Sutra Navigation: Rajprashniya ( રાજપ્રશ્નીય ઉપાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1105736
Scripture Name( English ): Rajprashniya Translated Scripture Name : રાજપ્રશ્નીય ઉપાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

सूर्याभदेव प्रकरण

 Translated Chapter :

સૂર્યાભદેવ પ્રકરણ
Section : Translated Section :
Sutra Number : 36 Category : Upang-02
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] तस्स णं मूलपासायवडेंसयस्स उत्तरपुरत्थिमेणं, एत्थ णं सभा सुहम्मा पन्नत्ता–एगं जोयणसयं आयामेणं, पन्नासं जोयणाइं विक्खंभेणं, बावत्तरिं जोयणाइं उड्ढं उच्चत्तेणं, अनेगखंभसयसन्निविट्ठा जाव अच्छरगणसंघसंविकिण्णा दिव्वतुडियसद्दसंपणाइया अच्छा जाव पडिरूवा। सभाए णं सुहम्माए तिदिसिं तओ दारा पन्नत्ता, तं जहा–पुरत्थिमेणं दाहिणेणं उत्तरेणं। ते णं दारा सोलस जोयणाइं उड्ढं उच्चत्तेणं, अट्ठ जोयणाइं विक्खंभेणं, तावतियं चेव पवेसेणं, सेया वरकनग-थूभियागा जाव वणमालाओ। तेसि णं दाराणं पुरओ पत्तेयं-पत्तेयं मुहमंडवे पन्नत्ते। ते णं मुहमंडवा एगं जोयणसयं आयामेणं, पन्नासं जोयणाइं विक्खंभेणं, साइरेगाइं सोलस जोयणाइं उड्ढं उच्चत्तेणं अनेगखंभसय-सन्निविट्ठा जाव अच्छरगवनसंघसंविकिण्णा दिव्वतुडियसद्दसंपणाइया अच्छा जाव पडिरूवा। तेसि णं मुहमंडवाणं तिदिसिं तओ दारा पन्नत्ता, तं जहा–पुरत्थिमेणं दाहिणेणं उत्तरेणं। ते णं दारा सोलस जोयणाइं उड्ढं उच्चत्तेणं अट्ठ जोयणाइं विक्खंभेणं, तावतियं चेव पवेसेणं, सेया वरकनगथूभियागा जाव वणमालाओ। तेसि णं मुहमंडवाणं भूमिभागा उल्लोया। तेसि णं मुहमंडवाणं उवरिं अट्ठट्ठ मंगलगा झया छत्ताइच्छत्ता। तेसि णं मुहमंडवाणं पुरतो पत्तेयं-पत्तेयं पेच्छाघरमंडवे पन्नत्ते। मुहमंडववत्तव्वया जाव दारा। तेसि णं पेच्छाघरमंडवाणं भूमिभागा उल्लोया। तेसि णं बहुसमरमणिज्जाणं भूमिभागाणं बहुमज्झदेसभाए पत्तेयं-पत्तेयं वइरामए अक्खाडए पन्नत्ते। तेसि णं वइरामयाणं अक्खाडगाणं बहुमज्झदेसभागे पत्तेयं-पत्तेयं मणिपेढिया पन्नत्ता। ताओ णं मणिपेढियाओ अट्ठ जोयणाइं आयामविक्खंभेणं चत्तारि जोयणाइं बाहल्लेणं, सव्वमणिमईओ अच्छाओ जाव पडिरूवाओ। तासि णं मणिपेढियाणं उवरिं पत्तेयं-पत्तेयं सीहासणे पन्नत्ते। सीहासनवण्णओ सपरिवारो। तेसि णं पेच्छाघरमंडवाणं उवरिं अट्ठट्ठ मंगलगा झया छत्तातिछत्ता। तेसि णं पेच्छाघरमंडवाणं पुरओ पत्तेयं पत्तेयं मणिपेढियाओ पन्नत्ताओ। ताओ णं मणिपेढियातो सोलस जोयणाइं आयामविक्खंभेणं, अट्ठ जोयणाइं बाहल्लेणं, सव्वमणिमईओ अच्छाओ जाव पडिरूवाओ। तासि णं मणिपेढियाणं उवरिं पत्तेयं-पत्तेयं चेइयथूभे पन्नत्ते। ते णं चेइयथूभा सोलस जोयणाइं आयामविक्खंभेणं, साइरेगाइं सोलस जोयणाइं उड्ढं उच्चत्तेणं, सेया संखंक कुंद दगरय अमय महिय फेणपुंजसन्निगासा सव्वरयणामया अच्छा जाव पडिरूवा। तेसि णं चेइयथूभाणं उवरिं अट्ठट्ठ मंगलगा झया छत्तातिछत्ता जाव सहस्सपत्तहत्थया। तेसि णं चेइयथूभाणं पत्तेयं-पत्तेयं चउद्दिसिं मणिपेढियाओ पन्नत्ताओ। ताओ णं मणि-पेढियाओ अट्ठ जोयणाइं आयामविक्खंभेणं, चत्तारि जोयणाइं बाहल्लेणं, सव्वमणिमईओ अच्छाओ जाव पडिरूवाओ। तासि णं मणिपेढियाणं उवरिं चत्तारि जिनपडिमातो जिनुस्सेहपमाणमेत्ताओ पलियंक-निसन्नाओ थूभाभिमुहीओ सन्निखित्ताओ चिट्ठंति, तं जहा–उसभा वद्धमाणा चंदानना वारिसेना। तेसि णं चेइयथूभाणं पुरओ पत्तेयं-पत्तेयं मणिपेढियाओ पन्नत्ताओ। ताओ णं मणिपेढियाओ सोलस जोयणाइं आयामविक्खंभेणं, अट्ठ जोयणाइं बाहल्लेणं, सव्वमणिमईओ अच्छाओ जाव पडिरूवाओ। तासि णं मणिपेढियाणं उवरिं पत्तेयं-पत्तेयं चेइयरुक्खे पन्नत्ते। ते णं चेइयरुक्खा अट्ठ जोयणाइं उड्ढं उच्चत्तेणं, अद्धजोयणं उव्वेहेणं, दो जोयणाइं खंधो, अद्धजोयणं विक्खंभेणं छ जोयणाइं विडिमा बहुमज्झदेसभाए अट्ठ जोयणाइं आयाम-विक्खंभेणं, साइरेगाइं अट्ठ जोयणाइं सव्वग्गेणं पन्नत्ता। तेसि णं चेइयरुक्खाणं इमेयारूवे वण्णावासे पन्नत्ते, तं जहा–वइरामयमूलरययसुपइट्ठिय-विडिमा रिट्ठामय विउलकंद वेरुलिय रुइलखंधा सुजायवरजायरूवपढमगविसालसाला नानामणि-मयरयणविविहसाहप्पसाह-वेरुलियपत्त-तवणिज्जपत्त-बिंटा जंबूणय रत्त मउय सुकुमाल पवाल पल्लव वरंकुरधरा विचित्तमणिरयणसुरभि कुसुम फल भर नमियसाला सच्छाया सप्पभा सस्सिरीया सउज्जोया अहियं नयनमननिव्वुइकरा अमयरससमरसफला पासादीया दरिसणिज्जा अभिरूवा पडिरूवा। तेसि णं चेइयरुक्खाणं उवरिं अट्ठट्ठ मंगलगा झया छत्ताइछत्ता। तेसि णं चेइयरुक्खाणं पुरओ पत्तेयं-पत्तेयं मणिपेढिया पन्नत्ता। ताओ णं मणिपेढियाओ अट्ठ जोयणाइं आयाम-विक्खंभेणं, चत्तारि जोयणाइं बाहल्लेणं, सव्वमणिमईओ अच्छाओ जाव पडिरूवाओ। तासि णं मणिपेढियाणं उवरिं पत्तेयं-पत्तेयं महिंदज्झए पन्नत्ते। ते णं महिंदज्झया सट्ठिं जोयणाइं उड्ढं उच्चत्तेणं, अद्धकोसं उव्वेहेणं, अद्धकोसं विक्खंभेणं वइरामयवट्ट लट्ठ संठिय सुसिलिट्ठ परिघट्ठ मट्ठ सुपतिट्ठिया विसिट्ठा अनेगवरपंचवण्णकुडभीसहस्सपरिमंडीयाभिरामा वाउद्धुयविजय वेजयंती पडागच्छत्तातिच्छत्तकलिया तुंगा गगनतलमनुलिहंतसिहरा पासादीया दरिसणिज्जा अभिरूवा पडिरूवा। तेसि णं महिंदज्झयाणं उवरिं अट्ठट्ठ मंगलगा झया छत्तातिछत्ता। तेसि णं महिंदज्झयाणं पुरतो पत्तेयं-पत्तेयं नंदा पुक्खरिणी पन्नत्ता। ताओ णं पुक्खरिणीओ एगं जोयणसयं आयामेणं, पन्नासं जोयणाइं विक्खंभेणं, दस जोयणाइं उव्वेहेणं, अच्छाओ जाव पगईए उदगरसेणं पन्नत्ताओ पासादीयाओ दरिसणिज्जाओ अभिरूवाओ पडिरूवाओ। पत्तेयं-पत्तेयं पउमवरवेइयापरिक्खित्ताओ, पत्तेयं-पत्तेयं वनसंडपरिक्खित्ताओ। तासि णं नंदाणं पुक्खरिणीणं तिदिसिं तिसोवानपडिरूवगा पन्नत्ता। तिसोवानपडिरूवगाणं वण्णओ तोरणा झया छत्तातिछत्ता। सभाए णं सुहम्माए अडयालीसं मणोगुलियासाहस्सीओ पन्नत्ताओ, तं जहा–पुरत्थिमेणं सोलससाहस्सीओ, पच्चत्थिमेणं सोलससाहस्सीओ, दाहिणेणं अट्ठसाहस्सीओ, उत्तरेणं अट्ठ-साहस्सीओ। तासु णं मनोगुलियासु बहवे सुवण्णरुप्पामया फलगा पन्नत्ता। तेसु णं सुवण्णरुप्पामएसु फलगेसु बहवे वइरामया नागदंतया पन्नत्ता। तेसु णं वइरामएसु नागदंतएसु किण्हसुत्तबद्धा वग्घारियमल्लदामकलावा चिट्ठंति। सभाए णं सुहम्माए अडयालीसं गोमाणसियासाहस्सीओ पन्नत्ताओ, तं जहा–पुरत्थिमेणं सोलससाहस्सीओ, पच्चत्थिमेणं सोलससाहस्सीओ, दाहिणेणं अट्ठसाहस्सीओ, उत्तरेणं अट्ठ-साहस्सीओ। तासु णं गोमानसियासु बहवे सुवण्णरुप्पामया फलगा पन्नत्ता। तेसु णं सुवण्ण-रुप्पामएसु फलगेसु बहवे वइरामया नागदंतया पन्नत्ता। तेसु णं वइरामएसु नागदंतएसु बहवे रययामया सिक्कगा पन्नत्ता। तेसु णं रययामएसु सिक्कगेसु बहवे वेरुलियामइओ धूवघडियाओ पन्नत्ताओ। ताओ णं धूवघडियाओ कालागरु पवर कुंदुरुक्क तुरुक्क धूवमघमघेंतगंधुद्धुयाभिरामाओ सुगंधवरगंधियाओ गंधवट्टिभूयाओ ओरालेणं मणुन्नेणं मनहरेणं घाणमननिव्वुतिकरेणं गंधेणं ते पदेसे सव्वओ समंता आपूरेमाणा-आपूरेमाणा सिरीए अतीव-अतीव उवसोभेमाणा-उवसोभेमाणा चिट्ठंति। सभाए णं सुहम्माए अंतो बहुसमरमणिज्जे भूमिभागे पन्नत्ते जाव मणीहिं उवसोभिए मणिफासो य उल्लोओ य तस्स णं बहुसमरमणिज्जस्स भूमिभागस्स बहुमज्झदेसभाए, एत्थ णं महेगा मणिपेढिया पन्नत्ता–सोलस जोयणाइं आयामविक्खंभेणं, अट्ठ जोयणाइं बाहल्लेणं, सव्वमणिमई अच्छा जाव पडिरूवा। तीसे णं मणिपेढियाए उवरिं, एत्थ णं माणवए चेइयखंभे पन्नत्ते–सट्ठिं जोयणाइं उड्ढं उच्चत्तेणं, जोयणं उव्वेहेणं जोयणं विक्खंभेणं, अडयालीसअंसिए अडयालीसइकोडीए अडयालीसइविग्गहिए सेसं जहा महिंदज्झयस्स। मानवगस्स णं चेइयखंभस्स उवरिं बारस जोयणाइं ओगाहेत्ता, हेट्ठावि बारस जोयणाइं वज्जेत्ता, मज्झे छत्तीसाए जोयणेसु, एत्थ णं बहवे सुवण्णरुप्पामया फलगा पन्नत्ता। तेसु णं सुवण्णरुप्पामएसु फलएसु बहवे वइरामया नागदंता पन्नत्ता। तेसु णं वइरामएसु नागदंतेसु बहवे रययामया सिक्कगा पन्नत्ता। तेसु णं रययामएसु सिक्कएसु बहवे वइरामया गोलवट्टसमुग्गया पन्नत्ता। तेसु णं वयरामएसु गोलवट्टसमुग्गएसु बहुयाओ जिन-सकहाओ संनिखित्ताओ चिट्ठंति। ताओ णं सूरियाभस्स देवस्स अन्नेसिं च बहूणं देवाण य देवीण य अच्चणिज्जाओ वंदणिज्जाओ पूयणिज्जाओ माणणिज्जाओ सक्कारणिज्जाओ कल्लाणं मंगलं देवयं चेइयं पज्जुवासणिज्जाओ। मानवगस्स चेइयखंभस्स उवरिं अट्ठट्ठ मंगलगा झया छत्ताइच्छत्ता।
Sutra Meaning : તે મૂલ પ્રાસાદાવતંસકની પૂર્વે અહીં સુધર્માસભા કહી છે. તે ૧૦૦ યોજન લાંબી, ૫૦ યોજન પહોળી, ૭૨ યોજન ઊંચી, અનેકશત સ્તંભ સંનિવિષ્ટ છે, અભ્યુદ્‌ગત સુકૃત વજ્ર વેદિકા અને તોરણ, વર રચિત શાલભંજિકા યાવત્‌ અપ્સરાગણ સંઘથી વ્યાપ્ત, પ્રાસાદીય આદિ છે. તે સુધર્માસભામાં ત્રણ દિશામાં ત્રણ દ્વારો કહ્યા છે. તે આ – પૂર્વમાં, દક્ષિણમાં, ઉત્તરમાં. આ દ્વારો ૧૬ – યોજન ઉચ્ચત્વથી, આઠ યોજન વિષ્કંભથી, તેટલા જ પ્રવેશભાગમાં છે. તે દ્વાર શ્વેત અને શ્રેષ્ઠ સુવર્ણની સ્તૂપિકાઓ તથા વનમાળાથી અલંકૃત છે. તે દ્વારોની ઉપર આઠ – આઠ મંગલો, ધ્વજા, છત્રાતિછત્રો છે. તે દ્વારોની આગળ પ્રત્યેક – પ્રત્યેક મુખમંડપ કહ્યા છે. તે મુખમંડપો ૧૦૦ યોજન લંબાઈથી, ૫૦ યોજન વિષ્કંભથી, સાતિરેક ૧૬ યોજન ઉંચાઈથી છે. સુધર્મસભા સમાન વર્ણન કહેવું. તે મુખમંડપની ત્રણ દિશામાં ત્રણ દ્વારો કહ્યા છે. તે આ – પૂર્વમાં, દક્ષિણમાં, ઉત્તરમાં. તે દ્વારો ૧૬ યોજન ઊંચા, આઠ યોજન પહોળા, આઠ યોજન પ્રવેશથી છે. આ દ્વારો શ્વેત, શ્રેષ્ઠ સુવર્ણ સ્તૂપિકા યાવત્‌ વનમાળાઓથી અલંકૃત છે. તે મુખમંડપના ભૂમિભાગ, ઉલ્લોક, તેની ઉપરના આઠ મંગલ, છત્રાદિ કહેવા. તે મુખમંડપની આગળ પ્રત્યેક – પ્રત્યેક પ્રેક્ષાગૃહ મંડપ કહેલ છે. દ્વાર, ભૂમિભાગ, ઉલ્લોક પર્યન્ત મુખમંડપ સમાન આ પ્રેક્ષાગૃહમંડપ કહેવો. તે પ્રેક્ષાગૃહ મંડપના બહુસમ રમણીય ભૂમિભાગના બહુમધ્ય દેશભાગમાં પ્રત્યેક – પ્રત્યેકમાં એક એક વજ્રમય અક્ષાટક(અખાડો) કહ્યા છે. તે વજ્રમય અક્ષાટક ના બહુમધ્ય દેશભાગમાં પ્રત્યેક – પ્રત્યેક મણિપીઠિકા કહી છે. તે મણિપીઠિકા આઠ યોજન આયામ – વિષ્કંભથી, ચાર યોજન બાહલ્યથી, સર્વમણિમય, સ્વચ્છ યાવત્‌ પ્રતિરૂપ છે. તે મણિપીઠિકા ઉપર પ્રત્યેક – પ્રત્યેક સ્તૂપ કહ્યા છે. તે સ્તૂપ ૧૬ – યોજન લંબાઈ – પહોળાઈથી, સાતિરેક ૧૬ યોજન ઉર્ધ્વ ઉચ્ચત્વથી, શંખ – અંક – કુંદ – દકરજ – અમૃત મથિત ફેણપુંજ સદૃશ શ્વેત છે તથા સર્વરત્નમય, નિર્મળ યાવત્‌ પ્રતિરૂપ છે. તે સ્તૂપોની ઉપર આઠ – આઠ મંગલો, ધ્વજ, છત્રાતિછત્ર છે. તે સ્તૂપોની ચારે દિશામાં પ્રત્યેક – પ્રત્યેકને મણિપીઠિકા કહી છે, તે મણિપીઠિકાઓ આઠ યોજન આયામ – વિષ્કંભથી, ચાર યોજન બાહલ્યથી સર્વે મણિમય, નિર્મળ યાવત્‌ પ્રતિરૂપ છે. તે મણિપીઠિકા ઉપર ચાર જિન (અરિહંત પરમાત્મા)ની પ્રતિમા છે, તે જિનોત્સેધ પ્રમાણ(જિન – અરિહંતની અવગાહના જેવડી પ્રમાણ માત્ર), તે પ્રતિમા પદ્માસને બિરાજમાન અને સ્તૂપાભિમુખ રહેલી છે. તે પ્રતિમાના નામ આ રીતે છે – ઋષભ, વર્ધમાન, ચંદ્રાનન, વારિષેણ. વૃત્તિકાર મહર્ષિ શ્રી મલયગિરિજી મહારાજ જણાવે છે કે – અહીં આ ચારે શાશ્વત જિન (અરિહંત)પ્રતિમા ૫૦૦ ધનુષની જ સંભવે છે તે સ્તૂપોની આગળ પ્રત્યેક – પ્રત્યેકને મણિપીઠિકાઓ કહી છે. તે મણિપીઠિકા સોળ યોજન લંબાઈ – પહોળાઈથી, આઠ યોજન બાહલ્યથી, સર્વે મણિમયી યાવત્‌ પ્રતિરૂપ છે. તે મણિપીઠિકાની ઉપર પ્રત્યેક – પ્રત્યેક ચૈત્યવૃક્ષ કહેલ છે. તે ચૈત્યવૃક્ષ આઠ યોજન ઉર્ધ્વ ઊંચા, અર્દ્ધ યોજન ઉદ્વેધથી, બે યોજન સ્કંધ, અર્ધ યોજન વિષ્કંભ, છ યોજનમાં ફેલાયેલ શાખા, બહુમધ્ય દેશભાગમાં આઠ યોજન આયામ – વિષ્કંભથી, સાતિરેક આઠ યોજન સર્વ પરિમાણ છે. તે ચૈત્યવૃક્ષનું આવા પ્રકારનું વર્ણન કહ્યું છે – વજ્રમય મૂળ, રજતના સુપ્રતિષ્ઠિત વિડિમા(શાખા), રિષ્ટમય વિપુલ કંદ, વૈડૂર્ય રુચિર સ્કંધ, સુજાત શ્રેષ્ઠ જાતરૂપ પ્રથમ વિશાળ શાખા, વિવિધ મણિમય રત્નની વિવિધ શાખા – પ્રશાખા, વૈડૂર્ય પત્ર, તપનીય બિંટ, જંબૂનદ રક્ત મૃદુ સુકુમાલ પ્રવાલથી શોભિત ઉત્તમ કુરાગ્ર શિખરો, વિચિત્ર મણિરત્ન સુરભિ કુસુમ ફળથી ભરેલ નમેલી શાખા અધિક મન – નયનને સુખકર છે, અમૃતરસ સમાન રસવાળા ફળો યુક્ત વૃક્ષ છાયા – પ્રભા – શોભા અને ઉદ્યોત સહિત અને પ્રાસાદીયાદિ છે. તે ચૈત્યવૃક્ષોની ઉપર આઠ – આઠ મંગલો, ધ્વજ, છત્રાતિછત્ર છે. તે ચૈત્યવૃક્ષોની આગળ પ્રત્યેક – પ્રત્યેક મણિપીઠિકા કહી છે. તે મણિપીઠિકા આઠ યોજન લંબાઈ – પહોળાઈથી છે, ચાર યોજન બાહલ્યથી છે, સર્વે મણિમય, નિર્મળ યાવત્‌ પ્રતિરૂપ છે. તે મણિપીઠિકાની ઉપર પ્રત્યેક – પ્રત્યેક મહેન્દ્રધ્વજ કહ્યો છે. તે મહેન્દ્રધ્વજ ૬૦ યોજન ઉર્ધ્વ ઉચ્ચત્વથી છે. અર્ધ યોજન ઉદ્વેધથી, અર્ધ યોજન વિષ્કંભથી છે, તે વજ્રમય, વૃત્ત – લષ્ટ – સુશિલિષ્ટ – પરિવૃષ્ટ – મૃષ્ટ – સુપ્રતિષ્ઠિત, વિશિષ્ટ અનેક પંચવર્ણી હજારો કુડભિથી પરિમંડિત અને અભિરામ વાતોદ્ધૃત વિજય – વૈજયંતિ પતાકા, છત્રાતિછત્રયુક્ત, ઊંચી, ગગનતલને સ્પર્શતા પ્રાસાદીયાદિ છે. તેની ઉપર આઠ – આઠ મંગલો, ધ્વજા, છત્રાતિછત્ર છે. તે મહેન્દ્રધ્વજ આગળ એક – એક નંદા પુષ્કરિણીઓ છે. તે પુષ્કરિણીઓ ૧૦૦ યોજન લંબાઈ, ૫૦ યોજન પહોળાઈ, ૧૦ યોજન ઉદ્વેધથી અને નિર્મળ છે યાવત્‌ વર્ણન કરવું કે એક ઉદકરસ યુક્ત કહી છે. તે એક – એક પદ્મવર – વેદિકાથી પરિવૃત્ત છે. એક – એક વનખંડથી પરિવૃત્ત છે. તે નંદા પુષ્કરિણીની ત્રણ દિશામાં ત્રિસોપાન પ્રતિરૂપક કહ્યા છે. ત્રિસોપાન પ્રતિરૂપકનું વર્ણન કરવું. તોરણ – ધ્વજ – છત્રાતિછત્ર કહેવા. સુધર્માસભામાં ૪૮,૦૦૦ મનોગુલિકાઓ છે. તે આ રીતે – પૂર્વમાં ૧૬,૦૦૦, પશ્ચિમમાં ૧૬,૦૦૦, દક્ષિણમાં ૮૦૦૦, ઉત્તરમાં ૮,૦૦૦. તે મનોગુલિકામાં ઘણા સુવર્ણ – રૂપ્યમય ફલકો કહ્યા છે. તે સુવર્ણ – રૂપ્યમય ફલકોમાં ઘણા વજ્રમય નાગદંતો કહ્યા છે. તે વજ્રમય નાગદંતોમાં કાળા સૂત્રના બનેલ ગોળ લાંબી – લાંબી માળાઓ લટકે છે. સુધર્માસભામાં ૪૮,૦૦૦ ગોમનસિકાઓ છે. નાગદંતક પર્યન્ત મનોગુલિકા સમાન કહેવું. તે નાગદંતકોમાં ઘણા રજતમય સિક્કા કહ્યા છે. તે રજતમય સિક્કામાં ઘણી વૈડૂર્યમય ધૂપઘટિકાઓ કહી છે. તે ધૂપઘટિકામાં કાલો અગરુ યાવત્‌ છે. સુધર્માસભામાં બહુસમ રમણીય ભૂમિભાગ કહ્યો છે, યાવત્‌ મણિ વડે શોભિત, મણિસ્પર્શ અને ઉલ્લોક છે. તે બહુસમ રમણીય ભૂમિભાગના બહુમધ્ય દેશભાગમાં એક મોટી મણિપીઠિકા કહી છે. તે ૧૬ યોજન લંબાઈ – પહોળાઈથી, આઠ યોજન બાહલ્યથી છે અને સર્વ મણિમયી યાવત્‌ પ્રતિરૂપ છે. તે મણિપીઠિકાની ઉપર અહીં માણવક ચૈત્યસ્તંભ કહ્યો છે. તે ૬૦ યોજન ઉર્ધ્વ ઉચ્ચત્વથી, ઉદ્વેધથી એક યોજન અને વિષ્કંભથી એક યોજન છે. તે ૪૮ દ્વારો, ૪૮ આયામોવાળા છે. શેષ વર્ણન માહેન્દ્રધ્વજ સમાન જાણવું. તે માણવક ચૈત્યસ્તંભ ઉપર બાર યોજન અને નીચે પણ બાર યોજન છોડી, મધ્યના ૩૬ – યોજનમાં અહીં ઘણા સુવર્ણ – રૂપ્યમય ફલકો છે. તે ફલકોમાં ઘણા વજ્રમય નાગદંતો છે, તે વજ્રમય નાગદંતોમાં ઘણા રજતમય સિક્કા છે. તે સિક્કામાં ઘણા વજ્રમય ગોળ – ગોળ સમુદ્‌ગકો કહ્યા છે. તે સમુદ્‌ગકોમાં ઘણા જિનસકિથઓ સુરક્ષિત છે. તે અસ્થિઓ સૂર્યાભદેવને અને અન્ય ઘણા દેવો અને દેવીઓને અર્ચનીય યાવત્‌ પર્યુપાસનીય છે. તે માણવક ચૈત્ય સ્તંભની ઉપર આઠ – આઠ મંગલો, છત્રાતિછત્રો છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] tassa nam mulapasayavademsayassa uttarapuratthimenam, ettha nam sabha suhamma pannatta–egam joyanasayam ayamenam, pannasam joyanaim vikkhambhenam, bavattarim joyanaim uddham uchchattenam, anegakhambhasayasannivittha java achchharaganasamghasamvikinna divvatudiyasaddasampanaiya achchha java padiruva. Sabhae nam suhammae tidisim tao dara pannatta, tam jaha–puratthimenam dahinenam uttarenam. Te nam dara solasa joyanaim uddham uchchattenam, attha joyanaim vikkhambhenam, tavatiyam cheva pavesenam, seya varakanaga-thubhiyaga java vanamalao. Tesi nam daranam purao patteyam-patteyam muhamamdave pannatte. Te nam muhamamdava egam joyanasayam ayamenam, pannasam joyanaim vikkhambhenam, sairegaim solasa joyanaim uddham uchchattenam anegakhambhasaya-sannivittha java achchharagavanasamghasamvikinna divvatudiyasaddasampanaiya achchha java padiruva. Tesi nam muhamamdavanam tidisim tao dara pannatta, tam jaha–puratthimenam dahinenam uttarenam. Te nam dara solasa joyanaim uddham uchchattenam attha joyanaim vikkhambhenam, tavatiyam cheva pavesenam, seya varakanagathubhiyaga java vanamalao. Tesi nam muhamamdavanam bhumibhaga ulloya. Tesi nam muhamamdavanam uvarim atthattha mamgalaga jhaya chhattaichchhatta. Tesi nam muhamamdavanam purato patteyam-patteyam pechchhagharamamdave pannatte. Muhamamdavavattavvaya java dara. Tesi nam pechchhagharamamdavanam bhumibhaga ulloya. Tesi nam bahusamaramanijjanam bhumibhaganam bahumajjhadesabhae patteyam-patteyam vairamae akkhadae pannatte. Tesi nam vairamayanam akkhadaganam bahumajjhadesabhage patteyam-patteyam manipedhiya pannatta. Tao nam manipedhiyao attha joyanaim ayamavikkhambhenam chattari joyanaim bahallenam, savvamanimaio achchhao java padiruvao. Tasi nam manipedhiyanam uvarim patteyam-patteyam sihasane pannatte. Sihasanavannao saparivaro. Tesi nam pechchhagharamamdavanam uvarim atthattha mamgalaga jhaya chhattatichhatta. Tesi nam pechchhagharamamdavanam purao patteyam patteyam manipedhiyao pannattao. Tao nam manipedhiyato solasa joyanaim ayamavikkhambhenam, attha joyanaim bahallenam, savvamanimaio achchhao java padiruvao. Tasi nam manipedhiyanam uvarim patteyam-patteyam cheiyathubhe pannatte. Te nam cheiyathubha solasa joyanaim ayamavikkhambhenam, sairegaim solasa joyanaim uddham uchchattenam, seya samkhamka kumda dagaraya amaya mahiya phenapumjasannigasa savvarayanamaya achchha java padiruva. Tesi nam cheiyathubhanam uvarim atthattha mamgalaga jhaya chhattatichhatta java sahassapattahatthaya. Tesi nam cheiyathubhanam patteyam-patteyam chauddisim manipedhiyao pannattao. Tao nam mani-pedhiyao attha joyanaim ayamavikkhambhenam, chattari joyanaim bahallenam, savvamanimaio achchhao java padiruvao. Tasi nam manipedhiyanam uvarim chattari jinapadimato jinussehapamanamettao paliyamka-nisannao thubhabhimuhio sannikhittao chitthamti, tam jaha–usabha vaddhamana chamdanana varisena. Tesi nam cheiyathubhanam purao patteyam-patteyam manipedhiyao pannattao. Tao nam manipedhiyao solasa joyanaim ayamavikkhambhenam, attha joyanaim bahallenam, savvamanimaio achchhao java padiruvao. Tasi nam manipedhiyanam uvarim patteyam-patteyam cheiyarukkhe pannatte. Te nam cheiyarukkha attha joyanaim uddham uchchattenam, addhajoyanam uvvehenam, do joyanaim khamdho, addhajoyanam vikkhambhenam chha joyanaim vidima bahumajjhadesabhae attha joyanaim ayama-vikkhambhenam, sairegaim attha joyanaim savvaggenam pannatta. Tesi nam cheiyarukkhanam imeyaruve vannavase pannatte, tam jaha–vairamayamularayayasupaitthiya-vidima ritthamaya viulakamda veruliya ruilakhamdha sujayavarajayaruvapadhamagavisalasala nanamani-mayarayanavivihasahappasaha-veruliyapatta-tavanijjapatta-bimta jambunaya ratta mauya sukumala pavala pallava varamkuradhara vichittamanirayanasurabhi kusuma phala bhara namiyasala sachchhaya sappabha sassiriya saujjoya ahiyam nayanamananivvuikara amayarasasamarasaphala pasadiya darisanijja abhiruva padiruva. Tesi nam cheiyarukkhanam uvarim atthattha mamgalaga jhaya chhattaichhatta. Tesi nam cheiyarukkhanam purao patteyam-patteyam manipedhiya pannatta. Tao nam manipedhiyao attha joyanaim ayama-vikkhambhenam, chattari joyanaim bahallenam, savvamanimaio achchhao java padiruvao. Tasi nam manipedhiyanam uvarim patteyam-patteyam mahimdajjhae pannatte. Te nam mahimdajjhaya satthim joyanaim uddham uchchattenam, addhakosam uvvehenam, addhakosam vikkhambhenam vairamayavatta lattha samthiya susilittha parighattha mattha supatitthiya visittha anegavarapamchavannakudabhisahassaparimamdiyabhirama vauddhuyavijaya vejayamti padagachchhattatichchhattakaliya tumga gaganatalamanulihamtasihara pasadiya darisanijja abhiruva padiruva. Tesi nam mahimdajjhayanam uvarim atthattha mamgalaga jhaya chhattatichhatta. Tesi nam mahimdajjhayanam purato patteyam-patteyam namda pukkharini pannatta. Tao nam pukkharinio egam joyanasayam ayamenam, pannasam joyanaim vikkhambhenam, dasa joyanaim uvvehenam, achchhao java pagaie udagarasenam pannattao pasadiyao darisanijjao abhiruvao padiruvao. Patteyam-patteyam paumavaraveiyaparikkhittao, patteyam-patteyam vanasamdaparikkhittao. Tasi nam namdanam pukkharininam tidisim tisovanapadiruvaga pannatta. Tisovanapadiruvaganam vannao torana jhaya chhattatichhatta. Sabhae nam suhammae adayalisam manoguliyasahassio pannattao, tam jaha–puratthimenam solasasahassio, pachchatthimenam solasasahassio, dahinenam atthasahassio, uttarenam attha-sahassio. Tasu nam manoguliyasu bahave suvannaruppamaya phalaga pannatta. Tesu nam suvannaruppamaesu phalagesu bahave vairamaya nagadamtaya pannatta. Tesu nam vairamaesu nagadamtaesu kinhasuttabaddha vagghariyamalladamakalava chitthamti. Sabhae nam suhammae adayalisam gomanasiyasahassio pannattao, tam jaha–puratthimenam solasasahassio, pachchatthimenam solasasahassio, dahinenam atthasahassio, uttarenam attha-sahassio. Tasu nam gomanasiyasu bahave suvannaruppamaya phalaga pannatta. Tesu nam suvanna-ruppamaesu phalagesu bahave vairamaya nagadamtaya pannatta. Tesu nam vairamaesu nagadamtaesu bahave rayayamaya sikkaga pannatta. Tesu nam rayayamaesu sikkagesu bahave veruliyamaio dhuvaghadiyao pannattao. Tao nam dhuvaghadiyao kalagaru pavara kumdurukka turukka dhuvamaghamaghemtagamdhuddhuyabhiramao sugamdhavaragamdhiyao gamdhavattibhuyao oralenam manunnenam manaharenam ghanamananivvutikarenam gamdhenam te padese savvao samamta apuremana-apuremana sirie ativa-ativa uvasobhemana-uvasobhemana chitthamti. Sabhae nam suhammae amto bahusamaramanijje bhumibhage pannatte java manihim uvasobhie maniphaso ya ulloo ya Tassa nam bahusamaramanijjassa bhumibhagassa bahumajjhadesabhae, ettha nam mahega manipedhiya pannatta–solasa joyanaim ayamavikkhambhenam, attha joyanaim bahallenam, savvamanimai achchha java padiruva. Tise nam manipedhiyae uvarim, ettha nam manavae cheiyakhambhe pannatte–satthim joyanaim uddham uchchattenam, joyanam uvvehenam joyanam vikkhambhenam, adayalisaamsie adayalisaikodie adayalisaiviggahie sesam jaha mahimdajjhayassa. Manavagassa nam cheiyakhambhassa uvarim barasa joyanaim ogahetta, hetthavi barasa joyanaim vajjetta, majjhe chhattisae joyanesu, ettha nam bahave suvannaruppamaya phalaga pannatta. Tesu nam suvannaruppamaesu phalaesu bahave vairamaya nagadamta pannatta. Tesu nam vairamaesu nagadamtesu bahave rayayamaya sikkaga pannatta. Tesu nam rayayamaesu sikkaesu bahave vairamaya golavattasamuggaya pannatta. Tesu nam vayaramaesu golavattasamuggaesu bahuyao jina-sakahao samnikhittao chitthamti. Tao nam suriyabhassa devassa annesim cha bahunam devana ya devina ya achchanijjao vamdanijjao puyanijjao mananijjao sakkaranijjao kallanam mamgalam devayam cheiyam pajjuvasanijjao. Manavagassa cheiyakhambhassa uvarim atthattha mamgalaga jhaya chhattaichchhatta.
Sutra Meaning Transliteration : Te mula prasadavatamsakani purve ahim sudharmasabha kahi chhe. Te 100 yojana lambi, 50 yojana paholi, 72 yojana umchi, anekashata stambha samnivishta chhe, abhyudgata sukrita vajra vedika ane torana, vara rachita shalabhamjika yavat apsaragana samghathi vyapta, prasadiya adi chhe. Te sudharmasabhamam trana dishamam trana dvaro kahya chhe. Te a – purvamam, dakshinamam, uttaramam. A dvaro 16 – yojana uchchatvathi, atha yojana vishkambhathi, tetala ja praveshabhagamam chhe. Te dvara shveta ane shreshtha suvarnani stupikao tatha vanamalathi alamkrita chhe. Te dvaroni upara atha – atha mamgalo, dhvaja, chhatratichhatro chhe. Te dvaroni agala pratyeka – pratyeka mukhamamdapa kahya chhe. Te mukhamamdapo 100 yojana lambaithi, 50 yojana vishkambhathi, satireka 16 yojana umchaithi chhe. Sudharmasabha samana varnana kahevum. Te mukhamamdapani trana dishamam trana dvaro kahya chhe. Te a – purvamam, dakshinamam, uttaramam. Te dvaro 16 yojana umcha, atha yojana pahola, atha yojana praveshathi chhe. A dvaro shveta, shreshtha suvarna stupika yavat vanamalaothi alamkrita chhe. Te mukhamamdapana bhumibhaga, ulloka, teni uparana atha mamgala, chhatradi kaheva. Te mukhamamdapani agala pratyeka – pratyeka prekshagriha mamdapa kahela chhe. Dvara, bhumibhaga, ulloka paryanta mukhamamdapa samana a prekshagrihamamdapa kahevo. Te prekshagriha mamdapana bahusama ramaniya bhumibhagana bahumadhya deshabhagamam pratyeka – pratyekamam eka eka vajramaya akshataka(akhado) kahya chhe. Te vajramaya akshataka na bahumadhya deshabhagamam pratyeka – pratyeka manipithika kahi chhe. Te manipithika atha yojana ayama – vishkambhathi, chara yojana bahalyathi, sarvamanimaya, svachchha yavat pratirupa chhe. Te manipithika upara pratyeka – pratyeka stupa kahya chhe. Te stupa 16 – yojana lambai – paholaithi, satireka 16 yojana urdhva uchchatvathi, shamkha – amka – kumda – dakaraja – amrita mathita phenapumja sadrisha shveta chhe tatha sarvaratnamaya, nirmala yavat pratirupa chhe. Te stuponi upara atha – atha mamgalo, dhvaja, chhatratichhatra chhe. Te stuponi chare dishamam pratyeka – pratyekane manipithika kahi chhe, te manipithikao atha yojana ayama – vishkambhathi, chara yojana bahalyathi sarve manimaya, nirmala yavat pratirupa chhe. Te manipithika upara chara jina (arihamta paramatma)ni pratima chhe, te jinotsedha pramana(jina – arihamtani avagahana jevadi pramana matra), te pratima padmasane birajamana ane stupabhimukha raheli chhe. Te pratimana nama a rite chhe – rishabha, vardhamana, chamdranana, varishena. Vrittikara maharshi shri malayagiriji maharaja janave chhe ke – ahim a chare shashvata jina (arihamta)pratima 500 dhanushani ja sambhave chhe Te stuponi agala pratyeka – pratyekane manipithikao kahi chhe. Te manipithika sola yojana lambai – paholaithi, atha yojana bahalyathi, sarve manimayi yavat pratirupa chhe. Te manipithikani upara pratyeka – pratyeka chaityavriksha kahela chhe. Te chaityavriksha atha yojana urdhva umcha, arddha yojana udvedhathi, be yojana skamdha, ardha yojana vishkambha, chha yojanamam phelayela shakha, bahumadhya deshabhagamam atha yojana ayama – vishkambhathi, satireka atha yojana sarva parimana chhe. Te chaityavrikshanum ava prakaranum varnana kahyum chhe – vajramaya mula, rajatana supratishthita vidima(shakha), rishtamaya vipula kamda, vaidurya ruchira skamdha, sujata shreshtha jatarupa prathama vishala shakha, vividha manimaya ratnani vividha shakha – prashakha, vaidurya patra, tapaniya bimta, jambunada rakta mridu sukumala pravalathi shobhita uttama kuragra shikharo, vichitra maniratna surabhi kusuma phalathi bharela nameli shakha adhika mana – nayanane sukhakara chhe, amritarasa samana rasavala phalo yukta vriksha chhaya – prabha – shobha ane udyota sahita ane prasadiyadi chhe. Te chaityavrikshoni upara atha – atha mamgalo, dhvaja, chhatratichhatra chhe. Te chaityavrikshoni agala pratyeka – pratyeka manipithika kahi chhe. Te manipithika atha yojana lambai – paholaithi chhe, chara yojana bahalyathi chhe, sarve manimaya, nirmala yavat pratirupa chhe. Te manipithikani upara pratyeka – pratyeka mahendradhvaja kahyo chhe. Te mahendradhvaja 60 yojana urdhva uchchatvathi chhe. Ardha yojana udvedhathi, ardha yojana vishkambhathi chhe, te vajramaya, vritta – lashta – sushilishta – parivrishta – mrishta – supratishthita, vishishta aneka pamchavarni hajaro kudabhithi parimamdita ane abhirama vatoddhrita vijaya – vaijayamti pataka, chhatratichhatrayukta, umchi, gaganatalane sparshata prasadiyadi chhe. Teni upara atha – atha mamgalo, dhvaja, chhatratichhatra chhe. Te mahendradhvaja agala eka – eka namda pushkarinio chhe. Te pushkarinio 100 yojana lambai, 50 yojana paholai, 10 yojana udvedhathi ane nirmala chhe yavat varnana karavum ke eka udakarasa yukta kahi chhe. Te eka – eka padmavara – vedikathi parivritta chhe. Eka – eka vanakhamdathi parivritta chhe. Te namda pushkarinini trana dishamam trisopana pratirupaka kahya chhe. Trisopana pratirupakanum varnana karavum. Torana – dhvaja – chhatratichhatra kaheva. Sudharmasabhamam 48,000 manogulikao chhe. Te a rite – purvamam 16,000, pashchimamam 16,000, dakshinamam 8000, uttaramam 8,000. Te manogulikamam ghana suvarna – rupyamaya phalako kahya chhe. Te suvarna – rupyamaya phalakomam ghana vajramaya nagadamto kahya chhe. Te vajramaya nagadamtomam kala sutrana banela gola lambi – lambi malao latake chhe. Sudharmasabhamam 48,000 gomanasikao chhe. Nagadamtaka paryanta manogulika samana kahevum. Te nagadamtakomam ghana rajatamaya sikka kahya chhe. Te rajatamaya sikkamam ghani vaiduryamaya dhupaghatikao kahi chhe. Te dhupaghatikamam kalo agaru yavat chhe. Sudharmasabhamam bahusama ramaniya bhumibhaga kahyo chhe, yavat mani vade shobhita, manisparsha ane ulloka chhe. Te bahusama ramaniya bhumibhagana bahumadhya deshabhagamam eka moti manipithika kahi chhe. Te 16 yojana lambai – paholaithi, atha yojana bahalyathi chhe ane sarva manimayi yavat pratirupa chhe. Te manipithikani upara ahim manavaka chaityastambha kahyo chhe. Te 60 yojana urdhva uchchatvathi, udvedhathi eka yojana ane vishkambhathi eka yojana chhe. Te 48 dvaro, 48 ayamovala chhe. Shesha varnana mahendradhvaja samana janavum. Te manavaka chaityastambha upara bara yojana ane niche pana bara yojana chhodi, madhyana 36 – yojanamam ahim ghana suvarna – rupyamaya phalako chhe. Te phalakomam ghana vajramaya nagadamto chhe, te vajramaya nagadamtomam ghana rajatamaya sikka chhe. Te sikkamam ghana vajramaya gola – gola samudgako kahya chhe. Te samudgakomam ghana jinasakithao surakshita chhe. Te asthio suryabhadevane ane anya ghana devo ane devione archaniya yavat paryupasaniya chhe. Te manavaka chaitya stambhani upara atha – atha mamgalo, chhatratichhatro chhe.