Sutra Navigation: Mahanishith ( મહાનિશીય શ્રુતસ્કંધ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1118184
Scripture Name( English ): Mahanishith Translated Scripture Name : મહાનિશીય શ્રુતસ્કંધ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

अध्ययन-८

चूलिका-२ सुषाढ अनगारकथा

 Translated Chapter :

અધ્યયન-૮

ચૂલિકા-૨ સુષાઢ અનગારકથા
Section : Translated Section :
Sutra Number : 1484 Category : Chheda-06
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] से भयवं केणं अट्ठेणं एवं वुच्चइ ते णं काले णं ते णं समएणं सुसढणामधेज्जे अनगारे हभूयवं। तेणं च एगेगस्स णं पक्खस्संतो पभूय-ट्ठाणिओ आलोयणाओ विदिन्नाओ सुमहंताइं च। अच्चंत घोर सुदुक्कराइं पायच्छित्ताइं समनुचिन्नाइं। तहा वि तेणं विरएणं विसोहिपयं न समुवलद्धं ति एतेणं अट्ठेणं एवं वुच्चइ। से भयवं केरिसा उ णं तस्स सुसढस्स वत्तव्वया गोयमा अत्थि इहं चेव भारहेवासे, अवंती नाम जनवओ। तत्थ य संबुक्के नामं खेडगे। तम्मि य जम्मदरिद्दे निम्मेरे निक्किवे किविणे निरणुकंपे अइकूरे निक्कलुणे णित्तिंसे रोद्दे चंडरोद्दे पयंडदंडे पावे अभिग्गहिय मिच्छादिट्ठी अणुच्चरिय नामधेज्जे सुज्जसिवे नाम धिज्जाई अहेसि। तस्स य धूया सुज्जसिरी। सा य अपरितुलिय-सयल तिहुयण नर नारिगणा लावन्न कंति दित्ति रूव सोहग्गाइसएणं अणोवमा अत्तगा, तीए अन्नभवंतरम्मि इणमो हियएण दुच्चिं तियं अहेसि जहा णं सोहणं हवेज्जा जइ णं इमस्स बालगस्स माया वावज्जे, तओ मज्झ असवक्कं भवे। एसो य बालगो दुज्जीविओ भवइ। ताहे मज्झ सुयस्स य रायलच्छी परिणमेज्ज त्ति, तक्कम्म-दोसेणं तु जायमेत्ताए चेव पंचत्तमुवगया जननी। तओ गोयमा ते णं सुज्झसिवेणं महया किलेसेणं छंदमाराहमाणेणं बहूणं अहिणव पसूय जुवतीणं घराघरिं थन्नं पाऊणं जीवाविया सा बालिया। अहन्नया जाव णं बाल भावमुत्तिन्ना सा सुज्जसिरी ताव णं आगयं अमायापुत्तं महारोरवं दुवालस-संवच्छरियं दुभिक्खं ति, जाव णं फेट्टा-फेट्टीए जाउमारद्धे सयले वि णं जणसमूहे। अहन्नया बहु दिवस खुहत्तेणं विसायमुवगएणं तेण चिंतियं जहा–किमेयं वावाइऊणं समुद्दिसामि किं वा णं इमीए पोग्गलं विक्किणिऊणं चेव अन्नं किंचिवि वणिमग्गाओ पडिगाहित्ताणं पाणवित्तिं करेमि नो णं अन्ने केइ जीव-संधारणोवाए संपयं मे हवेज्ज त्ति, अहवा हद्धी हा हा न जुत्तमिणं ति, किंतु जीवमाणिं चेव विक्किणामि त्ति, चिंतिऊणं विक्किया सुज्जसिरी महा रिद्धी जुयस्स चोद्दस विज्जा ट्ठाण पारगयस्स णं माहण गोविंदस्स गेहे। तओ बहुजणेहिं धिद्धी सद्दोवहओ तं देसं परिचिच्चाणं गओ अन्न-देसंतरं सुज्जसिवो, तत्था वि णं पयट्टो सो गोयमा इत्थेव विण्णाणे। जाव णं अन्नेसिं कन्नगाओ अवहरित्ताणं अवहरित्ताणं अन्नत्थ विक्कणिऊणं चामेलियं सुज्जसिवेण बहुं दविणजायं। एयावसरम्मि उ समइक्कंते साइरेगे अट्ठ संवच्छरे दुब्भिक्खस्स जाव णं वियलियमसेसविहवं तस्सावि णं गोविंद-माहणस्स। तं च वियाणिऊणं विसायमुवगएणं चिंतियं गोयमा ते णं गोविंद-माहणेणं जहा णं होही संघारकालं मज्झ कुडुंबस्स, नाहं विसीयमाणे बंधवे खणद्धमवि दट्ठूणं सक्कुणोमि। ता किं कायव्वं संपयमम्हेहिं ति, चिंतियमाणस्सेव आगया गोउलाहिवइणो भज्जा खइयग-विक्किणत्थं तस्स गेहे। जाव णं गोविंदस्स भज्जाए तंडुल मल्लगेणं पडिगाहियाओ चउरो घन विगइ मीस खइयगं गोलियाओ, तं च पडिगाहियमेत्तमेव परिभुत्तं डिंभेहिं। भणियं च महयरीए जहा णं–भट्टिदारिगे, पयच्छाहि णं तमम्हाणं तंदुल-मल्लगं, चिरं वट्टे जेणम्हे गोउलं वयामो। तओ समाणत्ता गोयमा तीए माहणीए सा सुज्जसिरी जहा णं हला तं जं अम्हाण नरवइणा निसावयं पहियं पेहियं तत्थ जं तं तंदुल-मल्लगं तमाणेहि लहुं, जेणाहमिमीए पयच्छामि, जाव ढुंढिऊण नीहरिया मंदिरं सा सुज्जसिरी, नोवलद्धं तंदुलमल्लगं। साहियं च माहणीए। पुणो वि भणियं माहणीए जहा–हला, अमुगं अमुगं थामनुद्दुया अन्नेसिऊणमाणेहि। पुणो वि पइट्टा अलिंदगे जाव णं न पेच्छे ताहे समुट्ठिया सयमेव सा माहणी। जाव णं तीए वि न दिट्ठं। तओ णं सुविम्हिय माणसा निउणं अन्नेसिउं पयत्ता, जाव णं पेच्छे गणिगा-सहायं पढमसुयं पइरिक्के ओदनं समुद्दिसमाणं। तेणावि पडिदट्ठुं जणणीं आगच्छमाणी चिंतियं अह-न्नेणं जहा, णं चलिया अम्हाणं ओयणं अवहरिउकामा पायमेसा, ता जइ इहासन्नमागच्छिही तओ अहमेयं वावाइस्सामि त्ति चिंतियं तेणं भणिया दूरासन्ना चेव महया सद्देणं सा माहणी जहा णं भट्टिदारगे जइ तुमं इहयं समागच्छिहिसि तओ मा एवं तं वोच्चिया जहा णं नो परिकहियं, निच्छयं अहयं ते वावाइस्सामि। एवं च अनिट्ठ-वयणं सोच्चाणं वज्जासणि पहया इव धसत्ति मुच्छिऊणं निवडिया धरणिवट्ठे गोयमा सा माहणी त्ति। तओ णं तीए महयरिए परिवालिऊणं कंचि कालक्खणं वुत्ता सा सुज्जसिरी जहा णं हला हला कन्नगे, अम्हाणं चिरं वट्टे, ता भणसु सिग्घं नियजणणिं जहा णं एह लहुं। पयच्छसु तमम्हाणं तंदुल मल्लगं। अहा णं तंदुल मल्लगं विप्पणट्ठं तओ णं मुग्ग-मल्लगमेव पयच्छसु। ताहे पविट्ठा सा सुज्जसिरि अलिंदगे जाव णं दट्ठूणं तमवत्थंतरगयं निच्चेट्ठं मुच्छिरं तं माहणी महया हा-हा रवेणं धाहाविउं पयत्ता सा सुज्जसिरि। तं चायन्निऊणं सह परिवग्गेणं वाइओ सो माहणो महयरी य। तओ पवणजलेण आसासि-ऊणं पुट्ठा सा तेहिं जहा भट्टिदारगे किमेयं किमेयं ति। तीए भणियं जहा णं मा मा अत्ताणगं दरमएणं दीहेण खावेह, मा मा विगय जलाए सरीए वुब्भेह, मा मा अर-ज्जुएहिं पासेहिं नियंतिए मज्झमाहेणाणप्पेह जहा णं किल एस पुत्ते, एसा धूया, एस णं णत्तुगे, एसा णं सुण्हा, एस णं जामाउगे, एसा णं माया, एस णं जणगे, एसो भत्ता, एस णं इट्ठे, मिट्ठे पिए कंते, सुही सयण मित्त बंधु परिवग्गे। इहइं पच्चक्खमेवेयं वि दिट्ठे अलिय-मलिया चेवेसा बंधवासा। स कज्जत्थी चेव संभयए लोओ, परमत्थओ न केइ सुही। जाव णं सकज्जं ताव णं माया ताव णं जणगे, ताव णं धूया, ताव णं जामाउगे, ताव णं णत्तुगे, ताव णं पुत्ते, ताव णं सुण्हा, ताव णं कंता, ताव णं इट्ठे, मिट्ठे पिए, कंते सुही सयण जण मित्त बंधु परिवग्गे। सकज्जसिद्धी विरहेणं तु न कस्सई काइ माया, न कस्सई केइ जणगे, न कस्सई काइ धूया, न कस्सई केइ जामाउगे, न कस्सई केइ पुत्ते, न कस्सई काइ सुण्हा, न कस्सई केइ भत्ता, न कस्सई केइ कंता, न कस्सई केइ इट्ठे मिट्ठे, पिए कंते सुही सयणजण मित्त बंधु परिवग्गे। जे णं ता पेच्छ मए अणेगोवाइयसउवलद्धे साइरेग नव मासे कुच्छीए वि धारिऊणं च अनेग मिट्ठ महुर उसिण तिक्ख गुलिय सणिद्ध आहार पयाण सिणाण उव्वट्टण धूयकरण संबाहण थन्न पयाणाईहि णं एमहंत मनुस्सीकए जहा किल अहं पुत्त रज्जम्मि पुन्न पुन्न मनोरहा सुहं सुहेण पणइयण पूरियासा कालं गमिहामि, ता एरिसं एयं वइयरं ति एयं च णाऊणं मा धवाईसुं करेह खणद्धमवि अणुं पि पडिबंधं। जहा णं इमे मज्झ सुए संवुत्ते तहा णं गेहे गेहे जे केइ भूए, जे केई वट्टंति, के केई भविंसु सुए तहा वि एरिसे वि बंधुवग्गे। केवलं तु स कज्ज लुद्धे चेव घडिया मुहुत्त परिमाणमेव कंचि कालं भएज्जा वा, ता भो भो जणा, न किंचि कज्जं एतेणं कारिम बंधु संताणेणं अनंत संसार घोर दुक्ख पदायगेणं ति एगे चेवाहन्निसाणुसमयं सययं सुविसुद्धा-सए भयह धम्मे। धम्मे य णं इट्ठे पिए कंते परमत्थे सुही सयण जण मित्त बंधु परिवग्गे। धम्मे य णं हिट्ठिकरे, धम्मे य णं पुट्ठिकरे, धम्मे य णं बलकरे, धम्मे य णं उच्छाहकरे, धम्मे य णं निम्मल जस कित्तीपसाहगे, धम्मे य णं माहप्पजणगे, धम्मे य णं सुट्ठु सोक्ख परंपरदायगे, से णं सेव्वे, से णं आराहणिज्जे, से य णं पोसणिज्जे, से य णं पालणिज्जे, से य णं करणिज्जे, से य णं चरणिज्जे, से य णं अणुट्ठणिज्जे, से य णं उवइस्सणिज्जे, से य णं कहणिज्जे, से य णं भणणिज्जे, से य णं पन्नवणिज्जे से य णं कारवणिज्जे, से य णं धुवे, सासए, अक्खए, अव्वए, सयल सोक्ख निहीधम्मे, से य णं अलज्ज-णिज्जे, से य णं अउल बल वीरिए, सरिय सत्त परक्कम संजुए पवरे वरे इट्ठे पिये कंते दइए सयल दुक्ख दारिद्द संतावुव्वेग अयस अब्भक्खाण जम्म जरा मरणाइ असेस भय निन्नासगे, अनन्नं सरिसे सहाए तेलोक्केक्कसामिसाले। ता अलं सुही सयण जण मित्त बंधुगण धण धन्न सुवन्न हिरन्न रयणोह निही कोस संचयाइ सक्कचाव विज्जुल-याडोवचंचलाए, सुमिणिंदजाल सरिसाए खण दिट्ठ नट्ठ भंगुराए, अधुवाए, असासयाए, संसार वुड्ढि कारिगाए, निरयावयारहेउभू-याए सोग्गइ मग्ग विग्घ दायगाए, अनंत दुक्ख पदायगाए रिद्धीए, सुदुल्लहा खलु भो धम्मस्स साहणी, सम्म दंसण णाण चारि-त्ताराहणी निरुत्ताइ सामग्गी अनवरय महन्निसाणुसमएहि णं खंड खंडेहिं तु परिसडइ आउं, दढ घोर निट्ठुरासज्झ चंडा जरासणिस-ण्णिवाया संचुण्णिए सयजज्जरभंडगे इव अकिंचिकरे भवइ उ दियहाणुदियहेणं इमे तणू किसलय दलग्ग परिसंठिय जल बिंदुमिवाकंडे, निमिसद्धब्भंतरेणेव लहुं ढलइ जीविए, अविढत्त परलोगपत्थयणाणं तु निप्फले चेव मनुयजम्मे, ता भो न खमे तणु तणुय तरे वि ईसिंपि पमाए। जओ णं एत्थं खलु सव्वकालमेव समसत्तु मित्त भावेहिं भवेयव्वं-अप्पमत्तेहिं च पंच महव्वए धारियव्वे। तं जहा– कसिणपाणाइवायविरती, अणलिय भासित्तं, दंतसोहणमेत्तस्सवि अदिन्नस्स वज्जणं, मणो वइ काय जोगेहिं तु अखंडिय अविरा-हिय णव गुत्ती परिवेढियस्स णं परम पवित्तस्स सव्वकालमेव दुद्धर बंभचेरस्स धारणं, वत्थ पत्त संजमोवगरणेसुं पि णिम्मत्तया, असण पाणाईणं तु चउव्विहेणेव राईभोयणच्चाओ, उग्गमुप्पायणेऽसणाईसु णं सुविसुद्धपिंडग्गहणं, संजोयणाइ पंच दोस विरहिएणं परिमिएणं काले भिन्ने पंच समिति विसोहणं, ति गुत्ती गुत्तया, इरिया समिईमाइओ भावनाओ, अणसणाइतवोवहाणाणुट्ठाणं, मासाइभिक्खुपडिमाओ, विचित्ते दव्वाई अभिग्गहे, अहो णं भूमी सयणे, केसलोए, निप्पडिकम्म सरीरया, सव्वकालमेव गुरुनिओगकरणं, खुहा पिवासाइ-परिसहाहियासणं, दिव्वाइउवसग्गविजओ, लद्धावलद्धवित्तिया,... ...किं बहुना अच्चंत दुव्वहे भो वहियव्वे अवीसामंतेहिं चेव सिरिमहापुरिसत्तवूढे अट्ठारस सीलंग सहस्सभारे, तरियव्वे य भो बाहाहिं महासमुद्दे, अविसाईहिं च णं भो भक्खियव्वे, णिरासाए वालुयाकवले, परिसक्केयव्वं च भो णिसियसुतिक्खदारुण करवालधाराए, पायव्वा य णं भो सुहुय हुयवह जालावली, भरीयव्वे णं भो सुहुम पवण कोत्थलगे, गमियव्वं च णं भो गंगा पवाह पडिसोएणं, तोलेयव्वं भो साहसतुलाए मंदर-गिरिं, जेयव्वे य णं भो एगागिएहिं चेव धीरत्ताए सुदुज्जए चाउरंगबले, विंधेयव्वा णं भो परोप्पर विवरीय भमंत अट्ठ चक्कोवरिं, वामच्छिम्मि उ धीउल्लिया, गहेयव्वा णं भो सयल तिहुयण विजया निम्मला जस कित्ति जय पडागा। ता भो भो जणा एयाओ धम्माणुट्ठाणाओ सुदुक्करं नत्थि किंचि मन्नं ति।
Sutra Meaning : હે ભગવન્‌ ! કયા કારણથી આમ કહ્યું ? તે કાળે, તે સમયે અહીં સુસઢ નામે એક અણગાર હતો. તેણે એક એક પક્ષની અંદર ઘણા અસંયમ સ્થાનકોની આલોચના આપી અને અતિ મહાન ઘોર દુષ્કર પ્રાયશ્ચિત્તોનું સેવન કર્યું. તો પણ તે વિચારોને વિશુદ્ધિ પદ પ્રાપ્ત ન થયું. આ કારણે એમ કહેવાયું. ભગવન્‌ ! તે સુસઢની વક્તવ્યતા કેવા પ્રકારે છે ? ગૌતમ ! આ ભારતવર્ષમાં અવંતી નામનો દેશ છે. ત્યાં સંબુક્ક નામનું એક ગામ હતું. તે ગામમાં જન્મથી દારિદ્ર, લાજ – મર્યાદા વગરનો, કૃપા વગરનો, કૃપણ, અનુકંપા રહિત, અતિ ક્રૂર, નિર્દય, રૌદ્ર પરિણામી, આકરી શિક્ષા કરનારો, આભિગૃહીક મિથ્યાદૃષ્ટિ, જેનો નામોચ્ચાર કરવામાં પાપ છે, એવો સુજ્ઞશિવ નામે બ્રાહ્મણ હતો. તેને સુજ્ઞશ્રી નામે પુત્રી હતી. સમગ્ર ત્રણે ભુવનમાં નર અને નારી સમુદાયોના લાવણ્ય, કાંતિ, તેજ, રૂપ, સૌભાગ્યાતિશય કરતા તે પુત્રીના લાવણ્ય, રૂપ, કાંતિ વગેરે અનુપમ અને ચડિયાતા હતા. તે સુજ્ઞશ્રીએ કોઈ આગલા બીજા ભવમાં એમ દુષ્ટ વિચારેલ હતું કે – ‘જો આ બાળકની માતા મૃત્યુ પામે તો બહુ સારુ થાય કેમ કે તો હું શૌક્ય વગરની થાઉં પછી આ બાળક દુઃખે કરીને જીવી શકશે. તેમજ રાજ્ય લક્ષ્મી મારા પુત્રને પ્રાપ્ત થશે.’ તે દુષ્ટ ચિંતવનાના ફળરૂપે તે કર્મના દોષથી જન્મતાની સાથે જ તેની માતા મૃત્યુ પામી. ત્યારપછી હે ગૌતમ ! તે સુજ્ઞશિવ પિતાએ મોટા કલેશથી આજીજી કરીને, કરગરીને, ઘણા નવા બાળકોને જન્મ આપનારી માતાને ઘેરઘેર ફરી, તે પુત્રીનો બાલ્યકાળ પૂર્ણ કર્યો. તેટલામાં માતા – પુત્રના સંબંધને ટાળનાર મહા ભયંકર એવા – ૧૨ વર્ષનો લાંબા કાળનો દુષ્કાળ સમય આવ્યો. જેટલામાં સગા – સંબંધીઓનો ત્યાગ કરીને સમગ્ર જનસમૂહ ચાલી જવા લાગ્યો. ત્યારે હવે કોઈ દિવસે ઘણા સમયના ભૂખ્યા થયેલા, વિષાદ પામેલો સુજ્ઞશિવ વિચારવા લાગ્યો કે શું હવે આ બાલિકાને મારી નાંખીને ભૂખ ભાંગું કે તેનું માંસ વેંચીને કાંઈક વણિક પાસેથી અનાજ ખરીદીને મારા પ્રાણને ધારણ કરું. શું કરું. ? હવે મારા માટે જીવવાનો બીજો કોઈ ઉપાય રહેલો નથી અથવા તો ખરેખર મને ધિક્કાર થાઓ. આમ કરવું ઉચિત નથી. પરંતુ તેણીને હું જીવતી જ વેંચી નાંખુ. એમ વિચારીને મહાઋદ્ધિવાળા ચૌદે વિદ્યા સ્થાનના પરિણામી એવા ગોવિંદ બ્રાહ્મણના ઘેર સુજ્ઞશ્રીને વેંચી દીધી. તેના કારણે ઘણા લોકોના તિરસ્કારના શબ્દોથી ઘવાયેલો તે પોતાનો દેશત્યાગ કરીને સુજ્ઞશિવ બીજા દેશાંતરમાં ગયો. ત્યાં જઈને પણ હે ગૌતમ ! એ જ પ્રમાણે બીજી કન્યાઓનું અપહરણ કરીને બીજા સ્થળે વેંચી વેંચીને સુજ્ઞશિવે બીજું ઘણું જ દ્રવ્ય ઉપાર્જન કર્યું. તે અવસરે દુકાળ સમયના કંઈક અધિક આઠ વર્ષ પસાર થયા ત્યારે તે ગોવિંદ શેઠનો સમગ્ર વૈભવ ક્ષય પામ્યો. હે ગૌતમ ! વૈભવ વિનાશ પામવાના કારણે વિષાદ પામેલા ગોવિંદ બ્રાહ્મણે ચિંતવ્યું કે હવે મારા કુટુંબનો વિનાશ કાળ નજીક આવેલ છે. વિષાદ પામતા મારા બંધુઓ અર્ધક્ષણ પણ જોઈ શકવા સમર્થ નથી તો હવે અત્યારે મારે શું કરવું? એમ વિચારતો હતો ત્યાં એક ગોકુળના સ્વામીની ભાર્યા આવી પહોંચી. ખાવાના પદાર્થો વેંચવા આવેલી તે ગોવાલણ પાસેથી તે બ્રાહ્મણની ભાર્યાએ ડાંગરના માપથી ઘણા ઘીના અને ખાંડના બનાવેલા ચાર લાડુ ખરીદ કર્યા. ખરીદ કરતા જ બાળકો લાડુઓ ખાઈ ગયા. મહીયારીએ કહ્યું અરે શેઠાણી ! અમને બદલામાં આપવાની ડાંગરની પાલી આપી દો. અમારે જલદી ગોકુળમાં પહોંચવું છે. હે ગૌતમ ! ત્યારપછી બ્રાહ્મણીએ સુજ્ઞશ્રીને આજ્ઞા કરી કે અરે ! રાજાએ ભેંટણામાં જે મોકલેલ છે, તેમાં જે ડાંગરનું માટલું છે તેને જલદી શોધીને લાવ, જેથી આ ગોવાલણને આપું. સુજ્ઞશ્રી તેને શોધવા ઘરમાં ગઈ, પણ તેણીએ તંદુલનું ભાજન જોયું નહીં, તેણીએ આવીને બ્રાહ્મણીને જણાવ્યું કે તંદુલ ભાજન નથી. ફરી બ્રાહ્મણીએ કહ્યું કે, અરે! અમુક ભાજન ઊંચું કરીને તેમાં જો અને શોધીને લાવ, ફરી સુજ્ઞશ્રી તપાસ કરવા માટે આંગણામાં ગઈ, પણ તે તંદુલનું ભાજન ન જોયું. આવીને બ્રાહ્મણીને કહ્યું કે ત્યાં પણ તંદુલ ભાજન નથી. ફરી બ્રાહ્મણીએ કહ્યું, અરે ! અમુક ભાજન ઊંચું કરીને તેમાં જો અને શોધીને લાવ. ફરી તપાસ કરવા માટે આંગણામાં ગઈ અને ન જોયું ત્યારે બ્રાહ્મણીએ જાતે આવીને ત્યાં તપાસ કરી તો તંદુલ ભાજન તેણીના પણ જોવામાં ન આવ્યું. અતિ વિસ્મય પામેલા મનવાળી ફરી બારીકાઈથી દરેક સ્થળે તપાસ કરવા લાગી. દરમિયાન એકાંત સ્થળમાં વૈશ્યા સાથે ઓદનનું ભોજન કરતા પોતાના મોટા પુત્રને જોયો. તે પુત્રે પણ તેના તરફ નજર કરી. સામે આવતી માતાને જોઈને અધન્ય પુત્રએ ચિંતવ્યું કે ઘણે ભાગે માતા અમારા ચોખા ઝૂંટવી લેવા આવતી જણાય છે, તો જો તે નજીક આવશે તો હું તેણીને મારી નાંખીશ. એ પ્રમાણે ચિંતવતા પુત્રે દૂર રહેલો અને નજીક આવતી માતા બ્રાહ્મણીને મોટા શબ્દોથી કહ્યું કે – હે ભટ્ટી દારિકા ! જો તું અહીં આવીશ તો પછી તું એમ ન કહીશ કે મને પહેલાં ન કહ્યું, નિશ્ચે જો તું અહી આવીશ તો હું તને મારી નાંખીશ. આવું અનિષ્ટ વચન સાંભળીને ઉલ્કાપાતથી હણાયેલી હોય એમ ધસ કરતાક ભૂમિ ઉપર ઢળી પડી. મૂર્ચ્છાવશ બ્રાહ્મણી બહાર પાછી ન ફરી એટલે મહીચારીએ કેટલોક સમય રાહ જોયા પછી સુજ્ઞશ્રીને કહ્યું કે, અરે બાલિકા ! અમોને મોડું થાય છે, માટે તમારી માતાને જલદી કહો કે તમે અમને ડાંગરનો પાલો આપો. જો ડાંગરનો પાલો ન જણાય કે ન મળતો હોય તો અમને મગનો પાલો આપો. ત્યારે સુજ્ઞશ્રી ધાન્ય રાખવાના કોઠારમાં પહોંચી અને જુએ છે તો બીજી અવસ્થા પામેલી બ્રાહ્મણીને જોઈને સુજ્ઞશ્રી હાહારવ કરતી, શોર – બકોર કરવા લાગી. તે સાંભળીને પરિવાર સહિત તે ગોવિંદ બ્રાહ્મણ અને મહીયારી ત્યાં આવી પહોંચ્યા. પવન અને જળથી આશ્વાસન પમાડીને તેઓએ પૂછ્યું કે – હે ભટ્ટીદારિકા ! આ તમને એકદમ શું થઈ ગયું ? ત્યારે સાવધાન થયેલી બ્રાહ્મણીએ પ્રત્યુત્તરમાં જણાવ્યું કે, અરે ! તમે રક્ષણ વગરની મને ઝેરી સર્પના ડંખ ન અપાવો. નિર્જળ નદીમાં મને ઊભી ન રાખો. અરે ! દોરડા વગરના સ્નેહપાશમાં જકડાયેલી મને મોહમાં ન સ્થાપો. જેમ કે – આ મારા પુત્ર, પુત્રી, ભત્રીજા છે. આ પુત્રવધૂ કે જમાઈ છે, આ માતા કે પિતા છે, આ મારા ભર્તાર છે. આ મને ઇષ્ટ, પ્રિય, મનગમતા કુટુંબીજનો, સ્વજનો, બંધુવર્ગ, પરિવાર વર્ગ છે. આ બધાં અહીં જ પ્રત્યક્ષ ખોટા, માયાવાળા છે. તેમના તરફથી બંધુપણાની આશા મૃગતૃષ્ણા સમાન નિરર્થક છે. આ જગતમાં દરેક પોતાના કાર્યના અર્થી – સ્વાર્થી લોકો છે. તેમાં મારાપણાનો ખોટો ભ્રમ છે. પરમાર્થથી વિચારો તો કોઈ સાચા સ્વજન નથી. જ્યાં સુધી સ્વાર્થ સધાય છે, ત્યાં સુધી માતા, પિતા, પુત્રી, પુત્ર, જમાઈ, ભત્રીજો, પુત્રવધૂ વગેરે સંબંધ જાળવવામાં આવે છે. ત્યાં સુધી જ દરેક ગમે છે, ઇષ્ટ – મિષ્ટ – પ્રિય – સ્નેહી – કુટુંબી – સ્વજન વર્ગ – મિત્ર – બંધુ – પરિવાર આદિ સંબંધ રાખે છે કે જ્યાં સુધી દરેકનો પોતાનો સ્વાર્થ સધાય છે. પોતાના કાર્યની સિદ્ધિના વિરહમાં ન કોઈ કોઈની માતા છે, ન કોઈ કોઈના પિતા કે ન કોઈ કોઈની પુત્રી છે. ન કોઈ કોઈના જમાઈ કે ન કોઈ કોઈના પુત્ર છે. ન કોઈ કોઈના પત્ની કે ન કોઈ કોઈના ભર્તાર છે. ન કોઈ કોઈના સ્વામી છે. ન કોઈ કોઈના ઇષ્ટ મિષ્ટ પ્રિય કાંત કુટુંબી સ્વજન – વર્ગ મિત્ર બંધુ કે પરિવાર વર્ગ છે. જુઓને, ત્યારે પ્રાપ્ત થયેલા, કંઈક અધિક નવ માસ સુધી મેં કુક્ષિમાં ધારણ કરીને અનેક મિષ્ટ મધુર ઉષ્ણ તીખા લુખ્ખા સ્નિગ્ધ આહાર કરાવ્યા, સ્નાન મર્દન કર્યા, તેના શરીર અને કપડાં ધોયા. શરીર દબાવ્યા, ધન – ધાન્યાદિક આપ્યા. તેને ઉછેરવાનો મહા પ્રયત્નો કર્યા. ત્યારે મને એવી આશા હતી કે તે પુત્રના રાજમાં મારા મનોરથો પૂર્ણ થશે – પૂર્ણપણે પૂરાશે અને સ્નેહી વર્ગની આશાઓ પૂરી કરીને હું અતિશય સુખમાં મારો સમય પસાર કરીશ પરંતુ. મેં ધાર્યું હતું તેના કરતા તદ્દન વિપરીત હકીકત બની છે. હવે આટલું જાણ્યા અને સમજ્યા પછી પતિ આદિની ઉપર અર્ધ ક્ષણ પણ સ્નેહ રાખવો યોગ્ય નથી. જે આ પ્રમાણે મારા પુત્રનો વૃત્તાંત બન્યો છે, તે પ્રમાણે ઘેર ઘેર ભૂતકાળમાં આવા વૃત્તાંતો બન્યા છે, વર્તમાનમાં બને છે અને ભવિષ્યમાં પણ આવા બનાવો બનતા રહેશે. તે બંધુવર્ગ પણ માત્ર પોતાના કાર્યો સિદ્ધ કરવા માટે ઘટિકા મુહૂર્ત્ત તેટલો કાળ તથા સ્નેહ પરિણામ ટકાવીને સેવા કરે છે. માટે – હે લોકો ! અનંત સંસારના ઘોર દુઃખ આપનારા એવા આ કૃત્રિમ બંધુ અને સંતાનોનું મારે કોઈ જ પ્રયોજન નથી. માટે હવે રાતદિવસ નિરંતર ઉત્તમ વિશુદ્ધ આશયથી ધર્મનું સેવન કરો. ધર્મ એ જ ધન, ઇષ્ટ, પ્રિય, કાંત પરમાર્થથી હિતકારી, સ્વજન વર્ગ, મિત્ર અને બંધુવર્ગ સમાન. છે. ધર્મ એ જ સુંદર દર્શનીય રૂપ કરનાર, પુષ્ટિ કરનાર અને બલ આપનાર છે. તેમ તમે સૌ જાણો.. ધર્મ જ ઉત્સાહ કરાવનાર છે, ધર્મ જ નિર્મળ યશ – કીર્તિ સાધી આપનાર છે. ધર્મ જ પ્રભાવના કરાવનાર છે. શ્રેષ્ઠતમ સુખની પરંપરાને આપનાર હોય તો તે પણ ધર્મ જ છે. તથા. ધર્મ એ સર્વ પ્રકારના નિધાન સ્વરૂપ છે, આરાધનીય છે, પોષવા યોગ્ય છે, પાલનીય છે, કરણીય છે, આચરણીય છે, સેવનીય છે, કથનીય છે, ઉપદેશનીય છે, ભણવાલાયક છે, પ્રરૂપણીય છે, કરાવવા લાયક છે. ધર્મ ધ્રુવ છે, શાશ્વતો છે, અક્ષય છે, સ્થિર રહેનારો છે, સમગ્ર સુખનો ભંડાર છે. ધર્મ સલજ્જનીય છે. ધર્મ એ અતુલ બલ, વીર્ય, સંપૂર્ણ સત્ત્વ, પરાક્રમ સહિતપણું મેળવી આપનાર થાય છે. પ્રવર, શ્રેષ્ઠ, ઇષ્ટ, પ્રિય, કાંત એવા જનોનો સંયોગ કરાવી આપનાર હોય તો તે ધર્મ છે. સમગ્ર અસુખ, દારિદ્ર, સંતાપ, ઉદ્વેગ, અપયશ, ખોટા આળ પ્રાપ્ત થવાં, વૃદ્ધાવસ્થા, મરણ આદિ સમગ્ર ભયનો સર્વથા નાશ કરનાર, જેની તુલનામાં કોઈ ન આવી શકે તેવો સહાયક, ત્રણ લોકમાં અજોડ એવો નાથ હોય તો એક માત્ર ધર્મ છે. મારે હવે કુટુંબ, સ્વજન વર્ગ, મિત્ર, બંધુવર્ગ, ભંડાર આદિ આ લોકના પદાર્થોથી મારે પ્રયોજન નથી. વળી, આ ઋદ્ધિ – સમૃદ્ધિ, ઇંદ્રધનુષ, વીજળી કે લતાના આટોપ કરતાં અધિક ચંચળ, સ્વપ્ન અને ઇન્દ્રજાળ સમાન છે. જે જોતાની સાથે જ ક્ષણમાં અદ્રશ્ય થનારી, નાશવંત, અધ્રુવ, અશાશ્વત, સંસારની પરંપરા વધારનાર, નારકમાં ઉત્પન્ન થવાના કારણભૂત, સદ્‌ગતિના માર્ગમાં વિઘ્ન કરનારી છે, અનંત દુઃખ આપનાર છે. અરે લોકો ! ધર્મ માટેની આ વેળા અતિ દુર્લભ છે. સમ્યગ્‌ દર્શન – જ્ઞાન – ચારિત્રરૂપ ધર્મને સાધી આપનાર છે, આરાધના કરાવનાર છે, અનુપમ સામગ્રીયુક્ત આવો સમય તમોને હવે ફરી મળવાનો નથી. વળી, મળેલું આ શરીર નિરંતર, રાત – દિવસ, પ્રત્યેક ક્ષણે અને પ્રત્યેક સમયે ટૂકડે ટૂકડા થઈને સડી રહેલું છે. દિન – પ્રતિદિન આ શરીર શિથિલ બનતું જાય છે, ઘોર – નિષ્ઠુર – અસભ્ય – ચંડ – જરારૂપી વજ્ર શિલાના પ્રતિઘાતથી ચૂરેચૂરા થઈને સેંકડો તડ પડી ગયેલા જીર્ણ માટીના હાંડલા સરખું, કશા કામમાં ન આવે તેવું, તદ્દન નિરૂપયોગી બની ગયું છે. નવા ફણગા ઉપર લાગેલ જળબિંદુની માફક ઓચિંતુ અર્ધ ક્ષણની અંદર આ જીવિત ઝાડ ઉપરથી ઊડતા પક્ષીની માફક ઊડી જનાર હોય તેવા પ્રકારે છે. પરલોક માટે ભાથું ન ઉપાર્જન કરનારને આ મનુષ્ય જન્મ નિષ્ફળ છે, તો હવે નાનામાં નાનો પ્રમાદ પણ કરવાને હું સમર્થ નથી એમ તે બ્રાહ્મણી વિચારે છે.. આ મનુષ્યપણામાં સર્વકાળ મિત્ર અને શત્રુ પ્રત્યે સમાન ભાવવાળા બનવું જોઈએ. તે આ પ્રમાણે – સમગ્ર જીવોના પ્રાણોના અતિપાતની ત્રિવિધ – ત્રિવિધે વિરતી, સત્ય વચન બોલવું, દાંત ખોતરવાની સળી સરખી કે લોચ કરવાની રાખ સમાન નિર્મૂલ્ય વસ્તુ પણ વગર આપેલી ગ્રહણ ન કરવી. મન – વચન – કાયાના યોગો સહિત અખંડિત, અવિરાધિત, નવ ગુપ્તિ સહિત પરમ પવિત્ર સર્વકાળ દુર્ધર બ્રહ્મચર્યવ્રતને ધારણ કરવું. વસ્ત્ર, પાત્ર, સંયમના ઉપકરણ ઉપર પણ નિર્મમત્વ રાખવું. ચારે આહારનો રાત્રિના ત્યાગ કરવો. ઉદ્‌ગમ ઉત્પાદના, એષણાદિ પાંચ દોષોથી મુક્ત થવું. પરિમિત કાળ ભોજન કરવું. પાંચ સમિતિનું શોધન કરવું. ત્રણ ગુપ્તિથી ગુપ્ત થવું. ઇર્યા સમિતિ આદિ બાર ભાવનાઓ ભાવવી. અશનાદિ તપનું ઉપધાન – અનુષ્ઠાન કરવું. માસાદિક ભિક્ષુની બાર પ્રતિમા આરાધવી. વિચિત્ર પ્રકારના દ્રવ્યાદિ અભિગ્રહો કરવા. અસ્નાન, ભૂમિશયન, કેશ લોચાદિ, શરીરની ટાપટીપનો ત્યાગ ઇત્યાદિ નિયમોનું પાલન કરવું.. હંમેશાં સર્વકાળ ગુરુ આજ્ઞા પ્રમાણે વર્તવું. ભૂખ – તરસ આદિ પરીષહોને સહન કરવા. દિવ્ય આદિ ઉપસર્ગો ઉપર વિજય મેળવવો. કંઈ મળે કે ન મળે તે બંનેમાં સમભાવ રાખવો અથવા ન મળે તો તપોવૃદ્ધિ અને મળે તો ધર્મવૃદ્ધિ તેવી ભાવના રાખવી. વધારે કેટલું વર્ણન કરવું ? અરે લોકો ! આ ૧૮૦૦૦ શીલાંગનો ભાર વિના વિશ્રાંતિએ શ્રી મહાપુરુષોથી વહન કરી શકાય તેવો અત્યંત દુર્ધર માર્ગ વહન કરવા લાયક છે. વિશાદ પામ્યા વિના બે બાહાઓથી આ મહાસમુદ્ર તરવા સરખો આ માર્ગ છે. આ સાધુધર્મ સ્વાદ વિનાના રેતીના કોળીયા ભક્ષણ કરવા સમાન છે. અતિ તીક્ષ્ણ પાણીદાર ભયંકર તલવારની ધાર ઉપર ચાલવા સરખો આ સંયમ ધર્મ છે. તથા. ઘી વગેરેથી સારી રીતે સિંચાયેલા અગ્નિની જ્વાળા શ્રેણીનું પાન કરવા સમાન ચારિત્રધર્મ છે. સૂક્ષ્મ પવનથી કોથળો ભરવો, તેના સમાન કઠણ સંયમ ધર્મ છે. ગંગાના પ્રવાહની સામે ગમન કરવા, સાહસના ત્રાજવાથી મેરુ પર્વતને તોળવો, એકાકી મનુષ્યે ધીરતાથી દુર્જય ચાતુરંત સેનાને જીતવી, પરસ્પર અવળી દિશામાં ભ્રમણ કરતા આઠ ચંદ્રોની ઉપર રહેલ પૂતળીની ડાબી આંખ વીંધવી અથવા સમગ્ર ત્રણ ભુવનમાં વિજય પ્રાપ્ત કરીને નિર્મળ યશ કીર્તિની જય પતાકા ગ્રહણ કરવી. ઉક્ત સર્વે વિષયો કરતા પણ ધર્માનુષ્ઠાન દુષ્કર છે. હે લોકો ! આ સંયમ ધર્માનુષ્ઠાનથી કોઈ પણ અન્ય વસ્તુ દુષ્કર નથી અર્થાત્‌ તેનાથી સર્વ વસ્તુની સિદ્ધિ થાય છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] se bhayavam kenam atthenam evam vuchchai te nam kale nam te nam samaenam susadhanamadhejje anagare habhuyavam. Tenam cha egegassa nam pakkhassamto pabhuya-tthanio aloyanao vidinnao sumahamtaim cha. Achchamta ghora sudukkaraim payachchhittaim samanuchinnaim. Taha vi tenam viraenam visohipayam na samuvaladdham ti etenam atthenam evam vuchchai. Se bhayavam kerisa u nam tassa susadhassa vattavvaya goyama atthi iham cheva bharahevase, avamti nama janavao. Tattha ya sambukke namam khedage. Tammi ya jammadaridde nimmere nikkive kivine niranukampe aikure nikkalune nittimse rodde chamdarodde payamdadamde pave abhiggahiya michchhaditthi anuchchariya namadhejje sujjasive nama dhijjai ahesi. Tassa ya dhuya sujjasiri. Sa ya aparituliya-sayala tihuyana nara narigana lavanna kamti ditti ruva sohaggaisaenam anovama attaga, tie annabhavamtarammi inamo hiyaena duchchim tiyam ahesi jaha nam sohanam havejja jai nam imassa balagassa maya vavajje, tao majjha asavakkam bhave. Eso ya balago dujjivio bhavai. Tahe majjha suyassa ya rayalachchhi parinamejja tti, takkamma-dosenam tu jayamettae cheva pamchattamuvagaya janani. Tao goyama te nam sujjhasivenam mahaya kilesenam chhamdamarahamanenam bahunam ahinava pasuya juvatinam gharagharim thannam paunam jivaviya sa baliya. Ahannaya java nam bala bhavamuttinna sa sujjasiri tava nam agayam amayaputtam maharoravam duvalasa-samvachchhariyam dubhikkham ti, java nam phetta-phettie jaumaraddhe sayale vi nam janasamuhe. Ahannaya bahu divasa khuhattenam visayamuvagaenam tena chimtiyam jaha–kimeyam vavaiunam samuddisami kim va nam imie poggalam vikkiniunam cheva annam kimchivi vanimaggao padigahittanam panavittim karemi no nam anne kei jiva-samdharanovae sampayam me havejja tti, ahava haddhi ha ha na juttaminam ti, kimtu jivamanim cheva vikkinami tti, chimtiunam vikkiya sujjasiri maha riddhi juyassa choddasa vijja tthana paragayassa nam mahana govimdassa gehe. Tao bahujanehim dhiddhi saddovahao tam desam parichichchanam gao anna-desamtaram sujjasivo, tattha vi nam payatto so goyama ittheva vinnane. Java nam annesim kannagao avaharittanam avaharittanam annattha vikkaniunam chameliyam sujjasivena bahum davinajayam. Eyavasarammi u samaikkamte sairege attha samvachchhare dubbhikkhassa java nam viyaliyamasesavihavam tassavi nam govimda-mahanassa. Tam cha viyaniunam visayamuvagaenam chimtiyam goyama te nam govimda-mahanenam jaha nam hohi samgharakalam majjha kudumbassa, naham visiyamane bamdhave khanaddhamavi datthunam sakkunomi. Ta kim kayavvam sampayamamhehim ti, chimtiyamanasseva agaya goulahivaino bhajja khaiyaga-vikkinattham tassa gehe. Java nam govimdassa bhajjae tamdula mallagenam padigahiyao chauro ghana vigai misa khaiyagam goliyao, tam cha padigahiyamettameva paribhuttam dimbhehim. Bhaniyam cha mahayarie jaha nam–bhattidarige, payachchhahi nam tamamhanam tamdula-mallagam, chiram vatte jenamhe goulam vayamo. Tao samanatta goyama tie mahanie sa sujjasiri jaha nam hala tam jam amhana naravaina nisavayam pahiyam pehiyam tattha jam tam tamdula-mallagam tamanehi lahum, jenahamimie payachchhami, java dhumdhiuna nihariya mamdiram sa sujjasiri, novaladdham tamdulamallagam. Sahiyam cha mahanie. Puno vi bhaniyam mahanie jaha–hala, amugam amugam thamanudduya annesiunamanehi. Puno vi paitta alimdage java nam na pechchhe tahe samutthiya sayameva sa mahani. Java nam tie vi na dittham. Tao nam suvimhiya manasa niunam annesium payatta, java nam pechchhe ganiga-sahayam padhamasuyam pairikke odanam samuddisamanam. Tenavi padidatthum jananim agachchhamani chimtiyam aha-nnenam jaha, nam chaliya amhanam oyanam avahariukama payamesa, ta jai ihasannamagachchhihi tao ahameyam vavaissami tti chimtiyam tenam bhaniya durasanna cheva mahaya saddenam sa mahani jaha nam bhattidarage jai tumam ihayam samagachchhihisi tao ma evam tam vochchiya jaha nam no parikahiyam, nichchhayam ahayam te vavaissami. Evam cha anittha-vayanam sochchanam vajjasani pahaya iva dhasatti muchchhiunam nivadiya dharanivatthe goyama sa mahani tti. Tao nam tie mahayarie parivaliunam kamchi kalakkhanam vutta sa sujjasiri jaha nam hala hala kannage, amhanam chiram vatte, ta bhanasu siggham niyajananim jaha nam eha lahum. Payachchhasu tamamhanam tamdula mallagam. Aha nam tamdula mallagam vippanattham tao nam mugga-mallagameva payachchhasu. Tahe pavittha sa sujjasiri alimdage java nam datthunam tamavatthamtaragayam nichchettham muchchhiram tam mahani mahaya ha-ha ravenam dhahavium payatta sa sujjasiri. Tam chayanniunam saha parivaggenam vaio so mahano mahayari ya. Tao pavanajalena asasi-unam puttha sa tehim jaha bhattidarage kimeyam kimeyam ti. Tie bhaniyam jaha nam ma ma attanagam daramaenam dihena khaveha, ma ma vigaya jalae sarie vubbheha, ma ma ara-jjuehim pasehim niyamtie majjhamahenanappeha jaha nam kila esa putte, esa dhuya, esa nam nattuge, esa nam sunha, esa nam jamauge, esa nam maya, esa nam janage, eso bhatta, esa nam itthe, mitthe pie kamte, suhi sayana mitta bamdhu parivagge. Ihaim pachchakkhameveyam vi ditthe aliya-maliya chevesa bamdhavasa. Sa kajjatthi cheva sambhayae loo, paramatthao na kei suhi. Java nam sakajjam tava nam maya tava nam janage, tava nam dhuya, tava nam jamauge, tava nam nattuge, tava nam putte, tava nam sunha, tava nam kamta, tava nam itthe, mitthe pie, kamte suhi sayana jana mitta bamdhu parivagge. Sakajjasiddhi virahenam tu na kassai kai maya, na kassai kei janage, na kassai kai dhuya, na kassai kei jamauge, na kassai kei putte, na kassai kai sunha, na kassai kei bhatta, na kassai kei kamta, na kassai kei itthe mitthe, pie kamte suhi sayanajana mitta bamdhu parivagge. Je nam ta pechchha mae anegovaiyasauvaladdhe sairega nava mase kuchchhie vi dhariunam cha anega mittha mahura usina tikkha guliya saniddha ahara payana sinana uvvattana dhuyakarana sambahana thanna payanaihi nam emahamta manussikae jaha kila aham putta rajjammi punna punna manoraha suham suhena panaiyana puriyasa kalam gamihami, ta erisam eyam vaiyaram ti eyam cha naunam ma dhavaisum kareha khanaddhamavi anum pi padibamdham. Jaha nam ime majjha sue samvutte taha nam gehe gehe je kei bhue, je kei vattamti, ke kei bhavimsu sue taha vi erise vi bamdhuvagge. Kevalam tu sa kajja luddhe cheva ghadiya muhutta parimanameva kamchi kalam bhaejja va, ta bho bho jana, na kimchi kajjam etenam karima bamdhu samtanenam anamta samsara ghora dukkha padayagenam ti ege chevahannisanusamayam sayayam suvisuddha-sae bhayaha dhamme. Dhamme ya nam itthe pie kamte paramatthe suhi sayana jana mitta bamdhu parivagge. Dhamme ya nam hitthikare, dhamme ya nam putthikare, dhamme ya nam balakare, dhamme ya nam uchchhahakare, dhamme ya nam nimmala jasa kittipasahage, dhamme ya nam mahappajanage, dhamme ya nam sutthu sokkha paramparadayage, se nam sevve, se nam arahanijje, se ya nam posanijje, se ya nam palanijje, se ya nam karanijje, se ya nam charanijje, se ya nam anutthanijje, se ya nam uvaissanijje, se ya nam kahanijje, se ya nam bhananijje, se ya nam pannavanijje se ya nam karavanijje, se ya nam dhuve, sasae, akkhae, avvae, sayala sokkha nihidhamme, se ya nam alajja-nijje, se ya nam aula bala virie, sariya satta parakkama samjue pavare vare itthe piye kamte daie sayala dukkha daridda samtavuvvega ayasa abbhakkhana jamma jara maranai asesa bhaya ninnasage, anannam sarise sahae telokkekkasamisale. Ta alam suhi sayana jana mitta bamdhugana dhana dhanna suvanna hiranna rayanoha nihi kosa samchayai sakkachava vijjula-yadovachamchalae, suminimdajala sarisae khana dittha nattha bhamgurae, adhuvae, asasayae, samsara vuddhi karigae, nirayavayaraheubhu-yae soggai magga viggha dayagae, anamta dukkha padayagae riddhie, sudullaha khalu bho dhammassa sahani, samma damsana nana chari-ttarahani niruttai samaggi anavaraya mahannisanusamaehi nam khamda khamdehim tu parisadai aum, dadha ghora nitthurasajjha chamda jarasanisa-nnivaya samchunnie sayajajjarabhamdage iva akimchikare bhavai u diyahanudiyahenam ime tanu kisalaya dalagga parisamthiya jala bimdumivakamde, nimisaddhabbhamtareneva lahum dhalai jivie, avidhatta paralogapatthayananam tu nipphale cheva manuyajamme, ta bho na khame tanu tanuya tare vi isimpi pamae. Jao nam ettham khalu savvakalameva samasattu mitta bhavehim bhaveyavvam-appamattehim cha pamcha mahavvae dhariyavve. Tam jaha– kasinapanaivayavirati, analiya bhasittam, damtasohanamettassavi adinnassa vajjanam, mano vai kaya jogehim tu akhamdiya avira-hiya nava gutti parivedhiyassa nam parama pavittassa savvakalameva duddhara bambhacherassa dharanam, vattha patta samjamovagaranesum pi nimmattaya, asana panainam tu chauvviheneva raibhoyanachchao, uggamuppayanesanaisu nam suvisuddhapimdaggahanam, samjoyanai pamcha dosa virahienam parimienam kale bhinne pamcha samiti visohanam, ti gutti guttaya, iriya samiimaio bhavanao, anasanaitavovahananutthanam, masaibhikkhupadimao, vichitte davvai abhiggahe, aho nam bhumi sayane, kesaloe, nippadikamma sariraya, savvakalameva guruniogakaranam, khuha pivasai-parisahahiyasanam, divvaiuvasaggavijao, laddhavaladdhavittiya,.. ..Kim bahuna achchamta duvvahe bho vahiyavve avisamamtehim cheva sirimahapurisattavudhe attharasa silamga sahassabhare, tariyavve ya bho bahahim mahasamudde, avisaihim cha nam bho bhakkhiyavve, nirasae valuyakavale, parisakkeyavvam cha bho nisiyasutikkhadaruna karavaladharae, payavva ya nam bho suhuya huyavaha jalavali, bhariyavve nam bho suhuma pavana kotthalage, gamiyavvam cha nam bho gamga pavaha padisoenam, toleyavvam bho sahasatulae mamdara-girim, jeyavve ya nam bho egagiehim cheva dhirattae sudujjae chauramgabale, vimdheyavva nam bho paroppara vivariya bhamamta attha chakkovarim, vamachchhimmi u dhiulliya, gaheyavva nam bho sayala tihuyana vijaya nimmala jasa kitti jaya padaga. Ta bho bho jana eyao dhammanutthanao sudukkaram natthi kimchi mannam ti.
Sutra Meaning Transliteration : He bhagavan ! Kaya karanathi ama kahyum\? Te kale, te samaye ahim susadha name eka anagara hato. Tene eka eka pakshani amdara ghana asamyama sthanakoni alochana api ane ati mahana ghora dushkara prayashchittonum sevana karyum. To pana te vicharone vishuddhi pada prapta na thayum. A karane ema kahevayum. Bhagavan ! Te susadhani vaktavyata keva prakare chhe\? Gautama ! A bharatavarshamam avamti namano desha chhe. Tyam sambukka namanum eka gama hatum. Te gamamam janmathi daridra, laja – maryada vagarano, kripa vagarano, kripana, anukampa rahita, ati krura, nirdaya, raudra parinami, akari shiksha karanaro, abhigrihika mithyadrishti, jeno namochchara karavamam papa chhe, evo sujnyashiva name brahmana hato. Tene sujnyashri name putri hati. Samagra trane bhuvanamam nara ane nari samudayona lavanya, kamti, teja, rupa, saubhagyatishaya karata te putrina lavanya, rupa, kamti vagere anupama ane chadiyata hata. Te sujnyashrie koi agala bija bhavamam ema dushta vicharela hatum ke – ‘jo a balakani mata mrityu pame to bahu saru thaya kema ke to hum shaukya vagarani thaum pachhi a balaka duhkhe karine jivi shakashe. Temaja rajya lakshmi mara putrane prapta thashe.’ Te dushta chimtavanana phalarupe te karmana doshathi janmatani sathe ja teni mata mrityu pami. Tyarapachhi he gautama ! Te sujnyashiva pitae mota kaleshathi ajiji karine, karagarine, ghana nava balakone janma apanari matane gheraghera phari, te putrino balyakala purna karyo. Tetalamam mata – putrana sambamdhane talanara maha bhayamkara eva – 12 varshano lamba kalano dushkala samaya avyo. Jetalamam saga – sambamdhiono tyaga karine samagra janasamuha chali java lagyo. Tyare have koi divase ghana samayana bhukhya thayela, vishada pamelo sujnyashiva vicharava lagyo ke shum have a balikane mari namkhine bhukha bhamgum ke tenum mamsa vemchine kamika vanika pasethi anaja kharidine mara pranane dharana karum. Shum karum.\? Have mara mate jivavano bijo koi upaya rahelo nathi athava to kharekhara mane dhikkara thao. Ama karavum uchita nathi. Paramtu tenine hum jivati ja vemchi namkhu. Ema vicharine mahariddhivala chaude vidya sthanana parinami eva govimda brahmanana ghera sujnyashrine vemchi didhi. Tena karane ghana lokona tiraskarana shabdothi ghavayelo te potano deshatyaga karine sujnyashiva bija deshamtaramam gayo. Tyam jaine pana he gautama ! E ja pramane biji kanyaonum apaharana karine bija sthale vemchi vemchine sujnyashive bijum ghanum ja dravya uparjana karyum. Te avasare dukala samayana kamika adhika atha varsha pasara thaya tyare te govimda shethano samagra vaibhava kshaya pamyo. He gautama ! Vaibhava vinasha pamavana karane vishada pamela govimda brahmane chimtavyum ke have mara kutumbano vinasha kala najika avela chhe. Vishada pamata mara bamdhuo ardhakshana pana joi shakava samartha nathi to have atyare mare shum karavum? Ema vicharato hato tyam eka gokulana svamini bharya avi pahomchi. Khavana padartho vemchava aveli te govalana pasethi te brahmanani bharyae damgarana mapathi ghana ghina ane khamdana banavela chara ladu kharida karya. Kharida karata ja balako laduo khai gaya. Mahiyarie kahyum are shethani ! Amane badalamam apavani damgarani pali api do. Amare jaladi gokulamam pahomchavum chhe. He gautama ! Tyarapachhi brahmanie sujnyashrine ajnya kari ke are ! Rajae bhemtanamam je mokalela chhe, temam je damgaranum matalum chhe tene jaladi shodhine lava, jethi a govalanane apum. Sujnyashri tene shodhava gharamam gai, pana tenie tamdulanum bhajana joyum nahim, tenie avine brahmanine janavyum ke tamdula bhajana nathi. Phari brahmanie kahyum ke, are! Amuka bhajana umchum karine temam jo ane shodhine lava, phari sujnyashri tapasa karava mate amganamam gai, pana te tamdulanum bhajana na joyum. Avine brahmanine kahyum ke tyam pana tamdula bhajana nathi. Phari brahmanie kahyum, are ! Amuka bhajana umchum karine temam jo ane shodhine lava. Phari tapasa karava mate amganamam gai ane na joyum tyare brahmanie jate avine tyam tapasa kari to tamdula bhajana tenina pana jovamam na avyum. Ati vismaya pamela manavali phari barikaithi dareka sthale tapasa karava lagi. Daramiyana ekamta sthalamam vaishya sathe odananum bhojana karata potana mota putrane joyo. Te putre pana tena tarapha najara kari. Same avati matane joine adhanya putrae chimtavyum ke ghane bhage mata amara chokha jhumtavi leva avati janaya chhe, to jo te najika avashe to hum tenine mari namkhisha. E pramane chimtavata putre dura rahelo ane najika avati mata brahmanine mota shabdothi kahyum ke – he bhatti darika ! Jo tum ahim avisha to pachhi tum ema na kahisha ke mane pahelam na kahyum, nishche jo tum ahi avisha to hum tane mari namkhisha. Avum anishta vachana sambhaline ulkapatathi hanayeli hoya ema dhasa karataka bhumi upara dhali padi. Murchchhavasha brahmani bahara pachhi na phari etale mahicharie ketaloka samaya raha joya pachhi sujnyashrine kahyum ke, Are balika ! Amone modum thaya chhe, mate tamari matane jaladi kaho ke tame amane damgarano palo apo. Jo damgarano palo na janaya ke na malato hoya to amane magano palo apo. Tyare sujnyashri dhanya rakhavana kotharamam pahomchi ane jue chhe to biji avastha pameli brahmanine joine sujnyashri haharava karati, shora – bakora karava lagi. Te sambhaline parivara sahita te govimda brahmana ane mahiyari tyam avi pahomchya. Pavana ane jalathi ashvasana pamadine teoe puchhyum ke – he bhattidarika ! A tamane ekadama shum thai gayum\? Tyare savadhana thayeli brahmanie pratyuttaramam janavyum ke, are ! Tame rakshana vagarani mane jheri sarpana damkha na apavo. Nirjala nadimam mane ubhi na rakho. Are ! Dorada vagarana snehapashamam jakadayeli mane mohamam na sthapo. Jema ke – A mara putra, putri, bhatrija chhe. A putravadhu ke jamai chhe, a mata ke pita chhe, a mara bhartara chhe. A mane ishta, priya, managamata kutumbijano, svajano, bamdhuvarga, parivara varga chhe. A badham ahim ja pratyaksha khota, mayavala chhe. Temana taraphathi bamdhupanani asha mrigatrishna samana nirarthaka chhe. A jagatamam dareka potana karyana arthi – svarthi loko chhe. Temam marapanano khoto bhrama chhe. Paramarthathi vicharo to koi sacha svajana nathi. Jyam sudhi svartha sadhaya chhe, tyam sudhi mata, pita, putri, putra, jamai, bhatrijo, putravadhu vagere sambamdha jalavavamam ave chhe. Tyam sudhi ja dareka game chhe, ishta – mishta – priya – snehi – kutumbi – svajana varga – mitra – bamdhu – parivara adi sambamdha rakhe chhe ke jyam sudhi darekano potano svartha sadhaya chhe. Potana karyani siddhina virahamam na koi koini mata chhe, na koi koina pita ke na koi koini putri chhe. Na koi koina jamai ke na koi koina putra chhe. Na koi koina patni ke na koi koina bhartara chhe. Na koi koina svami chhe. Na koi koina ishta mishta priya kamta kutumbi svajana – varga mitra bamdhu ke parivara varga chhe. Juone, tyare prapta thayela, kamika adhika nava masa sudhi mem kukshimam dharana karine aneka mishta madhura ushna tikha lukhkha snigdha ahara karavya, snana mardana karya, tena sharira ane kapadam dhoya. Sharira dabavya, dhana – dhanyadika apya. Tene uchheravano maha prayatno karya. Tyare mane evi asha hati ke te putrana rajamam mara manoratho purna thashe – purnapane purashe ane snehi vargani ashao puri karine hum atishaya sukhamam maro samaya pasara karisha paramtu. Mem dharyum hatum tena karata taddana viparita hakikata bani chhe. Have atalum janya ane samajya pachhi pati adini upara ardha kshana pana sneha rakhavo yogya nathi. Je a pramane mara putrano vrittamta banyo chhe, te pramane ghera ghera bhutakalamam ava vrittamto banya chhe, vartamanamam bane chhe ane bhavishyamam pana ava banavo banata raheshe. Te bamdhuvarga pana matra potana karyo siddha karava mate ghatika muhurtta tetalo kala tatha sneha parinama takavine seva kare chhe. Mate – He loko ! Anamta samsarana ghora duhkha apanara eva a kritrima bamdhu ane samtanonum mare koi ja prayojana nathi. Mate have ratadivasa niramtara uttama vishuddha ashayathi dharmanum sevana karo. Dharma e ja dhana, ishta, priya, kamta paramarthathi hitakari, svajana varga, mitra ane bamdhuvarga samana. Chhe. Dharma e ja sumdara darshaniya rupa karanara, pushti karanara ane bala apanara chhe. Tema tame sau jano.. Dharma ja utsaha karavanara chhe, dharma ja nirmala yasha – kirti sadhi apanara chhe. Dharma ja prabhavana karavanara chhe. Shreshthatama sukhani paramparane apanara hoya to te pana dharma ja chhe. Tatha. Dharma e sarva prakarana nidhana svarupa chhe, aradhaniya chhe, poshava yogya chhe, palaniya chhe, karaniya chhe, acharaniya chhe, sevaniya chhe, kathaniya chhe, upadeshaniya chhe, bhanavalayaka chhe, prarupaniya chhe, karavava layaka chhe. Dharma dhruva chhe, shashvato chhe, akshaya chhe, sthira rahenaro chhe, samagra sukhano bhamdara chhe. Dharma salajjaniya chhe. Dharma e atula bala, virya, sampurna sattva, parakrama sahitapanum melavi apanara thaya chhe. Pravara, shreshtha, ishta, priya, kamta eva janono samyoga karavi apanara hoya to te dharma chhe. Samagra asukha, daridra, samtapa, udvega, apayasha, khota ala prapta thavam, vriddhavastha, marana adi samagra bhayano sarvatha nasha karanara, jeni tulanamam koi na avi shake tevo sahayaka, trana lokamam ajoda evo natha hoya to eka matra dharma chhe. Mare have kutumba, svajana varga, mitra, bamdhuvarga, bhamdara adi a lokana padarthothi mare prayojana nathi. Vali, a riddhi – samriddhi, imdradhanusha, vijali ke latana atopa karatam adhika chamchala, svapna ane indrajala samana chhe. Je jotani sathe ja kshanamam adrashya thanari, nashavamta, adhruva, ashashvata, samsarani parampara vadharanara, narakamam utpanna thavana karanabhuta, sadgatina margamam vighna karanari chhe, anamta duhkha apanara chhe. Are loko ! Dharma mateni a vela ati durlabha chhe. Samyag darshana – jnyana – charitrarupa dharmane sadhi apanara chhe, aradhana karavanara chhe, anupama samagriyukta avo samaya tamone have phari malavano nathi. Vali, malelum a sharira niramtara, rata – divasa, pratyeka kshane ane pratyeka samaye tukade tukada thaine sadi rahelum chhe. Dina – pratidina a sharira shithila banatum jaya chhe, Ghora – nishthura – asabhya – chamda – jararupi vajra shilana pratighatathi churechura thaine semkado tada padi gayela jirna matina hamdala sarakhum, kasha kamamam na ave tevum, taddana nirupayogi bani gayum chhe. Nava phanaga upara lagela jalabimduni maphaka ochimtu ardha kshanani amdara a jivita jhada uparathi udata pakshini maphaka udi janara hoya teva prakare chhe. Paraloka mate bhathum na uparjana karanarane a manushya janma nishphala chhe, to have nanamam nano pramada pana karavane hum samartha nathi ema te brahmani vichare chhe.. A manushyapanamam sarvakala mitra ane shatru pratye samana bhavavala banavum joie. Te a pramane – Samagra jivona pranona atipatani trividha – trividhe virati, Satya vachana bolavum, Damta khotaravani sali sarakhi ke locha karavani rakha samana nirmulya vastu pana vagara apeli grahana na karavi. Mana – vachana – kayana yogo sahita akhamdita, aviradhita, nava gupti sahita parama pavitra sarvakala durdhara brahmacharyavratane dharana karavum. Vastra, patra, samyamana upakarana upara pana nirmamatva rakhavum. Chare aharano ratrina tyaga karavo. Udgama utpadana, eshanadi pamcha doshothi mukta thavum. Parimita kala bhojana karavum. Pamcha samitinum shodhana karavum. Trana guptithi gupta thavum. Irya samiti adi bara bhavanao bhavavi. Ashanadi tapanum upadhana – anushthana karavum. Masadika bhikshuni bara pratima aradhavi. Vichitra prakarana dravyadi abhigraho karava. Asnana, bhumishayana, kesha lochadi, sharirani tapatipano tyaga ityadi niyamonum palana karavum.. Hammesham sarvakala guru ajnya pramane vartavum. Bhukha – tarasa adi parishahone sahana karava. Divya adi upasargo upara vijaya melavavo. Kami male ke na male te bamnemam samabhava rakhavo athava na male to tapovriddhi ane male to dharmavriddhi tevi bhavana rakhavi. Vadhare ketalum varnana karavum\? Are loko ! A 18000 shilamgano bhara vina vishramtie shri mahapurushothi vahana kari shakaya tevo atyamta durdhara marga vahana karava layaka chhe. Vishada pamya vina be bahaothi a mahasamudra tarava sarakho a marga chhe. A sadhudharma svada vinana retina koliya bhakshana karava samana chhe. Ati tikshna panidara bhayamkara talavarani dhara upara chalava sarakho a samyama dharma chhe. Tatha. Ghi vagerethi sari rite simchayela agnini jvala shreninum pana karava samana charitradharma chhe. Sukshma pavanathi kothalo bharavo, tena samana kathana samyama dharma chhe. Gamgana pravahani same gamana karava, sahasana trajavathi meru parvatane tolavo, ekaki manushye dhiratathi durjaya chaturamta senane jitavi, paraspara avali dishamam bhramana karata atha chamdroni upara rahela putalini dabi amkha vimdhavi athava samagra trana bhuvanamam vijaya prapta karine nirmala yasha kirtini jaya pataka grahana karavi. Ukta sarve vishayo karata pana dharmanushthana dushkara chhe. He loko ! A samyama dharmanushthanathi koi pana anya vastu dushkara nathi arthat tenathi sarva vastuni siddhi thaya chhe.