाउलकरे, विलुलिय उक्कडवर मउड तिरीड कुंडलोडुदामाडोविय पागडपडाग उसियज्झय वेजयंति चामरचलंत छत्तंधकारगंभीरे, हयहेसिय हत्थिगुलुगुलाइय रहघणघणाइय पाइक्कहरहराइय अप्फोडिय-सीहनाय छेलिय विघुट्ठुक्कुट्ठ कंठकयसद्द भीमगज्जिए, सयराहहसंत रुसंत कलकलरवे, आसूणियवयण रुद्दभीम दसणाधरोट्ठ गाढ-दट्ठ सप्पहारणुज्जयकरे, अमरिसवस तिव्वरत्त निद्दारितच्छे, वरदिट्ठि कुद्धचेट्ठिय तिवलो-कुडिलभिउडि कयनिलाडे, वधपरिणय नरस-हस्स विक्कम वियंभियबले, वग्गंततुरंग रहपहाविय समरभडावडिय छेय लाघव पहारसाधित समूसवियवाहुजुयल मुक्कट्टहास पुक्कंत बोलबहुले, फुरफलगावरणगहिय गयवरपत्थेंत दरियभडखल परोप्परवलग्गजुद्धगव्विय विउसितवरासिरोस-तुरियअभिमुहपहरेंत छिन्न करिकर वियंगितकरे, अवइद्ध निसुद्धभिन्न फालिय पगलिय रुहिरकय भूमिकद्दम चिलिच्चिलपहे, कुच्छिदालिय गलंत निभेलितंत-फुरुफुरंत विगल मम्माहय विकय गाढदिन्नपहारमुच्छित रुलंत विब्भल विलावकलुणे हयजोह भमंततुरग उद्दाममत्तकुंजर परिसंकि-तजण निवुक्कच्छिन्नघय भग्गरहवर नट्ठसिरकरि कलेवराकिण्ण पडिय पहरणविकिण्णा-भरण- भूमिभागे, नच्चंतकबंधपउरभयंकरवायस परिलेंतगिद्धमंडल भमंतच्छायंधकारगंभीरे। वसु वसुह विकंपितव्व पच्चक्खपिउवणं परमरुद्द बीहणगं दुप्पवेसतरगं अभिवडंति संगामसंकडं परधणं महंता। अवरे पाइक्कचोरसंघा सेणावई चोरवंदपागड्ढिका य अडवीदेसदुग्गवासी काल हरित रत्त पीत सुक्किल अनेगसयचिंधपट्ट बद्धा परविसए अभिहणंति लुद्धा धणस्स कज्जे। रयणागरसागरं उम्मीसहस्समालाकुलाकुलविओयपोतकलकरेतकलियं, पायालसहस्स वायवसवेगसलिल- उद्धम्ममाण दगरयरयंधकारं, वरफेणपउरधवलपुलंपुलसमुट्ठियट्ठहासं, मारुय-विच्छुब्भमाण-पाणिय जल-मालुप्पीलहुलियं, अवि य समंतओ खुभिय लुलिय खोखुब्भमाण पक्खलिय चलियविपुलजल-चक्कवाल महानईवेग-तुरिय-आपूरमाण गंभीरविपुल-आवत्तचवल भममाणगुप्पमाणुच्छलंत पच्चोणियत्तपाणिय पधावियखरफरुसपयंडवाउलियसलिलफुट्टंतवीचि-कल्लोल-संकुलं, महामगर मच्छ कच्छभ ओहार गाह तिमि सुंसुमार सावय समाहय समुद्धायमाणक पूरघोरपउरं, कायरजण हिययकंपणं, घोरमारसंतं महब्भयं भयंकरं पतिभयं उत्तासणगं अनोरपारं आगासं चेव निरवलंबं, उप्पाइयपवणधणियनोल्लिय उवरुवरितरंगदरिय अतिवेगवेग चक्खुपहमुत्थ-रंतं, कत्थइ गंभीरविपुलगज्जिय गुंजिय निग्घाय गरुयनिवतित सुदीहनीहारि दूरसुव्वंतगंभीर धुगधुगेंतसद्दं, पडिपहरुंभंत जक्खरक्ख-सकुहंडपिसायरुसियतज्जायउवसग्गसहस्स-संकुलं, बहुप्पाइयभूयं, विरचितबलिहोमधूवउवचार दिन्नरुधिरच्चणाकरणपयत जोगपयय चरियं, परियंत-जुगंतकालकप्पोवमं, दुरंतं, महानई नईवइ महाभीमदरिसणिज्जं, दुरनुचरं विसमप्पवेसं दुक्खुत्तारं दुरासयं लवणस-लिलपुण्णं असिय सिय समूसियगेहिं दच्छतरेहिं वाहणेहिं अइवइत्ता समुद्दमज्झे हणंति गंतूण जनस्स पोते। परदव्वहरणनिरणुकंपा निरवयक्खा गामागर नगर खेड कब्बड मडंब दोणमुह पट्टणासम निगम जणवते य धनसमिद्धे हणंति, थिरहियय छिन्नलज्जा वंदिग्गह गोग्गहे य गेण्हंति, दारुणमतो निक्किवा नियं हणंति, छिंदंति गेहसंधि, निक्खित्ताणि य हरंति धनधन्नदव्वजायाणि जनवयकुलाणं निग्घिणमतो परस्स दव्वाहिं जे अविरया। तहेव केई अदिन्नादाणं गवेसमाणा कालाकालेसु संचरंता चियका पज्जलिय सरस दरदड्ढ कड्ढिय कलेवरे, रुहिरलित्तवयण अक्खत खातियपीत डाइणि भमंतभयकर-जंबुयखिंखियंते, धूयकय घोरसद्दे, वेयालुट्ठिय निसुद्ध कहकहंत पहसित बीहणक निरभिरामे, अतिदुब्भिगंध बीभच्छदरिसणिज्जे, सुसाणे वणसुन्नघर लेण अंतरावण गिरिकंदर विसमसावय समाकुलासु वसहीसु किलिस्संता, सीतातव सोसिय सरीरा दड्ढच्छवी निरय तिरिय भवसंकड दुक्खसंभार वेयणिज्जाणि पावकम्माणि संचिणंता, दुल्लहभक्खन्नपाणभोयणा पिवासिया ज्झुंज्झिया किलंता मस कुणिम कंद मूल जंकिंचिकयाहारा उव्विग्गा उप्पुया असरणा अडवीवासं उवेंति बालसत संकणिज्जं। अयसकरा तक्करा भयंकराकास हरामो त्ति अज्ज दव्वं इति सामत्थं करेंति गुज्झं। बहुयस्स जनस्स कज्जकरणेसु विग्घकरा मत्त पमत्त पसुत्त वीसत्थ छिद्दघाती वसणब्भुदएसु हरणबुद्धी विगव्व रुहिरमहिया परिंति नरवतिमज्जाय मतिक्कंता सज्जणजणदुगुंछिया सकम्मेहिं पावकम्मकारी असुभपरिणया य दुक्खभागी निच्चाविल दुहमनिव्वुइमणा इहलोके चेव किलिस्संता परदव्वहरा नरा वसणसयसमावण्णा।
Sutra Meaning : તે ચોર પૂર્વોક્ત રીતે ચોરી કરવામાં અને બીજાનું દ્રવ્ય હરણ કરવામાં કુશળ હોય છે. અનેકવાર ચોરી કરેલ અને અવસરજ્ઞ હોય છે. તેઓ સાહસિક, તુચ્છ હૃદયવાળા, અતિ મહતી ઇચ્છાવાળા, લોભગ્રસ્ત, વચનાડંબરથી પોતાને છૂપાવનાર હોય છે. બીજાને લજ્જિત કરનાર, બીજાના ઘર આદિમાં આસક્ત, અધિમરા હોય છે. તે ઋણભંજક, સંધિભંજક, રાજદુષ્ટકારી, દેશનિકાલ કરાયેલ અને લોકબહીષ્કૃત હોય છે તેમજ ઉપદ્રવક, ગ્રામઘાતક, નગરઘાતક, પંથઘાતક હોય છે. આગ લગાડનાર, તીર્થભેદક, હાથચાલાકી કર્તા, જુગારી, ખંડરક્ષક, સ્ત્રીચોર, પુરુષચોર, સંધિછેદક, ગ્રંથિભેદક અને પરધનહરણકર્તા હોય છે, લોમાપહાર(વશીકરણ આદિથી ધન આદિનું અપહરણ કરનાર, આક્ષેપી, નિર્મર્દક, ગૂઢચોરક, ગો – અશ્વ – દાસીચોરક, એકલો ચોરી કરનાર, અવકડ્ઢક, સંપ્રદાયક, ઉછિંપક, સાર્થઘાતક, બિલચોરીકારક, નિગૃહીત, વિપ્રલુંપક, ઘણા પ્રકારે દ્રવ્યહરણ કરવાની બુદ્ધિવાળો, આ અને આવા બીજા પરદ્રવ્ય હરણથી અવિરત બધા ચોરી કર્મકર્તા છે.. વળી, વિપુલ બલ અને પરિગ્રહવાળા ઘણા રાજાઓ, પરધનમાં ગૃદ્ધ, સ્વદ્રવ્યમાં અસંતુષ્ટ, બીજા દેશ પર આક્રમણ કરે છે. તે લોભી, બીજાના ધનને છીનવા – ચતુરંગ વિભક્ત સૈન્ય સાથે, તે દૃઢ નિશ્ચયી, શ્રેષ્ઠ યોદ્ધા સાથે યુદ્ધ કરવામાં વિશ્વાસ રાખનારા, દર્પ પરિપૂર્ણ સૈન્યથી પરિવરીત હોય છે. તેઓ પદ્મવ્યૂહ, શકટવ્યૂહ, શૂચિવ્યૂહ, ચક્રવ્યૂહ, સાગરવ્યૂહ, ગરુડ વ્યૂહ રચી, સેના સાથે આક્રમણ કરી, બીજી સેનાને હરાવીને પરધનને હરી લે છે. બીજા, રણ મોરચે લાખો સંગ્રામમાં વિજય પામનાર, સન્નદ્ધ – બદ્ધ – પરિચર – ચિહ્ન પટ્ટ ધારણ કરેલ, આયુધ – અસ્ત્ર ધારણ કરેલા, પ્રહારથી બચવા ઢાલ અને ઉત્તમ કવચથી શરીરને વેષ્ટિત કરેલા, લોઢાની જાળી પહેરી, કાંટાળા કવચયુક્ત, વક્ષઃસ્થળે ઉર્ધ્વમુખી બાણોની તૂણીર બાંધેલા, હાથમાં પાશ લઈ, સૈન્યદળની રણોચિત રચના કરેલ, કઠોર ધનુષ હાથમાં પકડી, હર્ષયુક્ત, હાથ વડે બાણ ખેંચીને કરાતી પ્રચંડ વેગથી વરસતી મૂસળધાર વર્ષાથી જ્યાં માર્ગો અવરુદ્ધ થયા છે, એવા યુદ્ધમાં અનેક ધનુષ, દોધારી તલવારો, ત્રિશૂળો, બાણો, ડાબા હાથે પકડેલ ઢાલ, મ્યાનથી નીકળેલી ચમકતી તલવાર, પ્રહાર કરતા ભાલા, તોમર, ચક્ર, ગધા, કુહાડી, મૂસલ, હલ, શૂળ, લાઠી, ભિંડમાલ, શબ્બલ, પટ્ટિસ, પથ્થર, દ્રુધણ, મૌષ્ટિક, મુદ્‌ગર, પ્રબળ આગલ, ગોફણ, દ્રુહણ, બાણની તૂણીર, કુવેણી, ચમચમાતા શસ્ત્રો આકાશમાં ફેંકવાથી આકાશતલ વીજળીની પ્રભા સમાન ઉજ્જવલ પ્રભાવાળું થાય છે. આ સંગ્રામમાં પ્રગટ શસ્ત્રપ્રહાર થાય છે. મહા યુદ્ધમાં વગાડાતા શંખ – ભેરી – તૂર – પ્રચૂર પટુ પટહ નિનાદ, ગંભીર અવાજોથી વીર પુરુષ હર્ષિત થાય છે અને કાયર પુરુષો ક્ષોભ પામે છે. તેઓ ભયથી ધ્રુજી ઉઠે છે. વિપુલ ઘોડા – હાથી – રથ – યોધાની શીઘ્રચાલથી ફેલાયેલી ધૂળને કારણે ત્યાં સઘન અંધકાર વ્યાપ્ત રહે છે. તે યુદ્ધ કાયર પુરુષોના નયન અને હૃદયને આકુળ – વ્યાકૂળ કરી દે છે. ચંચળ અને ઉન્નત ઉત્તમ મુગટ, તિરિડ, કુંડલ, નક્ષત્રના આભૂષણોનો આટોપ હતો. સ્પષ્ટ પતાકા, ઊંચી ધ્વજા, વૈજયંતી, ચંચલ ચામર, છત્રોના કારણે અંધકારથી ગંભીર લાગતું હતું. અશ્વોનો હણહણાટ, હાથીનો ગુલગુલાટ, રથનો ધણધણાટ, પાયદળની હરહરાહટ, સિંહનાદનું આસ્ફાટન, છેલિય – વિધુઠ્ઠ – કુઠ્ઠ – કંઠગત શબ્દની ભીમગર્જના, રડવું – હસવું – કરાહવુંનો કલકલ રવ, આંસુવાળા વદનથી રૂદ્ર લાગતું હતું. યુદ્ધમાં પોતાના હોઠને ભયંકર દાંતોથી જોરથી કાપનાર યોદ્ધાના હાથ, દૃઢપ્રહાર માટે તત્પર રહેતા હતા. ક્રોધની તીવ્રતાને કારણે, યોદ્ધાઓના નેત્ર રક્તવર્ણના હોય છે. વૈરદૃષ્ટિથી ક્રોધ પરિપૂર્ણ ચેષ્ટાઓથી તેની ભ્રમરો ખેંચાયેલી રહે છે. તે કારણે તેના લલાટ પર ત્રણ કુટીલ ભૃકૂટિ ચડેલી રહે છે, વધ પરિણત હજારો યોદ્ધાના પરાક્રમ જોઈને, સૈનિકોના પૌરુષ પરાક્રમની વૃદ્ધિ થતી હતી. હણહણતા ઘોડા અને રથો દ્વારા દોડતા યુદ્ધસૂભટો તથા શસ્ત્ર ચલાવવામાં કુશલ અને સાધિત હાથવાળા સૈનિક હર્ષવિભોર થઈને, બંને ભૂજા ઊંચી ઉઠાવી, ખિલખિલાટ હસતા હતા, કિલકારીઆ કરતા હતા. ચમકતી ઢાલ અને કવચધારી મદોન્મત્ત હાથી ઉપર આરૂઢ પ્રસ્થાન કરતા યોદ્ધા, શત્રુયોદ્ધા સાથે પરસ્પર ઝૂઝતા હતા. યુદ્ધકળા કુશળ અહંકારી યોદ્ધા, પોતાની તલવાર મ્યાનથી કાઢી, સ્ફૂર્તિથી રોષસહ પરસ્પર પ્રહાર કરતા, હાથીની સૂંઢ કાપતા હોય છે. આવા ભયાવહ યુદ્ધમાં મુદ્‌ગરાદિ વડે મરેલ – કાપેલ – ફાડેલ હાથી આદિ પશુઓ અને મનુષ્યોના યુદ્ધભૂમિમાં વહેતા લોહીના કીચડથી લથપથ માર્ગ, કુંખ ફાટવાથી ભૂમિ ઉપર વિખરાયેલ બહાર નીકળેલ આંતરડાનું લોહી વહેતું હોય, તરફડતા વિકલ મર્માહત કપાયેલ પ્રગાઢ પ્રહારથી બેહોશ, અહીં – તહીં આળોટતા વિહ્વળ મનુષ્યોના વિલાપને કારણે તે યુદ્ધ ઘણું જ કરુણાજનક હોય છે. મરેલા યોદ્ધાના ભટકતા ઘોડા, મદોન્મત્ત હાથી, ભયભીત મનુષ્ય, કપાયેલી ધ્વજાવાળા ટૂટેલા રથ, મસ્તક કપાયેલ હાથીઓના ધડ, વિનષ્ટ શસ્ત્રાસ્ત્ર અને વિખરાયેલ આભૂષણ પડેલા હતા. નાચતા એવા ઘણા કલેવરો ઉપર કાગડા અને ગીધ ફરતા હતા. તેની છાયાના અંધકારથી યુદ્ધ ગંભીર બન્યુ હતું. આવા સંગ્રામમાં સ્વયં પ્રવેશે છે. પૃથ્વીને વિકસિત કરતા, બીજાના દ્રવ્યના ઇચ્છુક રાજા સાક્ષાત્‌ સ્મશાન સમાન, પરમ રૌદ્ર – ભયાનક, દુષ્પ્રવેશકર સંગ્રામરૂપ સંકટમાં ચાલીને પ્રવેશે છે. આ સિવાય પૈદલ ચોરસમૂહ હોય છે. કેટલાક સેનાપતિ ચોરોને પ્રોત્સાહિત કરે છે. તેઓ દુર્ગમ અટવી પ્રદેશમાં રહે છે. તેમના કાળા – લીલા – પીળા – શ્વેતરંગી સેંકડો ચિન્હ હોય છે. પરધન લોભી તે ચોર સમુદાય, બીજાના પ્રદેશમાં જઈને ધનહરણ અને મનુષ્યઘાત કરે છે. કેટલાક લૂંટારા. રત્નોની ખાણ – સમુદ્રમાં ચડાઈ કરે છે. તે સમુદ્ર – સહસ્ર ઉર્મિમાલાથી વ્યાપ્ત, જળના અભાવે જહાજના વ્યાકુળ મનુષ્યોનો કલકલ ધ્વનિયુક્ત, સહસ્ર પાતાળ કળશોના વાયુથી ક્ષુબ્ધ થવાથી ઉછળતા જલકણોની રજથી અંધકારમય બનેલ, નિરંતર પ્રચૂર માત્રામાં ઊઠતા શ્વેતવર્ણી ફીણ, તીવ્ર વેગથી તરંગિત, ચોતરફ તોફાની હવાથી ક્ષોભિત, તટ સાથે ટકરાતા જળસમૂહથી તથા મગરમચ્છાદિ જલીય જંતુને કારણે ચંચળ થઈ રહ્યો છે. વચ્ચે – વચ્ચે ઉભરેલ પર્વતો સાથે ટકરાતા, વહેતા અથાહ જળસમૂહથી યુક્ત છે. મહાનદીના વેગથી ત્વરિત ભરાઈ જનારો, ગંભીર વિપુલ આવર્ત્તમાં જળજંતુ ચપળતાથી ભમતો, વ્યાકુળ થતો, ઉછળતો છે, વેગવાન અત્યંત પ્રચંડ ક્ષુબ્ધ જળમાંથી ઉઠતી લહેરોથી વ્યાપ્ત છે. મહામગર – મચ્છ – કાચબા – ઓહમ્‌ – ગ્રાહ – તિમિ – સુંસુમાર – શ્વાપદ જીવોના પરસ્પર ટકરાવાથી તે સમુદ્ર ઘોર – પ્રચૂર છે. જેને જોતા કાયરજનોનું હૃદય કાંપે છે જે અતિ ભયાનક, ભયંકર, પ્રતિક્ષણ ભયોત્પાદક, ઉત્તાસનક, પાર ન દેખાતો, આકાશવત્‌ નિરાલંબન, ઉત્પતથી ઉત્પન્ન પવનથી પ્રેરિત, ઉપરાઉપરી ઉછળથી લહેરોના વેગથી ચક્ષુપથને આચ્છાદિત કરી દે છે. સમુદ્રમાં ક્યાંક – ક્યાંક ગંભીર મેઘગર્જના સમાન ગુંજતી, ઘોર ધ્વનિસદૃશ તથા પ્રતિધ્વનિ સમાન ગંભીર, ધક્‌ધક્‌ ધ્વનિ સંભળાય છે. જે પ્રતિપથમાં રૂકાવટ કરનાર યક્ષ, રાક્ષસ, કુષ્માંડ, પિશાચ વ્યંતરો દ્વારા ઉત્પન્ન હજારો ઉત્પાદતોથી પરિપૂર્ણ છે. બલિ – હોમ – ધૂપ દઈને કરાતી દેવપૂજા અને લોહી દઈને કરાતી અર્ચનામાં પ્રયત્નશીલ, સામુદ્રિક વ્યાપારમાં નિરત નૌવણિકો દ્વારા સેવિત, જે કલિકાલના અંત સમાન છે, તે દુરંત છે. તે મહાનદીનો અધિપતિ હોવાથી અતિ ભયાનક છે. જેના સેવનમાં ઘણી મુશ્કેલી છે. જેનો પાર પામવો, આશ્રય લેવો કઠિન છે અને ખારા પાણીથી પરિપૂર્ણ હોય છે. આવા સમુદ્રમાં પારકા દ્રવ્યના અપહારક, ઊંચો કરેલ કાળા અને શ્વેત ધ્વજવાળા, વેગથી ચાલતા, સજ્જિત વહાણો દ્વારા આક્રમણ કરીને, સમુદ્ર મધ્યે જઈને, સામુદ્રિક વ્યાપારના વહાણને નષ્ટ કરી દે છે. જે મનુષ્યો અનુકંપા શૂન્ય છે, પરલોકની પરવા કરતા નથી, ધનથી સમુદ્ધ એવા ગામ – આકર – નગર – ખેડ – કર્બટ – મડંબ – દ્રોણ મુખ – પાટણ – દ્રોણમુખ – આશ્રમ – નિગમ – જનપદને નષ્ટ કરી દે છે. તે સ્થિરહૃદયી, લજ્જારહિત લોકો માનવોને બંદી બનાવીને કે ગાયોને ગ્રહણ કરે છે. તે દારુણમતિક, કૃપાહીન, પોતાના આત્મીય્જનોને હણે છે, ગૃહસંધિ છેદે છે, નિક્ષિપ્તને હરે છે. પારકા દ્રવ્યથી અવિરત એવા તે નિર્ઘૃણમતિ, લોકોના ઘરમાં રાખેલ ધન – ધાન્ય – અન્ય સમૂહોને હરી લે છે. આ રીતે કેટલાક અદત્તાદાનને ગવષેનારા કાળ – અકાળમાં સંચરતા, સ્મશાનમાં ફરતા ચિતામાં જલતી લોહી આદિ યુક્ત, અડધી બળેલી લાશો પડી છે. લથપથ મૃતકોને ખાઈ, લોહી પીને ફરતી ડાકીનીને કારણે અત્યંત ભયાવહ દેખાય છે. ત્યાં ગીધડો ખીં – ખીં ધ્વનિ કરે છે. ઉલ્લુઓના ઘોર શબ્દો થાય છે. ભયોત્પાદક અને વિદ્રૂપ પિશાચો દ્વારા અટ્ટહાસ્ય કરવાથી અતિશય બિહામણું અને અરમણીય થઈ રહ્યું છે, તે તીવ્ર દુર્ગંધ વ્યાપ્ત અને જુગુપ્સિત હોવાથી ભીષણ લાગે છે. આવા સ્મશાન સ્થાન સિવાય શૂન્યગૃહ, લયન, અંતરાપણ, ગિરિકંદરા, વિષમ સ્થાન, શ્વાપદ સ્થાનોમાં કલેશ પામે છે. શીત – આતપથી શોષિત શરીર, બળેલ ત્વચા, નરક – તિર્યંચભવરૂપ ગહનવનમાં થનારા નિરંતર દુઃખોની અધિકતા દ્વારા ભોગવવા યોગ્ય પાપકર્મનો સંચય કરે છે. તેમને ભક્ષ્ય અન્ન – પાન દુર્લભ થાય છે. તેઓ ભૂખ – તરસથી ઝૂંઝતા, કલાંત થઈ માંસ, મડદા, કંદમૂળ આદિ જે કંઈ મળે તે ખાઈ લે છે. તેઓ નિરંતર ઉદ્વિગ્ન, ઉત્કંઠિત, અશરણ, અટવી વાસ પામે છે, જ્યાં સેંકડો સર્પો આદિનો ભય રહે છે. તે અયશકર, તસ્કર, ભયંકર લોકો ગુપ્ત વિચારણા કે મંત્રણા કરતા રહે છે – આજ કોના દ્રવ્યનું અપહરણ કરીએ? તે ઘણા મનુષ્યોના કાર્યમાં વિઘ્નકારી હોય છે, તેઓ મત્ત, પ્રમત્ત, પ્રસુપ્ત, વિશ્વસ્તના છિદ્રઘાતી છે. વ્યસન અને અભ્યુદયમાં હરણબુદ્ધિવાળા, વૃકની જેમ લોહીપિપાસુ થઈ ભટકે છે. તેઓ રાજાની અને રાજ્ય શાસનની મર્યાદાનું અતિક્રમણ કર્તા, સજ્જન જન દ્વારા નિંદિત, પાપકર્મ કરનારા, અશુભપરિણત, દુઃખભાગી, સદા મલિન, દુઃખમય, અશાંતિયુક્ત ચિત્તવાળા, પરકીય દ્રવ્ય હરનારા, આ ભવમાં જ સેંકડો કષ્ટોથી ઘેરાઈને કલશે કલેશ પામે છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] tam cha puna karemti choriyam takkara paradavvahara chheya kayakarana laddhalakkha sahasiya lahussaga atimahichchha lobhagattha, daddara ovilaka ya gehiya ahimara anabhamjaka bhaggasamdhiya rayadutthakari ya visayanichchhudha lokavajjha, uddahaka gamaghaya puraghaya pamthaghayaga alivaga titthabheya lahuhattha sampautta juikara khamdarakkhatthichora purisachora samdhichchheya ya gamthibhedagaparadhanaharanalomavahara- akkhevi hadakaraka nimmaddaga gudhachora gochora assachoraga dasichora ya ekachora okaddhaka sampadayaka uchchhimpaka satthaghayaka bilakolikaraka ya niggaha vippalumpaga bahuvihatenikkaharanabuddhi, ete anneya evamadi parassa davvahi je aviraya. Vipulabala-pariggaha ya bahave rayano paradhanammi giddha chauramga samatta balasamagga nichchhiya varajoha juddhasaddhiyaahamahamiti dappiehim sennehim samparivuda pauma sagada sui chakka sagara garulavuhaiehim aniehim uttharamta abhibhuya haramti paradhanaim. Avare ranasisaladdhalakkha samgamammi ativayamti sannaddhabaddhapariyara uppiliya chimdhapatta gahiyauhapaharana madhi guda vammagudiya aviddhajalika kavaya kamkadaiya urasiramuha baddhakamthatona maiyavaraphalagarachita pahakara sarabhasa kharachavakara karamchhiya sunisitasaravarisachadakaraka muyamta-ghanachamdavega dharanivayamagge, anegadhanumamdalagga samdhita uchchhaliyasattikanaga vamakaragahiyakhedaga-nimmalanikkitthakhagga paharamtakomta tomara chakkagaya parasu musala lamgala sula laula bhimdimala sabbala pattisa chammettha dughana motthiya moggara varaphaliha jamtapatthara duhana tona kuveni pidhakalie, ili paharana milimilimilamta khippamta vijjujjalavirachitachitasamappahanatale, phudapaharane, maharana samkha bheri varatura paurapadupadahahaya ninaya gambhiranamdita pakkhubhiyavipulaghose, haya gaya raha joha turiya pasarita rauddhata tamamdhakarabahule, kataranara nayanahiyaya vaulakare, viluliya ukkadavara mauda tirida kumdalodudamadoviya pagadapadaga usiyajjhaya vejayamti chamarachalamta chhattamdhakaragambhire, hayahesiya hatthigulugulaiya rahaghanaghanaiya paikkaharaharaiya apphodiya-sihanaya chheliya vighutthukkuttha kamthakayasadda bhimagajjie, sayarahahasamta rusamta kalakalarave, asuniyavayana ruddabhima dasanadharottha gadha-dattha sappaharanujjayakare, amarisavasa tivvaratta niddaritachchhe, varaditthi kuddhachetthiya tivalo-kudilabhiudi kayanilade, vadhaparinaya narasa-hassa vikkama viyambhiyabale, vaggamtaturamga rahapahaviya samarabhadavadiya chheya laghava paharasadhita samusaviyavahujuyala mukkattahasa pukkamta bolabahule, phuraphalagavaranagahiya gayavarapatthemta dariyabhadakhala paropparavalaggajuddhagavviya viusitavarasirosa-turiyaabhimuhapaharemta chhinna karikara viyamgitakare, avaiddha nisuddhabhinna phaliya pagaliya ruhirakaya bhumikaddama chilichchilapahe, kuchchhidaliya galamta nibhelitamta-phuruphuramta vigala mammahaya vikaya gadhadinnapaharamuchchhita rulamta vibbhala vilavakalune hayajoha bhamamtaturaga uddamamattakumjara parisamki-tajana nivukkachchhinnaghaya bhaggarahavara natthasirakari kalevarakinna padiya paharanavikinna-bharana- bhumibhage, nachchamtakabamdhapaurabhayamkaravayasa parilemtagiddhamamdala bhamamtachchhayamdhakaragambhire. Vasu vasuha vikampitavva pachchakkhapiuvanam paramarudda bihanagam duppavesataragam abhivadamti samgamasamkadam paradhanam mahamta. Avare paikkachorasamgha senavai choravamdapagaddhika ya adavidesaduggavasi kala harita ratta pita sukkila anegasayachimdhapatta baddha paravisae abhihanamti luddha dhanassa kajje. Rayanagarasagaram ummisahassamalakulakulavioyapotakalakaretakaliyam, payalasahassa vayavasavegasalila- uddhammamana dagarayarayamdhakaram, varaphenapauradhavalapulampulasamutthiyatthahasam, maruya-vichchhubbhamana-paniya jala-maluppilahuliyam, avi ya samamtao khubhiya luliya khokhubbhamana pakkhaliya chaliyavipulajala-chakkavala mahanaivega-turiya-apuramana gambhiravipula-avattachavala bhamamanaguppamanuchchhalamta pachchoniyattapaniya padhaviyakharapharusapayamdavauliyasalilaphuttamtavichi-kallola-samkulam, mahamagara machchha kachchhabha ohara gaha timi sumsumara savaya samahaya samuddhayamanaka puraghorapauram, kayarajana hiyayakampanam, ghoramarasamtam mahabbhayam bhayamkaram patibhayam uttasanagam anoraparam agasam cheva niravalambam, uppaiyapavanadhaniyanolliya uvaruvaritaramgadariya ativegavega chakkhupahamuttha-ramtam, katthai gambhiravipulagajjiya gumjiya nigghaya garuyanivatita sudihanihari durasuvvamtagambhira dhugadhugemtasaddam, padipaharumbhamta jakkharakkha-sakuhamdapisayarusiyatajjayauvasaggasahassa-samkulam, bahuppaiyabhuyam, virachitabalihomadhuvauvachara dinnarudhirachchanakaranapayata jogapayaya chariyam, pariyamta-jugamtakalakappovamam, duramtam, mahanai naivai mahabhimadarisanijjam, duranucharam visamappavesam dukkhuttaram durasayam lavanasa-lilapunnam asiya siya samusiyagehim dachchhatarehim vahanehim aivaitta samuddamajjhe hanamti gamtuna janassa pote. Paradavvaharananiranukampa niravayakkha gamagara nagara kheda kabbada madamba donamuha pattanasama nigama janavate ya dhanasamiddhe hanamti, thirahiyaya chhinnalajja vamdiggaha goggahe ya genhamti, darunamato nikkiva niyam hanamti, chhimdamti gehasamdhi, nikkhittani ya haramti dhanadhannadavvajayani janavayakulanam nigghinamato parassa davvahim je aviraya. Taheva kei adinnadanam gavesamana kalakalesu samcharamta chiyaka pajjaliya sarasa daradaddha kaddhiya kalevare, ruhiralittavayana akkhata khatiyapita daini bhamamtabhayakara-jambuyakhimkhiyamte, dhuyakaya ghorasadde, veyalutthiya nisuddha kahakahamta pahasita bihanaka nirabhirame, atidubbhigamdha bibhachchhadarisanijje, susane vanasunnaghara lena amtaravana girikamdara visamasavaya samakulasu vasahisu kilissamta, sitatava sosiya sarira daddhachchhavi niraya tiriya bhavasamkada dukkhasambhara veyanijjani pavakammani samchinamta, dullahabhakkhannapanabhoyana pivasiya jjhumjjhiya kilamta masa kunima kamda mula jamkimchikayahara uvvigga uppuya asarana adavivasam uvemti balasata samkanijjam. Ayasakara takkara bhayamkarakasa haramo tti ajja davvam iti samattham karemti gujjham. Bahuyassa janassa kajjakaranesu vigghakara matta pamatta pasutta visattha chhiddaghati vasanabbhudaesu haranabuddhi vigavva ruhiramahiya parimti naravatimajjaya matikkamta sajjanajanadugumchhiya sakammehim pavakammakari asubhaparinaya ya dukkhabhagi nichchavila duhamanivvuimana ihaloke cheva kilissamta paradavvahara nara vasanasayasamavanna.
Sutra Meaning Transliteration : Te chora purvokta rite chori karavamam ane bijanum dravya harana karavamam kushala hoya chhe. Anekavara chori karela ane avasarajnya hoya chhe. Teo sahasika, tuchchha hridayavala, ati mahati ichchhavala, lobhagrasta, vachanadambarathi potane chhupavanara hoya chhe. Bijane lajjita karanara, bijana ghara adimam asakta, adhimara hoya chhe. Te rinabhamjaka, samdhibhamjaka, rajadushtakari, deshanikala karayela ane lokabahishkrita hoya chhe temaja upadravaka, gramaghataka, nagaraghataka, pamthaghataka hoya chhe. Aga lagadanara, tirthabhedaka, hathachalaki karta, jugari, khamdarakshaka, strichora, purushachora, samdhichhedaka, gramthibhedaka ane paradhanaharanakarta hoya chhe, lomapahara(vashikarana adithi dhana adinum apaharana karanara, akshepi, nirmardaka, gudhachoraka, go – ashva – dasichoraka, ekalo chori karanara, avakaddhaka, sampradayaka, uchhimpaka, sarthaghataka, bilachorikaraka, nigrihita, vipralumpaka, ghana prakare dravyaharana karavani buddhivalo, a ane ava bija paradravya haranathi avirata badha chori karmakarta chhe.. Vali, vipula bala ane parigrahavala ghana rajao, paradhanamam griddha, svadravyamam asamtushta, bija desha para akramana kare chhe. Te lobhi, bijana dhanane chhinava – chaturamga vibhakta sainya sathe, te dridha nishchayi, shreshtha yoddha sathe yuddha karavamam vishvasa rakhanara, darpa paripurna sainyathi parivarita hoya chhe. Teo padmavyuha, shakatavyuha, shuchivyuha, chakravyuha, sagaravyuha, garuda vyuha rachi, sena sathe akramana kari, biji senane haravine paradhanane hari le chhe. Bija, rana morache lakho samgramamam vijaya pamanara, sannaddha – baddha – parichara – chihna patta dharana karela, ayudha – astra dharana karela, praharathi bachava dhala ane uttama kavachathi sharirane veshtita karela, lodhani jali paheri, kamtala kavachayukta, vakshahsthale urdhvamukhi banoni tunira bamdhela, hathamam pasha lai, sainyadalani ranochita rachana karela, kathora dhanusha hathamam pakadi, harshayukta, hatha vade bana khemchine karati prachamda vegathi varasati musaladhara varshathi jyam margo avaruddha thaya chhe, eva yuddhamam aneka dhanusha, dodhari talavaro, trishulo, bano, daba hathe pakadela dhala, myanathi nikaleli chamakati talavara, prahara karata bhala, tomara, chakra, gadha, kuhadi, musala, hala, shula, lathi, bhimdamala, shabbala, pattisa, paththara, drudhana, maushtika, mudgara, prabala agala, gophana, druhana, banani tunira, kuveni, chamachamata shastro akashamam phemkavathi akashatala vijalini prabha samana ujjavala prabhavalum thaya chhe. A samgramamam pragata shastraprahara thaya chhe. Maha yuddhamam vagadata shamkha – bheri – tura – prachura patu pataha ninada, gambhira avajothi vira purusha harshita thaya chhe ane kayara purusho kshobha pame chhe. Teo bhayathi dhruji uthe chhe. Vipula ghoda – hathi – ratha – yodhani shighrachalathi phelayeli dhulane karane tyam saghana amdhakara vyapta rahe chhe. Te yuddha kayara purushona nayana ane hridayane akula – vyakula kari de chhe. Chamchala ane unnata uttama mugata, tirida, kumdala, nakshatrana abhushanono atopa hato. Spashta pataka, umchi dhvaja, vaijayamti, chamchala chamara, chhatrona karane amdhakarathi gambhira lagatum hatum. Ashvono hanahanata, hathino gulagulata, rathano dhanadhanata, payadalani haraharahata, simhanadanum asphatana, chheliya – vidhuththa – kuththa – kamthagata shabdani bhimagarjana, radavum – hasavum – karahavumno kalakala rava, amsuvala vadanathi rudra lagatum hatum. Yuddhamam potana hothane bhayamkara damtothi jorathi kapanara yoddhana hatha, dridhaprahara mate tatpara raheta hata. Krodhani tivratane karane, yoddhaona netra raktavarnana hoya chhe. Vairadrishtithi krodha paripurna cheshtaothi teni bhramaro khemchayeli rahe chhe. Te karane tena lalata para trana kutila bhrikuti chadeli rahe chhe, vadha parinata hajaro yoddhana parakrama joine, sainikona paurusha parakramani vriddhi thati hati. Hanahanata ghoda ane ratho dvara dodata yuddhasubhato tatha shastra chalavavamam kushala ane sadhita hathavala sainika harshavibhora thaine, bamne bhuja umchi uthavi, khilakhilata hasata hata, kilakaria karata hata. Chamakati dhala ane kavachadhari madonmatta hathi upara arudha prasthana karata yoddha, shatruyoddha sathe paraspara jhujhata hata. Yuddhakala kushala ahamkari yoddha, potani talavara myanathi kadhi, sphurtithi roshasaha paraspara prahara karata, hathini sumdha kapata hoya chhe. Ava bhayavaha yuddhamam mudgaradi vade marela – kapela – phadela hathi adi pashuo ane manushyona yuddhabhumimam vaheta lohina kichadathi lathapatha marga, kumkha phatavathi bhumi upara vikharayela bahara nikalela amtaradanum lohi vahetum hoya, taraphadata vikala marmahata kapayela pragadha praharathi behosha, ahim – tahim alotata vihvala manushyona vilapane karane te yuddha ghanum ja karunajanaka hoya chhe. Marela yoddhana bhatakata ghoda, madonmatta hathi, bhayabhita manushya, kapayeli dhvajavala tutela ratha, mastaka kapayela hathiona dhada, vinashta shastrastra ane vikharayela abhushana padela hata. Nachata eva ghana kalevaro upara kagada ane gidha pharata hata. Teni chhayana amdhakarathi yuddha gambhira banyu hatum. Ava samgramamam svayam praveshe chhe. Prithvine vikasita karata, bijana dravyana ichchhuka raja sakshat smashana samana, parama raudra – bhayanaka, dushpraveshakara samgramarupa samkatamam chaline praveshe chhe. A sivaya paidala chorasamuha hoya chhe. Ketalaka senapati chorone protsahita kare chhe. Teo durgama atavi pradeshamam rahe chhe. Temana kala – lila – pila – shvetaramgi semkado chinha hoya chhe. Paradhana lobhi te chora samudaya, bijana pradeshamam jaine dhanaharana ane manushyaghata kare chhe. Ketalaka lumtara. Ratnoni khana – samudramam chadai kare chhe. Te samudra – sahasra urmimalathi vyapta, jalana abhave jahajana vyakula manushyono kalakala dhvaniyukta, sahasra patala kalashona vayuthi kshubdha thavathi uchhalata jalakanoni rajathi amdhakaramaya banela, niramtara prachura matramam uthata shvetavarni phina, tivra vegathi taramgita, chotarapha tophani havathi kshobhita, tata sathe takarata jalasamuhathi tatha magaramachchhadi jaliya jamtune karane chamchala thai rahyo chhe. Vachche – vachche ubharela parvato sathe takarata, vaheta athaha jalasamuhathi yukta chhe. Mahanadina vegathi tvarita bharai janaro, gambhira vipula avarttamam jalajamtu chapalatathi bhamato, vyakula thato, uchhalato chhe, vegavana atyamta prachamda kshubdha jalamamthi uthati laherothi vyapta chhe. Mahamagara – machchha – kachaba – oham – graha – timi – sumsumara – shvapada jivona paraspara takaravathi te samudra ghora – prachura chhe. Jene jota kayarajanonum hridaya kampe chhe je ati bhayanaka, bhayamkara, pratikshana bhayotpadaka, uttasanaka, para na dekhato, akashavat niralambana, utpatathi utpanna pavanathi prerita, uparaupari uchhalathi laherona vegathi chakshupathane achchhadita kari de chhe. Samudramam kyamka – kyamka gambhira meghagarjana samana gumjati, ghora dhvanisadrisha tatha pratidhvani samana gambhira, dhakdhak dhvani sambhalaya chhe. Je pratipathamam rukavata karanara yaksha, rakshasa, kushmamda, pishacha vyamtaro dvara utpanna hajaro utpadatothi paripurna chhe. Bali – homa – dhupa daine karati devapuja ane lohi daine karati archanamam prayatnashila, samudrika vyaparamam nirata nauvaniko dvara sevita, je kalikalana amta samana chhe, te duramta chhe. Te mahanadino adhipati hovathi ati bhayanaka chhe. Jena sevanamam ghani mushkeli chhe. Jeno para pamavo, ashraya levo kathina chhe ane khara panithi paripurna hoya chhe. Ava samudramam paraka dravyana apaharaka, umcho karela kala ane shveta dhvajavala, vegathi chalata, sajjita vahano dvara akramana karine, samudra madhye jaine, samudrika vyaparana vahanane nashta kari de chhe. Je manushyo anukampa shunya chhe, paralokani parava karata nathi, dhanathi samuddha eva gama – akara – nagara – kheda – karbata – madamba – drona mukha – patana – dronamukha – ashrama – nigama – janapadane nashta kari de chhe. Te sthirahridayi, lajjarahita loko manavone bamdi banavine ke gayone grahana kare chhe. Te darunamatika, kripahina, potana atmiyjanone hane chhe, grihasamdhi chhede chhe, nikshiptane hare chhe. Paraka dravyathi avirata eva te nirghrinamati, lokona gharamam rakhela dhana – dhanya – anya samuhone hari le chhe. A rite ketalaka adattadanane gavashenara kala – akalamam samcharata, smashanamam pharata chitamam jalati lohi adi yukta, adadhi baleli lasho padi chhe. Lathapatha mritakone khai, lohi pine pharati dakinine karane atyamta bhayavaha dekhaya chhe. Tyam gidhado khim – khim dhvani kare chhe. Ulluona ghora shabdo thaya chhe. Bhayotpadaka ane vidrupa pishacho dvara attahasya karavathi atishaya bihamanum ane aramaniya thai rahyum chhe, te tivra durgamdha vyapta ane jugupsita hovathi bhishana lage chhe. Ava smashana sthana sivaya shunyagriha, layana, amtarapana, girikamdara, vishama sthana, shvapada sthanomam kalesha pame chhe. Shita – atapathi shoshita sharira, balela tvacha, naraka – tiryamchabhavarupa gahanavanamam thanara niramtara duhkhoni adhikata dvara bhogavava yogya papakarmano samchaya kare chhe. Temane bhakshya anna – pana durlabha thaya chhe. Teo bhukha – tarasathi jhumjhata, kalamta thai mamsa, madada, kamdamula adi je kami male te khai le chhe. Teo niramtara udvigna, utkamthita, asharana, atavi vasa pame chhe, jyam semkado sarpo adino bhaya rahe chhe. Te ayashakara, taskara, bhayamkara loko gupta vicharana ke mamtrana karata rahe chhe – aja kona dravyanum apaharana karie? Te ghana manushyona karyamam vighnakari hoya chhe, teo matta, pramatta, prasupta, vishvastana chhidraghati chhe. Vyasana ane abhyudayamam haranabuddhivala, vrikani jema lohipipasu thai bhatake chhe. Teo rajani ane rajya shasanani maryadanum atikramana karta, sajjana jana dvara nimdita, papakarma karanara, ashubhaparinata, duhkhabhagi, sada malina, duhkhamaya, ashamtiyukta chittavala, parakiya dravya haranara, a bhavamam ja semkado kashtothi gheraine kalashe kalesha pame chhe.