Sutra Navigation: Gyatadharmakatha ( ધર્મકથાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1104764
Scripture Name( English ): Gyatadharmakatha Translated Scripture Name : ધર્મકથાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

श्रुतस्कंध-१

अध्ययन-५ शेलक

 Translated Chapter :

શ્રુતસ્કંધ-૧

અધ્યયન-૫ શેલક
Section : Translated Section :
Sutra Number : 64 Category : Ang-06
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] तत्थ णं बारवईए नयरीए थावच्चा नामं गाहावइणी परिवसइ–अड्ढा दित्ता वित्ता वित्थिण्ण-विउल-भवन-सयनासन -जानवाहना बहुधन-जायरूव-रयया आओग-पओग-संपउत्ता विच्छड्डिय-पउर-भत्तपाणा बहुदासी-दास-गो-महिस-गवेलग-प्पभूया बहुजनस्स अपरिभूया। तीसे णं थावच्चाए गाहावइणीए पुत्ते थावच्चापुत्ते नामं सत्थवाहदारए होत्था–सुकुमालपाणिपाए अहीन-पडिपुण्ण-पंचिंदियसरीरे लक्खण-वंजण-गुणोववेए मानुम्मान-प्पमाणपडिपुण्ण-सुजाय-सव्वंगसुंदरंगे ससिसोमाकारे कंते पियदंसणे सुरूवे। तए णं सा थावच्चा गाहावइणी तं दारगं साइरेगअट्ठवासजाययं जाणित्ता सोहणंसि तिहि-करण-नक्खत्त-मुहुत्तंसि कलायरियस्स उवनेइ जाव भोगसमत्थं जाणित्ता बत्तीसाए इब्भकुल-बालियाणं एगदिवसेणं पाणिं गेण्हावेइ। बत्तीसओ दाओ जाव बत्तीसाए इब्भकुलबालियाहिं सद्धिं विपुले सद्द-फरिस-रस-रूव-गंधे पंचविहे मानुस्सए कामभोए भुंजमाणे विहरइ। तेणं कालेणं तेणं समएणं अरहा अरिट्ठनेमी आइगरे तित्थगरे सो चेव वण्णओ दसधनुस्सेहे नीलुप्पल-गवलगुलिय-अयसिकुसुमप्पगासे अट्ठारसहिं समणसाहस्सीहिं चत्तालीसाए अज्जिया-साहस्सीहिं सद्धिं संपरिवुडे पुव्वाणुपुव्विं चरमाणे गामाणुगामं दूइज्जमाणे सुहंसुहेणं विहरमाणे जेणेव बारवती नाम नगरी जेणेव रेवतगपव्वए जेणेव नंदनवने उज्जाणे जेणेव सुरप्पियस्स जक्खस्स जक्खाययणे जेणेव असोगवरपायवे तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता अहापडिरूवं ओग्गहं ओगिण्हित्ता संजमेणं तवसा अप्पाणं भावेमाणे विहरइ। परिसा निग्गया। धम्मो कहिओ। तए णं से कण्हे वासुदेवे इमीसे कहाए लद्धट्ठे समाणे कोडुंबियपुरिसे सद्दावेइ, सद्दावेत्ता एवं वयासी–खिप्पामेव भो देवानुप्पिया! सभाए सुहम्माए मेघो-घरसियं गंभीरमहुरसद्दं कोमुइयं भेरिं तालेह। तए णं ते कोडुंबियपुरिसा कण्हेणं वासुदेवेणं एवं वुत्ता समाणा हट्ठतुट्ठ-चित्तमाणंदिया जाव हरिसवस-विसप्पमाण-हियया करयलपरिग्गहियं दसणहं सिरसावत्तं मत्थए अंजलिं कट्टु एवं सामी! तह त्ति आणाए विनएणं वयणं पडिसुणेंति, पडिसुणेत्ता कण्हस्स वासुदेवस्स अंतियाओ पडिनिक्खमंति, पडिनिक्खमित्ता जेणेव सभा सुहम्मा, जेणेव कोमुइया भेरी, तेणेव उवागच्छंति, उवागच्छित्ता तं मेघोघरसियं गंभीरमहुरसद्दं कोमुइयं भेरिं तालेंति। तओ निद्ध-महुर-गंभीर-पडिसुएणं पिव सारइएणं बलाहएणं अनुरसियं भेरीए। तए णं तीसे कोमुइयाए भेरीए तालियाए समाणीए बारवईए नयरीए नवजोयणवित्थिण्णाए दुवालसजोयणायामाए सिंघाडग-तिय-चउक्क-चच्चर-कंदर-दरी-विवर-कुहर-गिरिसिहर-नगरगोउर -पासाय-दुवार-भवन-देउल-पडिस्सुया-सयसहस्ससंकुलं करेमाणे बारवतिं नयरिं सब्भिंतर-बाहिरियं सव्वओ समंता सद्दे विप्पसरित्था। तए णं बारवईए नयरीए नवजोयणवित्थिण्णाए बारसजोयणायामाए समुद्दविजयपामोक्खा दस दसारा जाव गणि-यासहस्साइं कोमुईयाए भेरीए सद्दं सोच्चा निसम्म हट्ठतुट्ठ-चित्तमानंदिया जाव हरिसवस-विसप्पमाणहियया ण्हाया आविद्ध-वग्घारिय-मल्लदाम-कलावा अहयवत्थ-चंदणोकिन्न-गायसरीरा अप्पेगइया हयगया एवं गयगया रह-सीया-संदमाणीगया अप्पेगइया पायविहारचारेणं पुरिसवग्गुरापरिक्खित्ता कण्हस्स वासुदेवस्स अंतियं पाउब्भवित्था। तए णं से कण्हे वासुदेवे समुद्दविजयपामोक्खे दस दसारे जाव अंतियं पाउब्भवमाणे पासित्ता हट्ठतुट्ठ-चित्तमानंदिए जाव हरिसवस-विसप्पमाणहियए कोडुंबियपुरिसे सद्दावेइ, सद्दावेत्ता एवं वयासी–खिप्पामेव भो देवानुप्पिया! चाउरंगिणिं सेणं सज्जेह, विजयं च गंधहत्थिं उवट्ठवेह। तेवि तहत्ति उवट्ठवेंति। तए णं से कण्हे वासुदेवे ण्हाए जाव सव्वालंकारविभूसिए विजयं गंधहत्थिं दुरुढे समाणे सकोरेंटमल्लदामेणं छत्तेणं धरिज्जमाणेणं महया भड-चडगर-वंद-परियाल-संपरिवुडे बारवतीए नयरीए मज्झंमज्झेणं निग्गच्छइ, निग्गच्छित्ता जेणेव रेवतगपव्वए जेणेव नंदनवने उज्जाणे जेणेव सुरप्पियस्स जक्खस्स जक्खाययणे जेणेव असोगवरपायवे तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता अरहओ अरिट्ठनेमिस्स छत्ताइच्छत्तं पडागाइपडागं विज्जाहरचारणे जंभए य देवे ओवयमाणे उप्पयमाणे पासइ, पासित्ता विजयाओ गंधहत्थीओ पच्चोरुहइ, पच्चोरुहित्ता अरहं अरिट्ठनेमिं पंचविहेणं अभिगमेणं अभिगच्छइ, [तं जहा–सचित्ताणं दव्वाणं विउसरणयाए, अचित्ताणं दव्वाणं अविउसरणयाए, एगसाडिय-उत्तरासंगकरणेणं, चक्खुफासे अंजलिपग्गहेणं, मणसो एगत्तीकरणेणं] । जेणामेव अरहा अरिट्ठनेमी तेणामेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता अरहं अरिट्ठनेमिं तिक्खुत्तो आयाहिण-पयाहिणं करेइ, वंदइ नमंसइ, वंदित्ता नमंसित्ता अरहओ अरिट्ठनेमिस्स नच्चासन्ने नाइदूरे सुस्सूसमाणे नमंसमाणे पंजलिउडे अभिमुहे विनएणं पज्जुवासइ।
Sutra Meaning : તે દ્વારવતી નગરીમાં થાવચ્ચા નામે ગૃહપત્ની રહેતી હતી, તે ધનાઢ્યા યાવત્‌ અપરિભૂતા હતી. તે થાવચ્ચા ગૃહપત્નીનો પુત્ર થાવચ્ચાપુત્ર નામે સાર્થવાહપુત્ર હતો, જે સુકુમાલ યાવત્‌ સુરૂપ હતો. ત્યારે તે થાવચ્ચા ગૃહપત્ની, તે પુત્રને સાતિરેક આઠ વર્ષનો થયેલો જાણીને શોભન તિથિ – કરણ – નક્ષત્ર – મુહૂર્ત્તમાં કલાચાર્ય પાસે લઈ ગયા, યાવત્‌ જ્યારે તે ભોગ સમર્થ થયો જાણ્યું ત્યારે ૩૨ – ઇભ્યકુલ બાલિકા સાથે એક દિવસમાં પાણિગ્રહણ કરાવ્યુ. ૩૨ – ૩૨ પ્રાસાદાદિ આપ્યા. યાવત્‌ ઇભ્યકુલની ૩૨ – બાલિકા સાથે વિપુલ શબ્દાદિ ભોગ ભોગવતો રહે છે. તે કાળે, તે સમયે અર્હત્‌ ધર્મની આદિના કરનારા, તીર્થની સ્થાપના કરનારા આદિ વિશેષણ યુક્ત ભગવંત અરિષ્ઠનેમિ પધાર્યા. તે દશ ધનુષ્ય ઊંચા હતા, નીલકમલ – ગવલ – ગુલિક – અતિકુસુમ સમાન શ્યામ કાંતિવાળા. હતા. ૧૮,૦૦૦ શ્રમણ અને ૪૦,૦૦૦ શ્રમણી સાથે પરીવરીને પૂર્વાનુપૂર્વી ચાલતા યાવત્‌ દ્વારવતી નગરીમાં રૈવતક પર્વતે નંદનવન ઉદ્યાનમાં સૂરપ્રિય યક્ષના યક્ષાયતને ઉત્તમ અશોક વૃક્ષ હતું ત્યાં આવી, યથા પ્રતિરૂપ અવગ્રહને યાચીને સંયમ અને તપ વડે આત્માને ભાવિત કરતા વિચરે છે. પર્ષદા નીકળી, ધર્મ કહ્યો. ત્યારે તે કૃષ્ણ વાસુદેવે આ વૃત્તાંત પ્રાપ્ત થતા કૌટુંબિક પુરુષોને બોલાવીને આમ કહ્યું – હે દેવાનુપ્રિયો ! જલદીથી સુધર્માસભામાં જઈને મેઘ સદૃશ ગંભીર, મધુર શબ્દ કરતી કૌમુદી ભેરી વગાડો. ત્યારે તે કૌટુંબિક પુરુષો, કૃષ્ણ વાસુદેવ દ્વારા આમ કહેવાતા હર્ષિત થઈ યાવત્‌ મસ્તકે અંજલિ કરી, હે સ્વામી ! તહત્તિ એમ કહી યાવત્‌ આજ્ઞા સ્વીકારીને કૃષ્ણ વાસુદેવ પાસેથી નીકળ્યા, નીકળીને સુધર્માસભામાં કૌમુદી ભેરી પાસે આવ્યા. પછી તે મેઘના સમૂહ સદૃશ ગંભીર અને મધુર શબ્દ કરનારી કૌમુદી ભેરી વગાડે છે. ત્યારે સ્નિગ્ધ – મધુર – ગંભીર પ્રતિધ્વનિ કરતા, શરદ ઋતુના મેઘ જેવો ભેરીનો શબ્દ થયો. ત્યારે તે કૌમુદી ભેરીના તાડનથી નવ યોજન વિસ્તીર્ણ, બાર યોજન લાંબી, દ્વારવતી નગરીના શૃંગાટક, ત્રિક, ચતુષ્ક, ચત્વર, કંદર, દરી, વિવર, કુહર, ગિરિશિખર, નગરગોપુર, પ્રાસાદ, દ્વાર, ભવન, દેવકુલાદિ સ્થાનોમાં લાખો પ્રતિધ્વનિથી યુક્ત થઈને, અંદર – બહારના દ્વારવતી નગરીને શબ્દાયમાન કરતો તે શબ્દ ચારે તરફ ફેલાઈ ગયો. ત્યારે તે નવ યોજન પહોળી, બાર યોજન લાંબી દ્વારવતી નગરીમાં, સમુદ્રવિજય પ્રમુખ દશ દશાર્હ યાવત્‌ હજારો ગણિકાઓ તે કૌમુદી ભેરીનો શબ્દ સાંભળી, અવધારીને હૃષ્ટ – તુષ્ટ થઈને યાવત્‌ સ્નાન કરી, લાંબી – લટકતી ફૂલમાલાના સમૂહને ધારણ કર્યા. અહત વસ્ત્ર પહેર્યા, ચંદનનો શરીર ઉપર લેપ કર્યો. કોઈ અશ્વારૂઢ થયા. એ રીતે હાથી – રથ – શિબિકા – સ્યંદમાનિકામાં આરૂઢ થઈ, કોઈ પગે ચાલતા પુરુષોના સમૂહથી પરીવરી કૃષ્ણ પાસે આવ્યા ત્યારે તે કૃષ્ણ વાસુદેવ, સમુદ્રવિજય આદિ દશ દશાર્હને યાવત્‌ સમીપ આવેલ જુએ છે. જોઈને હૃષ્ટ – તુષ્ટ થઈને યાવત્‌ કૌટુંબિક પુરુષોને બોલાવીને કહ્યું – હે દેવાનુપ્રિયો ! જલદીથી ચાતુરંગિણી સેના સજ્જ કરો, વિજય ગંધહસ્તિ લાવો. તેઓ પણ તેમ કરી યાવત્‌ સેવે છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] tattha nam baravaie nayarie thavachcha namam gahavaini parivasai–addha ditta vitta vitthinna-viula-bhavana-sayanasana -janavahana bahudhana-jayaruva-rayaya aoga-paoga-sampautta vichchhaddiya-paura-bhattapana bahudasi-dasa-go-mahisa-gavelaga-ppabhuya bahujanassa aparibhuya. Tise nam thavachchae gahavainie putte thavachchaputte namam satthavahadarae hottha–sukumalapanipae ahina-padipunna-pamchimdiyasarire lakkhana-vamjana-gunovavee manummana-ppamanapadipunna-sujaya-savvamgasumdaramge sasisomakare kamte piyadamsane suruve. Tae nam sa thavachcha gahavaini tam daragam sairegaatthavasajayayam janitta sohanamsi tihi-karana-nakkhatta-muhuttamsi kalayariyassa uvanei java bhogasamattham janitta battisae ibbhakula-baliyanam egadivasenam panim genhavei. Battisao dao java battisae ibbhakulabaliyahim saddhim vipule sadda-pharisa-rasa-ruva-gamdhe pamchavihe manussae kamabhoe bhumjamane viharai. Tenam kalenam tenam samaenam araha aritthanemi aigare titthagare so cheva vannao dasadhanussehe niluppala-gavalaguliya-ayasikusumappagase attharasahim samanasahassihim chattalisae ajjiya-sahassihim saddhim samparivude puvvanupuvvim charamane gamanugamam duijjamane suhamsuhenam viharamane jeneva baravati nama nagari jeneva revatagapavvae jeneva namdanavane ujjane jeneva surappiyassa jakkhassa jakkhayayane jeneva asogavarapayave teneva uvagachchhai, uvagachchhitta ahapadiruvam oggaham oginhitta samjamenam tavasa appanam bhavemane viharai. Parisa niggaya. Dhammo kahio. Tae nam se kanhe vasudeve imise kahae laddhatthe samane kodumbiyapurise saddavei, saddavetta evam vayasi–khippameva bho devanuppiya! Sabhae suhammae megho-gharasiyam gambhiramahurasaddam komuiyam bherim taleha. Tae nam te kodumbiyapurisa kanhenam vasudevenam evam vutta samana hatthatuttha-chittamanamdiya java harisavasa-visappamana-hiyaya karayalapariggahiyam dasanaham sirasavattam matthae amjalim kattu evam sami! Taha tti anae vinaenam vayanam padisunemti, padisunetta kanhassa vasudevassa amtiyao padinikkhamamti, padinikkhamitta jeneva sabha suhamma, jeneva komuiya bheri, teneva uvagachchhamti, uvagachchhitta tam meghogharasiyam gambhiramahurasaddam komuiyam bherim talemti. Tao niddha-mahura-gambhira-padisuenam piva saraienam balahaenam anurasiyam bherie. Tae nam tise komuiyae bherie taliyae samanie baravaie nayarie navajoyanavitthinnae duvalasajoyanayamae simghadaga-tiya-chaukka-chachchara-kamdara-dari-vivara-kuhara-girisihara-nagaragoura -pasaya-duvara-bhavana-deula-padissuya-sayasahassasamkulam karemane baravatim nayarim sabbhimtara-bahiriyam savvao samamta sadde vippasarittha. Tae nam baravaie nayarie navajoyanavitthinnae barasajoyanayamae samuddavijayapamokkha dasa dasara java gani-yasahassaim komuiyae bherie saddam sochcha nisamma hatthatuttha-chittamanamdiya java harisavasa-visappamanahiyaya nhaya aviddha-vagghariya-malladama-kalava ahayavattha-chamdanokinna-gayasarira appegaiya hayagaya evam gayagaya raha-siya-samdamanigaya appegaiya payaviharacharenam purisavagguraparikkhitta kanhassa vasudevassa amtiyam paubbhavittha. Tae nam se kanhe vasudeve samuddavijayapamokkhe dasa dasare java amtiyam paubbhavamane pasitta hatthatuttha-chittamanamdie java harisavasa-visappamanahiyae kodumbiyapurise saddavei, saddavetta evam vayasi–khippameva bho devanuppiya! Chauramginim senam sajjeha, vijayam cha gamdhahatthim uvatthaveha. Tevi tahatti uvatthavemti. Tae nam se kanhe vasudeve nhae java savvalamkaravibhusie vijayam gamdhahatthim durudhe samane sakoremtamalladamenam chhattenam dharijjamanenam mahaya bhada-chadagara-vamda-pariyala-samparivude baravatie nayarie majjhammajjhenam niggachchhai, niggachchhitta jeneva revatagapavvae jeneva namdanavane ujjane jeneva surappiyassa jakkhassa jakkhayayane jeneva asogavarapayave teneva uvagachchhai, uvagachchhitta arahao aritthanemissa chhattaichchhattam padagaipadagam vijjaharacharane jambhae ya deve ovayamane uppayamane pasai, pasitta vijayao gamdhahatthio pachchoruhai, pachchoruhitta araham aritthanemim pamchavihenam abhigamenam abhigachchhai, [tam jaha–sachittanam davvanam viusaranayae, achittanam davvanam aviusaranayae, egasadiya-uttarasamgakaranenam, chakkhuphase amjalipaggahenam, manaso egattikaranenam]. Jenameva araha aritthanemi tenameva uvagachchhai, uvagachchhitta araham aritthanemim tikkhutto ayahina-payahinam karei, vamdai namamsai, vamditta namamsitta arahao aritthanemissa nachchasanne naidure sussusamane namamsamane pamjaliude abhimuhe vinaenam pajjuvasai.
Sutra Meaning Transliteration : Te dvaravati nagarimam thavachcha name grihapatni raheti hati, te dhanadhya yavat aparibhuta hati. Te thavachcha grihapatnino putra thavachchaputra name sarthavahaputra hato, je sukumala yavat surupa hato. Tyare te thavachcha grihapatni, te putrane satireka atha varshano thayelo janine shobhana tithi – karana – nakshatra – muhurttamam kalacharya pase lai gaya, yavat jyare te bhoga samartha thayo janyum tyare 32 – ibhyakula balika sathe eka divasamam panigrahana karavyu. 32 – 32 prasadadi apya. Yavat ibhyakulani 32 – balika sathe vipula shabdadi bhoga bhogavato rahe chhe. Te kale, te samaye arhat dharmani adina karanara, tirthani sthapana karanara adi visheshana yukta bhagavamta arishthanemi padharya. Te dasha dhanushya umcha hata, nilakamala – gavala – gulika – atikusuma samana shyama kamtivala. Hata. 18,000 shramana ane 40,000 shramani sathe parivarine purvanupurvi chalata yavat dvaravati nagarimam raivataka parvate namdanavana udyanamam surapriya yakshana yakshayatane uttama ashoka vriksha hatum tyam avi, yatha pratirupa avagrahane yachine samyama ane tapa vade atmane bhavita karata vichare chhe. Parshada nikali, dharma kahyo. Tyare te krishna vasudeve a vrittamta prapta thata kautumbika purushone bolavine ama kahyum – he devanupriyo ! Jaladithi sudharmasabhamam jaine megha sadrisha gambhira, madhura shabda karati kaumudi bheri vagado. Tyare te kautumbika purusho, krishna vasudeva dvara ama kahevata harshita thai yavat mastake amjali kari, he svami ! Tahatti ema kahi yavat ajnya svikarine krishna vasudeva pasethi nikalya, nikaline sudharmasabhamam kaumudi bheri pase avya. Pachhi te meghana samuha sadrisha gambhira ane madhura shabda karanari kaumudi bheri vagade chhe. Tyare snigdha – madhura – gambhira pratidhvani karata, sharada rituna megha jevo bherino shabda thayo. Tyare te kaumudi bherina tadanathi nava yojana vistirna, bara yojana lambi, dvaravati nagarina shrimgataka, trika, chatushka, chatvara, kamdara, dari, vivara, kuhara, girishikhara, nagaragopura, prasada, dvara, bhavana, devakuladi sthanomam lakho pratidhvanithi yukta thaine, amdara – baharana dvaravati nagarine shabdayamana karato te shabda chare tarapha phelai gayo. Tyare te nava yojana paholi, bara yojana lambi dvaravati nagarimam, samudravijaya pramukha dasha dasharha yavat hajaro ganikao te kaumudi bherino shabda sambhali, avadharine hrishta – tushta thaine yavat snana kari, lambi – latakati phulamalana samuhane dharana karya. Ahata vastra paherya, chamdanano sharira upara lepa karyo. Koi ashvarudha thaya. E rite hathi – ratha – shibika – syamdamanikamam arudha thai, koi page chalata purushona samuhathi parivari krishna pase avya Tyare te krishna vasudeva, samudravijaya adi dasha dasharhane yavat samipa avela jue chhe. Joine hrishta – tushta thaine yavat kautumbika purushone bolavine kahyum – he devanupriyo ! Jaladithi chaturamgini sena sajja karo, vijaya gamdhahasti lavo. Teo pana tema kari yavat seve chhe.