Sutra Navigation: Pragnapana ( પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર )
Search Details
| Mool File Details |
|
Anuvad File Details |
|
| Sr No : | 1106691 | ||
| Scripture Name( English ): | Pragnapana | Translated Scripture Name : | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર |
| Mool Language : | Ardha-Magadhi | Translated Language : | Gujarati |
| Chapter : |
पद-११ भाषा |
Translated Chapter : |
પદ-૧૧ ભાષા |
| Section : | Translated Section : | ||
| Sutra Number : | 391 | Category : | Upang-04 |
| Gatha or Sutra : | Sutra | Sutra Anuyog : | |
| Author : | Deepratnasagar | Original Author : | Gandhar |
| Century : | Sect : | Svetambara1 | |
| Source : | |||
| Mool Sutra : | [सूत्र] जीवे णं भंते! जाइं दव्वाइं भासत्ताए गेण्हति ताइं किं ठियाइं गेण्हति? अठियाइं गेण्हति? गोयमा! ठियाइं गेण्हति, नो अठियाइं गेण्हति। जाइं भंते! ठियाइं गेण्हति ताइं किं दव्वओ गेण्हति? खेत्तओ गेण्हति? कालओ गेण्हति? भावओ गेण्हति? गोयमा! दव्वओ वि गेण्हति, खेत्तओ वि गेण्हति, कालओ वि गेण्हति, भावओ वि गेण्हति। जाइं दव्वओ गेण्हति ताइं किं एगपएसियाइं गेण्हति दुपएसियाइं गेण्हति जाव अनंतपएसियाइं गेण्हति? गोयमा! नो एगपएसियाइं गेण्हति जाव नो असंखेज्जपएसियाइं गेण्हति, अनंतपएसियाइं गेण्हति। जाइं खेत्तओ गेण्हति ताइं किं एगपएसोगाढाइं गेण्हति दुपएसोगाढाइं गेण्हति जाव असंखेज्जपएसोगाढाइं गेण्हति? गोयमा! नो एगपएसोगाढाइं गेण्हति जाव नो संखेज्जपएसोगाढाइं गेण्हति, असंखेज्जपएसोगाढाइं गेण्हति। जाइं कालओ गेण्हति ताइं किं एगसमयट्ठितीयाइं गेण्हति दुसमयट्ठितीयाइं गेण्हति जाव असंखेज्जसमयट्ठितीयाइं गेण्हति? गोयमा! एगसमयट्ठितीयाइं पि गेण्हति, दुसमयट्ठितीयाइं पि गेण्हति जाव असंखेज्जसमयट्ठितीयाइं पि गेण्हति। जाइं भावओ गेण्हति ताइं किं वण्णमंताइं गेण्हति गंधमंताइं गेण्हति रसमंताइं गेण्हति फासमंताइं गेण्हति? गोयमा! वण्णमंताइं पि गेण्हति जाव फासमंताइं पि गेण्हति। जाइं भावओ वण्णमंताइं गेण्हति ताइं किं एगवण्णाइं गेण्हति जाव पंचवण्णाइं गेण्हति? गोयमा! गहणदव्वाइं पडुच्च एगवण्णाइं पि गेण्हति जाव पंचवण्णाइं पि गेण्हति, सव्वग्गहणं पडुच्च नियमा पंचवण्णाइं गेण्हति, तं जहा–कालाइं नीलाइं लोहियाइं हालिद्दाइं सुक्किलाइं। जाइं वण्णओ कालाइं गेण्हति ताइं किं एगगुणकालाइं गेण्हति जाव अनंतगुणकालाइं गेण्हति? गोयमा! एगगुणकालाइं पि गेण्हति जाव अनंतगुणकालाइं पि गेण्हति। एवं जाव सुक्किलाइं पि। जाइं भावओ गंधमंताइं गेण्हति ताइं किं एगगंधाइं गेण्हति दुगंधाइं गेण्हति? गोयमा! गहणदव्वाइं पडुच्च एगगंधाइं पि गेण्हति दुगंधाइं पि गेण्हति, सव्वग्गहणं पडुच्च नियमा दुगंधाइं गेण्हति। जाइं गंधओ सुब्भिगंधाइं गेण्हति ताइं किं एगगुणसुब्भिगंधाइं गेण्हति जाव अनंतगुण-सुब्भिगंधाइं गेण्हति? गोयमा! एगगुणसुब्भिगंधाइं पि गेण्हति जाव अनंतगुणसुब्भिगंधाइं पि गेण्हति। एवं दुब्भिगंधाइं पि गेण्हति। जाइं भावतो रसमंताइं गेण्हति ताइं किं एगरसाइं गेण्हति जाव पंचरसाइं गेण्हति? गोयमा! गहणदव्वाइं पडुच्च एगरसाइं पि गेण्हति जाव पंचरसाइं पि गेण्हति, सव्वगहणं पडुच्च नियमा पंचरसाइं गेण्हति। जाइं रसतो तित्तरसाइं गेण्हति ताइं किं एगगुणतित्तरसाइं गेण्हति जाव अनंतगुणतित्तरसाइं गेण्हति? गोयमा! एगगुणतित्तरसाइं पि गेण्हति जाव अनंतगुणतित्तरसाइं पि गेण्हति। एवं जाव महुरो रसो। जाइं भावतो फासमंताइं गेण्हति ताइं किं एगफासाइं गेण्हति जाव अट्ठफासाइं गेण्हति? गोयमा! गहणदव्वाइं पडुच्च नो एगफासाइं गेण्हति, दुफासाइं गेण्हति जाव चउफासाइं पि गेण्हति, नो पंचफासाइं गेण्हति जाव नो अट्ठफासाइं पि गेण्हति। सव्वग्गहणं पडुच्च नियमा चउसाफाइं गेण्हति, तं जहा–सीयफासाइं गेण्हति, उसिणफासाइं गेण्हति, निद्धफासाइं गेण्हति, लुक्खफासाइं गेण्हति। जाइं फासओ सीयाइं गेण्हति ताइं किं एगगुणसीयाइं गेण्हति जाव अनंतगुणसीयाइं गेण्हति? गोयमा! एगगुणसीयाइं पि गेण्हति जाव अनंतगुणसीयाइं पि गेण्हति। एवं उसिणनिद्धलुक्खाइं जाव अनंतगुणाइं पि गेण्हति। जाइं भंते! जाव अनंतगुणलुक्खाइं गेण्हति ताइं किं पुट्ठाइं गेण्हति? अपुट्ठाइं गेण्हति? गोयमा! पुट्ठाइं गेण्हति, नो अपुट्ठाइं गेण्हति। जाइं भंते! पुट्ठाइं गेण्हति ताइं किं ओगाढाइं गेण्हति? अनोगाढाइं गेण्हति? गोयमा! ओगाढाइं गेण्हति, नो अनोगाढाइं गेण्हति। जाइं भंते! ओगाढाइं गेण्हति ताइं किं अनंतरोगाढाइं गेण्हति? परंपरोगाढाइं गेण्हति? गोयमा! अनंतरोगाढाइं गेण्हति, नो परंपरोगाढाइं गेण्हति। जाइं भंते! अनंतरोगाढाइं गेण्हति ताइं किं अणूइं गेण्हति? बादराइं गेण्हति? गोयमा! अणूइं पि गेण्हति, बादराइं पि गेण्हति। जाइं भंते! अणूइं पि गेण्हति बायराइं पि गेण्हति ताइं किं उड्ढं गेण्हति? अहे गेण्हति? तिरियं गेण्हति? गोयमा! उड्डं पि गेण्हति, अहे वि गेण्हति, तिरियं पि गेण्हति। जाइं भंते! उड्ढं पि गेण्हति अहे वि गेण्हति तिरियं पि गेण्हति ताइं किं आदिं गेण्हति? मज्झे गेण्हति? पज्जवसाणे गेण्हति? गोयमा! आदिं पि गेण्हति, मज्झे वि गेण्हति, पज्जवसाने वि गेण्हति। जाइं भंते! आदिं पि गेण्हति मज्झे वि गेण्हति पज्जवसाणे वि गेण्हति ताइं किं सविसए गेण्हति? अविसए गेण्हति? गोयमा! सविसए गेण्हति, नो अविसए गेण्हति। जाइं भंते! सविसए गेण्हति ताइं किं आनुपुव्विं गेण्हति? अनानुपुव्विं गेण्हति? गोयमा! आनुपुव्विं गेण्हति, नो अनानुपुव्विं गेण्हति। जाइं भंते! आनुपुव्विं गेण्हति ताइं किं तिदिसिं गेण्हति जाव छद्दिसिं गेण्हति? गोयमा! नियमा छद्दिसिं गेण्हति। | ||
| Sutra Meaning : | સૂત્ર– ૩૯૧. ભગવન્ ! જીવ જે દ્રવ્ય ભાષાપણે ગ્રહણ કરે છે, તે શું સ્થિત દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે કે અસ્થિત ? ગૌતમ ! સ્થિત ગ્રહણ કરે છે, અસ્થિત નહીં. ભગવન્ ! જો સ્થિત ગ્રહણ કરે તો તે દ્રવ્યથી – ક્ષેત્રથી – કાળથી કે ભાવથી ગ્રહણ કરે છે ? ગૌતમ ! તે ચારેથી. ભગવન્ ! દ્રવ્યથી ગ્રહણ કરે તે એક પ્રદેશવાળા, બે પ્રદેશવાળા કે યાવત્ અનંત પ્રદેશવાળા ગ્રહણ કરે છે ? ગૌતમ ! એક પ્રદેશથી યાવત્ અસંખ્યપ્રદેશી દ્રવ્યો ગ્રહણ ન કરે, પણ અનંત પ્રદેશી દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે. ભગવન્ ! ક્ષેત્રથી ગ્રહણ કરે તે એક પ્રદેશાવગાઢ, બે પ્રદેશાવગાઢ કે યાવત્ અસંખ્યાત પ્રદેશાવગાઢ ગ્રહણ કરે ગૌતમ ! જીવ, એક પ્રદેશાવગાઢ દ્રવ્યોને યાવત્ સંખ્યાત પ્રદેશાવગાઢ ગ્રહણ ન કરે, પણ અસંખ્યાત પ્રદેશાવગાઢ દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે. ભગવન્ ! જીવ શું એક સમય સ્થિત દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે, બે સમય સ્થિત દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે યાવત અસંખ્યાત સમય સ્થિત દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે? ગૌતમ! તે એક, બે કે અસંખ્યાત બધા સમય સ્થિતિક દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે. ભગવન્ ! જીવ ભાવથી જે દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે તે શું વર્ણ – ગંધ – રસ કે સ્પર્શવાળા ગ્રહણ કરે ? હા, ગૌતમ ! તે વર્ણ યાવત સ્પર્શવાળા બધા દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે. ભગવન્ ! જીવ, ભાવથી જે વર્ણવાળા દ્રવ્ય ગ્રહણ કરે, તે શું એક વર્ણવાળા દ્રવ્ય ગ્રહણ કરે કે યાવત્ પાંચ વર્ણવાળા દ્રવ્ય ગ્રહણ કરે ? ગૌતમ ! ગ્રહણ યોગ્ય પ્રત્યેક દ્રવ્યોને આશ્રીને બધા વર્ણવાળા દ્રવ્ય ગ્રહણ કરે. સર્વ ગ્રહણ દ્રવ્યોને આશ્રીને અવશ્ય પાંચ વર્ણવાળા દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે. તે કાળા, નીલા, લાલ, પીળા અને ધોળા. ભગવન્ ! જીવ, વર્ણથી જે કાળા વર્ણવાળા દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે, તે શું એક ગુણ કાળા દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે કે યાવત્ અનંતગુણ કાળા દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે છે ? તે જીવ એક ગુણ કાળા દ્રવ્યો યાવત્ અનંતગુણ કાળા, બધા દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે. આ પ્રમાણે શુક્લ દ્રવ્યો સુધી જાણવું. ભગવન્ ! જીવ, ભાવથી જે ગંધવાળા દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે, તે શું એક ગંધવાળા દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે કે બે ગંધવાળા દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે ? ગૌતમ ! ગ્રહણ યોગ્ય પ્રત્યેક દ્રવ્યોને આશ્રીને એક કે બે ગંધવાળા ગ્રહણ કરે છે અને ગ્રહણ યોગ્ય સર્વે દ્રવ્યોને આશ્રીને અવશ્ય બે ગંધવાળા દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે છે. ભગવન્ ! જેઓ ગંધથી સુરભિગંધવાળા દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે છે, તે શું એકગુણવાળા દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે કે યાવત્ અનંતગુણ સુરભિગંધી દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે છે ? ગૌતમ ! તે બધા દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે છે. એ પ્રમાણે દુરભિગંધી દ્રવ્યોના વિષયમાં પણ જાણવું. ભગવન્ ! ભાવથી જે રસવાળા દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે છે, તે શું એક રસવાળા દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે કે યાવત્ પાંચ ગુણ રસવાળા દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે છે ? ગૌતમ ! ગ્રહણ યોગ્ય પ્રત્યેક દ્રવ્યોને આશ્રીને બધા દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે, ગ્રહણ યોગ્ય સર્વ દ્રવ્યોને આશ્રીને અવશ્ય પાંચ રસવાળા ગ્રહણ કરે છે. ભગવન્ ! રસથી જે તિક્ત રસવાળા દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે, તે શું એકગુણ રસવાળા દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે કે યાવત્ અનંતગુણ તિક્ત રસવાળા દ્રવ્ય ગ્રહણ કરે છે ? ગૌતમ ! બધા રસવાળા દ્રવ્ય ગ્રહણ કરે છે, યાવત્ મધુરરસ સુધી આ પ્રમાણે જાણવું. ભગવન્ ! ભાવથી જે સ્પર્શવાળા દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે છે, તે શું એક સ્પર્શવાળા દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે છે કે યાવત્ આઠ સ્પર્શવાળા ગ્રહણ કરે છે ? ગૌતમ ! ગ્રહણ યોગ્ય પ્રત્યેક દ્રવ્યને આશ્રીને એક સ્પર્શવાળા ગ્રહણ કરતો નથી, પણ બે યાવત્ ચાર સ્પર્શવાળા ગ્રહણ કરે છે, પાંચ યાવત્ આઠ સ્પર્શવાળા ગ્રહણ કરતો નથી. ગ્રહણ યોગ્ય સર્વ દ્રવ્યોને આશ્રીને અવશ્ય ચાર સ્પર્શવાળા ગ્રહણ કરે છે. તે આ પ્રમાણે – શીત, ઉષ્ણ, સ્નિગ્ધ, રૂક્ષ સ્પર્શવાળા. ભગવન્ ! જે સ્પર્શથી શીત સ્પર્શવાળા દ્રવ્ય ગ્રહણ કરે છે તે શું એકગુણ સ્પર્શવાળા દ્રવ્ય ગ્રહણ કરે છે યાવત્ અનંતગુણ શીત સ્પર્શવાળા દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે? ગૌતમ ! તે બધા જ દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે. એ પ્રમાણે ઉષ્ણ, સ્નિગ્ધ, રૂક્ષ દ્રવ્યો સંબંધે જાણવું યાવત્ – અનંતગુણ રૂક્ષ સ્પર્શવાળા દ્રવ્યોને પણ ગ્રહણ કરે છે. ભગવન્ ! જે યાવત્ અનંતગુણ રૂક્ષ દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે, તે સ્પૃષ્ટને દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે કે અસ્પૃષ્ટ દ્રવ્યોને? ગૌતમ ! સ્પૃષ્ટને દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે પણ અસ્પૃષ્ટ દ્રવ્યોને નહીં. ભગવન્ ! જે સ્પૃષ્ટ દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે, તે શું અવગાઢ દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે કે અનવગાઢ દ્રવ્યોને? ગૌતમ! અવગાઢ દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે પણ અનવગાઢ દ્રવ્યોને નહીં. ભગવન્ ! જે અવગાઢ દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે છે, તે શું અનંતરાવગાઢ દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે કે પરંપરાવગાઢ દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે ? ગૌતમ ! અનંતરાવગાઢ દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે છે, પણ પરંપરાવગાઢ દ્રવ્યો ગ્રહણ કરતો નથી. ભગવન્ ! અનંતરાવગાઢ દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે છે, તે અણુ પ્રદેશવાળા દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે છે કે બાદર પ્રદેશવાળા દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે છે ? ગૌતમ ! બંને ગ્રહણ કરે. ભગવન્ ! જે અણુ કે બાદર દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે છે, તે ઉર્ધ્વ દિશાથી આવેલા દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે છે કે અધો દિશાથી આવેલા કે તિર્છા દિશાથી આવેલા ગ્રહણ કરે છે ? ગૌતમ ! ત્રણે દિશાથી આવેલા દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે. ભગવન્ ! જે ઉર્ધ્વ – અધો – તિર્છા દિશાથી આવેલ દ્રવ્યો ગ્રહણ કરે છે, તે શું આદિમાં ગ્રહણ કરે છે, મધ્યમાં – ગ્રહણ કરે છે કે અંતમાં ગ્રહણ કરે છે ? ગૌતમ ! આદિ – મધ્ય – અંત ત્રણેમાં ગ્રહણ કરે છે. ભગવન્ ! જે આદિ – મધ્ય – અંતને ગ્રહણ કરે છે તે સ્વ વિષય દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે કે અવિષયક દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે ? ગૌતમ ! સ્વવિષય દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે, પણ અવિષયને દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરતો નથી. ભગવન્ ! જે સ્વવિષય દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે, તે આનુપૂર્વીથી દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે કે અનાનુપૂર્વીથી દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે ? ગૌતમ ! આનુપૂર્વીથી દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે, અનાનુપૂર્વીથી નહીં. ભગવન્ ! જે આનુપૂર્વીથી દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે, તે શું ત્રણ દિશાથી આવેલા દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે કે યાવત્ છ દિશાથી આવેલા દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે ? ગૌતમ ! તે અવશ્ય છ દિશાથી આવેલા દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે. સૂત્ર– ૩૯૨. સ્પૃષ્ટ, અવગાઢ, અનંતર, અણુ, બાદર, ઉર્ધ્વ, અધો, આદિ, સ્વવિષય, આનુપૂર્વી અને અવશ્ય છ દિશાને આશ્રીને કહ્યું. સૂત્ર– ૩૯૩. ભગવન્ ! જીવ જે દ્રવ્યો ભાષાપણે ગ્રહણ કરે છે તે શું સાંતર ગ્રહણ કરે છે કે નિરંતર ગ્રહણ કરે છે ? ગૌતમ ! બંને ગ્રહણ કરે છે. ભગવન્ ! સાંતર ગ્રહણ કરતો જઘન્યથી એક સમય, ઉત્કૃષ્ટ અસંખ્યાતા સમયોનું અંતર કરી ગ્રહણ કરે છે અને નિરંતર ગ્રહણ કરતો જઘન્યથી બે સમય, ઉત્કૃષ્ટ અસંખ્યાતા સમયો સુધી પ્રતિસમય નિરંતર અવિરહિતપણે ગ્રહણ કરે છે. ભગવન્ ! જીવ ભાષાપણે ગ્રહણ કરેલા જે દ્રવ્યો બહાર કાઢે છે, તે શું સાંતર કાઢે કે નિરંતર ? ગૌતમ ! સાંતર બહાર કાઢે છે, નિરંતર નહીં. સાંતર બહાર કાઢતો એક સમયે ગ્રહણ કરે અને બીજા સમયે બહાર કાઢે છે. એ રીતે ગ્રહણ – નિઃસરણ વડે જઘન્ય બે સમય અને ઉત્કૃષ્ટ અસંખ્યાત સમયના અંતર્મુહૂર્ત્ત સુધી ગ્રહણ – નિઃસરણ કરે. ભગવન્ ! જીવ ભાષાપણે ગ્રહણ કરેલાં જે દ્રવ્યો બહાર કાઢે છે, તે ભિન્ન કાઢે છે કે અભિન્ન ? ગૌતમ ! તે બંને કાઢે છે. જે ભિન્ન દ્રવ્યોને કાઢે છે, તે અનંતગણા વૃદ્ધિથી વધતા લોકાંતને સ્પર્શે છે, જે અભિન્ન દ્રવ્યો કાઢે છે, તે અસંખ્યાતી અવગાહના – વર્ગણા પર્યન્ત જઈને ભેદાય, પછી સંખ્યાતા યોજન જઈને વિનાશ પામે. સૂત્ર સંદર્ભ– ૩૯૧–૩૯૩ | ||
| Mool Sutra Transliteration : | [sutra] jive nam bhamte! Jaim davvaim bhasattae genhati taim kim thiyaim genhati? Athiyaim genhati? Goyama! Thiyaim genhati, no athiyaim genhati. Jaim bhamte! Thiyaim genhati taim kim davvao genhati? Khettao genhati? Kalao genhati? Bhavao genhati? Goyama! Davvao vi genhati, khettao vi genhati, kalao vi genhati, bhavao vi genhati. Jaim davvao genhati taim kim egapaesiyaim genhati dupaesiyaim genhati java anamtapaesiyaim genhati? Goyama! No egapaesiyaim genhati java no asamkhejjapaesiyaim genhati, anamtapaesiyaim genhati. Jaim khettao genhati taim kim egapaesogadhaim genhati dupaesogadhaim genhati java asamkhejjapaesogadhaim genhati? Goyama! No egapaesogadhaim genhati java no samkhejjapaesogadhaim genhati, asamkhejjapaesogadhaim genhati. Jaim kalao genhati taim kim egasamayatthitiyaim genhati dusamayatthitiyaim genhati java asamkhejjasamayatthitiyaim genhati? Goyama! Egasamayatthitiyaim pi genhati, dusamayatthitiyaim pi genhati java asamkhejjasamayatthitiyaim pi genhati. Jaim bhavao genhati taim kim vannamamtaim genhati gamdhamamtaim genhati rasamamtaim genhati phasamamtaim genhati? Goyama! Vannamamtaim pi genhati java phasamamtaim pi genhati. Jaim bhavao vannamamtaim genhati taim kim egavannaim genhati java pamchavannaim genhati? Goyama! Gahanadavvaim paduchcha egavannaim pi genhati java pamchavannaim pi genhati, savvaggahanam paduchcha niyama pamchavannaim genhati, tam jaha–kalaim nilaim lohiyaim haliddaim sukkilaim. Jaim vannao kalaim genhati taim kim egagunakalaim genhati java anamtagunakalaim genhati? Goyama! Egagunakalaim pi genhati java anamtagunakalaim pi genhati. Evam java sukkilaim pi. Jaim bhavao gamdhamamtaim genhati taim kim egagamdhaim genhati dugamdhaim genhati? Goyama! Gahanadavvaim paduchcha egagamdhaim pi genhati dugamdhaim pi genhati, savvaggahanam paduchcha niyama dugamdhaim genhati. Jaim gamdhao subbhigamdhaim genhati taim kim egagunasubbhigamdhaim genhati java anamtaguna-subbhigamdhaim genhati? Goyama! Egagunasubbhigamdhaim pi genhati java anamtagunasubbhigamdhaim pi genhati. Evam dubbhigamdhaim pi genhati. Jaim bhavato rasamamtaim genhati taim kim egarasaim genhati java pamcharasaim genhati? Goyama! Gahanadavvaim paduchcha egarasaim pi genhati java pamcharasaim pi genhati, savvagahanam paduchcha niyama pamcharasaim genhati. Jaim rasato tittarasaim genhati taim kim egagunatittarasaim genhati java anamtagunatittarasaim genhati? Goyama! Egagunatittarasaim pi genhati java anamtagunatittarasaim pi genhati. Evam java mahuro raso. Jaim bhavato phasamamtaim genhati taim kim egaphasaim genhati java atthaphasaim genhati? Goyama! Gahanadavvaim paduchcha no egaphasaim genhati, duphasaim genhati java chauphasaim pi genhati, no pamchaphasaim genhati java no atthaphasaim pi genhati. Savvaggahanam paduchcha niyama chausaphaim genhati, tam jaha–siyaphasaim genhati, usinaphasaim genhati, niddhaphasaim genhati, lukkhaphasaim genhati. Jaim phasao siyaim genhati taim kim egagunasiyaim genhati java anamtagunasiyaim genhati? Goyama! Egagunasiyaim pi genhati java anamtagunasiyaim pi genhati. Evam usinaniddhalukkhaim java anamtagunaim pi genhati. Jaim bhamte! Java anamtagunalukkhaim genhati taim kim putthaim genhati? Aputthaim genhati? Goyama! Putthaim genhati, no aputthaim genhati. Jaim bhamte! Putthaim genhati taim kim ogadhaim genhati? Anogadhaim genhati? Goyama! Ogadhaim genhati, no anogadhaim genhati. Jaim bhamte! Ogadhaim genhati taim kim anamtarogadhaim genhati? Paramparogadhaim genhati? Goyama! Anamtarogadhaim genhati, no paramparogadhaim genhati. Jaim bhamte! Anamtarogadhaim genhati taim kim anuim genhati? Badaraim genhati? Goyama! Anuim pi genhati, badaraim pi genhati. Jaim bhamte! Anuim pi genhati bayaraim pi genhati taim kim uddham genhati? Ahe genhati? Tiriyam genhati? Goyama! Uddam pi genhati, ahe vi genhati, tiriyam pi genhati. Jaim bhamte! Uddham pi genhati ahe vi genhati tiriyam pi genhati taim kim adim genhati? Majjhe genhati? Pajjavasane genhati? Goyama! Adim pi genhati, majjhe vi genhati, pajjavasane vi genhati. Jaim bhamte! Adim pi genhati majjhe vi genhati pajjavasane vi genhati taim kim savisae genhati? Avisae genhati? Goyama! Savisae genhati, no avisae genhati. Jaim bhamte! Savisae genhati taim kim anupuvvim genhati? Ananupuvvim genhati? Goyama! Anupuvvim genhati, no ananupuvvim genhati. Jaim bhamte! Anupuvvim genhati taim kim tidisim genhati java chhaddisim genhati? Goyama! Niyama chhaddisim genhati. | ||
| Sutra Meaning Transliteration : | Sutra– 391. Bhagavan ! Jiva je dravya bhashapane grahana kare chhe, te shum sthita dravyo grahana kare ke asthita\? Gautama ! Sthita grahana kare chhe, asthita nahim. Bhagavan ! Jo sthita grahana kare to te dravyathi – kshetrathi – kalathi ke bhavathi grahana kare chhe\? Gautama ! Te charethi. Bhagavan ! Dravyathi grahana kare te eka pradeshavala, be pradeshavala ke yavat anamta pradeshavala grahana kare chhe\? Gautama ! Eka pradeshathi yavat asamkhyapradeshi dravyo grahana na kare, pana anamta pradeshi dravyo grahana kare. Bhagavan ! Kshetrathi grahana kare te eka pradeshavagadha, be pradeshavagadha ke yavat asamkhyata pradeshavagadha grahana kare Gautama ! Jiva, eka pradeshavagadha dravyone yavat samkhyata pradeshavagadha grahana na kare, pana asamkhyata pradeshavagadha dravyo grahana kare. Bhagavan ! Jiva shum eka samaya sthita dravyone grahana kare, be samaya sthita dravyone grahana kare yavata asamkhyata samaya sthita dravyone grahana kare? Gautama! Te eka, be ke asamkhyata badha samaya sthitika dravyone grahana kare. Bhagavan ! Jiva bhavathi je dravyo grahana kare te shum varna – gamdha – rasa ke sparshavala grahana kare\? Ha, gautama ! Te varna yavata sparshavala badha dravyone grahana kare. Bhagavan ! Jiva, bhavathi je varnavala dravya grahana kare, te shum eka varnavala dravya grahana kare ke yavat pamcha varnavala dravya grahana kare\? Gautama ! Grahana yogya pratyeka dravyone ashrine badha varnavala dravya grahana kare. Sarva grahana dravyone ashrine avashya pamcha varnavala dravyone grahana kare. Te kala, nila, lala, pila ane dhola. Bhagavan ! Jiva, varnathi je kala varnavala dravyo grahana kare, te shum eka guna kala dravyo grahana kare ke yavat anamtaguna kala dravyo grahana kare chhe\? Te jiva eka guna kala dravyo yavat anamtaguna kala, badha dravyo grahana kare. A pramane shukla dravyo sudhi janavum. Bhagavan ! Jiva, bhavathi je gamdhavala dravyo grahana kare, te shum eka gamdhavala dravyo grahana kare ke be gamdhavala dravyo grahana kare\? Gautama ! Grahana yogya pratyeka dravyone ashrine eka ke be gamdhavala grahana kare chhe ane grahana yogya sarve dravyone ashrine avashya be gamdhavala dravyo grahana kare chhe. Bhagavan ! Jeo gamdhathi surabhigamdhavala dravyo grahana kare chhe, te shum ekagunavala dravyo grahana kare ke yavat anamtaguna surabhigamdhi dravyo grahana kare chhe\? Gautama ! Te badha dravyo grahana kare chhe. E pramane durabhigamdhi dravyona vishayamam pana janavum. Bhagavan ! Bhavathi je rasavala dravyo grahana kare chhe, te shum eka rasavala dravyo grahana kare ke yavat pamcha guna rasavala dravyo grahana kare chhe\? Gautama ! Grahana yogya pratyeka dravyone ashrine badha dravyo grahana kare, grahana yogya sarva dravyone ashrine avashya pamcha rasavala grahana kare chhe. Bhagavan ! Rasathi je tikta rasavala dravyone grahana kare chhe, te shum ekaguna rasavala dravyone grahana kare chhe ke yavat anamtaguna tikta rasavala dravya grahana kare chhe\? Gautama ! Badha rasavala dravya grahana kare chhe, yavat madhurarasa sudhi a pramane janavum. Bhagavan ! Bhavathi je sparshavala dravyo grahana kare chhe, te shum eka sparshavala dravyo grahana kare chhe ke yavat atha sparshavala grahana kare chhe\? Gautama ! Grahana yogya pratyeka dravyane ashrine eka sparshavala grahana karato nathi, pana be yavat chara sparshavala grahana kare chhe, pamcha yavat atha sparshavala grahana karato nathi. Grahana yogya sarva dravyone ashrine avashya chara sparshavala grahana kare chhe. Te a pramane – shita, ushna, snigdha, ruksha sparshavala. Bhagavan ! Je sparshathi shita sparshavala dravya grahana kare chhe te shum ekaguna sparshavala dravya grahana kare chhe yavat anamtaguna shita sparshavala dravyo grahana kare? Gautama ! Te badha ja dravyo grahana kare. E pramane ushna, snigdha, ruksha dravyo sambamdhe janavum yavat – anamtaguna ruksha sparshavala dravyone pana grahana kare chhe. Bhagavan ! Je yavat anamtaguna ruksha dravyone grahana kare chhe, te sprishtane dravyone grahana kare ke asprishta dravyone? Gautama ! Sprishtane dravyone grahana kare pana asprishta dravyone nahim. Bhagavan ! Je sprishta dravyone grahana kare chhe, te shum avagadha dravyone grahana kare chhe ke anavagadha dravyone? Gautama! Avagadha dravyone grahana kare chhe pana anavagadha dravyone nahim. Bhagavan ! Je avagadha dravyo grahana kare chhe, te shum anamtaravagadha dravyone grahana kare ke paramparavagadha dravyone grahana kare chhe\? Gautama ! Anamtaravagadha dravyo grahana kare chhe, pana paramparavagadha dravyo grahana karato nathi. Bhagavan ! Anamtaravagadha dravyo grahana kare chhe, te anu pradeshavala dravyo grahana kare chhe ke badara pradeshavala dravyo grahana kare chhe\? Gautama ! Bamne grahana kare. Bhagavan ! Je anu ke badara dravyo grahana kare chhe, te urdhva dishathi avela dravyo grahana kare chhe ke adho dishathi avela ke tirchha dishathi avela grahana kare chhe\? Gautama ! Trane dishathi avela dravyone grahana kare chhe. Bhagavan ! Je urdhva – adho – tirchha dishathi avela dravyo grahana kare chhe, te shum adimam grahana kare chhe, madhyamam – grahana kare chhe ke amtamam grahana kare chhe\? Gautama ! Adi – madhya – amta tranemam grahana kare chhe. Bhagavan ! Je adi – madhya – amtane grahana kare chhe te sva vishaya dravyone grahana kare chhe ke avishayaka dravyone grahana kare chhe\? Gautama ! Svavishaya dravyone grahana kare chhe, pana avishayane dravyone grahana karato nathi. Bhagavan ! Je svavishaya dravyone grahana kare chhe, te anupurvithi dravyone grahana kare chhe ke ananupurvithi dravyone grahana kare chhe\? Gautama ! Anupurvithi dravyone grahana kare chhe, ananupurvithi nahim. Bhagavan ! Je anupurvithi dravyone grahana kare chhe, te shum trana dishathi avela dravyone grahana kare chhe ke yavat chha dishathi avela dravyone grahana kare chhe\? Gautama ! Te avashya chha dishathi avela dravyone grahana kare chhe. Sutra– 392. Sprishta, avagadha, anamtara, anu, badara, urdhva, adho, adi, svavishaya, anupurvi ane avashya chha dishane ashrine kahyum. Sutra– 393. Bhagavan ! Jiva je dravyo bhashapane grahana kare chhe te shum samtara grahana kare chhe ke niramtara grahana kare chhe\? Gautama ! Bamne grahana kare chhe. Bhagavan ! Samtara grahana karato jaghanyathi eka samaya, utkrishta asamkhyata samayonum amtara kari grahana kare chhe ane niramtara grahana karato jaghanyathi be samaya, utkrishta asamkhyata samayo sudhi pratisamaya niramtara avirahitapane grahana kare chhe. Bhagavan ! Jiva bhashapane grahana karela je dravyo bahara kadhe chhe, te shum samtara kadhe ke niramtara\? Gautama ! Samtara bahara kadhe chhe, niramtara nahim. Samtara bahara kadhato eka samaye grahana kare ane bija samaye bahara kadhe chhe. E rite grahana – nihsarana vade jaghanya be samaya ane utkrishta asamkhyata samayana amtarmuhurtta sudhi grahana – nihsarana kare. Bhagavan ! Jiva bhashapane grahana karelam je dravyo bahara kadhe chhe, te bhinna kadhe chhe ke abhinna\? Gautama ! Te bamne kadhe chhe. Je bhinna dravyone kadhe chhe, te anamtagana vriddhithi vadhata lokamtane sparshe chhe, je abhinna dravyo kadhe chhe, te asamkhyati avagahana – vargana paryanta jaine bhedaya, pachhi samkhyata yojana jaine vinasha pame. Sutra samdarbha– 391–393 | ||