Sutra Navigation: Bhagavati ( ભગવતી સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1103598
Scripture Name( English ): Bhagavati Translated Scripture Name : ભગવતી સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

शतक-१

 Translated Chapter :

શતક-૧
Section : उद्देशक-९ गुरुत्त्व Translated Section : ઉદ્દેશક-૯ ગુરુત્ત્વ
Sutra Number : 98 Category : Ang-05
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] तेणं कालेणं तेणं समएणं पासावच्चिज्जे कालासवेसियपुत्ते नामं अनगारे जेणेव थेरा भगवंतो तेणेव उवागच्छति उवागच्छित्ता थेरे भगवंते एवं वयासी– थेरा सामाइयं न याणंति, थेरा सामाइयस्स अट्ठं न याणंति। थेरा पच्चक्खाणं न याणंति, थेरा पच्चक्खाणस्स अट्ठं न याणंति। थेरा संजमं न याणंति, थेरा संजमस्स अट्ठं न याणंति। थेरा संवरं न याणंति, थेरा संवरस्स अट्ठं न याणंति। थेरा विवेगं न याणंति, थेरा विवेगस्स अट्ठं ण याणंति। थेरा विउस्सग्गं न याणंति, थेरा विउस्सगस्स अट्ठं न याणंति। तए णं थेरा भगवंतो कालासवेसियपुत्तं अनगारं एवं वदासी– जाणामो णं अज्जो! सामाइयं, जाणामो णं अज्जो! सामाइयस्स अट्ठं। जाणामो णं अज्जो! पच्चक्खाणं, जाणामो णं अज्जो! पच्चक्खाणस्स अट्ठं। जाणामो णं अज्जो! संजमं, जाणामो णं अज्जो! संजमस्स अट्ठं। जाणामो णं अज्जो! संवरं, जाणामो णं अज्जो! संवरस्स अट्ठं। जाणामो णं अज्जो! विवेगं, जाणामो णं अज्जो! विवेगस्स अट्ठं। जाणामो णं अज्जो! विउस्सग्गं, जाणामो णं अज्जो! विउस्सग्गस्स अट्ठं। तते णं से कालासवेसियपुत्ते अनगारे ते थेरे भगवंते एवं वयासी–जइ णं अज्जो! तुब्भे जाणह सामाइयं, तुब्भे जाणह समाइयस्स अट्ठं जाव जइ णं अज्जो! तुब्भे जाणह विउस्सग्गं, तुब्भे जाणह विउस्सग्गस्स अट्ठं। के भे अज्जो! सामाइए? के भे अज्जो! सामाइयस्स अट्ठे? जाव के भे अज्जो! विउस्सग्गे? के भे अज्जो! विउस्सग्गस्स अट्ठे? तए णं थेरा भगवंतो कालासवेसियपुत्तं अनगारं एवं वयासी– आया णे अज्जो! सामाइए, आया णे अज्जो! सामाइयस्स अट्ठे। आया णे अज्जो! पच्चक्खाणे, आया णे अज्जो! पच्चक्खाणस्स अट्ठे। आया णे अज्जो! संजमे, आया णे अज्जो! संजमस्स अट्ठे। आया णे अज्जो! संवरे, आया णे अज्जो! संवरस्स अट्ठे। आया णे अज्जो! विवेगे, आया णे अज्जो! विवेगस्स अट्ठे। आया णे अज्जो! विउस्सग्गे, आया णे अज्जो! विउस्सग्गस्स अट्ठे। तए णं से कालासवेसियपुत्ते अनगारे थेरे भगवंते एवं वदासी– जइ मे अज्जो! आया सामाइए, आया सामाइयस्स अट्ठे जाव आया विउस्सग्गस्स अट्ठे–अवहट्टु कोह-मान-माया-लोभे किमट्ठं अज्जो! गरहह? कालासा! संजमट्ठयाए। से भंते! किं गरहा संजमे? अगरहा संजमे? कालासा! गरहा संजमे, नो अगरहा संजमे। गरहा वि य णं सव्वं दोसं पविणेति, सव्वं बालियं परिण्णाए। एवं खु णे आया संजमे उवहिते भवति। एवं खु णे आया संजमे उवचिए भवति। एवं खु णे आया संजमे उवट्ठिते भवति। एत्थ णं से कालासवेसियपुत्ते अनगारे संबुद्धे थेरे भगवंते वंदति नमंसति, वंदित्ता नमंसित्ता एवं वयासी–एएसि णं भंते! पयाणं पुव्विं अन्नाणयाए असवणयाए अबोहीए अनभिगमेणं अदिट्ठाणं अस्सुयाणं अमुयाणं अविण्णायाणं अव्वोकडाणं अव्वोच्छिन्नाणं अनिज्जूढाणं अणुवधारियाणं एयमट्ठे नो सद्दहिए नो पत्तिइए नो रोइए। इदानिं भंते! एतेसिं पयाणं जाणयाए सवणयाए बोहीए अभिगमेणं दिट्ठाणं सुयाणं मुयाणं विण्णायाणं वोगडाणं वोच्छिन्नाणं निज्जूढाणं उवधारियाणं एयमट्ठं सद्दहामि पत्तियामि रोएमि। एवमेयं से जहेयं तुब्भे वदह। तए णं ते थेरा भगवंतो कालासवेसियपुत्तं अनगारं एवं वयासी–सद्दहाहि अज्जो! पत्तियाहि अज्जो! रोएहि अज्जो! से जहीयं अम्हे वदामो। तए णं से कालासवेसियपुत्ते अनगारे थेरे भगवंते वंदइ नमंसइ, वंदित्ता नमंसित्ता एवं वदसी–इच्छामि णं भंते! तुब्भं अंतिए चाउज्जामाओ धम्माओ पंचमहव्वइयं सपडिक्कमणं धम्मं उवसंपज्जित्ता णं विहरित्तए। अहासुहं देवानुप्पिया! मा पडिबंधं। तए णं से कालासवेसियपुत्ते अनगारे थेरे भगवंते वंदइ नमंसइ, वंदित्ता नमंसित्ता चाउज्जामाओ धम्माओ पंचमहव्वइयं सपडिक्कमणं धम्मं उवसंपज्जित्ता णं विहरति। तए णं से कालासवेसियपुत्ते अनगारे बहूणि वासाणि सामण्णपरियागं पाउणइ, पाउणित्ता जस्सट्ठाए कीरइ नग्ग भावे मुंडभावे अण्हाणयं अदंतवणयं अच्छत्तयं अनोवाहणयं भूमिसेज्जा फलसेज्जा कट्ठसेज्जा केसलोओ बंभचेरवासो परघरप्पवेसो लद्धावलद्धी उच्चावया गामकंटगा बावीसं परिसहोवसग्गा अहियासिज्जंति, तमट्ठं आराहेइ, आराहेत्ता चरमेहिं उस्सास-नीसासेहिं सिद्धे बुद्धे मुक्के परिनिव्वुडे सव्वदुक्खप्पहीने।
Sutra Meaning : તે કાળે તે સમયે પાર્શ્વાપત્યીય – (ભગવંત પાર્શ્વનાથની પરંપરાના શિષ્યાનુશિષ્ય) કાલાશ્યવેષિપુત્ર નામક અણગાર જ્યાં સ્થવિર ભગવંતો હતા, ત્યાં જાય છે, જઈને સ્થવિર ભગવંતોને આ પ્રમાણે કહે છે – હે સ્થવિરો! તમે સામાયિક જાણતા નથી, સામાયિકનો અર્થ જાણતા નથી, પચ્ચક્‌ખાણ જાણતા નથી, પચ્ચક્‌ખાણનો અર્થ જાણતા નથી. સંયમ જાણતા નથી, સંયમનો અર્થ જાણતા નથી. સંવર જાણતા નથી, સંવરનો અર્થ જાણતા નથી, વિવેક જાણતા નથી, વિવેકનો અર્થ જાણતા નથી, વ્યુત્સર્ગ જાણતા નથી, વ્યુત્સર્ગનો અર્થ જાણતા નથી. ત્યારે સ્થવિર ભગવંતોએ કાલાશ્યવેષિપુત્ર અણગારને આમ કહ્યું – હે આર્ય! અમે સામાયિકને જાણીએ છીએ, સામાયિકના અર્થને જાણીએ છીએ. યાવત્‌ અમે વ્યુત્સર્ગના અર્થને જાણીએ છીએ. ત્યારે તે કાલાશ્યવેષિ અણગારે સ્થવિર ભગવંતોને આમ કહ્યું – હે આર્યો! જો તમે સામાયિકને અને સામાયિક ના અર્થને જાણો છો યાવત્‌ વ્યુત્સર્ગના અર્થને જાણો છો, તો હે આર્યો! તમારું સામાયિક શું છે ? તમારા સામાયિકનો યાવત્‌ વ્યુત્સર્ગનો અર્થ શો છે ? ત્યારે તે સ્થવિર ભગવંતોએ તે કાલાશ્યવેષિપુત્ર અણગારને આમ કહ્યું – અમારો આત્મા સામાયિક છે, આત્મા અમારા સામાયિકનો અર્થ છે યાવત્‌ આત્મા વ્યુત્સર્ગનો અર્થ છે. ત્યારે કાલાશ્યવેષિ પુત્ર અણગારે સ્થવિર ભગવંતોને આમ કહ્યું – હે આર્યો! જો આત્મા એ સામાયિક છે, આત્મા એ સામાયિકનો અર્થ છે અને યાવત્‌ આત્મા એ વ્યુત્સર્ગનો અર્થ છે, તો તમે ક્રોધાદિ ચારનો ત્યાગ કરી તેને કેમ નિંદો છો ? હે કાલાશ્યવેષિ પુત્ર ! સંયમને માટે અમે ક્રોધને નીંદીએ છીએ. હે ભગવંતો! શું ગર્હા કરવી એ સંયમ છે કે અગર્હા કરવી એ સંયમ છે ? હે કાલાશ્યવેષિ પુત્ર! ગર્હા સંયમ છે, અગર્હા નહીં. ગર્હા બધા દોષોનો નાશ કરે છે. સર્વ મિથ્યાત્વને જાણીને અમારો આત્મા સંયમે સ્થાપિત છે. એ રીતે અમારો આત્મા સંયમમાં પુષ્ટ છે. એ રીતે સંયમે ઉપસ્થિત – સ્થિર છે. આમ સાંભળી કાલાશ્યવેષિ પુત્ર અણગાર બોધ પામીને, સ્થવિર ભગવંતોને વાંદી, નમસ્કાર કરીને આમ કહ્યું – હે ભગવંતો! પૂર્વે આ પદોને ન જાણવાથી, ન સાંભળવાથી, બોધ ન હોવાથી, અભિગમ ન હોવાથી, દૃષ્ટિ – વિચારિત કે સાંભળેલ ન હોવાથી, વિશેષરૂપે ન જાણેલ હોવાથી, કહેલ નહીં હોવાથી, અનિર્ણિત – ઉદ્‌ધૃત – અવધારિત ન હોવાથી, આ અર્થની શ્રદ્ધા – પ્રતીતિ – રુચિ કરેલ ન હતી, પણ હવે આ પદોને જાણવા – સાંભળવા – બોધ થવા – અભિગમ – દૃષ્ટ – શ્રુત – ચિંતિત – વિજ્ઞાન થવાથી, આપે કહેવાથી, નિર્ણીત – ઉદ્‌ધૃત થવાથી આ અર્થોની શ્રદ્ધા કરું છું, પ્રતીતિ કરું છું, રુચિ કરું છું. હે ભગવન્‌ ! તમે જે કહો છો તે યથાર્થ છે. ત્યારે તે સ્થવિર ભગવંતોએ કાલાશ્યવેષિપુત્રને કહ્યું – હે આર્ય ! અમે જે કહ્યું તેની શ્રદ્ધા કરો, પ્રતીતિ કરો, રુચિ કરો. ત્યારે કાલાશ્યવેષિપુત્રે તે સ્થવિરોને વંદન, નમસ્કાર કરીને આ પ્રમાણે કહ્યું – હું તમારી પાસે ચતુર્યામ ધર્મને બદલે સપ્રતિક્રમણ પંચમહાવ્રત ધર્મ સ્વીકારીને વિચરવા ઇચ્છું છું. હે દેવાનુપ્રિય! જેમ સુખ ઉપજે તેમ કરો, પણ વિલંબ ન કરો. પછી કાલાશ્યવેષિ પુત્ર અણગારે સ્થવિરોને વંદના, નમસ્કાર કર્યા, કરીને ચતુર્યામ ધર્મને બદલે સપ્રતિક્રમણ પંચમહાવ્રત ધર્મ સ્વીકારીને વિચરે છે – ત્યાર પછી તે કાલાશ્યવેષિપુત્ર અણગારે ઘણા વર્ષ શ્રામણ્ય પર્યાય પાળીને, જે પ્રયોજનથી નગ્નભાવ, મુંડભાવ, અસ્નાનત્વ, અદંતધાવન, અછત્રત્વ, જોડાનો ત્યાગ, ભૂમિશય્યા, ફલક શય્યા, કાષ્ઠ શય્યા, કેશલોચ, બ્રહ્મચર્યવાસ, પરઘરપ્રવેશ, મળે – ન મળે – ઓછું મળે, ગ્રામ કંટક બાવીશ પરિગ્રહ – ઉપસર્ગો સહેવા એ બધું કર્યું. તે પ્રયોજનને તેણે આરાધ્યું. છેલ્લા ઉચ્છ્‌વાસ – નિઃશ્વાસે સિદ્ધ – બુદ્ધ – મુક્ત – પરિનિવૃત્ત અને સર્વ દુઃખથી ક્ષીણ થયા.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] tenam kalenam tenam samaenam pasavachchijje kalasavesiyaputte namam anagare jeneva thera bhagavamto teneva uvagachchhati uvagachchhitta there bhagavamte evam vayasi– Thera samaiyam na yanamti, thera samaiyassa attham na yanamti. Thera pachchakkhanam na yanamti, thera pachchakkhanassa attham na yanamti. Thera samjamam na yanamti, thera samjamassa attham na yanamti. Thera samvaram na yanamti, thera samvarassa attham na yanamti. Thera vivegam na yanamti, thera vivegassa attham na yanamti. Thera viussaggam na yanamti, thera viussagassa attham na yanamti. Tae nam thera bhagavamto kalasavesiyaputtam anagaram evam vadasi– Janamo nam ajjo! Samaiyam, janamo nam ajjo! Samaiyassa attham. Janamo nam ajjo! Pachchakkhanam, janamo nam ajjo! Pachchakkhanassa attham. Janamo nam ajjo! Samjamam, janamo nam ajjo! Samjamassa attham. Janamo nam ajjo! Samvaram, janamo nam ajjo! Samvarassa attham. Janamo nam ajjo! Vivegam, janamo nam ajjo! Vivegassa attham. Janamo nam ajjo! Viussaggam, janamo nam ajjo! Viussaggassa attham. Tate nam se kalasavesiyaputte anagare te there bhagavamte evam vayasi–jai nam ajjo! Tubbhe janaha samaiyam, tubbhe janaha samaiyassa attham java jai nam ajjo! Tubbhe janaha viussaggam, tubbhe janaha viussaggassa attham. Ke bhe ajjo! Samaie? Ke bhe ajjo! Samaiyassa atthe? Java ke bhe ajjo! Viussagge? Ke bhe ajjo! Viussaggassa atthe? Tae nam thera bhagavamto kalasavesiyaputtam anagaram evam vayasi– Aya ne ajjo! Samaie, aya ne ajjo! Samaiyassa atthe. Aya ne ajjo! Pachchakkhane, aya ne ajjo! Pachchakkhanassa atthe. Aya ne ajjo! Samjame, aya ne ajjo! Samjamassa atthe. Aya ne ajjo! Samvare, aya ne ajjo! Samvarassa atthe. Aya ne ajjo! Vivege, aya ne ajjo! Vivegassa atthe. Aya ne ajjo! Viussagge, aya ne ajjo! Viussaggassa atthe. Tae nam se kalasavesiyaputte anagare there bhagavamte evam vadasi– Jai me ajjo! Aya samaie, aya samaiyassa atthe java aya viussaggassa atthe–avahattu koha-mana-maya-lobhe kimattham ajjo! Garahaha? Kalasa! Samjamatthayae. Se bhamte! Kim garaha samjame? Agaraha samjame? Kalasa! Garaha samjame, no agaraha samjame. Garaha vi ya nam savvam dosam pavineti, savvam baliyam parinnae. Evam khu ne aya samjame uvahite bhavati. Evam khu ne aya samjame uvachie bhavati. Evam khu ne aya samjame uvatthite bhavati. Ettha nam se kalasavesiyaputte anagare sambuddhe there bhagavamte vamdati namamsati, vamditta namamsitta evam vayasi–eesi nam bhamte! Payanam puvvim annanayae asavanayae abohie anabhigamenam aditthanam assuyanam amuyanam avinnayanam avvokadanam avvochchhinnanam anijjudhanam anuvadhariyanam eyamatthe no saddahie no pattiie no roie. Idanim bhamte! Etesim payanam janayae savanayae bohie abhigamenam ditthanam suyanam muyanam vinnayanam vogadanam vochchhinnanam nijjudhanam uvadhariyanam eyamattham saddahami pattiyami roemi. Evameyam se jaheyam tubbhe vadaha. Tae nam te thera bhagavamto kalasavesiyaputtam anagaram evam vayasi–saddahahi ajjo! Pattiyahi ajjo! Roehi ajjo! Se jahiyam amhe vadamo. Tae nam se kalasavesiyaputte anagare there bhagavamte vamdai namamsai, vamditta namamsitta evam vadasi–ichchhami nam bhamte! Tubbham amtie chaujjamao dhammao pamchamahavvaiyam sapadikkamanam dhammam uvasampajjitta nam viharittae. Ahasuham devanuppiya! Ma padibamdham. Tae nam se kalasavesiyaputte anagare there bhagavamte vamdai namamsai, vamditta namamsitta chaujjamao dhammao pamchamahavvaiyam sapadikkamanam dhammam uvasampajjitta nam viharati. Tae nam se kalasavesiyaputte anagare bahuni vasani samannapariyagam paunai, paunitta jassatthae kirai nagga bhave mumdabhave anhanayam adamtavanayam achchhattayam anovahanayam bhumisejja phalasejja katthasejja kesaloo bambhacheravaso paragharappaveso laddhavaladdhi uchchavaya gamakamtaga bavisam parisahovasagga ahiyasijjamti, tamattham arahei, arahetta charamehim ussasa-nisasehim siddhe buddhe mukke parinivvude savvadukkhappahine.
Sutra Meaning Transliteration : Te kale te samaye parshvapatyiya – (bhagavamta parshvanathani paramparana shishyanushishya) kalashyaveshiputra namaka anagara jyam sthavira bhagavamto hata, tyam jaya chhe, jaine sthavira bhagavamtone a pramane kahe chhe – He sthaviro! Tame samayika janata nathi, samayikano artha janata nathi, pachchakkhana janata nathi, pachchakkhanano artha janata nathi. Samyama janata nathi, samyamano artha janata nathi. Samvara janata nathi, samvarano artha janata nathi, viveka janata nathi, vivekano artha janata nathi, vyutsarga janata nathi, vyutsargano artha janata nathi. Tyare sthavira bhagavamtoe kalashyaveshiputra anagarane ama kahyum – he arya! Ame samayikane janie chhie, samayikana arthane janie chhie. Yavat ame vyutsargana arthane janie chhie. Tyare te kalashyaveshi anagare sthavira bhagavamtone ama kahyum – he aryo! Jo tame samayikane ane samayika na arthane jano chho yavat vyutsargana arthane jano chho, to he aryo! Tamarum samayika shum chhe\? Tamara samayikano yavat vyutsargano artha sho chhe\? Tyare te sthavira bhagavamtoe te kalashyaveshiputra anagarane ama kahyum – amaro atma samayika chhe, atma amara samayikano artha chhe yavat atma vyutsargano artha chhe. Tyare kalashyaveshi putra anagare sthavira bhagavamtone ama kahyum – he aryo! Jo atma e samayika chhe, atma e samayikano artha chhe ane yavat atma e vyutsargano artha chhe, to tame krodhadi charano tyaga kari tene kema nimdo chho\? He kalashyaveshi putra ! Samyamane mate ame krodhane nimdie chhie. He bhagavamto! Shum garha karavi e samyama chhe ke agarha karavi e samyama chhe\? He kalashyaveshi putra! Garha samyama chhe, agarha nahim. Garha badha doshono nasha kare chhe. Sarva mithyatvane janine amaro atma samyame sthapita chhe. E rite amaro atma samyamamam pushta chhe. E rite samyame upasthita – sthira chhe. Ama sambhali kalashyaveshi putra anagara bodha pamine, sthavira bhagavamtone vamdi, namaskara karine ama kahyum – he bhagavamto! Purve a padone na janavathi, na sambhalavathi, bodha na hovathi, abhigama na hovathi, drishti – vicharita ke sambhalela na hovathi, vishesharupe na janela hovathi, kahela nahim hovathi, anirnita – uddhrita – avadharita na hovathi, a arthani shraddha – pratiti – ruchi karela na hati, pana have a padone janava – sambhalava – bodha thava – abhigama – drishta – shruta – chimtita – vijnyana thavathi, ape kahevathi, nirnita – uddhrita thavathi a arthoni shraddha karum chhum, pratiti karum chhum, ruchi karum chhum. He bhagavan ! Tame je kaho chho te yathartha chhe. Tyare te sthavira bhagavamtoe kalashyaveshiputrane kahyum – he arya ! Ame je kahyum teni shraddha karo, pratiti karo, ruchi karo. Tyare kalashyaveshiputre te sthavirone vamdana, namaskara karine a pramane kahyum – hum tamari pase chaturyama dharmane badale sapratikramana pamchamahavrata dharma svikarine vicharava ichchhum chhum. He devanupriya! Jema sukha upaje tema karo, pana vilamba na karo. Pachhi kalashyaveshi putra anagare sthavirone vamdana, namaskara karya, karine chaturyama dharmane badale sapratikramana pamchamahavrata dharma svikarine vichare chhe – tyara pachhi te kalashyaveshiputra anagare ghana varsha shramanya paryaya paline, je prayojanathi nagnabhava, mumdabhava, asnanatva, adamtadhavana, achhatratva, jodano tyaga, bhumishayya, phalaka shayya, kashtha shayya, keshalocha, brahmacharyavasa, paragharapravesha, male – na male – ochhum male, grama kamtaka bavisha parigraha – upasargo saheva e badhum karyum. Te prayojanane tene aradhyum. Chhella uchchhvasa – nihshvase siddha – buddha – mukta – parinivritta ane sarva duhkhathi kshina thaya.