Sutra Navigation: Sthanang ( સ્થાનાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1102347
Scripture Name( English ): Sthanang Translated Scripture Name : સ્થાનાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

स्थान-४

 Translated Chapter :

સ્થાન-૪
Section : उद्देशक-३ Translated Section : ઉદ્દેશક-૩
Sutra Number : 347 Category : Ang-03
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] चत्तारि दुहसेज्जाओ पन्नत्ताओ, तं जहा– १. तत्थ खलु इमा पढमा दुहसेज्जा–से णं मुंडे भवित्ता अगाराओ अनगारियं पव्वइए निग्गंथे पावयणे संकिते कंखिते वितिगिच्छिते भेयसमावन्ने कलुससमावन्ने निग्गंथं पावयणं नो सद्दहति नो पत्तियति नो रोएइ, निग्गंथं पावयणं असद्दहमाने अपत्तियमाने अरोएमाने मणं उच्चावयं नियच्छति, विनिघात-मावज्जति–पढमा दुहसेज्जा। २. अहावरा दोच्चा दुहसेज्जा–से णं मुंडे भवित्ता अगाराओ अनगारियं पव्वइए सएणं लाभेणं नो तुस्सति, परस्स लाभमासाएति पीहेति पत्थेति अभिलसति, परस्स लाभमासाएमाने पीहेमाने पत्थे-माने अभिलसमाने मणं उच्चावयं नियच्छइ, विनिघातमावज्जति–दोच्चा दुहसेज्जा। ३. अहावरा तच्चा दुहसेज्जा–से णं मुंडे भवित्ता अगाराओ अनगारियं पव्वइए दिव्वे मानुस्सए कामभोगे आसाएइ पीहेति पत्थेति अभिलसति, दिव्वे मानुस्सए कामभोगे आसाएमाने पीहेमाने पत्थेमाने अभिलसमाने मणं उच्चावयं नियच्छति, विनिघातमावज्जति–तच्चा दुहसेज्जा। ४. अहावरा चउत्था दुहसेज्जा–से णं मुंडे भवित्ता अगाराओ अनगारियं पव्वइए, तस्स णं एवं भवति–जया णं अहमगारवासमावसामि तदा णमहं संवाहण-परिमद्दण-गातब्भंग-गातुच्छोलणाइं लभामि, जप्पभिइं च णं अहं मुंडे भवित्ता अगाराओ अनगारियं पव्वइए तप्पभिइं च णं अहं संवाहण परिमद्दण-गातब्भंग गातुच्छोलणाइं नो लभामि। से णं संवाहण परिमद्दण-गातब्भंग गातुच्छोलणाइं आसाएति पीहेति पत्थेति अभिलसति, से णं परिमद्दण-गातब्भंग गातुच्छोलणाइं आसाएमाने पीहेमाने पत्थेमाने अभिलसमाने मणं उच्चावयं नियच्छति, विनिघातमावज्जेति–चउत्था दुहसेज्जा। चत्तारि सुहसेज्जाओ पन्नत्ताओ, तं जहा– १. तत्थ खलु इमा पढमा सुहसेज्जा–से णं मुंडे भवित्ता अगाराओ अनगारियं पव्वइए निग्गंथे पावयणे निस्संकिते निक्कंखिते णिव्वितिगिच्छिए नो भेदसमावन्ने नो कलुससमावन्ने निग्गंथं पावयणं सद्दहइ पत्तियइ रोएति, निग्गंथं पावयणं सद्दहमाने पत्तियमाने रोएमाने नो मणं उच्चावयं नियच्छति, नो विणिघातमावज्जेति– पढमा सुहसेज्जा। २. अहावरा दोच्चा सुहसेज्जा–से णं मुंडे भवित्ता अगाराओ अनगारियं पव्वइए सएणं लाभेणं तुस्सति परस्स लाभं नो आसाएति नो पीहेति नो पत्थेति नो अभिलसति, परस्स लाभमनासाएमाने अपीहेमाने अपत्थेमाने अनभिलसमाने नो मणं उच्चावयं नियच्छति, नो विनिघातमावज्जति– दोच्चा सुह-सेज्जा। ३. अहावरा तच्चा सुहसेज्जा–से णं मुंडे भवित्ता अगाराओ अनगारियं पव्वइए दिव्वमानुस्सए कामभोगे नो आसाएति नो पीहेति नो पत्थेति नो अभिलसति, दिव्वमानुस्सए कामभोगे अणासा-एमाने अपीहेमाने अपत्थेमाने अनभिलसमाने नो मणं उच्चावयं नियच्छति, नो विनिघातमावज्जति–तच्चा सुहसेज्जा। ४. अहावरा चउत्था सुहसेज्जा–से णं मुंडे भवित्ता अगाराओ अनगारियं पव्वइए, तस्स णं एवं भवति–जइ ताव अरहंता भगवंतो हट्ठा अरोगा बलिया कल्लसरीरा अन्नयराइं ओरालाइं कल्लाणाइं विउलाइं पयताइं पग्गहिताइं महाणुभागाइं कम्मक्खय-करणाइं तवोकम्माइं पडिवज्जंति, किमंग पुण अहं अब्भोवगमिओवक्कमियं वेयणं नो सम्मं सहामि खमामि तितिक्खेमि अहियासेमि? ममं च णं अभ्भोवगमिओवक्कमियं वेयणं सम्ममसहमाणस्स अक्खममाणस्स अतितिक्खेमाणस्स अणहियासेमाणस्स किं मण्णे कज्जति? एगंतसो मे पावे कम्मे कज्जति। ममं च णं अब्भोवगमिओ वक्कमियं वेयणं सम्मं सहमाणस्स खममाणस्स तितिक्खेमाणस्स अहिया-सेमाणस्स किं मन्नेकज्जति? एगंतसो मे निज्जरा कज्जति–चउत्था सुहसेज्जा।
Sutra Meaning : ચાર પ્રકારે દુઃખશય્યા કહી છે, તે આ પ્રમાણે – પહેલી દુઃખશય્યા – કોઈ મુંડિત થઈને ઘેરથી નીકળી અણગાર પ્રવ્રજ્યા લઈ શંકા, કાંક્ષા, વિચિકિત્સા, દ્વિધાભાવને પામે, કલુષતા પામી નિર્ગ્રન્થ શ્રદ્ધા ન કરે, પ્રતીતિ ન કરે, રુચિ ન કરે, નિર્ગ્રન્થ પ્રવચનની શ્રદ્ધા ન કરતો, પ્રીતિ ન કરતો, રુચિ ન કરતો મનને ઊંચું – નીચું કરે છે, ધર્મથી ભ્રષ્ટ થાય તે દુઃખશય્યા – ૧. હવે બીજી દુઃખશય્યા – તે મુંડ થઈને ઘેરથી નીકળી યાવત્‌ પ્રવ્રજિત થઈ સ્વકીય લાભથી તુષ્ટ ન થાય. બીજાના લાભની આશા કરે, સ્પૃહા – પ્રાર્થના – અભિલાષા કરે, બીજાના લાભની આશા યાવત્‌ અભિલાષા કરતો મનને ઊંચું – નીચું કરે, ધર્મથી ભ્રષ્ટ થાય તે બીજી દુઃખશય્યા – ૨. હવે ત્રીજી દુઃખશય્યા – તે મુંડ થઈ યાવત્‌ દીક્ષા લઈ દિવ્યમાનુષ્ય કામભોગની આશા યાવત્‌ અભિલાષા કરે, દિવ્યમાનુષિક કામભોગની આશા યાવત્‌ અભિલાષા કરતો મનને ઊંચું – નીચું કરે, ભ્રષ્ટ થાય તે દુઃખશય્યા – ૩. હવે ચોથી દુઃખશય્યા – તે મુંડ થઈ યાવત્‌ દીક્ષા લે, તેને એમ થાય કે જ્યારે હું ગૃહવાસમાં વસતો હતો ત્યારે સંબાધન – પરિમર્દન – ગાત્રઅભ્યંજન, ગાત્ર પ્રક્ષાલન પામતો હતો. જ્યારથી હું મુંડ યાવત્‌ પ્રવ્રજિત થયો છું ત્યારથી સંબાધન યાવત્‌ સ્નાન પામતો નથી. તે સંબાધનાદિની આશા યાવત્‌ અભિલાષા કરે. આ સંબાધન યાવત્‌ સ્નાનની આશા કરતો યાવત્‌ મનને ઊંચું – નીચું કરે અને ધર્મભ્રષ્ટ થાય તે ચોથી દુઃખશય્યા – ૪. ચાર પ્રકારે સુખશય્યાઓ કહી છે, તે આ પ્રમાણે – પહેલી સુખશય્યા – તે મુંડ થઈને ઘેરથી નીકળી અણગાર પ્રવ્રજ્યા લઈને નિર્ગ્રન્થ પ્રવચનમાં નિઃશંકિત, નિષ્કાંક્ષિત, નિર્વિચિકિત્સક, દ્વિધા ભાવને અપ્રાપ્ત, કલુષતા ન પામેલ, નિર્ગ્રન્થ પ્રવચનની શ્રદ્ધા કરે, પ્રીતિ કરે, રુચિ કરે, નિર્ગ્રન્થ પ્રવચનની શ્રદ્ધા કરતો, પ્રીતિ કરતો, રુચિ કરતો મનને ઊંચું – નીચું ન કરે, ધર્મથી ભ્રષ્ટ ન થાય તે પહેલી સુખશય્યા. હવે બીજી સુખશય્યા – તે મુંડ યાવત્‌ પ્રવ્રજિત થઈને પ્રાપ્ત લાભથી તુષ્ટ થાય, બીજાના લાભની આશા ન કરે, સ્પૃહા ન કરે, પ્રાર્થના ન કરે, અભિલાષા ન કરે, બીજાના લાભની આશા યાવત્‌ અભિલાષા ન કરતો મનને ઊંચું – નીચું ન કરે, ભ્રષ્ટ ન થાય તે બીજી સુખશય્યા. હવે ત્રીજી સુખશય્યા – તે મુંડ યાવત્‌ પ્રવ્રજિત થઈને દિવ્યમાનુષિક કામભોગની આશા યાવત્‌ અભિલાષા ન કરે. દિવ્યમાનુષિક કામભોગની આશા યાવત્‌ અભિલાષા ન કરતો મનને ઊંચું – નીચું ન કરે, ધર્મભ્રષ્ટ ન થાય તે ત્રીજી સુખશય્યા. હવે ચોથી સુખશય્યા – તે મુંડ થઈને યાવત્‌ પ્રવ્રજિત થઈને, તેને એમ થાય કે – જો તે હૃષ્ટ, નીરોગી, બલિષ્ઠ, શ્રેષ્ઠશરીરી એવા અરહંત ભગવંત કોઈપણ ઉદાર, કલ્યાણકારી, વિપુલ, આદરપૂર્વક, અચિંત્ય શક્તિયુક્ત અને કર્મ ક્ષયના કારણભૂત તપોકર્મ અંગીકાર કરે છે, હું આભ્યુપગમિક – ઔપક્રમિક વેદનાને સમ્યક્‌ સહેતો નથી, ખમતો નથી, તિતિક્ષતો નથી, અધ્યાસિત કરતો નથી. આભ્યુપગમિક – ઔપક્રમિક વેદનાને સમ્યક્‌ રીતે ન સહેનાર યાવત્‌ અધ્યાસિત ન કરનાર એવા મને શું પ્રાપ્ત થાય છે ? એકાંતથી મને પાપકર્મ થાય છે. આભ્યુપગમિક યાવત્‌ સમ્યક્‌ સહેતા યાવત્‌ અધ્યાસિત કરતા મને શું પ્રાપ્ત થાય ? એકાંતથી નિર્જરા થાય છે. આ ચોથી સુખશય્યા.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] chattari duhasejjao pannattao, tam jaha– 1. Tattha khalu ima padhama duhasejja–se nam mumde bhavitta agarao anagariyam pavvaie niggamthe pavayane samkite kamkhite vitigichchhite bheyasamavanne kalusasamavanne niggamtham pavayanam no saddahati no pattiyati no roei, niggamtham pavayanam asaddahamane apattiyamane aroemane manam uchchavayam niyachchhati, vinighata-mavajjati–padhama duhasejja. 2. Ahavara dochcha duhasejja–se nam mumde bhavitta agarao anagariyam pavvaie saenam labhenam no tussati, parassa labhamasaeti piheti pattheti abhilasati, parassa labhamasaemane pihemane patthe-mane abhilasamane manam uchchavayam niyachchhai, vinighatamavajjati–dochcha duhasejja. 3. Ahavara tachcha duhasejja–se nam mumde bhavitta agarao anagariyam pavvaie divve manussae kamabhoge asaei piheti pattheti abhilasati, divve manussae kamabhoge asaemane pihemane patthemane abhilasamane manam uchchavayam niyachchhati, vinighatamavajjati–tachcha duhasejja. 4. Ahavara chauttha duhasejja–se nam mumde bhavitta agarao anagariyam pavvaie, tassa nam evam bhavati–jaya nam ahamagaravasamavasami tada namaham samvahana-parimaddana-gatabbhamga-gatuchchholanaim labhami, jappabhiim cha nam aham mumde bhavitta agarao anagariyam pavvaie tappabhiim cha nam aham samvahana parimaddana-gatabbhamga gatuchchholanaim no labhami. Se nam samvahana parimaddana-gatabbhamga gatuchchholanaim asaeti piheti pattheti abhilasati, se nam parimaddana-gatabbhamga gatuchchholanaim asaemane pihemane patthemane abhilasamane manam uchchavayam niyachchhati, vinighatamavajjeti–chauttha duhasejja. Chattari suhasejjao pannattao, tam jaha– 1. Tattha khalu ima padhama suhasejja–se nam mumde bhavitta agarao anagariyam pavvaie niggamthe pavayane nissamkite nikkamkhite nivvitigichchhie no bhedasamavanne no kalusasamavanne niggamtham pavayanam saddahai pattiyai roeti, niggamtham pavayanam saddahamane pattiyamane roemane no manam uchchavayam niyachchhati, no vinighatamavajjeti– padhama suhasejja. 2. Ahavara dochcha suhasejja–se nam mumde bhavitta agarao anagariyam pavvaie saenam labhenam tussati parassa labham no asaeti no piheti no pattheti no abhilasati, parassa labhamanasaemane apihemane apatthemane anabhilasamane no manam uchchavayam niyachchhati, no vinighatamavajjati– dochcha suha-sejja. 3. Ahavara tachcha suhasejja–se nam mumde bhavitta agarao anagariyam pavvaie divvamanussae kamabhoge no asaeti no piheti no pattheti no abhilasati, divvamanussae kamabhoge anasa-emane apihemane apatthemane anabhilasamane no manam uchchavayam niyachchhati, no vinighatamavajjati–tachcha suhasejja. 4. Ahavara chauttha suhasejja–se nam mumde bhavitta agarao anagariyam pavvaie, tassa nam evam bhavati–jai tava arahamta bhagavamto hattha aroga baliya kallasarira annayaraim oralaim kallanaim viulaim payataim paggahitaim mahanubhagaim kammakkhaya-karanaim tavokammaim padivajjamti, kimamga puna aham abbhovagamiovakkamiyam veyanam no sammam sahami khamami titikkhemi ahiyasemi? Mamam cha nam abhbhovagamiovakkamiyam veyanam sammamasahamanassa akkhamamanassa atitikkhemanassa anahiyasemanassa kim manne kajjati? Egamtaso me pave kamme kajjati. Mamam cha nam abbhovagamio vakkamiyam veyanam sammam sahamanassa khamamanassa titikkhemanassa ahiya-semanassa kim mannekajjati? Egamtaso me nijjara kajjati–chauttha suhasejja.
Sutra Meaning Transliteration : Chara prakare duhkhashayya kahi chhe, te a pramane – Paheli duhkhashayya – koi mumdita thaine gherathi nikali anagara pravrajya lai shamka, kamksha, vichikitsa, dvidhabhavane pame, kalushata pami nirgrantha shraddha na kare, pratiti na kare, ruchi na kare, nirgrantha pravachanani shraddha na karato, priti na karato, ruchi na karato manane umchum – nichum kare chhe, dharmathi bhrashta thaya te duhkhashayya – 1. Have biji duhkhashayya – te mumda thaine gherathi nikali yavat pravrajita thai svakiya labhathi tushta na thaya. Bijana labhani asha kare, spriha – prarthana – abhilasha kare, bijana labhani asha yavat abhilasha karato manane umchum – nichum kare, dharmathi bhrashta thaya te biji duhkhashayya – 2. Have triji duhkhashayya – te mumda thai yavat diksha lai divyamanushya kamabhogani asha yavat abhilasha kare, divyamanushika kamabhogani asha yavat abhilasha karato manane umchum – nichum kare, bhrashta thaya te duhkhashayya – 3. Have chothi duhkhashayya – te mumda thai yavat diksha le, tene ema thaya ke jyare hum grihavasamam vasato hato tyare sambadhana – parimardana – gatraabhyamjana, gatra prakshalana pamato hato. Jyarathi hum mumda yavat pravrajita thayo chhum tyarathi sambadhana yavat snana pamato nathi. Te sambadhanadini asha yavat abhilasha kare. A sambadhana yavat snanani asha karato yavat manane umchum – nichum kare ane dharmabhrashta thaya te chothi duhkhashayya – 4. Chara prakare sukhashayyao kahi chhe, te a pramane – Paheli sukhashayya – te mumda thaine gherathi nikali anagara pravrajya laine nirgrantha pravachanamam nihshamkita, nishkamkshita, nirvichikitsaka, dvidha bhavane aprapta, kalushata na pamela, nirgrantha pravachanani shraddha kare, priti kare, ruchi kare, nirgrantha pravachanani shraddha karato, priti karato, ruchi karato manane umchum – nichum na kare, dharmathi bhrashta na thaya te paheli sukhashayya. Have biji sukhashayya – te mumda yavat pravrajita thaine prapta labhathi tushta thaya, bijana labhani asha na kare, spriha na kare, prarthana na kare, abhilasha na kare, bijana labhani asha yavat abhilasha na karato manane umchum – nichum na kare, bhrashta na thaya te biji sukhashayya. Have triji sukhashayya – te mumda yavat pravrajita thaine divyamanushika kamabhogani asha yavat abhilasha na kare. Divyamanushika kamabhogani asha yavat abhilasha na karato manane umchum – nichum na kare, dharmabhrashta na thaya te triji sukhashayya. Have chothi sukhashayya – te mumda thaine yavat pravrajita thaine, tene ema thaya ke – jo te hrishta, nirogi, balishtha, shreshthashariri eva arahamta bhagavamta koipana udara, kalyanakari, vipula, adarapurvaka, achimtya shaktiyukta ane karma kshayana karanabhuta tapokarma amgikara kare chhe, hum abhyupagamika – aupakramika vedanane samyak saheto nathi, khamato nathi, titikshato nathi, adhyasita karato nathi. Abhyupagamika – aupakramika vedanane samyak rite na sahenara yavat adhyasita na karanara eva mane shum prapta thaya chhe\? Ekamtathi mane papakarma thaya chhe. Abhyupagamika yavat samyak saheta yavat adhyasita karata mane shum prapta thaya\? Ekamtathi nirjara thaya chhe. A chothi sukhashayya.