Sutra Navigation: Sutrakrutang ( સૂત્રકૃતાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1101673
Scripture Name( English ): Sutrakrutang Translated Scripture Name : સૂત્રકૃતાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

श्रुतस्कंध-२

अध्ययन-२ क्रियास्थान

 Translated Chapter :

શ્રુતસ્કંધ-૨

અધ્યયન-૨ ક્રિયાસ્થાન
Section : Translated Section :
Sutra Number : 673 Category : Ang-02
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : ते सव्वे पावादुया आइगरा धम्माणं, नानापण्णा नानाचंदा नानासीला नानादिट्ठी नानारुई नानारंभा नानाज्झवसाणसंजुत्ता एगं महं मंडलिबंधं किच्चा सव्वे एगओ चिट्ठंति। पुरिसे य सागणियाणं इंगालाणं पाइं बहुपडिपुण्णं अओमएणं संडासएणं गहाय ते सव्वे पावादुए आइगरे धम्माणं, नानापण्णे नानाछंदे नानासीले नानादिट्ठी नानारुई नानारंभे नानाज्झ-वसाणसंजुत्ते एवं वयासी– हंभो पावादया! आइगरा! धम्माणं, नानापण्णा! नानाछंदा! नानासीला! नानादिट्ठी! नानारुई! नानारंभा! नानाज्झवसाणसंजुत्ता! इमं ताव तुब्भे सागणियाणं इंगालाणं पाइं बहुपडिपुण्णं गहाय मुहुत्तगं-मुहुत्तगं पाणिणा धरेह। नो बहु संडासगं संसारियं कुज्जा, नो बहु अग्गिथंभणियं कुज्जा, नो बहु साहम्मियवेयावडियं कुज्जा, नो बहु परधम्मियवेयावडियं कुज्जा, उज्जुया णियागपडिवण्णा अमायं कुव्वमाणा पाणिं पसारेह–इति वुच्चा से पुरिसे तेसिं पावादुयान तं सागणियाणं इंगालाणं पाइं बहुपडिपुण्णं ‘अओमएणं संडासएणं गहाय पाणिंसु निसिरति’। तए णं ते पावादुया आइगरा धम्माणं, नानापण्णा नानाछंदा नानासीला नानादिट्ठी नानारुई नानारंभा नानाज्झवसाण-संजुत्ता पाणिं पडिसाहरंति। तए णं से पुरिसे ते सव्वे पावादुए आइगरे धम्माणं, नानापण्णे नानाछंदे नानासीले नानादिट्ठी नानारुई नानारंभे नानाज्झवसाणसंजुत्ते एवं वयासी–हंभो पावादुया! आइगरा! धम्माणं, नानापण्णा! नानाछंदा! नाना-सीला! नानादिट्ठी! नानारुई! नानारंभा! नानाज्झवसाणसंजुत्ता! ‘कम्हा णं तुब्भे पाणिं पडिसाहरह’? ‘पाणी नो डज्झेज्जा’? दड्ढे किं भविस्सइ? दुक्खं। दुक्खं ति मण्णमाणा पडिसाहरह? एस तुला एस पमाणे एस समोसरणे। पत्तेयं तुला पत्तेयं पमाणे पत्तेयं समोसरणे। तत्थ णं जे ते समणमाहणा एवमाइक्खंति, एवं भासंति, एवं पण्णवेंति, एवं परूवेंति–’सव्वे पाणा सव्वे भूया सव्वे जीवा सव्वे सत्ता हंतव्वा अज्जावेयव्वा परिघेतव्वा परितावेयव्वा किलामेयव्वा उद्दवेयव्वा’–ते आगंतु छेयाए ते आगंतु भेयाए ते आगंतु जाइ-जरा-मरण-जोणिजम्मण-संसार-पुणब्भव-गब्भवास-भवपवंच-कलंकलीभागिणो भविस्संति। ते बहूणं दंड-नाणं बहूणं मुंडनाणं बहूणं तज्जनाणं बहूणं तालनाणं बहूणं अंदुबंधनाणं बहूणं घोलनाणं बहूणं माइमरनाणं बहूणं पिइमरनाणं बहूणं भाइमरनाणं बहूणं भगिणीमरनाणं बहूणं भज्जामरनाणं बहूणं पुत्तमरनाणं बहूणं धूयमरनाणं बहूणं सुण्हामरनाणं बहूणं दारिद्दाणं बहूणं दोहग्गाणं बहूणं अप्पियसंवासाणं बहूणं पिय-विप्पओगाणं बहूणं दुक्ख-दोमणस्साणं आभागिणो भविस्संति। अणादियं च णं अणवयग्गं दीहमद्धं चाउरंत-संसार-कंतारं भुज्जो-भुज्जो अणुपरियट्टिस्संति। ते नो सिज्झिस्संति नो बुज्झिस्संति नो मुच्चिस्संति नो परिणिव्वाइस्संति नो सव्वदुक्खाणमंतं करिस्संति। एस तुला एस पमाणे एस समोसरणे। पत्तेयं तुला पत्तेयं पमाणे पत्तेयं समोसरणे। तत्थ णं जे ते समणमाहणा एवमाइक्खंति, एवं भासंति, एवं पण्णवेंति, एवं परूवेंति–’सव्वे पाणा सव्वे भूया सव्वे जीवा सव्वे सत्ता न हंतव्वा न अज्जावेयव्वा न परिघेत्तव्वा न परितावेयव्वा न किलामेयव्वा न उद्दवेयव्वा’–ते नो आगंतु छेयाए ते नो आगंतु भेयाए ‘ते नो आगंतु जाइ’-जरा-मरण-जोणिजम्मण-संसार-पुणब्भव-गब्भवास-भवपवंच-कलंकलीभागिणो भविस्संति। ते नो बहूणं दंडनाणं नो बहूणं मुंडनाणं नो बहूणं तज्जनाणं नो बहूणं तालनाणं नो बहूणं अंदुबंधनाणं नो बहूणं घोलनाणं नो बहूणं माइमरनाणं नो बहूणं पिइमरनाणं नो बहूणं भाइमरनाणं नो बहूणं भगिणीमरनाणं नो बहूणं भज्जामरनाणं नो बहूणं पुत्तमरनाणं नो बहूणं धूयमरनाणं नो बहूणं सुण्हामरनाणं नो बहूणं दारिद्दाणं नो बहूणं दोहग्गाणं नो बहूणं अप्पिय-संवासाणं नो बहूणं पिय-विप्पओगाणं नो बहूणं दुक्ख-दोमणस्साणं आभागिणो भविस्संति। अनाइयं च णं अणवयग्गं दीहमद्धं चाउरंत-संसार-कंतारं भुज्जो-भुज्जो नो अणुपरियट्टिस्संति। ते सिज्झिस्संति बुज्झिस्संति मुच्चिस्संति परिणिव्वाइस्संति सव्वदुक्खाणं अंतं करिस्संति।
Sutra Meaning : તે પૂર્વોક્ત ૩૬૩ પ્રાવાદુકો – વાદીઓ સ્વ – સ્વ ધર્મના આદિકર છે. વિવિધ પ્રકારની બુદ્ધિ – અભિપ્રાય – શીલ – દૃષ્ટિ – રુચિ – આરંભ અને અધ્યવસાય યુક્ત છે. તેઓ એક મોટા મંડલીબંધ સ્થાનમાં ભેગા થઈને રહ્યા હોય, ત્યાં કોઈ પુરુષ આગના અંગારાથી પૂર્ણ ભરેલ પાત્રને લોઢાની સાણસીથી પકડીને લાવે અને તે વિવિધ પ્રકારની પ્રજ્ઞા યાવત્‌ વિવિધ પ્રકારના અધ્યવસાય યુક્ત (પોત – પોતાના) ધર્મના આદિકર વાદીને આ પ્રમાણે કહે છે – હે પ્રાવાદુકો ! તમે આ બળતા અંગારા વાળુ પાત્ર એક – એક મુહૂર્ત્ત હાથમાં પકડી રાખો, સાણસી હાથમાં ન લેશો, આગને બુઝાવશો નહીં કે ઓછી ન કરશો, સાધર્મિકો અને પરધર્મીઓની વૈયાવચ્ચ કરશો નહીં (અર્થાત્‌ તેમની સેવા લેશો નહીં), પરંતુ સરળ અને મોક્ષારાધક બનીને, માયા કર્યા વિના તમારા હાથ પ્રસારો. આમ કહીને તે પુરુષ આગના અંગારોથી પૂરી ભરેલી પાત્રીને લોઢાની સાણસીથી પકડીને તે પ્રાવાદુકો – વાદીના હાથ પર રાખે. તે સમયે તે (પોત – પોતાના) ધર્મના આદિકર પ્રાવાદુકો યાવત્‌ વિવિધ પ્રકારની પ્રજ્ઞા યાવત્‌ વિવિધ અધ્ય – વસાયયુક્ત છે, તેઓ પોતાના હાથ પાછા ખેંચી લેશે. ત્યારે તે પુરુષ તે સર્વે પ્રાવાદુકો કે જે ધર્મના આદિકર યાવત્‌ વિવિધ અધ્યવસાયોથી યુક્ત છે, તેમને આ પ્રમાણે કહેશે – અરે ઓ પ્રાવાદુકો ! ધર્મના આદિકર યાવત્‌ વિવિધ એવા અધ્યવસાયથી યુક્તો ! તમે તમારા હાથ પાછા કેમ ખેંચો છો ? હાથ ન દાઝે તે માટે ? દાઝે તો શું થાય ? દુઃખ થશે તેમ માની હાથ પાછા ખેંચો છો ? આ જ વાત બધા પ્રાણી માટે સમાન છે, પ્રમાણ છે, સમોસરણ છે. આ જ વાત પ્રત્યેકને માટે તુલ્ય, પ્રત્યેકને માટે પ્રમાણ અને આને જ પ્રત્યેકને માટે સમોસરણ – સારરૂપ સમજો. તેથી જ શ્રમણ, માહણ આ પ્રમાણે કહે છે યાવત્‌ પ્રરૂપે છે કે – સર્વે પ્રાણી યાવત્‌ સર્વે સત્ત્વોને હણવા જોઈએ, આજ્ઞાપિત કરવા જોઈએ, ગ્રહણ કરવા જોઈએ, પરિતાપવા – કલેશિત કરવા – ઉપદ્રવિત કરવા જોઈએ. તેઓ ભવિષ્યમાં છેદન – ભેદન પામશે યાવત્‌ ભવિષ્યમાં જન્મ – જરા – મરણ – યોનિભ્રમણ, ફરી સંસારમાં જન્મ – ગર્ભવાસ – ભવપ્રપંચમાં પડી મહાકષ્ટના ભાગી બનશે. તેમજ તેઓ – ઘણા જ દંડન – મુંડન – તર્જન – તાડન – અંદુબંધન – યાવત્‌ – ધોલણના ભાગી થશે, તેમજ માતા – પિતા – ભાઈ – બહેન – પત્ની – પુત્ર – પુત્રી – પુત્રવધૂના મરણનું દુઃખ ભોગવશે. તેઓ દારિદ્રય, દૌર્ભાગ્ય, અપ્રિય સાથે સંવાસ, પ્રિયનો વિયોગ અને ઘણા દુઃખ – દૌર્મનસ્યના ભાગી થશે. તેઓ આદિ – અંત રહિત – દીર્ઘકાલિક – ચતુર્ગતિક સંસાર કાંતારમાં વારંવાર પરિભ્રમણ કરશે. તેઓ સિદ્ધિ નહીં પામે, બોધ નહીં પામે યાવત્‌ સર્વ દુઃખોનો અંત નહીં કરે. આ (કથન બધા માટે) તુલ્ય, પ્રમાણ અને સારભૂત છે. પ્રત્યેક માટે તુલ્ય – પ્રમાણ – સારભૂત છે. તેમાં જે શ્રમણ, માહણ એમ કહે છે – યાવત્‌ – પ્રરૂપે છે કે, સર્વે પ્રાણી, સર્વે ભૂત, સર્વે જીવ, સર્વે સત્ત્વોને હણવા નહીં, આજ્ઞામાં ન રાખવા, ગ્રહણ ન કરવા, ઉપદ્રવિત ન કરવા (આ પ્રમાણે કહેનારા ધર્મી) ભવિષ્યમાં છેદન – ભેદન – યાવત્‌ જન્મ, જરા, મરણ, યોનિભ્રમણ, સંસારમાં ફરી આગમન, ગર્ભાવાસ, ભવપ્રપંચમાં પડીને મહાકષ્ટના ભાગી બનશે નહીં. તેઓ ઘણા દંડન – મુંડન યાવત્‌ દુઃખ દૌર્મનસ્યના ભાગી નહીં થાય. અનાદિ – અનંત, દીર્ઘકાલિક, ચતુરંત સંસાર કાંતારમાં વારંવાર પરિભ્રમણ નહીં કરે, તેઓ સિદ્ધ થશે યાવત્‌ સર્વે દુઃખોનો અંત કરશે.
Mool Sutra Transliteration : Te savve pavaduya aigara dhammanam, nanapanna nanachamda nanasila nanaditthi nanarui nanarambha nanajjhavasanasamjutta egam maham mamdalibamdham kichcha savve egao chitthamti. Purise ya saganiyanam imgalanam paim bahupadipunnam aomaenam samdasaenam gahaya te savve pavadue aigare dhammanam, nanapanne nanachhamde nanasile nanaditthi nanarui nanarambhe nanajjha-vasanasamjutte evam vayasi– hambho pavadaya! Aigara! Dhammanam, nanapanna! Nanachhamda! Nanasila! Nanaditthi! Nanarui! Nanarambha! Nanajjhavasanasamjutta! Imam tava tubbhe saganiyanam imgalanam paim bahupadipunnam gahaya muhuttagam-muhuttagam panina dhareha. No bahu samdasagam samsariyam kujja, no bahu aggithambhaniyam kujja, no bahu sahammiyaveyavadiyam kujja, no bahu paradhammiyaveyavadiyam kujja, ujjuya niyagapadivanna amayam kuvvamana panim pasareha–iti vuchcha se purise tesim pavaduyana tam saganiyanam imgalanam paim bahupadipunnam ‘aomaenam samdasaenam gahaya panimsu nisirati’. Tae nam te pavaduya aigara dhammanam, nanapanna nanachhamda nanasila nanaditthi nanarui nanarambha nanajjhavasana-samjutta panim padisaharamti. Tae nam se purise te savve pavadue aigare dhammanam, nanapanne nanachhamde nanasile nanaditthi nanarui nanarambhe nanajjhavasanasamjutte evam vayasi–hambho pavaduya! Aigara! Dhammanam, nanapanna! Nanachhamda! Nana-sila! Nanaditthi! Nanarui! Nanarambha! Nanajjhavasanasamjutta! ‘kamha nam tubbhe panim padisaharaha’? ‘pani no dajjhejja’? Daddhe kim bhavissai? Dukkham. Dukkham ti mannamana padisaharaha? Esa tula esa pamane esa samosarane. Patteyam tula patteyam pamane patteyam samosarane. Tattha nam je te samanamahana evamaikkhamti, evam bhasamti, evam pannavemti, evam paruvemti–’savve pana savve bhuya savve jiva savve satta hamtavva ajjaveyavva parighetavva paritaveyavva kilameyavva uddaveyavva’–te agamtu chheyae te agamtu bheyae te agamtu jai-jara-marana-jonijammana-samsara-punabbhava-gabbhavasa-bhavapavamcha-kalamkalibhagino bhavissamti. Te bahunam damda-nanam bahunam mumdananam bahunam tajjananam bahunam talananam bahunam amdubamdhananam bahunam gholananam bahunam maimarananam bahunam piimarananam bahunam bhaimarananam bahunam bhaginimarananam bahunam bhajjamarananam bahunam puttamarananam bahunam dhuyamarananam bahunam sunhamarananam bahunam dariddanam bahunam dohagganam bahunam appiyasamvasanam bahunam piya-vippaoganam bahunam dukkha-domanassanam abhagino bhavissamti. Anadiyam cha nam anavayaggam dihamaddham chauramta-samsara-kamtaram bhujjo-bhujjo anupariyattissamti. Te no sijjhissamti no bujjhissamti no muchchissamti no parinivvaissamti no savvadukkhanamamtam karissamti. Esa tula esa pamane esa samosarane. Patteyam tula patteyam pamane patteyam samosarane. Tattha nam je te samanamahana evamaikkhamti, evam bhasamti, evam pannavemti, evam paruvemti–’savve pana savve bhuya savve jiva savve satta na hamtavva na ajjaveyavva na parighettavva na paritaveyavva na kilameyavva na uddaveyavva’–te no agamtu chheyae te no agamtu bheyae ‘te no agamtu jai’-jara-marana-jonijammana-samsara-punabbhava-gabbhavasa-bhavapavamcha-kalamkalibhagino bhavissamti. Te no bahunam damdananam no bahunam mumdananam no bahunam tajjananam no bahunam talananam no bahunam amdubamdhananam no bahunam gholananam no bahunam maimarananam no bahunam piimarananam no bahunam bhaimarananam no bahunam bhaginimarananam no bahunam bhajjamarananam no bahunam puttamarananam no bahunam dhuyamarananam no bahunam sunhamarananam no bahunam dariddanam no bahunam dohagganam no bahunam appiya-samvasanam no bahunam piya-vippaoganam no bahunam dukkha-domanassanam abhagino bhavissamti. Anaiyam cha nam anavayaggam dihamaddham chauramta-samsara-kamtaram bhujjo-bhujjo no anupariyattissamti. Te sijjhissamti bujjhissamti muchchissamti parinivvaissamti savvadukkhanam amtam karissamti.
Sutra Meaning Transliteration : Te purvokta 363 pravaduko – vadio sva – sva dharmana adikara chhe. Vividha prakarani buddhi – abhipraya – shila – drishti – ruchi – arambha ane adhyavasaya yukta chhe. Teo eka mota mamdalibamdha sthanamam bhega thaine rahya hoya, tyam koi purusha agana amgarathi purna bharela patrane lodhani sanasithi pakadine lave ane te vividha prakarani prajnya yavat vividha prakarana adhyavasaya yukta (pota – potana) dharmana adikara vadine a pramane kahe chhe – He pravaduko ! Tame a balata amgara valu patra eka – eka muhurtta hathamam pakadi rakho, sanasi hathamam na lesho, agane bujhavasho nahim ke ochhi na karasho, sadharmiko ane paradharmioni vaiyavachcha karasho nahim (arthat temani seva lesho nahim), paramtu sarala ane moksharadhaka banine, maya karya vina tamara hatha prasaro. Ama kahine te purusha agana amgarothi puri bhareli patrine lodhani sanasithi pakadine te pravaduko – vadina hatha para rakhe. Te samaye te (pota – potana) dharmana adikara pravaduko yavat vividha prakarani prajnya yavat vividha adhya – vasayayukta chhe, teo potana hatha pachha khemchi leshe. Tyare te purusha te sarve pravaduko ke je dharmana adikara yavat vividha adhyavasayothi yukta chhe, temane a pramane kaheshe – Are o pravaduko ! Dharmana adikara yavat vividha eva adhyavasayathi yukto ! Tame tamara hatha pachha kema khemcho chho\? Hatha na dajhe te mate\? Dajhe to shum thaya\? Duhkha thashe tema mani hatha pachha khemcho chho\? A ja vata badha prani mate samana chhe, pramana chhe, samosarana chhe. A ja vata pratyekane mate tulya, pratyekane mate pramana ane ane ja pratyekane mate samosarana – sararupa samajo. Tethi ja shramana, mahana a pramane kahe chhe yavat prarupe chhe ke – sarve prani yavat sarve sattvone hanava joie, ajnyapita karava joie, grahana karava joie, paritapava – kaleshita karava – upadravita karava joie. Teo bhavishyamam chhedana – bhedana pamashe yavat bhavishyamam janma – jara – marana – yonibhramana, phari samsaramam janma – garbhavasa – bhavaprapamchamam padi mahakashtana bhagi banashe. Temaja teo – Ghana ja damdana – mumdana – tarjana – tadana – amdubamdhana – yavat – dholanana bhagi thashe, temaja mata – pita – bhai – bahena – patni – putra – putri – putravadhuna marananum duhkha bhogavashe. Teo daridraya, daurbhagya, apriya sathe samvasa, priyano viyoga ane ghana duhkha – daurmanasyana bhagi thashe. Teo adi – amta rahita – dirghakalika – chaturgatika samsara kamtaramam varamvara paribhramana karashe. Teo siddhi nahim pame, bodha nahim pame yavat sarva duhkhono amta nahim kare. A (kathana badha mate) tulya, pramana ane sarabhuta chhe. Pratyeka mate tulya – pramana – sarabhuta chhe. Temam je shramana, mahana ema kahe chhe – yavat – prarupe chhe ke, sarve prani, sarve bhuta, sarve jiva, sarve sattvone hanava nahim, ajnyamam na rakhava, grahana na karava, upadravita na karava (a pramane kahenara dharmi) bhavishyamam chhedana – bhedana – yavat janma, jara, marana, yonibhramana, samsaramam phari agamana, garbhavasa, bhavaprapamchamam padine mahakashtana bhagi banashe nahim. Teo ghana damdana – mumdana yavat duhkha daurmanasyana bhagi nahim thaya. Anadi – anamta, dirghakalika, chaturamta samsara kamtaramam varamvara paribhramana nahim kare, teo siddha thashe yavat sarve duhkhono amta karashe.