Sutra Navigation: Rajprashniya ( રાજપ્રશ્નીય ઉપાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1105734
Scripture Name( English ): Rajprashniya Translated Scripture Name : રાજપ્રશ્નીય ઉપાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

सूर्याभदेव प्रकरण

 Translated Chapter :

સૂર્યાભદેવ પ્રકરણ
Section : Translated Section :
Sutra Number : 34 Category : Upang-02
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] से णं एगाए पउमवरवेइयाए एगेण य वनसंडेण सव्वओ समंता संपरिखित्ते। सा णं पउमवरवेइया अद्धजोयणं उड्ढं उच्चत्तेणं, पंच धणुसयाइं विक्खंभेणं, उवकारियलेणसमा परिक्खेवेणं। तीसे णं पउमवरवेइयाए इमेयारूवे वण्णावासे पन्नत्ते, तं जहा–वइरामया नेमा रिट्ठामया पइट्ठाणा वेरुलियामया खंभा सुवण्णरुप्पामया फलगा लोहितक्खमईयो सूईओ वइरामया संधी नानामणिमया कलेवरा नानामणिमया कलेवरसंघाडगा नानामणिमया रूवा नानामणिमया रूव-संघाडगा अंकामया पक्खा पक्खबाहाओ, जोईरसमया वंसा वंसकवेल्लुयाओ रययामईओ पट्टियाओ जायरूवमईओ ओहाडणीओ, वइरामईओ उवरिपुंछणीओ सव्वसेयरययामए छायणे। सा णं पउमवरवेइया एगमेगेणं हेमजालेणं एगमेगेणं गवक्खजालेणं एगमेगेणं खिंखिणी-जालेणं एगमेगेणं घंटाजालेणं एगमेगेणं मुत्ताजालेणं एगमेगेणं मणिजालेणं एगमेगेणं कनगजालेणं एगमेगेणं रयणजालेणं एगमेगेणं पउमजालेणं सव्वतो समंता संपरिखित्ता। ते णं जाला तवणिज्ज-लंबूसगा जाव उवसोभेमाणा-उवसोभेमाणा चिट्ठंति। तीसे णं पउमवरवेइयाए तत्थ तत्थ देसे तहिं तहिं बहवे हयसंघाडा गयसंघाडा नरसंघाडा किन्नरसंघाडा किंपुरिस-संघाडा महोरगसंघाडा गंधव्वसंघाडा उसभसंघाडा सव्वरयणामया अच्छा जाव पडिरूवा। तीसे णं पउमवरवेइयाए तत्थ तत्थ देसे तहिं तहिं बहवे हयपंतीओ। तीसे णं पउमवरवेइयाए तत्थ तत्थ देसे तहिं तहिं बहवे हयवीहीओ। तीसे णं पउमवरवेइयाए तत्थ तत्थ देसे तहिं तहिं बहूइं हयमिहुण्णाइं। तीसे णं पउमवरवेइयाए तत्थ तत्थ देसे तहिं तहिं बहवे पउमलयाओ। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ–पउमवरवेइया पउमवरवेइया? गोयमा! पउमवरवेइयाए णं तत्थ तत्थ देसे तहिं तहिं वेइयासु वेइयाबाहासु य वेइयफलएसु य वेइयपुडंतरेसु य, खंभेएसु खंभबाहासु खंभ-सीसेसु खंभपुडंतरेसु, सूईसु सूईमुखेसु सूईफलएसु सूईपुडंतरेसु, पक्खेसु पक्खबाहासु पक्खपेरंतेसु पक्खपुडंतरेसु बहुयाइं उप्पलाइं पउमाइं कुमुयाइं नलिनाइं सुभगाइं सोगंधियाइं पोंडरीयाइं महा-पोंडरीयाइं सयवत्ताइं सहस्सवत्ताइं सव्वरयणामयाइं अच्छाइं पडिरूवाइं महया वासिक्कछत्त-समाणाइं पन्नत्ताइं समणाउसो! से एएणं अट्ठेणं गोयमा! एवं वुच्चइ–पउमवरवेइया पउमवरवेइया। पउमवरवेइया णं भंते! किं सासया असासया? गोयमा! सिय सासया सिय असासया। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ–सिय सासया सिय असासया? गोयमा! दव्वट्ठयाए सासया, वण्णपज्जेवेहिं गंधपज्जवेहिं रसपज्जवेहिं फासपज्जवेहिं असासया। से एएणट्ठेणं गोयमा! एवं वुच्चइ–सिय सासया सिय असासया। पउमवरवेइया णं भंते! कालओ केवचिरं होइ? गोयमा! न कयाति नासि, न कयाति नत्थि, न कयाति न भविस्सइ, भुविं च भवइ य भविस्सइ य, धुवा नियया सासया अक्खया अव्वया अवट्ठिया निच्चा पउमवरवेइया। सा णं पउमवरवेइया एगेणं वनसंडेणं सव्वओ समंता संपरिक्खित्ता। से णं वनसंडे देसूणाइं दो जोयणाइं चक्कवालविक्खंभेणं, उवयारियालेणसमे परिक्खेवेणं। वनसंडवण्णओ भाणियव्वो जाव विहरंति। तस्स णं उवयारिया लेणस्स चउद्दिसिं चत्तारि तिसोवानपडिरूवगा पन्नत्ता वण्णओ तोरणा झया छत्ताइच्छत्ता। तस्स णं उवयारिया लयणस्स उवरिं बहुसमरमणिज्जे भूमिभागे पन्नत्ते जाव मणीणं फासो।
Sutra Meaning : તે ઉપરિકાલયન બધી દિશા – વિદિશાઓમાં ચોતરફથી એક પદ્મવરવેદિકા અને એક વનખંડથી ઘેરાયેલ છે. તે પદ્મવરવેદિકા અર્ધ યોજન ઉર્ધ્વ ઉચ્ચત્વથી, ૫૦૦ ધનુષ વિષ્કંભથી, ૫૦૦ ધનુષ પહોળી અને ઉપરિકાલયન જેટલી તેની પરિધિ છે. તે પદ્મવર વેદિકાનું વર્ણન – તે વેદિકા, વજ્રમય નેમ, રિષ્ટરત્નમય પ્રતિષ્ઠાન, વૈડૂર્યમય સ્તંભ, સોના – રૂપામય ફલક, લોહિતાક્ષમય શૂચિઓ, વિવિધ મણિમય કડેવર, વિવિધ મણિમય રૂપ અને રૂપ સંઘાટક, અંકમય પક્ષ બાહા, જ્યોતિ રસમય વંશ અને વંશકવેલુક, રજતમય પટ્ટીકા, જાતરૂપ્યમય અવઘાટની, વજ્રમયી ઉપરની પ્રૌંછની, સર્વરત્નમય આચ્છાદન છે. તે પદ્મવરવેદિકા ચારે દિશા – વિદિશામાં એક એક હેમજાલ, ગવાક્ષજાલ, ઘંટિકાજાલ, ઘંટાજાલ, મુક્તાજાલ, મણિજાલ, કનકજાલ, રત્નજાલ, પદ્મજાલ વડે સંપરિવૃત્ત છે. તે માળાઓ સુવર્ણ લંબૂસકથી યાવત્‌ રહેલી છે. તે પદ્મવરવેદિકાના તે – તે દેશમાં, ત્યાં – ત્યાં ઘણા અશ્વસંઘાટક યાવત્‌ વૃષભ સંઘાટક શોભી રહ્યા છે. સર્વે રત્નમય, નિર્મળ યાવત્‌ પ્રતિરૂપ છે, પ્રાસાદીયાદિ છે. તે જ રીતે તે વેદિકા પર રત્નમય વીથિઓ, પંક્તિઓ, મિથુનકો, અને લતાઓ શોભી રહેલ છે. ભગવન્‌! એમ કેમ કહ્યું કે – પદ્મવર વેદિકા, પદ્મવર વેદિકા છે ? ગૌતમ ! પદ્મવરવેદિકાના તે – તે દેશમાં ત્યાં – ત્યાં વેદિકામાં, વેદિકાબાહામાં, વેદિકાફલકોમાં, વેદિકાના અંતરાલોમાં, સ્તંભ – સ્તંભબાહા – સ્તંભશીર્ષ – સ્તંભનાં અંતરાલોમાં, શુચિ(ખીલા) – શુચિમુખો – શુચિફલક – શુચિના અંતરાલોમાં, પક્ષ(પડખા) – પક્ષબાહા – પક્ષપેરંત(પડખાના પ્રાંતભાગોમાં) – પક્ષના અંતરાલમાં ઘણા ઉત્પલ, પદ્મ, કુમુદ, નલીન, સુભગ, સૌગંધિક, પુંડરીક, મહાપુંડરીક, શતપત્ર, સહસ્રપત્રો છે. હે આયુષ્યમાન્‌ શ્રમણો ! તે બધા સર્વ રત્નમય, નિર્મળ, પ્રતિરૂપ, મહા વરસાદથી બચવામાં છત્ર સમાન છે. તેથી આ કારણે હે ગૌતમ ! પદ્મવરવેદિકા, પદ્મવરવેદિકા કહેવાય છે. ભગવન્‌ ! પદ્મવરવેદિકા શું શાશ્વત છે ? ગૌતમ ! તે કથંચિત્‌ શાશ્વત છે, કથંચિત અશાશ્વત છે. ભગવન્‌ ! એમ કેમ કહો છો ? હે ગૌતમ ! દ્રવ્યાર્થપણે શાશ્વત છે અને વર્ણ – ગંધ – રસ – સ્પર્શ પર્યાયોથી અશાશ્વત છે. તેથી આમ કહ્યું. ભગવન્‌ ! તે પદ્મવરવેદિકા કાળથી કેટલો કાળ રહેશે ? ગૌતમ ! તે પદ્મવરવેદિકા કદી ન હતી તેમ નથી, કદી નથી તેમ નહીં, કદી નહીં હશે તેમ નહીં, તે વેદિકા હતી, છે અને રહેશે. તે ધ્રુવ, નિત્ય, શાશ્વત, અક્ષય, અવ્યય, અવસ્થિત, નિત્ય છે. તે પદ્મવરવેદિકા ચોતરફ એક વનખંડથી ઘેરાયેલ હતી. તે વનખંડ દેશોન બે યોજન ચક્રવાલ વિષ્કંભથી, ઉપરિકાલયન સમ પરિક્ષેપથી છે, વનખંડ વર્ણન પૂર્વવત યાવત્‌ વિચરે છે, સુધી કહેવું. તે ઉપરિકાલયનની ચારે દિશામાં ચાર ત્રિસોપાન પ્રતિરૂપક કહ્યા છે. તોરણ – ધ્વજ – છત્રાતિછત્ર વર્ણવવા. તે ઉપરિકાલયનની ઉપર બહુસમ રમણીય ભૂમિભાગ છે , તેનું વર્ણન મણિ જેવા સ્પર્શ પર્યન્ત કહેવું.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] se nam egae paumavaraveiyae egena ya vanasamdena savvao samamta samparikhitte. Sa nam paumavaraveiya addhajoyanam uddham uchchattenam, pamcha dhanusayaim vikkhambhenam, uvakariyalenasama parikkhevenam. Tise nam paumavaraveiyae imeyaruve vannavase pannatte, tam jaha–vairamaya nema ritthamaya paitthana veruliyamaya khambha suvannaruppamaya phalaga lohitakkhamaiyo suio vairamaya samdhi nanamanimaya kalevara nanamanimaya kalevarasamghadaga nanamanimaya ruva nanamanimaya ruva-samghadaga amkamaya pakkha pakkhabahao, joirasamaya vamsa vamsakavelluyao rayayamaio pattiyao jayaruvamaio ohadanio, vairamaio uvaripumchhanio savvaseyarayayamae chhayane. Sa nam paumavaraveiya egamegenam hemajalenam egamegenam gavakkhajalenam egamegenam khimkhini-jalenam egamegenam ghamtajalenam egamegenam muttajalenam egamegenam manijalenam egamegenam kanagajalenam egamegenam rayanajalenam egamegenam paumajalenam savvato samamta samparikhitta. Te nam jala tavanijja-lambusaga java uvasobhemana-uvasobhemana chitthamti. Tise nam paumavaraveiyae tattha tattha dese tahim tahim bahave hayasamghada gayasamghada narasamghada kinnarasamghada kimpurisa-samghada mahoragasamghada gamdhavvasamghada usabhasamghada savvarayanamaya achchha java padiruva. Tise nam paumavaraveiyae tattha tattha dese tahim tahim bahave hayapamtio. Tise nam paumavaraveiyae tattha tattha dese tahim tahim bahave hayavihio. Tise nam paumavaraveiyae tattha tattha dese tahim tahim bahuim hayamihunnaim. Tise nam paumavaraveiyae tattha tattha dese tahim tahim bahave paumalayao. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai–paumavaraveiya paumavaraveiya? Goyama! Paumavaraveiyae nam tattha tattha dese tahim tahim veiyasu veiyabahasu ya veiyaphalaesu ya veiyapudamtaresu ya, khambheesu khambhabahasu khambha-sisesu khambhapudamtaresu, suisu suimukhesu suiphalaesu suipudamtaresu, pakkhesu pakkhabahasu pakkhaperamtesu pakkhapudamtaresu bahuyaim uppalaim paumaim kumuyaim nalinaim subhagaim sogamdhiyaim pomdariyaim maha-pomdariyaim sayavattaim sahassavattaim savvarayanamayaim achchhaim padiruvaim mahaya vasikkachhatta-samanaim pannattaim samanauso! Se eenam atthenam goyama! Evam vuchchai–paumavaraveiya paumavaraveiya. Paumavaraveiya nam bhamte! Kim sasaya asasaya? Goyama! Siya sasaya siya asasaya. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai–siya sasaya siya asasaya? Goyama! Davvatthayae sasaya, vannapajjevehim gamdhapajjavehim rasapajjavehim phasapajjavehim asasaya. Se eenatthenam goyama! Evam vuchchai–siya sasaya siya asasaya. Paumavaraveiya nam bhamte! Kalao kevachiram hoi? Goyama! Na kayati nasi, na kayati natthi, na kayati na bhavissai, bhuvim cha bhavai ya bhavissai ya, dhuva niyaya sasaya akkhaya avvaya avatthiya nichcha paumavaraveiya. Sa nam paumavaraveiya egenam vanasamdenam savvao samamta samparikkhitta. Se nam vanasamde desunaim do joyanaim chakkavalavikkhambhenam, uvayariyalenasame parikkhevenam. Vanasamdavannao bhaniyavvo java viharamti. Tassa nam uvayariya lenassa chauddisim chattari tisovanapadiruvaga pannatta vannao torana jhaya chhattaichchhatta. Tassa nam uvayariya layanassa uvarim bahusamaramanijje bhumibhage pannatte java maninam phaso.
Sutra Meaning Transliteration : Te uparikalayana badhi disha – vidishaomam chotaraphathi eka padmavaravedika ane eka vanakhamdathi gherayela chhe. Te padmavaravedika ardha yojana urdhva uchchatvathi, 500 dhanusha vishkambhathi, 500 dhanusha paholi ane uparikalayana jetali teni paridhi chhe. Te padmavara vedikanum varnana – te vedika, vajramaya nema, rishtaratnamaya pratishthana, vaiduryamaya stambha, sona – rupamaya phalaka, lohitakshamaya shuchio, vividha manimaya kadevara, vividha manimaya rupa ane rupa samghataka, amkamaya paksha baha, jyoti rasamaya vamsha ane vamshakaveluka, rajatamaya pattika, jatarupyamaya avaghatani, vajramayi uparani praumchhani, sarvaratnamaya achchhadana chhe. Te padmavaravedika chare disha – vidishamam eka eka hemajala, gavakshajala, ghamtikajala, ghamtajala, muktajala, manijala, kanakajala, ratnajala, padmajala vade samparivritta chhe. Te malao suvarna lambusakathi yavat raheli chhe. Te padmavaravedikana te – te deshamam, tyam – tyam ghana ashvasamghataka yavat vrishabha samghataka shobhi rahya chhe. Sarve ratnamaya, nirmala yavat pratirupa chhe, prasadiyadi chhe. Te ja rite te vedika para ratnamaya vithio, pamktio, mithunako, ane latao shobhi rahela chhe. Bhagavan! Ema kema kahyum ke – padmavara vedika, padmavara vedika chhe\? Gautama ! Padmavaravedikana te – te deshamam tyam – tyam vedikamam, vedikabahamam, vedikaphalakomam, vedikana amtaralomam, stambha – stambhabaha – stambhashirsha – stambhanam amtaralomam, shuchi(khila) – shuchimukho – shuchiphalaka – shuchina amtaralomam, paksha(padakha) – pakshabaha – pakshaperamta(padakhana pramtabhagomam) – pakshana amtaralamam ghana utpala, padma, kumuda, nalina, subhaga, saugamdhika, pumdarika, mahapumdarika, shatapatra, sahasrapatro chhe. He ayushyaman shramano ! Te badha sarva ratnamaya, nirmala, pratirupa, maha varasadathi bachavamam chhatra samana chhe. Tethi a karane he gautama ! Padmavaravedika, padmavaravedika kahevaya chhe. Bhagavan ! Padmavaravedika shum shashvata chhe\? Gautama ! Te kathamchit shashvata chhe, kathamchita ashashvata chhe. Bhagavan ! Ema kema kaho chho\? He gautama ! Dravyarthapane shashvata chhe ane varna – gamdha – rasa – sparsha paryayothi ashashvata chhe. Tethi ama kahyum. Bhagavan ! Te padmavaravedika kalathi ketalo kala raheshe\? Gautama ! Te padmavaravedika kadi na hati tema nathi, kadi nathi tema nahim, kadi nahim hashe tema nahim, te vedika hati, chhe ane raheshe. Te dhruva, nitya, shashvata, akshaya, avyaya, avasthita, nitya chhe. Te padmavaravedika chotarapha eka vanakhamdathi gherayela hati. Te vanakhamda deshona be yojana chakravala vishkambhathi, uparikalayana sama parikshepathi chhe, vanakhamda varnana purvavata yavat vichare chhe, sudhi kahevum. Te uparikalayanani chare dishamam chara trisopana pratirupaka kahya chhe. Torana – dhvaja – chhatratichhatra varnavava. Te uparikalayanani upara bahusama ramaniya bhumibhaga chhe, tenum varnana mani jeva sparsha paryanta kahevum.