Sutra Navigation: Sthanang ( સ્થાનાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1102195
Scripture Name( English ): Sthanang Translated Scripture Name : સ્થાનાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

स्थान-३

 Translated Chapter :

સ્થાન-૩
Section : उद्देशक-३ Translated Section : ઉદ્દેશક-૩
Sutra Number : 195 Category : Ang-03
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] चउत्थभत्तियस्स णं भिक्खुस्स कप्पंति तओ पाणगाइं पडिगाहित्तए, तं जहा–उस्सेइमे, संसेइमे, चाउलधोवने। छट्ठभत्तियस्स णं भिक्खुस्स कप्पंति तओ पाणगाइं पडिगाहित्तए, तं जहा–तिलोदए, तुसोदए, जवोदए। अट्ठमभत्तियस्स णं भिक्खुस्स कप्पंति तओ पाणगाइं पडिगाहित्तए, तं जहा–आयामए, सोवीरए, सुद्धवियडे। तिविहे उवहडे पन्नत्ते, तं जहा–फलिओवहडे, सुद्धोवहडे, संसट्ठोवहडे। तिविहे ओग्गहिते पन्नत्ते, तं जहा–जं च ओगिण्हति, जं च साहरति, जं च आसगंसि पक्खिवति। तिविधा ओमोयरिया पन्नत्ता, तं जहा–उवगरणोमोयरिया, भत्तपाणोमोदरिया, भावोमोदरिया। उवगरणमोदरिया तिविहा पन्नत्ता, तं जहा–एगे वत्थे, एगे पाते, चियत्तोवहि-साइज्जणया। तओ ठाणा निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा अहियाए असुभाए अखमाए अनिस्सेसाए अनानुगामिय-त्ताए भवंति, तं जहा–कूअणता, कक्करणता, अवज्झाणता। तओ ठाणा निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा हिताए सुहाए खमाए णिस्सेसाए आनुगामिअत्ताए भवंति, तं जहा–अकूअणता, अकक्करणता, अनवज्झाणता। तओ सल्ला पन्नत्ता, तं जहा–मायासल्ले, नियाणसल्ले, मिच्छादंसणसल्ले। तिहिं ठाणेहिं समणे निग्गंथे संखित्त-विउलतेउलेस्से भवति, तं जहा–आयावणताए, खंतिखमाए, अपाणगेणं तवोकम्मेणं। तिमासियं णं भिक्खुपडिमं पडिवन्नस्सअनगारस्स कप्पंति तओ दत्तीओ भोअणस्स पडिगाहेत्तए, तओ पाणगस्स। एगरातियं भिक्खुपडिमं सम्मं अणणुपालेमाणस्सअनगारस्स इमे तओ ठाणा अहिताए असुभाए अखमाए अनिस्सेयसाए अणाणुगमियत्ताए भवंति, तं जहा–उम्मायं वा लभिज्जा, दीहकालियं वा रोगातंकं पाउणेज्जा, केवलीपन्नत्ताओ वा धम्माओ भंसेज्जा। एगरातियं भिक्खुपडिमं सम्मं अनुपालेमाणस्सअनगारस्स तओ ठाणा हिताए सुभाए खमाए निस्सेसाए आनुगामियत्ताए भवंति, तं जहा–ओहिनाणे वा से समुप्पज्जेज्जा, मनपज्जवनाणे वा से समुप्पज्जेज्जा, केवलनाणे वा से समुप्पज्जेज्जा।
Sutra Meaning : ૧. ચતુર્થભક્ત કરેલ ભિક્ષુને ત્રણ પાનકનો સ્વીકાર કલ્પે – ઉત્સ્વેદિમ(લોટનું ધોવાણ), સંસેકિમ(બાફેલા કેર વગેરે ઉકાળ્યા પછી ધોવાણ), ચોખાનું ધોવાણ. ૨. છઠ્ઠભક્તિક ભિક્ષુને ત્રણ સ્થાનકનો સ્વીકાર કલ્પે – તિલોદક, તુસોદક, જવોદક. ૩. અઠ્ઠમભક્તિક ભિક્ષુને ત્રણ પાનકનો સ્વીકાર કલ્પે – આયામક(મગનું ઓસામાન), સૌવીરક(કાંજીનું પાણી), શુદ્ધ વિકટ(ગરમ પાણી). ૪. ત્રણ ઉપહૃત (ભોજન સ્થાને અર્પિત આહાર) કહ્યા છે – ફલિક ઉપહૃત(મિષ્ટાન ફરસાણ વગેરે સંસ્કારિત ભોજન), શુદ્ધ ઉપહૃત(દાળિયા મમરા વગેરે સુકું ભોજન), સંસૃષ્ટ ઉપહૃત(અસંસ્કારિત ભાત ખીચડી). ૫. ત્રણ પ્રકારે અવગ્રહિત આહાર છે – પીરસવા માટે ગ્રહણ કરાતું ભોજન, પીરસવા માટે લઇ જવાતું ભોજન, થાળી વગેરેમાં પીરસેલું ભોજન. ૬. ત્રણ પ્રકારે ઉણોદરી કહી છે – ઉપકરણ ઉણોદરી, ભક્તપાન ઉણોદરી, ભાવ ઉણોદરી. ૭. ઉપકરણ ઉણોદરી ત્રણ ભેદે – એક વસ્ત્ર, એક પાત્ર, સંયમીની ઉપધિ રાખવી તે. ૮. ત્રણ સ્થાનો નિર્ગ્રન્થો અને નિર્ગ્રન્થીને અહિતને માટે, અસુખને માટે, અયુક્તને માટે, અનિશ્રેયસને માટે, અનાનુગામિયત્વપણે થાય છે – આર્ત સ્વરે આક્રંદન કરવું , કકળાટ – શય્યા ઉપધિ આદિના દોષ દેખાડી બબળાટ કરવો, અપધ્યાન – (આર્ત્ત અને રૌદ્ર ધ્યાન કરવું). ૯. ત્રણ સ્થાનો સાધુ – સાધ્વીને હિતને માટે, સુખને માટે, યુક્તપણાને માટે, મોક્ષને માટે, આનુગામિકપણાને થાય છે – દુઃખમાં અદીનતા, કકળાટનો અભાવ, અશુભ ધ્યાન રહિતતા. ૧૦. શલ્યો ત્રણ પ્રકારે છે – માયાશલ્ય, નિયાણશલ્ય, મિથ્યાદર્શનશલ્ય. ૧૧. ત્રણ સ્થાને શ્રમણ નિર્ગ્રન્થ સંક્ષિપ્ત – વિપુલ તેજોલેશ્યાવાળો થાય છે – આતાપના લેવાથી, ક્ષમા રાખવાથી, નિર્જળ તપ કરવાથી. ૧૨. ત્રિમાસિક ભિક્ષુપ્રતિમા અંગીકાર કરનાર અણગારને ભોજનની ત્રણ દત્તિ ગ્રહણ કરવી કલ્પે અને ત્રણ દત્તિ પાણીની લેવી કલ્પે. ૧૩. એકરાત્રિકી ભિક્ષુપ્રતિમાનું સમ્યક્‌ અનુપાલન ન કરનાર સાધુને આ ત્રણ સ્થાનક અહિતાર્થે, અસુખાર્થે, અયુક્તપણાર્થે, અનિશ્રેયસાર્થે અને અનાનુગામીપણા માટે થાય છે. તે આ – ઉન્માદને પામે, દીર્ઘકાલિક રોગાતંકને પામે તથા કેવલિપ્રજ્ઞપ્ત ધર્મથી ભ્રષ્ટ થાય. ૧૪. એકરાત્રિકી ભિક્ષુ પ્રતિમાને સારી રીતે અનુપાલન કરનાર અણગારને ત્રણ સ્થાનક હિતાર્થે, સુખાર્થે, યોગ્યપણા માટે, મોક્ષાર્થે, આનુગામિકતાએ થાય છે. તે આ પ્રમાણે – અવધિજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ, મનઃપર્યવજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ, કેવલજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] chautthabhattiyassa nam bhikkhussa kappamti tao panagaim padigahittae, tam jaha–usseime, samseime, chauladhovane. Chhatthabhattiyassa nam bhikkhussa kappamti tao panagaim padigahittae, tam jaha–tilodae, tusodae, javodae. Atthamabhattiyassa nam bhikkhussa kappamti tao panagaim padigahittae, tam jaha–ayamae, sovirae, suddhaviyade. Tivihe uvahade pannatte, tam jaha–phaliovahade, suddhovahade, samsatthovahade. Tivihe oggahite pannatte, tam jaha–jam cha oginhati, jam cha saharati, jam cha asagamsi pakkhivati. Tividha omoyariya pannatta, tam jaha–uvagaranomoyariya, bhattapanomodariya, bhavomodariya. Uvagaranamodariya tiviha pannatta, tam jaha–ege vatthe, ege pate, chiyattovahi-saijjanaya. Tao thana niggamthana va niggamthina va ahiyae asubhae akhamae anissesae ananugamiya-ttae bhavamti, tam jaha–kuanata, kakkaranata, avajjhanata. Tao thana niggamthana va niggamthina va hitae suhae khamae nissesae anugamiattae bhavamti, tam jaha–akuanata, akakkaranata, anavajjhanata. Tao salla pannatta, tam jaha–mayasalle, niyanasalle, michchhadamsanasalle. Tihim thanehim samane niggamthe samkhitta-viulateulesse bhavati, tam jaha–ayavanatae, khamtikhamae, apanagenam tavokammenam. Timasiyam nam bhikkhupadimam padivannassaanagarassa kappamti tao dattio bhoanassa padigahettae, tao panagassa. Egaratiyam bhikkhupadimam sammam ananupalemanassaanagarassa ime tao thana ahitae asubhae akhamae anisseyasae ananugamiyattae bhavamti, tam jaha–ummayam va labhijja, dihakaliyam va rogatamkam paunejja, kevalipannattao va dhammao bhamsejja. Egaratiyam bhikkhupadimam sammam anupalemanassaanagarassa tao thana hitae subhae khamae nissesae anugamiyattae bhavamti, tam jaha–ohinane va se samuppajjejja, manapajjavanane va se samuppajjejja, kevalanane va se samuppajjejja.
Sutra Meaning Transliteration : 1. Chaturthabhakta karela bhikshune trana panakano svikara kalpe – utsvedima(lotanum dhovana), samsekima(baphela kera vagere ukalya pachhi dhovana), chokhanum dhovana. 2. Chhaththabhaktika bhikshune trana sthanakano svikara kalpe – tilodaka, tusodaka, javodaka. 3. Aththamabhaktika bhikshune trana panakano svikara kalpe – ayamaka(maganum osamana), sauviraka(kamjinum pani), shuddha vikata(garama pani). 4. Trana upahrita (bhojana sthane arpita ahara) kahya chhe – phalika upahrita(mishtana pharasana vagere samskarita bhojana), shuddha upahrita(daliya mamara vagere sukum bhojana), samsrishta upahrita(asamskarita bhata khichadi). 5. Trana prakare avagrahita ahara chhe – pirasava mate grahana karatum bhojana, pirasava mate lai javatum bhojana, thali vageremam piraselum bhojana. 6. Trana prakare unodari kahi chhe – upakarana unodari, bhaktapana unodari, bhava unodari. 7. Upakarana unodari trana bhede – eka vastra, eka patra, samyamini upadhi rakhavi te. 8. Trana sthano nirgrantho ane nirgranthine ahitane mate, asukhane mate, ayuktane mate, anishreyasane mate, ananugamiyatvapane thaya chhe – arta svare akramdana karavum, kakalata – shayya upadhi adina dosha dekhadi babalata karavo, apadhyana – (artta ane raudra dhyana karavum). 9. Trana sthano sadhu – sadhvine hitane mate, sukhane mate, yuktapanane mate, mokshane mate, anugamikapanane thaya chhe – duhkhamam adinata, kakalatano abhava, ashubha dhyana rahitata. 10. Shalyo trana prakare chhe – mayashalya, niyanashalya, mithyadarshanashalya. 11. Trana sthane shramana nirgrantha samkshipta – vipula tejoleshyavalo thaya chhe – atapana levathi, kshama rakhavathi, nirjala tapa karavathi. 12. Trimasika bhikshupratima amgikara karanara anagarane bhojanani trana datti grahana karavi kalpe ane trana datti panini levi kalpe. 13. Ekaratriki bhikshupratimanum samyak anupalana na karanara sadhune a trana sthanaka ahitarthe, asukharthe, ayuktapanarthe, anishreyasarthe ane ananugamipana mate thaya chhe. Te a – unmadane pame, dirghakalika rogatamkane pame tatha kevaliprajnyapta dharmathi bhrashta thaya. 14. Ekaratriki bhikshu pratimane sari rite anupalana karanara anagarane trana sthanaka hitarthe, sukharthe, yogyapana mate, moksharthe, anugamikatae thaya chhe. Te a pramane – avadhijnyanani prapti, manahparyavajnyanani prapti, kevalajnyanani prapti.