Sutra Navigation: Jambudwippragnapati ( જંબુદ્વીપ પ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર )
Search Details
| Mool File Details |
|
Anuvad File Details |
|
| Sr No : | 1107951 | ||
| Scripture Name( English ): | Jambudwippragnapati | Translated Scripture Name : | જંબુદ્વીપ પ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર |
| Mool Language : | Ardha-Magadhi | Translated Language : | Gujarati |
| Chapter : |
वक्षस्कार ७ ज्योतिष्क |
Translated Chapter : |
વક્ષસ્કાર ૭ જ્યોતિષ્ક |
| Section : | Translated Section : | ||
| Sutra Number : | 351 | Category : | Upang-07 |
| Gatha or Sutra : | Sutra | Sutra Anuyog : | |
| Author : | Deepratnasagar | Original Author : | Gandhar |
| Century : | Sect : | Svetambara1 | |
| Source : | |||
| Mool Sutra : | [सूत्र] चंदस्स णं भंते! जोइसिंदस्स जोइसरन्नो कइ अग्गमहिसीओ पन्नत्ताओ? गोयमा! चत्तारि अग्गमहिसीओ पन्नत्ताओ, तं जहा–चंदप्पभा दोसिनाभा अच्चिमाली पभंकरा। तओ णं एगमेगाए देवीए चत्तारि-चत्तारि देवीसहस्साइं परिवारो पण्णत्तो। पभू णं ताओ एगमेगा देवी अन्नं देवीसहस्सं परिवारो विउव्वित्तए। एवामेव सपुव्वावरेणं सोलस देवी सहस्सा। सेत्तं तुडिए। पभू णं भंते! चंदे जोइसिंदे जोइसराया चंदवडेंसए विमाने चंदाए रायहानीए सभाए सुहम्माए तुडिएणं सद्धिं महयाहयनट्ट गीय वाइय तंती तल ताल तुडिय घण मुइंगपडुप्पवाइयरवेणं दिव्वाइं भोगभोगाइं भुंजमाणे विहरित्तए? गोयमा! नो इणट्ठे समट्ठे। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ–णो पभू जाव विहरित्तए? गोयमा! चंदस्स जोइसिंदस्स जोइसरन्नो चंदवडेंसए विमाने चंदाए रायहानीए सभाए सुहम्माए माणवए चेइयखंभे वइरामएसु गोलवट्टसमुग्गएसु बहुईओ जिनसकहाओ सन्निक्खित्ताओ चिट्ठंति, ताओ णं चंदस्स जोइसिंदस्स जोइसरन्नो अन्नेसिं च बहूणं जोइसियाणं देवाण य देवीण य अच्चणिज्जाओ जाव पज्जुवास-णिज्जाओ। से तेणट्ठेणं गोयमा! नो पभू। पभू णं चंदे सभाए सुहम्माए चउहिं सामानियसाहस्सीहिं एवं जाव दिव्वाइं भोगभोगाइं भुंजमाणे विहरित्तए केवलं परियारिड्ढीए, नो चेव णं मेहुणवत्तियं। विजया वेजयंती जयंती अपराजिया–सव्वेसिं गहाईणं एयाओ अग्गमहिसीओ वत्तव्वाओ इमाहिं गाहाहिं– | ||
| Sutra Meaning : | સૂત્ર– ૩૫૧. ભગવન્ ! જ્યોતિષેન્દ્ર જ્યોતિષરાજ ચંદ્રની કેટલી અગ્રમહિષીઓ કહેલી છે ? ગૌતમ ! ચાર અગ્રમહિષીઓ કહેલી છે, તે આ પ્રમાણે – ચંદ્રપ્રભા, જ્યોત્સનાભા, અર્ચિમાલી, પ્રભંકરા. તેમાં એક – એક અગ્રમહિષીનો ચાર – ચાર હજાર દેવીનો પરિવાર બતાવાયેલ છે. એક – એક અગ્રમહિષી બીજી હજાર દેવીની વિકુર્વણા કરવાને સમર્થ હોય છે. એ પ્રમાણે બધી મળીને ૧૬,૦૦૦ દેવી નિષ્પન્ન થાય છે તે આ ત્રુટિત ચંદ્રનું અંતઃપુર છે. ભગવન્ ! જ્યોતિષેન્દ્ર જ્યોતિષરાજ ચંદ્ર ચંદ્રાવતંસક વિમાનમાં ચંદ્રા રાજધાનીમાં સુધર્માસભામાં ત્રુટિત – અંતઃપુર સાથે મહત આહતથી નૃત્ય – ગીત – વાજિંત્ર યાવત્ દિવ્ય ભોગોપભોગ ભોગવીને વિચરવાને માટે શું તે ચંદ્ર સમર્થ છે ખરો ? ગૌતમ ! ના, એ અર્થ સમર્થ નથી. ભગવન્ ! જ્યોતિષેન્દ્ર ચંદ્રની ચંદ્રાવતંસક વિમાનમાં ચંદ્રા રાજધાનીમાં સુધર્માસભામાં માણવક ચૈત્ય સ્તંભમાં વજ્રમય ગોળ – વૃત્ત – સમુદ્ગકમાં ઘણા જિનસકિથ રહેલા હોય છે. તે ચંદ્ર તથા બીજા ઘણા દેવો અને દેવીને અર્ચનીય યાવત્ પર્યુપાસનીય છે. તે કારણથી ગૌતમ! ચંદ્ર ત્યાં ભોગ કરવા. સમર્થ નથી. પરંતુ ચંદ્ર સુધર્માસભામાં ૪૦૦૦ સામાનિકો સાથે એ પ્રમાણે યાવત્ દિવ્ય ભોગોપભોગ કરતો વિચરવા કેવળ પરિવાર ઋદ્ધિથી સમર્થ છે, પણ મૈથુન નિમિત્તે ભોગ કરવા સમર્થ નથી. બધા ગ્રહો આદિની વિજયા, વૈજયંતી, જયંતિ, અપરાજિતા નામે ચાર અગ્રમહિષીઓ છે. એ પ્રમાણે ૧૭૬ ગ્રહોની આ વિજયાદિ નામથી ચાર અગ્રમહિષીઓ છે, તેમ જાણ. સૂત્ર– ૩૫૨. ગ્રહો – ૧. અંગારક, ૨. વિકાલક, ૩. લોહીતાંક, ૪. શનિશ્ચર, ૫. આધુનિક, ૬. પ્રાધુનિક,૭. કણ, ૮. કણક, ૯. કણકણક, ૧૦. કણવિતાનક, ૧૧. કણસંતાનક. સૂત્ર– ૩૫૩. ગ્રહો – ૧૨. સોમ, ૧૩. સહિત, ૧૪. આશ્વાસન, ૧૫. કાર્યોપગ, ૧૬. કર્બૂરક, ૧૭. અજકરક, ૧૮. દુંદુભક, ૧૯. શંખ, ૨૦. શંખનાભ, ૨૧. શંખ વર્ણાભ એ ત્રણ. સૂત્ર– ૩૫૪. એ પ્રમાણે ભાવકેતુ પર્યન્ત ગ્રહોના નામો કહેવા જોઈએ. તે બધાની અગ્રમહિષીઓ વિજયા આદિ ચાર નામે છે. સૂત્ર– ૩૫૫. ભગવન્ ! ચંદ્રવિમાનો દેવોની સ્થિતિ કેટલો કાળ છે ? ગૌતમ ! જઘન્યથી તેમની સ્થિતિ ૧/૪ પલ્યોપમ છે, ઉત્કૃષ્ટથી તેમની સ્થિતિ એક લાખ વર્ષ અધિક પલ્યોપમ છે. ચંદ્રવિમાનમાં દેવીની સ્થિતિ જઘન્યથી ૧/૪ પલ્યોપમ છે, ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ ૫૦,૦૦૦ વર્ષાધિક અર્ધપલ્યોપમ છે. સૂર્યવિમાનમાં દેવોની સ્થિતિ જઘન્યથી ૧/૪ પલ્યોપમ, ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ ૧૦૦૦ વર્ષાધિક પલ્યોપમ છે. ગ્રહવિમાનમાં દેવોની સ્થિતિ જઘન્ય ૧/૪ પલ્યોપમ, ઉત્કૃષ્ટથી એક પલ્યોપમ કહેલી છે. ગ્રહવિમાનમાં દેવીની સ્થિતિ જઘન્ય ૧/૪ પલ્યોપમ, ઉત્કૃષ્ટથી સ્થિતિ અર્ધ પલ્યોપમ કહેલી છે. નક્ષત્ર વિમાનમાં દેવોની જઘન્ય સ્થિતિ ૧/૪ પલ્યોપમ, ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ અર્ધ પલ્યોપમ કહેલી છે. નક્ષત્ર વિમાનમાં દેવીની જઘન્ય સ્થિતિ ૧/૪ પલ્યોપમ, ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ સાધિક ૧/૪ પલ્યોપમ કહેલી છે. તારા વિમાનમાં દેવોની જઘન્ય સ્થિતિ ૧/૮ પલ્યોપમ, ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ ૧/૪ પલ્યોપમ કહેલી છે. તારા વિમાનમાં દેવીની જઘન્ય સ્થિતિ ૧/૮ પલ્યોપમ, ઉત્કૃષ્ટ સાતિરેક ૧/૮ પલ્યોપમ કહેલી છે. સૂત્ર સંદર્ભ– ૩૫૧–૩૫૫ | ||
| Mool Sutra Transliteration : | [sutra] chamdassa nam bhamte! Joisimdassa joisaranno kai aggamahisio pannattao? Goyama! Chattari aggamahisio pannattao, tam jaha–chamdappabha dosinabha achchimali pabhamkara. Tao nam egamegae devie chattari-chattari devisahassaim parivaro pannatto. Pabhu nam tao egamega devi annam devisahassam parivaro viuvvittae. Evameva sapuvvavarenam solasa devi sahassa. Settam tudie. Pabhu nam bhamte! Chamde joisimde joisaraya chamdavademsae vimane chamdae rayahanie sabhae suhammae tudienam saddhim mahayahayanatta giya vaiya tamti tala tala tudiya ghana muimgapaduppavaiyaravenam divvaim bhogabhogaim bhumjamane viharittae? Goyama! No inatthe samatthe. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai–no pabhu java viharittae? Goyama! Chamdassa joisimdassa joisaranno chamdavademsae vimane chamdae rayahanie sabhae suhammae manavae cheiyakhambhe vairamaesu golavattasamuggaesu bahuio jinasakahao sannikkhittao chitthamti, tao nam chamdassa joisimdassa joisaranno annesim cha bahunam joisiyanam devana ya devina ya achchanijjao java pajjuvasa-nijjao. Se tenatthenam goyama! No pabhu. Pabhu nam chamde sabhae suhammae chauhim samaniyasahassihim evam java divvaim bhogabhogaim bhumjamane viharittae kevalam pariyariddhie, no cheva nam mehunavattiyam. Vijaya vejayamti jayamti aparajiya–savvesim gahainam eyao aggamahisio vattavvao imahim gahahim– | ||
| Sutra Meaning Transliteration : | Sutra– 351. Bhagavan ! Jyotishendra jyotisharaja chamdrani ketali agramahishio kaheli chhe\? Gautama ! Chara agramahishio kaheli chhe, te a pramane – chamdraprabha, jyotsanabha, archimali, prabhamkara. Temam eka – eka agramahishino chara – chara hajara devino parivara batavayela chhe. Eka – eka agramahishi biji hajara devini vikurvana karavane samartha hoya chhe. E pramane badhi maline 16,000 devi nishpanna thaya chhe te a trutita chamdranum amtahpura chhe. Bhagavan ! Jyotishendra jyotisharaja chamdra chamdravatamsaka vimanamam chamdra rajadhanimam sudharmasabhamam trutita – amtahpura sathe mahata ahatathi nritya – gita – vajimtra yavat divya bhogopabhoga bhogavine vicharavane mate shum te chamdra samartha chhe kharo\? Gautama ! Na, e artha samartha nathi. Bhagavan ! Jyotishendra chamdrani chamdravatamsaka vimanamam chamdra rajadhanimam sudharmasabhamam manavaka chaitya stambhamam vajramaya gola – vritta – samudgakamam ghana jinasakitha rahela hoya chhe. Te chamdra tatha bija ghana devo ane devine archaniya yavat paryupasaniya chhe. Te karanathi gautama! Chamdra tyam bhoga karava. Samartha nathi. Paramtu chamdra sudharmasabhamam 4000 samaniko sathe e pramane yavat divya bhogopabhoga karato vicharava kevala parivara riddhithi samartha chhe, pana maithuna nimitte bhoga karava samartha nathi. Badha graho adini vijaya, vaijayamti, jayamti, aparajita name chara agramahishio chhe. E pramane 176 grahoni a vijayadi namathi chara agramahishio chhe, tema jana. Sutra– 352. Graho – 1. Amgaraka, 2. Vikalaka, 3. Lohitamka, 4. Shanishchara, 5. Adhunika, 6. Pradhunika,7. Kana, 8. Kanaka, 9. Kanakanaka, 10. Kanavitanaka, 11. Kanasamtanaka. Sutra– 353. Graho – 12. Soma, 13. Sahita, 14. Ashvasana, 15. Karyopaga, 16. Karburaka, 17. Ajakaraka, 18. Dumdubhaka, 19. Shamkha, 20. Shamkhanabha, 21. Shamkha varnabha e trana. Sutra– 354. E pramane bhavaketu paryanta grahona namo kaheva joie. Te badhani agramahishio vijaya adi chara name chhe. Sutra– 355. Bhagavan ! Chamdravimano devoni sthiti ketalo kala chhe\? Gautama ! Jaghanyathi temani sthiti 1/4 palyopama chhe, utkrishtathi temani sthiti eka lakha varsha adhika palyopama chhe. Chamdravimanamam devini sthiti jaghanyathi 1/4 palyopama chhe, utkrishta sthiti 50,000 varshadhika ardhapalyopama chhe. Suryavimanamam devoni sthiti jaghanyathi 1/4 palyopama, utkrishta sthiti 1000 varshadhika palyopama chhe. Grahavimanamam devoni sthiti jaghanya 1/4 palyopama, utkrishtathi eka palyopama kaheli chhe. Grahavimanamam devini sthiti jaghanya 1/4 palyopama, utkrishtathi sthiti ardha palyopama kaheli chhe. Nakshatra vimanamam devoni jaghanya sthiti 1/4 palyopama, utkrishta sthiti ardha palyopama kaheli chhe. Nakshatra vimanamam devini jaghanya sthiti 1/4 palyopama, utkrishta sthiti sadhika 1/4 palyopama kaheli chhe. Tara vimanamam devoni jaghanya sthiti 1/8 palyopama, utkrishta sthiti 1/4 palyopama kaheli chhe. Tara vimanamam devini jaghanya sthiti 1/8 palyopama, utkrishta satireka 1/8 palyopama kaheli chhe. Sutra samdarbha– 351–355 | ||