Sutra Navigation: Bhagavati ( ભગવતી સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1104092
Scripture Name( English ): Bhagavati Translated Scripture Name : ભગવતી સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

शतक-१३

 Translated Chapter :

શતક-૧૩
Section : उद्देशक-७ भाषा Translated Section : ઉદ્દેશક-૭ ભાષા
Sutra Number : 592 Category : Ang-05
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] कतिविहे णं भंते! काये पन्नत्ते? गोयमा! सत्तविहे काये पन्नत्ते, तं जहा–ओरालिए, ओरालियमीसए, वेउव्विए, वेउव्विय-मीसए, आहारए, आहारगमीसए, कम्मए। कतिविहे णं भंते! मरणे पन्नत्ते? गोयमा! पंचविहे मरणे पन्नत्ते, तं जहा–आवीचियमरणे, ओहिमरणे, आतियंतियमरणे, बालमरणे, पंडियमरणे। आवीचियमरणे णं भंते! कतिविहे पन्नत्ते? गोयमा! पंचविहे पन्नत्ते, तं जहा–दव्वावीचियमरणे, खेत्तावीचियमरणे, कालावीचियमरणे, भवावीचियमरणे, भावावीचियमरणे। दव्वावीचियमरणे णं भंते! कतिविहे पन्नत्ते? गोयमा! चउव्विहे पन्नत्ते, तं जहा– नेरइयदव्वावीचियमरणे, तिरिक्खजोणियदव्वावीचिय-मरणे, मनुस्सदव्वावीचियमरणे, देवदव्वावीचियमरणे। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ–नेरइयदव्वावीचियमरणे-नेरइयदव्वावीचियमरणे? गोयमा! जण्णं नेरइया नेरइए दव्वे वट्टमाणा जाइं दव्वाइं नेरइयाउयत्ताए गहियाइं बद्धाइं पुट्ठाइं कडाइं पट्ठवियाइं निविट्ठाइं अभिनिविट्ठाइं अभिसमण्णागयाइं भवंति ताइं दव्वाइं आवीचिमणुसमयं निरंतरं मरंति त्ति कट्टु। से तेणट्ठेणं गोयमा! एवं वुच्चइ–नेरइयदव्वावीचियमरणे, एवं जाव देवदव्वा-वीचियमरणे। खेत्तावीचियमरणे णं भंते! कतिविहे पन्नत्ते? गोयमा! चउव्विहे पन्नत्ते, तं जहा–नेरइयखेत्तावीचियमरणे जाव देवखेत्तावीचियमरणे। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ–नेरइयखेत्तावीचियमरणे-नेरइयखेत्तावीचियमरणे? गोयमा! जण्णं नेरइया नेरइयखेत्ते वट्टमाणा जाइं दव्वाइं नेरइयाउयत्ताए गहियाइं एवं जहेव दव्वावीचियमरणे तहेव खेत्तावीचियमरणे वि। एवं जाव भावावीचियमरणे। ओहिमरणे णं भंते! कतिविहे पन्नत्ते? गोयमा! पंचविहे पन्नत्ते, तं जहा–दव्वोहिमरणे, खेत्तोहिमरणे, कालोहिमरणे, भवोहिमरणे, भावोहिमरणे। दव्वोहिमरणे णं भंते! कतिविहे पन्नत्ते? गोयमा! चउव्विहे पन्नत्ते, तं जहा–नेरइयदव्वोहिमरणे जाव देवदव्वोहिमरणे। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ–नेरइयदव्वोहिमरणे-नेरइयदव्वोहिमरणे? गोयमा! जे णं नेरइया नेरइयदव्वे वट्टमाणा जाइं दव्वाइं संपयं मरंति, ते णं नेरइया ताइं दव्वाइं अणागए काले पुणो वि मरिस्संति। से तेणट्ठेणं गोयमा! जाव दव्वोहिमरणे। एवं तिरिक्खजोणिय-मनुस्स-देवदव्वोहिमरणे वि। एवं एएणं गमेणं खेत्तोहि-मरणे वि, कालोहिमरणे वि, भवोहिमरणे वि, भावोहिमरणे वि। आतियंतियमरणे णं भंते! –पुच्छा। गोयमा! पंचविहे पन्नत्ते, तं जहा–दव्वातियंतियमरणे, खेत्तातियंतियमरणे जाव भावातियं-तियमरणे। दव्वातियंतियमरणे णं भंते! कतिविहे पन्नत्ते? गोयमा! चउव्विहे पन्नत्ते, तं जहा–नेरइयदव्वातियंतियमरणे जाव देवदव्वातियंतियमरणे। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ–नेरइयदव्वातियंतियमरणे-नेरइयदव्वातियंतियमरणे? गोयमा! जे णं नेरइया नेरइयदव्वे वट्टमाणा जाइं दव्वाइं संपयं मरंति, ते णं नेरइया ताइं दव्वाइं अनागए काले नो पुणो वि मरिस्संति। से तेणट्ठेणं जाव नेरइयदव्वातियंतियमरणे। एवं तिरिक्खजोणिय-मनुस्स-देवदव्वातियंतियमरणे। एवं खेत्तायंतियमरणे वि, एवं जाव भावातियंतियमरणे वि। बालमरणेणं भंते! कतिविहे पन्नत्ते? गोयमा! दुवालसविहे पन्नत्ते, तं जहा–१. वलयमरणे २. वसट्टमरणे ३. अंतोसल्लमरणे ४. तब्भवमरणे ५. गिरिपडणे ६. तरुपडणे ७. जलप्पवेसे ८. जलणप्पवेसे ९. विसभक्खणे १. सत्थोवाडणे ११. वेहाणसे १२. गद्धपट्ठे। पंडियमरणे णं भंते! कतिविहे पन्नत्ते? गोयमा! दुविहे पन्नत्ते, तं जहा–पाओवगमणे य, भत्तपच्चक्खाणे य। पाओवगमणे णं भंते! कतिविहे पन्नत्ते? गोयमा! दुविहे पन्नत्ते, तं जहा–नीहारिमे य, अनीहारिमे य। नियमं अपडिकम्मे। भत्तपच्चक्खाणे णं भंते! कतिविहे पन्नत्ते? गोयमा! दुविहे पन्नत्ते, तं जहा–नीहारिमे य, अनीहारिमे । नियमं सपडिकम्मे। सेवं भंते! सेवं भंते! त्ति।
Sutra Meaning : ભગવન્‌ ! મરણ કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! પાંચ ભેદે છે. તે આ – આવીચિક મરણ, અવધિ મરણ, આત્યંતિક મરણ, બાળ મરણ અને પંડિત મરણ. આવીચિક મરણ કેટલા ભેદે ? ગૌતમ ! પાંચ ભેદે – દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ, ભવ અને ભાવથી. આવીચિક મરણ. ભગવન્‌ ! દ્રવ્યાવીચિક મરણ કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! ચાર ભેદે – નૈરયિક, તિર્યંચયોનિક, મનુષ્ય, અને દેવ – દ્રવ્યાવીચિક મરણ. ભગવન્‌ ! એમ કેમ કહો છો – નૈરયિક દ્રવ્યાવીચિક મરણ, નૈરયિક દ્રવ્યાવીચિક મરણ છે ? ગૌતમ ! જે નૈરયિક, નૈરયિક દ્રવ્યમાં વર્તતા જે દ્રવ્યોને નૈરયિકાયુપણે ગ્રહણ કરે – બાંધે – સ્પર્શે – કરે – પ્રસ્થાપિત કરે – નિવિષ્ટ કરે – અભિનિવિષ્ટ કરે – અભિસમન્વાગત કરે છે, તે દ્રવ્યોને પ્રતિ સમય નિરંતર છોડતા – મરતા રહે છે, તેથી હે ગૌતમ ! નૈરયિક દ્રવ્યાવીચિક મરણ કહ્યું છે. યાવત્‌ દેવ દ્રવ્યાવીચિક મરણ કહેવું. ભગવન્‌ ! ક્ષેત્રાવીચિક મરણ કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! ચાર ભેદે – નૈરયિક યાવત્‌ દેવ ક્ષેત્રાવીચિક મરણ. ભગવન્‌ ! નૈરયિક ક્ષેત્રાવીચિક મરણનો નૈરયિક૦ કેમ કહે છે ? જે નૈરયિક, નૈરયિક ક્ષેત્રમાં વર્તતા જે દ્રવ્યોને નૈરયિકાયુષ્યપણે ગ્રહણ કરે ઈત્યાદિ એ પ્રમાણે જેમ દ્રવ્યાવીચિક મરણમાં કહ્યું, તેમ ક્ષેત્રાવીચિક મરણમાં કહેવું. ભાવાવીચિક મરણ સુધી કહેવું. ભગવન્‌ ! અવધિમરણ કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! પાંચ ભેદે – દ્રવ્યાવધિ મરણ, ક્ષેત્રાવધિ મરણ, કાલાવધિ મરણ, ભવાવધિમરણ, ભાવાવધિ મરણ. ભગવન્‌ ! દ્રવ્યાવધિ મરણ કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! ચાર – નૈરયિક યાવત્‌ દેવ દ્રવ્યાવધિ મરણ. ભગવન્‌ ! નૈરયિક દ્રવ્યાવધિ મરણ કેમ કહેવાય છે ? નૈરયિકો, નૈરયિક દ્રવ્યમાં વર્તતા જે દ્રવ્યોને છોડતા મરે છે, ફરી નૈરયિકત્વ પામી, અનાગત કાળે ફરી પણ મરશે. તેથી હે ગૌતમ ! યાવત્‌ દ્રવ્યાવધિ મરણ કહ્યું. એ પ્રમાણે તિર્યંચ – મનુષ્ય – દેવાવધિ મરણ જાણવુ. આ આલાવાથી ક્ષેત્ર – કાળ – ભવ – ભાવમરણ જાણવા. ભગવન્‌ ! આત્યંતિક મરણ ? ગૌતમ ! પાંચ ભેદે છે – દ્રવ્યાત્યંતિક મરણ યાવત્‌ ભાવાત્યંતિક મરણ. ભગવન્‌ ! દ્રવ્યાત્યંતિક મરણ કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! ચાર. નૈરયિક યાવત્‌ દેવ દ્રવ્ય આત્યંતિક મરણ. ભગવન્‌ ! નૈરયિક દ્રવ્યાત્યંતિક મરણ કેમ કહે છે ? ગૌતમ ! નૈરયિકો, નૈરયિક દ્રવ્યમાં વર્તતા, જે દ્રવ્યોને છોડતા મરે છે, અનાગત કાળે પણ મરશે. તેથી યાવત્‌ મરણ કહ્યું છે. એ પ્રમાણે તિર્યંચ – મનુષ્ય – દેવ આત્યંતિક મરણ પણ જાણવુ. એ પ્રમાણે ક્ષેત્ર યાવત્‌ ભાવ આત્યંતિક મરણ પણ જાણવુ. ભગવન્‌ ! બાળમરણ કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! બાર ભેદે. – વલયમરણાદિ જેમ સ્કંદકમાં ગૃદ્ધપૃષ્ઠ પર્યન્ત છે. ભગવન્‌ ! પંડિત મરણ કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! બે ભેદે – પાદપોપગમન, ભક્તપ્રત્યાખ્યાન. ભગવન્‌ ! પાદપોપગમન કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! બે ભેદે – નિર્હારિમ, અનિર્હારિમ. યાવત્‌ નિયમા અપ્રતિકર્મ છે. ભગવન્‌ ! ભક્તપ્રત્યાખ્યાન કેટલા ભેદે છે ? પૂર્વવત્‌. વિશેષ એ કે તે સપ્રતિકર્મ છે. ભગવન્‌ ! તે એમ જ છે, એમ જ છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] kativihe nam bhamte! Kaye pannatte? Goyama! Sattavihe kaye pannatte, tam jaha–oralie, oraliyamisae, veuvvie, veuvviya-misae, aharae, aharagamisae, kammae. Kativihe nam bhamte! Marane pannatte? Goyama! Pamchavihe marane pannatte, tam jaha–avichiyamarane, ohimarane, atiyamtiyamarane, balamarane, pamdiyamarane. Avichiyamarane nam bhamte! Kativihe pannatte? Goyama! Pamchavihe pannatte, tam jaha–davvavichiyamarane, khettavichiyamarane, kalavichiyamarane, bhavavichiyamarane, bhavavichiyamarane. Davvavichiyamarane nam bhamte! Kativihe pannatte? Goyama! Chauvvihe pannatte, tam jaha– neraiyadavvavichiyamarane, tirikkhajoniyadavvavichiya-marane, manussadavvavichiyamarane, devadavvavichiyamarane. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai–neraiyadavvavichiyamarane-neraiyadavvavichiyamarane? Goyama! Jannam neraiya neraie davve vattamana jaim davvaim neraiyauyattae gahiyaim baddhaim putthaim kadaim patthaviyaim nivitthaim abhinivitthaim abhisamannagayaim bhavamti taim davvaim avichimanusamayam niramtaram maramti tti kattu. Se tenatthenam goyama! Evam vuchchai–neraiyadavvavichiyamarane, evam java devadavva-vichiyamarane. Khettavichiyamarane nam bhamte! Kativihe pannatte? Goyama! Chauvvihe pannatte, tam jaha–neraiyakhettavichiyamarane java devakhettavichiyamarane. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai–neraiyakhettavichiyamarane-neraiyakhettavichiyamarane? Goyama! Jannam neraiya neraiyakhette vattamana jaim davvaim neraiyauyattae gahiyaim evam jaheva davvavichiyamarane taheva khettavichiyamarane vi. Evam java bhavavichiyamarane. Ohimarane nam bhamte! Kativihe pannatte? Goyama! Pamchavihe pannatte, tam jaha–davvohimarane, khettohimarane, kalohimarane, bhavohimarane, bhavohimarane. Davvohimarane nam bhamte! Kativihe pannatte? Goyama! Chauvvihe pannatte, tam jaha–neraiyadavvohimarane java devadavvohimarane. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai–neraiyadavvohimarane-neraiyadavvohimarane? Goyama! Je nam neraiya neraiyadavve vattamana jaim davvaim sampayam maramti, te nam neraiya taim davvaim anagae kale puno vi marissamti. Se tenatthenam goyama! Java davvohimarane. Evam tirikkhajoniya-manussa-devadavvohimarane vi. Evam eenam gamenam khettohi-marane vi, kalohimarane vi, bhavohimarane vi, bhavohimarane vi. Atiyamtiyamarane nam bhamte! –puchchha. Goyama! Pamchavihe pannatte, tam jaha–davvatiyamtiyamarane, khettatiyamtiyamarane java bhavatiyam-tiyamarane. Davvatiyamtiyamarane nam bhamte! Kativihe pannatte? Goyama! Chauvvihe pannatte, tam jaha–neraiyadavvatiyamtiyamarane java devadavvatiyamtiyamarane. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai–neraiyadavvatiyamtiyamarane-neraiyadavvatiyamtiyamarane? Goyama! Je nam neraiya neraiyadavve vattamana jaim davvaim sampayam maramti, te nam neraiya taim davvaim anagae kale no puno vi marissamti. Se tenatthenam java neraiyadavvatiyamtiyamarane. Evam tirikkhajoniya-manussa-devadavvatiyamtiyamarane. Evam khettayamtiyamarane vi, evam java bhavatiyamtiyamarane vi. Balamaranenam bhamte! Kativihe pannatte? Goyama! Duvalasavihe pannatte, tam jaha–1. Valayamarane 2. Vasattamarane 3. Amtosallamarane 4. Tabbhavamarane 5. Giripadane 6. Tarupadane 7. Jalappavese 8. Jalanappavese 9. Visabhakkhane 1. Satthovadane 11. Vehanase 12. Gaddhapatthe. Pamdiyamarane nam bhamte! Kativihe pannatte? Goyama! Duvihe pannatte, tam jaha–paovagamane ya, bhattapachchakkhane ya. Paovagamane nam bhamte! Kativihe pannatte? Goyama! Duvihe pannatte, tam jaha–niharime ya, aniharime ya. Niyamam apadikamme. Bhattapachchakkhane nam bhamte! Kativihe pannatte? Goyama! Duvihe pannatte, tam jaha–niharime ya, aniharime. Niyamam sapadikamme. Sevam bhamte! Sevam bhamte! Tti.
Sutra Meaning Transliteration : Bhagavan ! Marana ketala bhede chhe\? Gautama ! Pamcha bhede chhe. Te a – avichika marana, avadhi marana, atyamtika marana, bala marana ane pamdita marana. Avichika marana ketala bhede\? Gautama ! Pamcha bhede – dravya, kshetra, kala, bhava ane bhavathi. Avichika marana. Bhagavan ! Dravyavichika marana ketala bhede chhe\? Gautama ! Chara bhede – nairayika, tiryamchayonika, manushya, ane deva – dravyavichika marana. Bhagavan ! Ema kema kaho chho – nairayika dravyavichika marana, nairayika dravyavichika marana chhe\? Gautama ! Je nairayika, nairayika dravyamam vartata je dravyone nairayikayupane grahana kare – bamdhe – sparshe – kare – prasthapita kare – nivishta kare – abhinivishta kare – abhisamanvagata kare chhe, te dravyone prati samaya niramtara chhodata – marata rahe chhe, tethi he gautama ! Nairayika dravyavichika marana kahyum chhe. Yavat deva dravyavichika marana kahevum. Bhagavan ! Kshetravichika marana ketala bhede chhe\? Gautama ! Chara bhede – nairayika yavat deva kshetravichika marana. Bhagavan ! Nairayika kshetravichika maranano nairayika0 kema kahe chhe\? Je nairayika, nairayika kshetramam vartata je dravyone nairayikayushyapane grahana kare ityadi e pramane jema dravyavichika maranamam kahyum, tema kshetravichika maranamam kahevum. Bhavavichika marana sudhi kahevum. Bhagavan ! Avadhimarana ketala bhede chhe\? Gautama ! Pamcha bhede – dravyavadhi marana, kshetravadhi marana, kalavadhi marana, bhavavadhimarana, bhavavadhi marana. Bhagavan ! Dravyavadhi marana ketala bhede chhe\? Gautama ! Chara – nairayika yavat deva dravyavadhi marana. Bhagavan ! Nairayika dravyavadhi marana kema kahevaya chhe\? Nairayiko, nairayika dravyamam vartata je dravyone chhodata mare chhe, phari nairayikatva pami, anagata kale phari pana marashe. Tethi he gautama ! Yavat dravyavadhi marana kahyum. E pramane tiryamcha – manushya – devavadhi marana janavu. A alavathi kshetra – kala – bhava – bhavamarana janava. Bhagavan ! Atyamtika marana\? Gautama ! Pamcha bhede chhe – dravyatyamtika marana yavat bhavatyamtika marana. Bhagavan ! Dravyatyamtika marana ketala bhede chhe\? Gautama ! Chara. Nairayika yavat deva dravya atyamtika marana. Bhagavan ! Nairayika dravyatyamtika marana kema kahe chhe\? Gautama ! Nairayiko, nairayika dravyamam vartata, je dravyone chhodata mare chhe, anagata kale pana marashe. Tethi yavat marana kahyum chhe. E pramane tiryamcha – manushya – deva atyamtika marana pana janavu. E pramane kshetra yavat bhava atyamtika marana pana janavu. Bhagavan ! Balamarana ketala bhede chhe\? Gautama ! Bara bhede. – valayamaranadi jema skamdakamam griddhaprishtha paryanta chhe. Bhagavan ! Pamdita marana ketala bhede chhe\? Gautama ! Be bhede – padapopagamana, bhaktapratyakhyana. Bhagavan ! Padapopagamana ketala bhede chhe\? Gautama ! Be bhede – nirharima, anirharima. Yavat niyama apratikarma chhe. Bhagavan ! Bhaktapratyakhyana ketala bhede chhe\? Purvavat. Vishesha e ke te sapratikarma chhe. Bhagavan ! Te ema ja chhe, ema ja chhe.