Sutra Navigation: Jivajivabhigam ( જીવાભિગમ ઉપાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1105904
Scripture Name( English ): Jivajivabhigam Translated Scripture Name : જીવાભિગમ ઉપાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

चतुर्विध जीव प्रतिपत्ति

 Translated Chapter :

ચતુર્વિધ જીવ પ્રતિપત્તિ
Section : नैरयिक उद्देशक-२ Translated Section : નૈરયિક ઉદ્દેશક-૨
Sutra Number : 104 Category : Upang-03
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] इमीसे णं भंते! रयणप्पभाए पुढवीए नेरइयाणं केरिसया पोग्गला ऊसासत्ताए परिणमंति? गोयमा! जे पोग्गला अनिट्ठा जाव अमणामा, ते तेसिं ऊसासत्ताए परिणमंति। एवं जाव अहेसत्तमाए। एवं आहारस्सवि सत्तसुवि। इमीसे णं भंते! रयणप्पभाए पुढवीए नेरइयाणं कति लेसाओ पन्नत्ताओ? गोयमा! एक्का काउलेसा पन्नत्ता। एवं सक्करप्पभाएवि। वालुयप्पभाए पुच्छा। दो लेसाओ पन्नत्ताओ, तं जहा–नीललेसा काउलेसा य। ते बहुतरगा जे काउलेसा, ते थोवतरगा जे णीललेस्सा। पंकप्पभाए पुच्छा। एक्का नीललेसा पन्नत्ता। धूमप्पभाए पुच्छा। गोयमा! दो लेस्साओ पन्नत्ताओ, तं जहा–किण्हलेस्सा य नीललेस्सा य। ते बहुतरका जे नीललेस्सा, ते थोवतरका जे किण्हलेसा। तमाए पुच्छा। गोयमा! एक्का किण्हलेस्सा। अधेसत्तमाए एक्का परमकिण्हलेस्सा। इमीसे णं भंते! रयणप्पभाए पुढवीए नेरइया किं सम्मदिट्ठी? मिच्छदिट्ठी? सम्मामिच्छदिट्ठी? गोयमा! सम्मदिट्ठी वि मिच्छदिट्ठीवि सम्मामिच्छदिट्ठीवि। एवं जाव अहेसत्तमाए। इमीसे णं भंते! रयणप्पभाए पुढवीए नेरइया किं नाणी? अन्नाणी? गोयमा! नाणीवि अन्नाणीवि। जे नाणी ते नियमा तिन्नाणी, तं जहा–आभिनिबोहियनाणी सुयनाणी अवधिनाणी। जे अन्नाणी ते अत्थेगतिया दुअन्नाणी अत्थे गइया तिअन्नाणी, जे दुअन्नाणी ते नियमा मतिअन्नाणी य सुयअन्नाणी य, जे तिअन्नाणी ते नियमा मतिअन्नाणी सुयअन्नाणी विभंगनाणीवि। सेसा णं नाणीवि अन्नाणीवि तिन्नि जाव अधेसत्तमाए। इमीसे णं भंते! रयणप्पभाए किं मनजोगी? वइजोगी? कायजोगी? तिन्निवि। एवं जाव अहेसत्तमाए। इमीसे णं भंते! रयणप्पभाए पुढवीए नेरइया किं सागरोवउत्ता? अनागारोवउत्ता? गोयमा! सागारोवउत्तावि अनागारोवउत्तावि। एवं जाव अहेसत्तमाए पुढवीए। इमीसे णं भंते! रयणप्पभाए पुढवीए नेरइया ओहिणा केवतियं खेत्तं जाणंतिपासंति? गोयमा! जहन्नेणं अद्धुट्ठगाउयाइं, उक्कोसेणं चत्तारि गाउयाइं। सक्करप्पभाए जहन्नेणं तिन्नि गाउयाइं, उक्कोसेणं अद्धुट्ठाइं। एवं अद्धद्धगाउयं परिहायति जाव अधेसत्तमाए जहन्नेणं अद्धगाउयं, उक्कोसेणं गाउयं। इमीसे णं भंते! रयणप्पभाए पुढवीए नेरइयाणं कति समुग्घाता पन्नत्ता? गोयमा! चत्तारि समुग्घाता पन्नत्ता, तं जहा–वेदणासमुग्घाए कसायसमुग्घाए मारणंतियसमुग्घाए वेउव्वियसमुग्घाए। एवं जाव अहेसत्तमाए।
Sutra Meaning : ભગવન્‌ ! આ રત્નપ્રભા પૃથ્વી નૈરયિકોના શ્વાસોચ્છ્‌વાસ રૂપે કેવા પુદ્‌ગલો પરિણમે છે ? ગૌતમ ! જે પુદ્‌ગલો અનિષ્ટ યાવત્‌ અમણામ છે, તે તેમને શ્વાસોચ્છ્‌વાસ રૂપે પરિણમે છે. આ પ્રમાણે યાવત્‌ અધઃસપ્તમી કહેવું. સાતે નારકીમાં આહારકથન કરવું. ભગવન્‌ ! આ રત્નપ્રભાના નૈરયિકોને કેટલી લેશ્યા કહી છે ? ગૌતમ ! એક જ કાપોતલેશ્યા. એમ શર્કરાપ્રભામાં પણ છે, વાલુકાપ્રભાની પૃચ્છા – તેમાં બે લેશ્યા છે – નીલ અને કાપોત લેશ્યા. તેમાં જે કાપોતલેશ્યી છે, તે ઘણા છે, જે નીલલેશ્યી છે, તે થોડાં છે. પંકપ્રભાનો પ્રશ્ન – એક નીલલેશ્યી છે. ધૂમપ્રભાનો પ્રશ્ન – ગૌતમ ! બે લેશ્યા છે – કૃષ્ણ અને નીલ લેશ્યા. નીલલેશ્યી ઘણા જ છે અને કૃષ્ણલેશ્યી થોડા છે. તમઃપ્રભાનો પ્રશ્ન – ગૌતમ ! એક કૃષ્ણલેશ્યા છે, અધઃસપ્તમીમાં એક જ પરમકૃષ્ણલેશ્યી છે. ભગવન્‌ ! આ રત્નપ્રભા પૃથ્વી નૈરયિકો શું સમ્યક્‌ દૃષ્ટિ છે, મિથ્યા દૃષ્ટિ કે સમ્યક્‌ મિથ્યાદૃષ્ટિ ? ગૌતમ ! સમ્યક્‌ દૃષ્ટિ, મિથ્યા દૃષ્ટિ, સમ્યક્‌ મિથ્યાદૃષ્ટિ પણ છે. આ પ્રમાણે અધઃસપ્તમી સુધી કહેવું. ભગવન્‌ ! આ રત્નપ્રભાપૃથ્વીના નૈરયિકો જ્ઞાની છે કે અજ્ઞાની ? ગૌતમ ! જ્ઞાની પણ, અજ્ઞાની પણ. જે જ્ઞાની છે, તે નિયમા ત્રણ જ્ઞાની છે – આભિનિબોધિક, શ્રુત, અવધિજ્ઞાની. જે અજ્ઞાની છે, તેમાં કેટલાક બે અજ્ઞાન વાળા, કેટલાક ત્રણ અજ્ઞાનવાળા છે. જે બે અજ્ઞાની છે તે નિયમા મતિ – શ્રુતઅજ્ઞાની છે. જે ત્રણ અજ્ઞાની છે, તે નિયમા મતિ અજ્ઞાની, શ્રુત અજ્ઞાની અને વિભંગજ્ઞાની છે. બાકી અધઃસપ્તમી સુધી ત્રણે જ્ઞાન – અજ્ઞાનવાળા છે. ભગવન્‌ ! રત્નપ્રભા નૈરયિકો મનોયોગી છે, વચનયોગી છે કે કાયયોગી ? ત્રણે યોગી છે. આ પ્રમાણે અધઃ – સપ્તમી નૈરયિક સુધી કહેવું. ભગવન્‌ ! આ રત્નપ્રભાપૃથ્વી નૈરયિકો સાકાર ઉપયુક્ત છે કે અનાકારોપયુક્ત ? ગૌતમ ! સાકારોપયુક્ત પણ છે, અનાકારોપયુક્ત પણ. આ પ્રમાણે અધઃસપ્તમી સુધી કહેવું. ભગવન્‌ ! આ રત્નપ્રભાપૃથ્વી નૈરયિકો અવધિ વડે કેટલા ક્ષેત્રને જાણે છે ? જુએ છે ? ગૌતમ ! જઘન્યથી સાડા ત્રણ ગાઉ, ઉત્કૃષ્ટથી ચાર ગાઉ. શર્કરાપ્રભાના જઘન્ય ત્રણ ગાઉ, ઉત્કૃષ્ટ સાડા ત્રણ ગાઉ. એ રીતે અડધો – અડધો ગાઉ ઘટે છે યાવત્‌ અધઃસપ્તમીમાં જઘન્ય અર્ધ ગાઉ, ઉત્કૃષ્ટ એક ગાઉ. ભગવન્‌ ! રત્નપ્રભા પૃથ્વી નૈરયિકોને સમુદ્‌ઘાતો કેટલા છે ? ગૌતમ ! ચાર – વેદના, કષાય, મારણાંતિક, વૈક્રિય સમુદ્‌ઘાત. એ પ્રમાણે અધઃસપ્તમી સુધી કહેવું.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] imise nam bhamte! Rayanappabhae pudhavie neraiyanam kerisaya poggala usasattae parinamamti? Goyama! Je poggala anittha java amanama, te tesim usasattae parinamamti. Evam java ahesattamae. Evam aharassavi sattasuvi. Imise nam bhamte! Rayanappabhae pudhavie neraiyanam kati lesao pannattao? Goyama! Ekka kaulesa pannatta. Evam sakkarappabhaevi. Valuyappabhae puchchha. Do lesao pannattao, tam jaha–nilalesa kaulesa ya. Te bahutaraga je kaulesa, te thovataraga je nilalessa. Pamkappabhae puchchha. Ekka nilalesa pannatta. Dhumappabhae puchchha. Goyama! Do lessao pannattao, tam jaha–kinhalessa ya nilalessa ya. Te bahutaraka je nilalessa, te thovataraka je kinhalesa. Tamae puchchha. Goyama! Ekka kinhalessa. Adhesattamae ekka paramakinhalessa. Imise nam bhamte! Rayanappabhae pudhavie neraiya kim sammaditthi? Michchhaditthi? Sammamichchhaditthi? Goyama! Sammaditthi vi michchhaditthivi sammamichchhaditthivi. Evam java ahesattamae. Imise nam bhamte! Rayanappabhae pudhavie neraiya kim nani? Annani? Goyama! Nanivi annanivi. Je nani te niyama tinnani, tam jaha–abhinibohiyanani suyanani avadhinani. Je annani te atthegatiya duannani atthe gaiya tiannani, je duannani te niyama matiannani ya suyaannani ya, je tiannani te niyama matiannani suyaannani vibhamgananivi. Sesa nam nanivi annanivi tinni java adhesattamae. Imise nam bhamte! Rayanappabhae kim manajogi? Vaijogi? Kayajogi? Tinnivi. Evam java ahesattamae. Imise nam bhamte! Rayanappabhae pudhavie neraiya kim sagarovautta? Anagarovautta? Goyama! Sagarovauttavi anagarovauttavi. Evam java ahesattamae pudhavie. Imise nam bhamte! Rayanappabhae pudhavie neraiya ohina kevatiyam khettam janamtipasamti? Goyama! Jahannenam addhutthagauyaim, ukkosenam chattari gauyaim. Sakkarappabhae jahannenam tinni gauyaim, ukkosenam addhutthaim. Evam addhaddhagauyam parihayati java adhesattamae jahannenam addhagauyam, ukkosenam gauyam. Imise nam bhamte! Rayanappabhae pudhavie neraiyanam kati samugghata pannatta? Goyama! Chattari samugghata pannatta, tam jaha–vedanasamugghae kasayasamugghae maranamtiyasamugghae veuvviyasamugghae. Evam java ahesattamae.
Sutra Meaning Transliteration : Bhagavan ! A ratnaprabha prithvi nairayikona shvasochchhvasa rupe keva pudgalo pariname chhe\? Gautama ! Je pudgalo anishta yavat amanama chhe, te temane shvasochchhvasa rupe pariname chhe. A pramane yavat adhahsaptami kahevum. Sate narakimam aharakathana karavum. Bhagavan ! A ratnaprabhana nairayikone ketali leshya kahi chhe\? Gautama ! Eka ja kapotaleshya. Ema sharkaraprabhamam pana chhe, valukaprabhani prichchha – temam be leshya chhe – nila ane kapota leshya. Temam je kapotaleshyi chhe, te ghana chhe, je nilaleshyi chhe, te thodam chhe. Pamkaprabhano prashna – eka nilaleshyi chhe. Dhumaprabhano prashna – gautama ! Be leshya chhe – krishna ane nila leshya. Nilaleshyi ghana ja chhe ane krishnaleshyi thoda chhe. Tamahprabhano prashna – gautama ! Eka krishnaleshya chhe, adhahsaptamimam eka ja paramakrishnaleshyi chhe. Bhagavan ! A ratnaprabha prithvi nairayiko shum samyak drishti chhe, mithya drishti ke samyak mithyadrishti\? Gautama ! Samyak drishti, mithya drishti, samyak mithyadrishti pana chhe. A pramane adhahsaptami sudhi kahevum. Bhagavan ! A ratnaprabhaprithvina nairayiko jnyani chhe ke ajnyani\? Gautama ! Jnyani pana, ajnyani pana. Je jnyani chhe, te niyama trana jnyani chhe – abhinibodhika, shruta, avadhijnyani. Je ajnyani chhe, temam ketalaka be ajnyana vala, ketalaka trana ajnyanavala chhe. Je be ajnyani chhe te niyama mati – shrutaajnyani chhe. Je trana ajnyani chhe, te niyama mati ajnyani, shruta ajnyani ane vibhamgajnyani chhe. Baki adhahsaptami sudhi trane jnyana – ajnyanavala chhe. Bhagavan ! Ratnaprabha nairayiko manoyogi chhe, vachanayogi chhe ke kayayogi\? Trane yogi chhe. A pramane adhah – saptami nairayika sudhi kahevum. Bhagavan ! A ratnaprabhaprithvi nairayiko sakara upayukta chhe ke anakaropayukta\? Gautama ! Sakaropayukta pana chhe, anakaropayukta pana. A pramane adhahsaptami sudhi kahevum. Bhagavan ! A ratnaprabhaprithvi nairayiko avadhi vade ketala kshetrane jane chhe\? Jue chhe\? Gautama ! Jaghanyathi sada trana gau, utkrishtathi chara gau. Sharkaraprabhana jaghanya trana gau, utkrishta sada trana gau. E rite adadho – adadho gau ghate chhe yavat adhahsaptamimam jaghanya ardha gau, utkrishta eka gau. Bhagavan ! Ratnaprabha prithvi nairayikone samudghato ketala chhe\? Gautama ! Chara – vedana, kashaya, maranamtika, vaikriya samudghata. E pramane adhahsaptami sudhi kahevum.