Sutra Navigation: Jivajivabhigam ( જીવાભિગમ ઉપાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1106088
Scripture Name( English ): Jivajivabhigam Translated Scripture Name : જીવાભિગમ ઉપાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

चतुर्विध जीव प्रतिपत्ति

 Translated Chapter :

ચતુર્વિધ જીવ પ્રતિપત્તિ
Section : चंद्र सूर्य अने तेना द्वीप Translated Section : ચંદ્ર સૂર્ય અને તેના દ્વીપ
Sutra Number : 288 Category : Upang-03
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] अंतो णं भंते! मानुसुत्तरस्स पव्वतस्स जे चंदिमसूरियगहगणनक्खत्ततारारूवा ते णं भंते! देवा किं उड्ढोववन्नगा? कप्पोववन्नगा? विमाणोववन्नगा? चारोववन्नगा? चारट्ठितीया? गतिरतिया? गति-समावन्नगा? गोयमा! ते णं देवा नो उड्ढोववन्नगा, नो कप्पोववन्नगा, विमाणोववन्नगा, चारोववन्नगा, नो चारट्ठितीया, गतिरतिया गतिसमावन्नगा, उड्ढीमुहकलंबुयापुप्फसंठाणसंठितेहिं जोयण-साहस्सि-तेहिं तावखेत्तेहिं, साहस्सियाहिं बाहिरियाहिं वेउव्वियाहिं परिसाहिं महयाहयनट्ट गीत वादित तंती तल ताल तुडिय घन मुइंग पडुप्पवादितरवेणं दिव्वाइं भोगभोगाइं भुंजमाणा महया उक्किट्ठसीहनाय-वोलकलकलरवेणं पक्खुभितमहासमुद्दरवभूतं पिव करेमाणा अच्छं पव्वयरायं पदाहिणावत्त-मंडलचारं मेरुं अनुपरियडंति। तेसि णं भंते! देवाणं जाहे इंदे चवति से कहमिदाणिं पकरेंति? गोयमा! ताहे चत्तारि पंच वा सामाणिया देवा तं ठाणं उवसंपज्जित्ताणं विहरंति जाव एत्थ अन्ने इंदे उववन्ने भवति। इंदट्ठाणे णं भंते! केवतियं कालं विरहिते उववातेणं? गोयमा! जहन्नेणं एक्कं समयं, उक्कोसेणं छम्मासा। बहिया णं भंते! मानुसुत्तरस्स पव्वतस्स जे चंदिमसूरियगहनक्खत्ततारारूवा ते णं भंते! देवा किं उड्ढोववन्नगा? कप्पोववन्नगा? विमानोववन्नगा? चारोववन्नगा? चारट्ठितीया? गतिरतिया? गतिसमावन्नगा? गोयमा! ते णं देवा नो उड्ढोववन्नगा, नो कप्पोववन्नगा, विमाणोववन्नगा, नो चारोववन्नगा, चारट्ठितीया, नो गतिरतिया, नो गतिसमावन्नगा, पक्किट्टगसंठाणसंठितेहिं जोयणसतसाहस्सिएहिं तावक्खेत्तेहिं साहस्सियाहि य बाहिराहि परिसाहिं महताहतनट्ट गीत वादित तंती तल ताल तुडिय घण मुइंग पडुप्पवादितरवेणं दिव्वाइं भोगभोगाइं भुंजमाणा महया उक्किट्ठसीहनायबोलकलकल-रवेणं पक्खुभितमहासमुद्दरवभूतं पिव करेमाणा सुहलेस्सा मंदलेस्सा मंदायवलेस्सा चित्तंतरलेसा अन्नमन्नसमोगाढाहिं लेसाहिं कूडा इव ठाणट्ठिता ते पदेसे सव्वतो समंता ओभासेंति उज्जोवेंति तवेंति पभासेंति। तेसि णं भंते! देवाणं जाहे इंदे चवति से कहमिदाणिं पकरेंति? गोयमा! ताहे चत्तारि पंच वा सामाणिया देवा तं ठाणं उवसंपज्जित्ताणं विहरंति जाव तत्थ अन्ने इंदे उववन्ने भवति। इंदट्ठाणे णं भंते! केवतियं कालं विरहओ उववातेणं? गोयमा! जहन्नेणं एक्कं समयं, उक्कोसेणं छम्मासा।
Sutra Meaning : ભગવન્‌ ! મનુષ્યક્ષેત્રની અંદર જે ચંદ્ર, સૂર્ય, ગ્રહ, નક્ષત્ર, તારાગણ છે, તેઓ હે ભદંત ! શું ઉર્ધ્વોત્પન્ન છે, કલ્પોત્પન્ન છે, વિમાનોત્પન્ન છે, ચારોત્પન્ન છે, ચારસ્થિતિક છે, ગતિરતિક છે કે ગતિસમાપન્નક છે ? ગૌતમ ! તે દેવો ઉર્ધ્વોત્પન્ન નથી, કલ્પોત્પન્ન નથી, વિમાનોત્પન્ન છે. તેઓ ગતિશીલ છે, સ્થિતિશીલ નથી, ગતિરતિક છે, ગતિપ્રાપ્ત છે તેઓ ઉર્ધ્વમુખ કદંબના ફૂલ સમાન ગોળ આકૃતિમાં સંસ્થિત છે, હજારો યોજન પ્રમાણ તેમનું તાપક્ષેત્ર છે, બાહ્ય વિકુર્વિક પર્ષદાવાળા છે. જોરથી વાગનારા વાદ્યો, નૃત્યો, ગીતો, વાજિંત્રો, તંત્રી, તાલ, ત્રુટિત, મૃદંગ આદિના મધુર ધ્વનિ સાથે દિવ્ય ભોગોનો ઉપભોગ કરતા, હર્ષથી સિંહનાદ, બોલ અને કલકલ ધ્વનિ કરતા સ્વચ્છ પર્વતરાજ મેરુની પ્રદક્ષિણા વર્ત્ત મંડલગતિથી પરિક્રમા કરતા રહે છે. ભગવન્‌ ! જ્યારે તેમનો ઇન્દ્ર ચ્યવે, ત્યારે તે જ્યોતિષ્ક દેવો શું કરે ? ગૌતમ ! ચાર – પાંચ સામાનિક દેવ એકઠા થઈને તે સ્થાનને અંગિકાર કરીને રહે છે, જ્યાં સુધી ત્યાં બીજો ઇન્દ્ર ઉત્પન્ન થઈ જાય. ભગવન્‌ ! ઇન્દ્રસ્થાન કેટલો કાળ સુધી ઇન્દ્રના ઉપપાત રહિત રહે છે ? ગૌતમ ! જઘન્ય એક સમય, ઉત્કૃષ્ટ છ માસ. ભગવન્‌ ! મનુષ્યક્ષેત્રની બહારના ચંદ્ર, સૂર્ય, ગ્રહ, નક્ષત્ર, તારારૂપ જે જ્યોતિષ્ક દેવ છે તે ઉર્ધ્વોત્પન્ન યાવત્‌ ગતિ પ્રાપ્ત છે શું ? ગૌતમ ! તે દેવો ઉર્ધ્વોત્પન્ન નથી, કલ્પોત્પન્ન નથી. તે વિમાનોત્પન્ન છે. તેઓ ગતિશીલ નથી, ચારસ્થિતિક છે, ગતિરતિક નથી, ગતિપ્રાપ્ત નથી. પાકેલી ઇંટના આકારે રહેલ છે. લાખો યોજન તેમનું તાપક્ષેત્ર છે. તેઓ વિકુર્વિત હજારો બાહ્ય પર્ષદાના દેવોની સાથે વાદ્ય – નૃત્ય – ગીત – વાજિંત્રોની મધુર ધ્વનિ સાથે દિવ્ય ભોગોપભોગનો અનુભવ કરતા રહે છે. તેઓ શુભલેશ્યા, શીતલેશ્યા, મંદલેશ્યા, મંદાતપલેશ્યા, ચિત્રાંતર લેશ્યાવાળા છે. કૂટની માફક સ્થાન સ્થિત, અન્યોન્ય સમવગાઢ લેશ્યા વડે તે પ્રદેશને ચોતરફથી અવભાસિત, ઉદ્યોતિત, તાપિત, પ્રભાસિત કરે છે. ભદન્ત ! જ્યારે આ દેવોનો ઇન્દ્ર ચ્યવે છે ત્યારે તેઓ શું કરે છે ? ગૌતમ ! બીજો ઇન્દ્ર ઉત્પન્ન ન થાય, ત્યાં સુધી ચાર – પાંચ સામાનિક દેવ તેના સ્થાને ભેગા મળી કાર્યરત રહે છે. તે ઇન્દ્ર સ્થાનનો વિરહકાળ કેટલો હોય ? ગૌતમ ! જઘન્ય એક સમય અને ઉત્કૃષ્ટ છ માસ.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] amto nam bhamte! Manusuttarassa pavvatassa je chamdimasuriyagahagananakkhattatararuva te nam bhamte! Deva kim uddhovavannaga? Kappovavannaga? Vimanovavannaga? Charovavannaga? Charatthitiya? Gatiratiya? Gati-samavannaga? Goyama! Te nam deva no uddhovavannaga, no kappovavannaga, vimanovavannaga, charovavannaga, no charatthitiya, gatiratiya gatisamavannaga, uddhimuhakalambuyapupphasamthanasamthitehim joyana-sahassi-tehim tavakhettehim, sahassiyahim bahiriyahim veuvviyahim parisahim mahayahayanatta gita vadita tamti tala tala tudiya ghana muimga paduppavaditaravenam divvaim bhogabhogaim bhumjamana mahaya ukkitthasihanaya-volakalakalaravenam pakkhubhitamahasamuddaravabhutam piva karemana achchham pavvayarayam padahinavatta-mamdalacharam merum anupariyadamti. Tesi nam bhamte! Devanam jahe imde chavati se kahamidanim pakaremti? Goyama! Tahe chattari pamcha va samaniya deva tam thanam uvasampajjittanam viharamti java ettha anne imde uvavanne bhavati. Imdatthane nam bhamte! Kevatiyam kalam virahite uvavatenam? Goyama! Jahannenam ekkam samayam, ukkosenam chhammasa. Bahiya nam bhamte! Manusuttarassa pavvatassa je chamdimasuriyagahanakkhattatararuva te nam bhamte! Deva kim uddhovavannaga? Kappovavannaga? Vimanovavannaga? Charovavannaga? Charatthitiya? Gatiratiya? Gatisamavannaga? Goyama! Te nam deva no uddhovavannaga, no kappovavannaga, vimanovavannaga, no charovavannaga, charatthitiya, no gatiratiya, no gatisamavannaga, pakkittagasamthanasamthitehim joyanasatasahassiehim tavakkhettehim sahassiyahi ya bahirahi parisahim mahatahatanatta gita vadita tamti tala tala tudiya ghana muimga paduppavaditaravenam divvaim bhogabhogaim bhumjamana mahaya ukkitthasihanayabolakalakala-ravenam pakkhubhitamahasamuddaravabhutam piva karemana suhalessa mamdalessa mamdayavalessa chittamtaralesa annamannasamogadhahim lesahim kuda iva thanatthita te padese savvato samamta obhasemti ujjovemti tavemti pabhasemti. Tesi nam bhamte! Devanam jahe imde chavati se kahamidanim pakaremti? Goyama! Tahe chattari pamcha va samaniya deva tam thanam uvasampajjittanam viharamti java tattha anne imde uvavanne bhavati. Imdatthane nam bhamte! Kevatiyam kalam virahao uvavatenam? Goyama! Jahannenam ekkam samayam, ukkosenam chhammasa.
Sutra Meaning Transliteration : Bhagavan ! Manushyakshetrani amdara je chamdra, surya, graha, nakshatra, taragana chhe, teo he bhadamta ! Shum urdhvotpanna chhe, kalpotpanna chhe, vimanotpanna chhe, charotpanna chhe, charasthitika chhe, gatiratika chhe ke gatisamapannaka chhe\? Gautama ! Te devo urdhvotpanna nathi, kalpotpanna nathi, vimanotpanna chhe. Teo gatishila chhe, sthitishila nathi, gatiratika chhe, gatiprapta chhe Teo urdhvamukha kadambana phula samana gola akritimam samsthita chhe, hajaro yojana pramana temanum tapakshetra chhe, bahya vikurvika parshadavala chhe. Jorathi vaganara vadyo, nrityo, gito, vajimtro, tamtri, tala, trutita, mridamga adina madhura dhvani sathe divya bhogono upabhoga karata, harshathi simhanada, bola ane kalakala dhvani karata svachchha parvataraja meruni pradakshina vartta mamdalagatithi parikrama karata rahe chhe. Bhagavan ! Jyare temano indra chyave, tyare te jyotishka devo shum kare\? Gautama ! Chara – pamcha samanika deva ekatha thaine te sthanane amgikara karine rahe chhe, jyam sudhi tyam bijo indra utpanna thai jaya. Bhagavan ! Indrasthana ketalo kala sudhi indrana upapata rahita rahe chhe\? Gautama ! Jaghanya eka samaya, utkrishta chha masa. Bhagavan ! Manushyakshetrani baharana chamdra, surya, graha, nakshatra, tararupa je jyotishka deva chhe te urdhvotpanna yavat gati prapta chhe shum\? Gautama ! Te devo urdhvotpanna nathi, kalpotpanna nathi. Te vimanotpanna chhe. Teo gatishila nathi, charasthitika chhe, gatiratika nathi, gatiprapta nathi. Pakeli imtana akare rahela chhe. Lakho yojana temanum tapakshetra chhe. Teo vikurvita hajaro bahya parshadana devoni sathe vadya – nritya – gita – vajimtroni madhura dhvani sathe divya bhogopabhogano anubhava karata rahe chhe. Teo shubhaleshya, shitaleshya, mamdaleshya, mamdatapaleshya, chitramtara leshyavala chhe. Kutani maphaka sthana sthita, anyonya samavagadha leshya vade te pradeshane chotaraphathi avabhasita, udyotita, tapita, prabhasita kare chhe. Bhadanta ! Jyare a devono indra chyave chhe tyare teo shum kare chhe\? Gautama ! Bijo indra utpanna na thaya, tyam sudhi chara – pamcha samanika deva tena sthane bhega mali karyarata rahe chhe. Te indra sthanano virahakala ketalo hoya\? Gautama ! Jaghanya eka samaya ane utkrishta chha masa.