Sutra Navigation: Bhagavati ( ભગવતી સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1104100
Scripture Name( English ): Bhagavati Translated Scripture Name : ભગવતી સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

शतक-१४

Translated Chapter :

શતક-૧૪

Section : उद्देशक-२ उन्माद Translated Section : ઉદ્દેશક-૨ ઉન્માદ
Sutra Number : 600 Category : Ang-05
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] कतिविहे णं भंते! उम्मादे पन्नत्ते? गोयमा! दुविहे उम्मादे पन्नत्ते, तं जहा–जक्खाएसे य, मोहणिज्जस्स य कम्मस्स उदएणं। तत्थ णं जे से जक्खाएसे से णं सुहवेयणतराए चेव सुहविमोयणतराए चेव। तत्थ णं जे से मोहणिज्जस्स कम्मस्स उदएणं से णं दुहवेयणतराए चेव दुहविमोयणतराए चेव। नेरइयाणं भंते! कतिविहे उम्मादे पन्नत्ते? गोयमा! दुविहे उम्मादे पन्नत्ते, तं जहा–जक्खाएसे य, मोहणिज्जस्स य कम्मस्स उदएणं। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ–नेरइयाणं दुविहे उम्मादे पन्नत्ते, तं जहा–जक्खाएसे य, मोहणिज्जस्स य कम्मस्स उदएणं? गोयमा! देवे वा से असुभे पोग्गले पक्खिवेज्जा, से णं तेसिं असुभाणं पोग्गलाणं पक्खिवणयाए जक्खाएसं उम्मादं पाउ-णेज्जा, मोहणिज्जस्स वा कम्मस्स उदएणं मोहणिज्जं उम्मायं पाउणेज्जा। से तेणट्ठेणं गोयमा! एवं वुच्चइ–नेरइयाणं दुविहे उम्मादे पन्नत्ते, तं जहा–जक्खाएसे य, मोहणिज्जस्स य कम्मस्स उदएणं। असुरकुमाराणं भंते! कतिविहे उम्मादे पन्नत्ते? गोयमा! दुविहे उम्मादे पन्नत्ते, तं जहा–जक्खाएसे य, मोहणिज्जस्स कम्मस्स य उदएणं। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ–असुरकुमाराणं दुविहे उम्मादे पन्नत्ते, तं जहा–जक्खाएसे य, मोहणिज्जस्स य कम्मस्स उदएणं? गोयमा! देवे वा से महिड्ढियतराए असुभे पोग्गले पक्खिवेज्जा, से णं तेसिं असुभाणं पोग्गलाणं पक्खिवणयाए जक्खाएसं उम्मादं पाउणेज्जा, मोहणिज्जस्स वा कम्मस्स उदएणं मोहणिज्जं उम्मायं पाउणिज्जा। से तेणट्ठेणं जाव उदएणं। एवं जाव थणियकुमाराणं। पुढविक्का-इयाणं जाव मनुस्साणं– एएसिं जहा नेरइयाणं, वाणमंतर-जोइस-वेमाणियाणं जहा असुरकुमाराणं।
Sutra Meaning : સૂત્ર– ૬૦૦. ભગવન્‌ ! ઉન્માદ કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! બે ભેદે – યક્ષાવેશથી અને મોહનીયકર્મના ઉદયથી. તેમાં જે યક્ષાવેશ છે, તે સુખે વેદાય છે અને સુખે છોડાવાય છે. તેમાં જે મોહનીય કર્મના ઉદયથી છે, તે દુઃખથી વેદાય છે અને દુઃખથી છોડાવાય છે. ભગવન્‌ ! નારક જીવોમાં કેટલા ભેદે ઉન્માદ છે ? ગૌતમ ! બે ભેદે – યક્ષાવેશથી અને મોહનીયકર્મ ઉદયથી. ભગવન્‌ ! એમ કેમ કહો છો કે નૈરયિકને બે પ્રકારનો ઉન્માદ છે? ગૌતમ ! કોઈ દેવ નૈરયિકો ઉપર અશુભ પુદ્‌ગલ પ્રક્ષેપે, તે અશુભ પુદ્‌ગલોના પ્રક્ષેપથી તે નૈરયિક યક્ષાવિષ્ટ ઉન્માદને પામે છે, મોહનીય કર્મના ઉદયથી મોહનીય ઉન્માદને પામે છે, તેથી પૂર્વવત્‌ કહ્યું કે યાવત્‌ ઉન્માદ પામે. ભગવન્‌ ! અસુરકુમારને કેટલા ભેદે ઉન્માદ છે ? એ પ્રમાણે નૈરયિકવત્‌ જાણવુ. વિશેષ એ કે – મહર્દ્ધિક દેવ અશુભ પુદ્‌ગલ પ્રક્ષેપે છે, તે અશુભ પુદ્‌ગલોના યક્ષાવેશરૂપ ઉન્માદને પ્રાપ્ત થાય છે. તથા મોહનીય કર્મના ઉદયથી મોહનીય કર્મજન્ય ઉન્માદને પામે છે. તેથી પૂર્વવત્‌ કહ્યું. એ પ્રમાણે સ્તનિતકુમાર સુધી જાણવું. પૃથ્વીકાયિક યાવત્‌ મનુષ્યો સુધી નૈરયિકો સમાન કહેવું. વ્યંતરાદિ દેવોને, અસુરકુમારવત્‌ જાણવુ. સૂત્ર– ૬૦૧. ભગવન્‌ ! કાલવર્ષી મેઘ વૃષ્ટિકાયવ વરસાવે છે ? હા, વરસાવે છે. ભગવન્‌ ! જ્યારે દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્ર વૃષ્ટિકાય કરવા ઇચ્છે છે, ત્યારે તે કઈ રીતે વૃષ્ટિ કરે છે ? ગૌતમ ! ત્યારે શક્રેન્દ્ર અભ્યંતર પર્ષદાના દેવોને બોલાવે છે, બોલાવેલ તે અભ્યંતર પર્ષદાના દેવ, બાહ્ય પર્ષદાના દેવોને બોલાવે છે, તે બાહ્ય પર્ષદાના બોલાવાયેલ દેવ બાહ્ય – બાહ્યના દેવોને બોલાવે છે, પછી તે બાહ્ય – બાહ્ય દેવ આભિયોગિક દેવોને બોલાવે છે, પછી તે બોલાવાયેલ આભિયોગિક દેવ વૃષ્ટિકાયિક દેવોને બોલાવે છે, ત્યારે તે બોલાવાયેલ વૃષ્ટિકાયિક દેવ વૃષ્ટિ કરે છે. આ પ્રમાણે હે ગૌતમ ! દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્ર વૃષ્ટિ કરે છે. ભગવન્‌ ! શું અસુરકુમાર દેવ પણ વૃષ્ટિ કરે છે ? હા, કરે છે. ભગવન્‌ ! અસુરકુમાર દેવો કયા પ્રયોજનથી વૃષ્ટિ કરે છે ? ગૌતમ ! જે આ અરહંત ભગવંતો છે, તેમના જન્મ મહોત્સવ, નિષ્ક્રમણ મહોત્સવ, જ્ઞાનોત્પાદ મહોત્સવ, પરિનિર્વાણ મહોત્સવમાં હે ગૌતમ ! નિશ્ચે અસુરકુમાર દેવો વૃષ્ટિકાય કરે છે. એ રીતે નાગકુમારો યાવત્‌ સ્તનિતકુમારો સુધી કહેવા. વ્યંતર – જ્યોતિષ્ક – વૈમાનિક દેવોમાં પણ આમ જ કહેવું. સૂત્ર સંદર્ભ– ૬૦૦, ૬૦૧
Mool Sutra Transliteration : [sutra] kativihe nam bhamte! Ummade pannatte? Goyama! Duvihe ummade pannatte, tam jaha–jakkhaese ya, mohanijjassa ya kammassa udaenam. Tattha nam je se jakkhaese se nam suhaveyanatarae cheva suhavimoyanatarae cheva. Tattha nam je se mohanijjassa kammassa udaenam se nam duhaveyanatarae cheva duhavimoyanatarae cheva. Neraiyanam bhamte! Kativihe ummade pannatte? Goyama! Duvihe ummade pannatte, tam jaha–jakkhaese ya, mohanijjassa ya kammassa udaenam. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai–neraiyanam duvihe ummade pannatte, tam jaha–jakkhaese ya, mohanijjassa ya kammassa udaenam? Goyama! Deve va se asubhe poggale pakkhivejja, se nam tesim asubhanam poggalanam pakkhivanayae jakkhaesam ummadam pau-nejja, mohanijjassa va kammassa udaenam mohanijjam ummayam paunejja. Se tenatthenam goyama! Evam vuchchai–neraiyanam duvihe ummade pannatte, tam jaha–jakkhaese ya, mohanijjassa ya kammassa udaenam. Asurakumaranam bhamte! Kativihe ummade pannatte? Goyama! Duvihe ummade pannatte, tam jaha–jakkhaese ya, mohanijjassa kammassa ya udaenam. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai–asurakumaranam duvihe ummade pannatte, tam jaha–jakkhaese ya, mohanijjassa ya kammassa udaenam? Goyama! Deve va se mahiddhiyatarae asubhe poggale pakkhivejja, se nam tesim asubhanam poggalanam pakkhivanayae jakkhaesam ummadam paunejja, mohanijjassa va kammassa udaenam mohanijjam ummayam paunijja. Se tenatthenam java udaenam. Evam java thaniyakumaranam. Pudhavikka-iyanam java manussanam– eesim jaha neraiyanam, vanamamtara-joisa-vemaniyanam jaha asurakumaranam.
Sutra Meaning Transliteration : Sutra– 600. Bhagavan ! Unmada ketala bhede chhe\? Gautama ! Be bhede – yakshaveshathi ane mohaniyakarmana udayathi. Temam je yakshavesha chhe, te sukhe vedaya chhe ane sukhe chhodavaya chhe. Temam je mohaniya karmana udayathi chhe, te duhkhathi vedaya chhe ane duhkhathi chhodavaya chhe. Bhagavan ! Naraka jivomam ketala bhede unmada chhe\? Gautama ! Be bhede – yakshaveshathi ane mohaniyakarma udayathi. Bhagavan ! Ema kema kaho chho ke nairayikane be prakarano unmada chhe? Gautama ! Koi deva nairayiko upara ashubha pudgala prakshepe, te ashubha pudgalona prakshepathi te nairayika yakshavishta unmadane pame chhe, mohaniya karmana udayathi mohaniya unmadane pame chhe, tethi purvavat kahyum ke yavat unmada pame. Bhagavan ! Asurakumarane ketala bhede unmada chhe\? E pramane nairayikavat janavu. Vishesha e ke – maharddhika deva ashubha pudgala prakshepe chhe, te ashubha pudgalona yakshavesharupa unmadane prapta thaya chhe. Tatha mohaniya karmana udayathi mohaniya karmajanya unmadane pame chhe. Tethi purvavat kahyum. E pramane stanitakumara sudhi janavum. Prithvikayika yavat manushyo sudhi nairayiko samana kahevum. Vyamtaradi devone, asurakumaravat janavu. Sutra– 601. Bhagavan ! Kalavarshi megha vrishtikayava varasave chhe\? Ha, varasave chhe. Bhagavan ! Jyare devendra devaraja shakra vrishtikaya karava ichchhe chhe, tyare te kai rite vrishti kare chhe\? Gautama ! Tyare shakrendra abhyamtara parshadana devone bolave chhe, bolavela te abhyamtara parshadana deva, bahya parshadana devone bolave chhe, te bahya parshadana bolavayela deva bahya – bahyana devone bolave chhe, pachhi te bahya – bahya deva abhiyogika devone bolave chhe, pachhi te bolavayela abhiyogika deva vrishtikayika devone bolave chhe, tyare te bolavayela vrishtikayika deva vrishti kare chhe. A pramane he gautama ! Devendra devaraja shakra vrishti kare chhe. Bhagavan ! Shum asurakumara deva pana vrishti kare chhe\? Ha, kare chhe. Bhagavan ! Asurakumara devo kaya prayojanathi vrishti kare chhe\? Gautama ! Je a arahamta bhagavamto chhe, temana janma mahotsava, nishkramana mahotsava, jnyanotpada mahotsava, parinirvana mahotsavamam he gautama ! Nishche asurakumara devo vrishtikaya kare chhe. E rite nagakumaro yavat stanitakumaro sudhi kaheva. Vyamtara – jyotishka – vaimanika devomam pana ama ja kahevum. Sutra samdarbha– 600, 601