Sutra Navigation: Jivajivabhigam ( જીવાભિગમ ઉપાંગ સૂત્ર )
Search Details
| Mool File Details |
|
Anuvad File Details |
|
| Sr No : | 1106024 | ||
| Scripture Name( English ): | Jivajivabhigam | Translated Scripture Name : | જીવાભિગમ ઉપાંગ સૂત્ર |
| Mool Language : | Ardha-Magadhi | Translated Language : | Gujarati |
| Chapter : |
चतुर्विध जीव प्रतिपत्ति |
Translated Chapter : |
ચતુર્વિધ જીવ પ્રતિપત્તિ |
| Section : | चंद्र सूर्य अने तेना द्वीप | Translated Section : | ચંદ્ર સૂર્ય અને તેના દ્વીપ |
| Sutra Number : | 224 | Category : | Upang-03 |
| Gatha or Sutra : | Sutra | Sutra Anuyog : | |
| Author : | Deepratnasagar | Original Author : | Gandhar |
| Century : | Sect : | Svetambara1 | |
| Source : | |||
| Mool Sutra : | [सूत्र] लवणसमुद्दं धायइसंडे नामं दीवे वट्टे वलयागारसंठाणसंठिते सव्वतो समंता संपरिक्खित्ताणं चिट्ठति। धायइसंडे णं भंते! दीवे किं समचक्कवालसंठिते? विसमचक्कवालसंठिते? गोयमा! समचक्कवाल-संठिते, नो विसमचक्कवालसंठिते। धायइसंडे णं भंते! दीवे केवइयं चक्कवालविक्खंभेणं? केवइयं परिक्खेवेणं पन्नत्ते? गोयमा! चत्तारि जोयणसतसहस्साइं चक्कवालविक्खंभेणं, इगयालीसं जोयणसतसहस्साइं दसजोयण-सहस्साइं नव य एगट्ठे जोयणसते किंचिविसेसूणे परिक्खेवेणं पन्नत्ते। से णं एगाए पउमवरवेदियाए एगेणं वनसंडेणं सव्वतो समंता संपरिक्खित्ते, दोण्हवि वण्णओ। धायइसंडस्स णं भंते! दीवस्स कति दारा पन्नत्ता? गोयमा! चत्तारि दारा पन्नत्ता, तं जहा–विजए वेजयंते जयंते अपराजिए। कहि णं भंते! धायइसंडस्स दीवस्स विजए नामं दारे पन्नत्ते? गोयमा! धायइसंडदीव-पुरत्थिमपेरंते कालोयसमुद्दपुरत्थिमद्धस्स पच्चत्थिमेणं सीयाए महानदीए उप्पिं, एत्थ णं धायइसंडदीवस्स विजए नामं दारे पन्नत्ते। तं चेव पमाणं, रायहाणीओ अन्नंमि धायइसंडे दीवे। सा वत्तव्वया भाणियव्वा। एवं चत्तारिवि दारा भाणियव्वा। धायइसंडस्स णं भंते! दीवस्स दारस्स य दारस्स य एस णं केवइयं अबाहाए अंतरे पन्नत्ते? गोयमा! दस जोयणसयसहस्साइं सत्तावीसं च जोयणसहस्साइं सत्तपणतीसे जोयणसए तिन्नि य कोसे दारस्स य दारस्स य अबाहाए अंतरे पन्नत्ते। धायइसंडस्स णं भंते! दीवस्स पदेसा कालोयं समुद्दं पुट्ठा? हंता पुट्ठा। ते णं भंते! किं धायइसंडे दीवे? कालोए समुद्दे? गोयमा! ते धायइसंडे, नो खलु ते कालोए समुद्दे। एवं कालोयस्सवि। धायइसंडे दीवे जीवा उद्दाइत्ताउद्दाइत्ता कालोए समुद्दे पच्चायंति? गोयमा! अत्थेगतिया पच्चायंति, अत्थेगतिया नो पच्चायंति। एवं कालोएवि अत्थेगतिया पच्चायंति अत्थेगतिया नो पच्चायंति। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चति–धायइसंडे दीवे? धायइसंडे दीवे? गोयमा! धायइसंडे णं दीवे तत्थतत्थ देसे तहिंतहिं पएसे बहवे धायइरुक्खा धायइवना धायइसंडा निच्चं कुसुमिया जाव वडेंसगधरा। धायइमहाधायइरुक्खेसु यत्थ सुदंसणपियदंसणा दुवे देवा महिड्ढिया जाव पलिओवम-ट्ठितीया परिवसंति। से एएणट्ठेणं गोयमा! एवं वुच्चति–धायइसंडे दीवे। अदुत्तरं च णं गोयमा! जाव निच्चे। धायइसंडे णं भंते! दीवे कति चंदा पभासिंसु वा पभासेंति वा पभासिस्संति वा? कति सूरिया तविंसु वा तवंति वा तविस्संति वा? कइ महग्गहा चारं चरिंसु वा चरंति वा चरिस्संति वा? कइ णक्खत्ता जोगं जोइंसु वा जोयंति वा जोइस्संति वा? कइ तारागणकोडाकोडीओ सोभिंसु वा सोभंति वा सोभिस्संति वा? गोयमा! बारस चंदा पभासिंसु वा पभासेंति वा पभासिस्संति वा एवं– | ||
| Sutra Meaning : | સૂત્ર– ૨૨૪. ઘાતકીખંડ નામક દ્વીપ વૃત્ત, વલયાકાર સંસ્થાન સંસ્થિત, ચોતરફથી લવણસમુદ્રને ઘેરીને રહેલ છે. ભગવન્ ! ઘાતકીખંડદ્વીપ સમચક્રવાલ સંસ્થિત છે કે વિષમચક્રવાલ સંસ્થિત ? ગૌતમ ! સમચક્રવાલ સંસ્થિત છે, વિષમ – ચક્રવાલ સંસ્થિત નથી. ભગવન્ ! ઘાતકીખંડ દ્વીપનો ચક્રવાલ વિષ્કંભ અને પરિધિ કેટલી છે ? ગૌતમ ! ચક્રવાલ વિષ્કંભ ચાર લાખ યોજન છે અને પરિધિ ૪૧,૧૦,૯૬૧ યોજનથી કંઈક ન્યૂન પરિધિવાળો છે. તે એક પદ્મવર વેદિકા અને એક વનખંડથી ચોતરફથી પરિવૃત્ત છે. વેદિકા અને વનખંડનું વર્ણન કરવું. પરિધિ દ્વીપ સમાન છે. ભગવન્ !ઘાતકીખંડદ્વીપને કેટલા દ્વારો છે? ગૌતમ! ચાર દ્વારો કહ્યા છે – વિજય, વૈજયંત, જયંત, અપરાજિત. ભગવન્ ! ઘાતકીખંડનું વિજય નામક દ્વાર ક્યાં છે ? ગૌતમ ! ઘાતકીખંડના પૂર્વાંતમાં અને કાલોદ સમુદ્રના પૂર્વાર્દ્ધની પશ્ચિમ દિશામાં શીતા મહાનદીની ઉપર ઘાતકીખંડનું વિજયદ્વાર છે. પ્રમાણ પૂર્વવત્. રાજધાની બીજા ઘાતકીખંડ દ્વીપમાં છે. દ્વીપ વક્તવ્યતા કહેવી. આ પ્રમાણે ચારે દ્વારો કહેવા. ભગવન્ ! ઘાતકીખંડ દ્વીપના એક દ્વારથી બીજા દ્વારનું અંતર અબાધાથી કેટલું છે ? ગૌતમ ! ૧૦,૨૭,૭૩૫ યોજન અને ત્રણ કોશનું અબાધાથી અંતર છે. ભગવન્ ! ઘાતકીખંડ દ્વીપના પ્રદેશ કાલોદ સમુદ્રને સ્પર્શે છે ? હા, સ્પર્શે છે. ભગવન્ ! તે પ્રદેશ ઘાતકીખંડ દ્વીપના છે કે કાલોદ સમુદ્રના ? તે ઘાતકીખંડના છે, કાલોદ સમુદ્રના નહીં. એ પ્રમાણે કાલોદના પ્રદેશો માટે પણ જાણવું. ઘાતકીખંડ દ્વીપમાં જીવો મરીને કાલોદ સમુદ્રમાં જન્મે છે ? ગૌતમ ! કેટલાક જન્મે છે, કેટલાક જન્મતા નથી. એ પ્રમાણે કાલોદના પણ કેટલાક જન્મે, કેટલાક જન્મતા નથી. ભગવન્ ! ‘ઘાતકીખંડ દ્વીપ’ એવું નામ કેમ છે ? ગૌતમ ! ઘાતકીખંડ દ્વીપમાં તે – તે દેશમાં, તે – તે પ્રદેશમાં ઘાતકી વૃક્ષો, ઘાતકી વર્ણવાળા, ઘાતકીખંડા નિત્ય કુસુમિત યાવત્ શોભાયમાન થતા રહેલ છે. ઘાતકી – મહાઘાતકી વૃક્ષોમાં સુદર્શન અને પ્રિયદર્શન નામક બે દેવો મહર્દ્ધિક યાવત્ પલ્યોપમસ્થિતિક રહે છે. એ કારણથી અથવા ગૌતમ ! યાવત્ નિત્ય છે. ભગવન્ ! ઘાતકીખંડ દ્વીપમાં કેટલા ચંદ્રો પ્રકાશ્યા, પ્રકાશે છે, પ્રકાશશે ? કેટલા સૂર્યો તપ્યા છે, તપે છે, તપશે ? કેટલા મહાગ્રહો ચાર ચર્યા, ચારે છે, ચરશે ? કેટલા નક્ષત્રોએ યોગ કર્યો, યોગ કરે છે, યોગ કરશે ? કેટલા કોડાકોડી તારાગણ શોભ્યા હતા, શોભે છે, શોભશે ? ગૌતમ! ૧૨ ચંદ્રો પ્રકાશ્યા, પ્રકાશે છે, પ્રકાશશે. સૂત્ર– ૨૨૫. બાર ચંદ્ર – બાર સૂર્ય એ ચોવીશ, ૩૩૬ નક્ષત્રો અને ૧૦૫૬ ગ્રહો ઘાતકીખંડમાં છે. સૂત્ર– ૨૨૬. ૮,૦૩,૭૦૦ કોડાકોડી તારાગણ, સૂત્ર– ૨૨૭. શોભતો હતો, શોભે છે અને શોભશે. સૂત્ર સંદર્ભ– ૨૨૪–૨૨૭ | ||
| Mool Sutra Transliteration : | [sutra] lavanasamuddam dhayaisamde namam dive vatte valayagarasamthanasamthite savvato samamta samparikkhittanam chitthati. Dhayaisamde nam bhamte! Dive kim samachakkavalasamthite? Visamachakkavalasamthite? Goyama! Samachakkavala-samthite, no visamachakkavalasamthite. Dhayaisamde nam bhamte! Dive kevaiyam chakkavalavikkhambhenam? Kevaiyam parikkhevenam pannatte? Goyama! Chattari joyanasatasahassaim chakkavalavikkhambhenam, igayalisam joyanasatasahassaim dasajoyana-sahassaim nava ya egatthe joyanasate kimchivisesune parikkhevenam pannatte. Se nam egae paumavaravediyae egenam vanasamdenam savvato samamta samparikkhitte, donhavi vannao. Dhayaisamdassa nam bhamte! Divassa kati dara pannatta? Goyama! Chattari dara pannatta, tam jaha–vijae vejayamte jayamte aparajie. Kahi nam bhamte! Dhayaisamdassa divassa vijae namam dare pannatte? Goyama! Dhayaisamdadiva-puratthimaperamte kaloyasamuddapuratthimaddhassa pachchatthimenam siyae mahanadie uppim, ettha nam dhayaisamdadivassa vijae namam dare pannatte. Tam cheva pamanam, rayahanio annammi dhayaisamde dive. Sa vattavvaya bhaniyavva. Evam chattarivi dara bhaniyavva. Dhayaisamdassa nam bhamte! Divassa darassa ya darassa ya esa nam kevaiyam abahae amtare pannatte? Goyama! Dasa joyanasayasahassaim sattavisam cha joyanasahassaim sattapanatise joyanasae tinni ya kose darassa ya darassa ya abahae amtare pannatte. Dhayaisamdassa nam bhamte! Divassa padesa kaloyam samuddam puttha? Hamta puttha. Te nam bhamte! Kim dhayaisamde dive? Kaloe samudde? Goyama! Te dhayaisamde, no khalu te kaloe samudde. Evam kaloyassavi. Dhayaisamde dive jiva uddaittauddaitta kaloe samudde pachchayamti? Goyama! Atthegatiya pachchayamti, atthegatiya no pachchayamti. Evam kaloevi atthegatiya pachchayamti atthegatiya no pachchayamti. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchati–dhayaisamde dive? Dhayaisamde dive? Goyama! Dhayaisamde nam dive tatthatattha dese tahimtahim paese bahave dhayairukkha dhayaivana dhayaisamda nichcham kusumiya java vademsagadhara. Dhayaimahadhayairukkhesu yattha sudamsanapiyadamsana duve deva mahiddhiya java paliovama-tthitiya parivasamti. Se eenatthenam goyama! Evam vuchchati–dhayaisamde dive. Aduttaram cha nam goyama! Java nichche. Dhayaisamde nam bhamte! Dive kati chamda pabhasimsu va pabhasemti va pabhasissamti va? Kati suriya tavimsu va tavamti va tavissamti va? Kai mahaggaha charam charimsu va charamti va charissamti va? Kai nakkhatta jogam joimsu va joyamti va joissamti va? Kai taraganakodakodio sobhimsu va sobhamti va sobhissamti va? Goyama! Barasa chamda pabhasimsu va pabhasemti va pabhasissamti va evam– | ||
| Sutra Meaning Transliteration : | Sutra– 224. Ghatakikhamda namaka dvipa vritta, valayakara samsthana samsthita, chotaraphathi lavanasamudrane gherine rahela chhe. Bhagavan ! Ghatakikhamdadvipa samachakravala samsthita chhe ke vishamachakravala samsthita\? Gautama ! Samachakravala samsthita chhe, vishama – chakravala samsthita nathi. Bhagavan ! Ghatakikhamda dvipano chakravala vishkambha ane paridhi ketali chhe\? Gautama ! Chakravala vishkambha chara lakha yojana chhe ane paridhi 41,10,961 yojanathi kamika nyuna paridhivalo chhe. Te eka padmavara vedika ane eka vanakhamdathi chotaraphathi parivritta chhe. Vedika ane vanakhamdanum varnana karavum. Paridhi dvipa samana chhe. Bhagavan !Ghatakikhamdadvipane ketala dvaro chhe? Gautama! Chara dvaro kahya chhe – vijaya, vaijayamta, jayamta, aparajita. Bhagavan ! Ghatakikhamdanum vijaya namaka dvara kyam chhe\? Gautama ! Ghatakikhamdana purvamtamam ane kaloda samudrana purvarddhani pashchima dishamam shita mahanadini upara ghatakikhamdanum vijayadvara chhe. Pramana purvavat. Rajadhani bija ghatakikhamda dvipamam chhe. Dvipa vaktavyata kahevi. A pramane chare dvaro kaheva. Bhagavan ! Ghatakikhamda dvipana eka dvarathi bija dvaranum amtara abadhathi ketalum chhe\? Gautama ! 10,27,735 yojana ane trana koshanum abadhathi amtara chhe. Bhagavan ! Ghatakikhamda dvipana pradesha kaloda samudrane sparshe chhe\? Ha, sparshe chhe. Bhagavan ! Te pradesha ghatakikhamda dvipana chhe ke kaloda samudrana\? Te ghatakikhamdana chhe, kaloda samudrana nahim. E pramane kalodana pradesho mate pana janavum. Ghatakikhamda dvipamam jivo marine kaloda samudramam janme chhe\? Gautama ! Ketalaka janme chhe, ketalaka janmata nathi. E pramane kalodana pana ketalaka janme, ketalaka janmata nathi. Bhagavan ! ‘ghatakikhamda dvipa’ evum nama kema chhe\? Gautama ! Ghatakikhamda dvipamam te – te deshamam, te – te pradeshamam ghataki vriksho, ghataki varnavala, ghatakikhamda nitya kusumita yavat shobhayamana thata rahela chhe. Ghataki – mahaghataki vrikshomam sudarshana ane priyadarshana namaka be devo maharddhika yavat palyopamasthitika rahe chhe. E karanathi athava gautama ! Yavat nitya chhe. Bhagavan ! Ghatakikhamda dvipamam ketala chamdro prakashya, prakashe chhe, prakashashe\? Ketala suryo tapya chhe, tape chhe, tapashe\? Ketala mahagraho chara charya, chare chhe, charashe\? Ketala nakshatroe yoga karyo, yoga kare chhe, yoga karashe\? Ketala kodakodi taragana shobhya hata, shobhe chhe, shobhashe\? Gautama! 12 chamdro prakashya, prakashe chhe, prakashashe. Sutra– 225. Bara chamdra – bara surya e chovisha, 336 nakshatro ane 1056 graho ghatakikhamdamam chhe. Sutra– 226. 8,03,700 kodakodi taragana, Sutra– 227. Shobhato hato, shobhe chhe ane shobhashe. Sutra samdarbha– 224–227 | ||