Sutra Navigation: Vipakasutra ( વિપાકશ્રુતાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1105515
Scripture Name( English ): Vipakasutra Translated Scripture Name : વિપાકશ્રુતાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

श्रुतस्कंध-१ दुःख विपाक

अध्ययन-२ उज्झितक

 Translated Chapter :

શ્રુતસ્કંધ-૧ દુઃખ વિપાક

અધ્યયન-૨ ઉજ્ઝિતક
Section : Translated Section :
Sutra Number : 15 Category : Ang-11
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] तए णं सा विजयमित्तस्स सत्थवाहस्स सुभद्दा नामं भारिया जायनिंदुया यावि होत्था–जाया माया दारगा विणिहायमावज्जंति। तए णं से गोत्तासे कूडग्गाहे दोच्चाए पुढवीए अनंतरं उव्वट्टित्ता इहेव वाणियगामे नयरे विजयमित्तस्स सत्थवाहस्स सुभद्दाए भारियाए कुच्छिंसि पुत्तत्ताए उववन्ने। तए णं सा सुभद्दा सत्थवाही अन्नया कयाइ नवण्हं मासाणं बहुपडिपुण्णाणं दारगं पयाया। तए णं सा सुभद्दा सत्थवाही तं दारगं जायमेत्तयं चेव एगंते उक्कुरुडियाए उज्झावेइ, उज्झावेत्ता दोच्चं पि गिण्हावेइ गिण्हावेत्ता अणुपुव्वेणं सारक्खमाणी संगोवेमाणी संवड्ढेइ। तए णं तस्स दारगस्स अम्मापियरो ठिइवडियं च चंदसूरदंसणं च जागरियं च महया इड्ढीसक्कार-समुदएणं करेंति। तए णं तस्स दारगस्स अम्मापियरो एक्कारसमे दिवसे निव्वत्ते संपत्ते बारसाहे अयमेयारूवं गोण्णं गुणनिप्फण्णं नाम धेज्जं करेंति–जम्हा णं अम्हं इमे दारए जायमेत्तए चेव एगंते उक्कुरुडियाए उज्झिए, तम्हा णं होउ अम्हं दारए उज्झियए नामेणं। तए णं से उज्झियए दारए पंचधाईपरिग्गहिए, [तं जहा–खीरधाईए मज्जणधाईए मंडणधाईए कीलावणधाईए अंक धाईए] जहा दढपइण्णे जाव निव्वाय निव्वाघाय गिरिकंदरमल्लीणे व्व चंपगपायवे सुहंसुहेणं विहरइ। तए णं से विजयमित्ते सत्थवाहे अन्नया कयाइ गणिमं च धरिमं च मेज्जं च पारिच्छेज्जं च–चउव्विहं भंडं गहाय लवणसमुद्दं पोयवहणेण उवागए। तए णं से विजयमित्ते तत्थ लवणसमुद्दे पोयविवत्तीए निब्बुड्डभंडसारे अत्ताणे असरणे कालधम्मुणा संजुत्ते। तए णं विजयमित्तं सत्थवाहं जे जहा बहवे ईसर तलवर माडंबिय कोडुंबिय इब्भ सेट्ठि सत्थवाहा लवणसमुद्दपोयविवत्तियं निब्बड्डभंडसारं कालधम्मुणा संजुत्तं सुणेंति, ते तहा हत्थनिक्खेवं च बाहिरभंडसारं च गहाय एगंतं अवक्कमंति। तए णं सा सुभद्दा सत्थवाही विजयमित्तं सत्थवाहं लवणसमुद्दपोयविवत्तियं निब्बुड्डभंडसारं कालधम्मुणा संजुत्तं सुणेइ, सुणेत्ता महया पइसोएणं अप्फुण्णा समाणी परसुनियत्ता इव चंपगलया धस त्ति धरणीयलंसि सव्वंगेहिं सन्निवडिया। तए णं सा सुभद्दा सत्थवाही मुहुत्तंतरेणं आसत्था समाणी बहूहिं मित्त नाइ नियग सयण संबंधि परियणेहिं सद्धिं परिवुडा रोयमाणी कंदमाणी विलवमाणी विजयमित्तस्स सत्थवाहस्स लोइयाइं मयकिच्चाइं करेइ। तए णं सा सुभद्दा सत्थवाही अन्नया कयाइ लवणसमुद्दोत्तरणं च सत्थविनासं च पोयविनासं च पइमरणं च अनुचिंतेमाणी-अनुचिंतेमाणी कालधम्मुणा संजुत्ता।
Sutra Meaning : ત્યારે તે વિજયમિત્ર સાર્થવાહની સુભદ્રા નામે પત્ની જાતનિંદુકા હતી. તેના ઉત્પન્ન થયેલા પુત્રો વિનાશ પામતા હતા. પછી ગોત્રાસ કૂટગ્રાહ બીજી પૃથ્વીથી અનંતર ઉદ્‌વર્તીને આ જ વાણિજ્ય ગ્રામ નગરમાં વિજયમિત્ર સાર્થવાહની સુભદ્રા પત્નીની કુક્ષિમાં પુત્રપણે ઉપજ્યો. પછી તે સુભદ્રા સાર્થવાહી અન્ય કોઈ દિવસે નવ માસ બહુ પ્રતિપૂર્ણ થતા બાળકને જન્મ આપ્યો. ત્યારે તે સુભદ્રા સાર્થવાહીને પુત્ર ઉત્પન્ન થતા તુરંત એકાંતે ઉકરડામાં ફેંકાવ્યો, ફેંકાવીને પછી બીજીવાર ગ્રહણ કરાવ્યો. કરાવીને અનુક્રમે તેને સંરક્ષતી – સંગોપતી – સંવર્ધન કરતી હતી. ત્યારપછી તે બાળકના માતાપિતાએ સ્થિતિપતિતા કરી, ચંદ્ર – સૂર્યના દર્શન, જાગરિકાને મહાઋદ્ધિ – સત્વર સમુદાય કરે છે. ત્યારપછી તે બાળકના માતાપિતાએ અગિયારમે દિવસે નિવૃત્ત થતા, બારમો દિવસ પ્રાપ્ત થતા આ આવા પ્રકારનું ગૌણ અને ગુણનિષ્પન્ન નામ કર્યુ. જ્યારથી અમારો આ બાળક જન્મ્યો, ત્યારે એકાંતે ઉકરડામાં ત્યાગ કરેલો, તે કારણે આ પુત્રનું નામ ઉજ્ઝિતક હો. પછી ઉજ્ઝિતક બાળક પાંચ ધાત્રીઓએ ગ્રહણ કર્યો. તે આ – ક્ષીરધાત્રી, મજ્જનધાત્રી, મંડનધાત્રી, ક્રીડાપન ધાત્રી અને અંકધાત્રી. સર્વે દૃઢપ્રતિજ્ઞની જેમ કહેવું યાવત્‌ નિર્વ્યાઘાત પર્વતની ગુફામાં રહેલા ચંપકના વૃક્ષની જેમ સુખે સુખે વિચરવા લાગ્યો. ત્યારપછી તે વિજયમિત્ર સાર્થવાહ અન્ય કોઈ દિવસે ગણિમ, ધરિમ, મેય, પારિછેદ્ય એ ચાર પ્રકારના ભાંડ ગ્રહીને લવણસમુદ્રમાં વહાણ વડે વેપાર કરવા ગયા. તેમનું વહાણ લવણસમુદ્રમાં ભાંગી ગયું, સારભૂત ભાંડ બૂડી ગયા. તે અત્રાણ, અશરણ થઈ મરણ પામ્યો. પછી વિજયમિત્ર સાર્થવાહને જે ઘણા ઇશ્વર – તલવર – માડંબિક – કૌટુંબિક – ઇભ્ય – શ્રેષ્ઠી – સાર્થવાહોએ જ્યારે લવણસમુદ્રમાં વહાણ ભાંગી ગયું યાવત્‌ મરણ પામ્યો, જાણ્યુ ત્યારે હાથોહાથ લીધેલ સંપત્તિ તથા બાહ્ય ભાંડસારને લઈને એકાંતમાં ચાલ્યા ગયા. જ્યારે સુભદ્રા સાર્થવાહીએ વિજય સાર્થવાહને મૃત્યુ પામ્યો જાણી, પતિના વિયોગના મોટા શોકથી અતિ પીડા પામીને તેણી કુહાડાથી કપાયેલ ચંપકલતાની માફક ધસ કરતી જમીને પડી ગઈ. પછી મુહૂર્ત્તવાર પછી સાવધાન થઈ ઘણા મિત્રો સાથે યાવત્‌ પરીવરી રુદન – ક્રંદન – વિલાપ કરતી વિજયમિત્ર સાર્થવાહના લૌકીક મૃતક કાર્ય કરે છે, પછી સુભદ્રા સાર્થવાહી કોઈ દિવસે વિજય સાર્થવાહનું લવણસમુદ્રમાં જવું, લક્ષ્મીનો વિનાશ થવો, વહાણનો વિનાશ થવો, પતિનું મરણથવું એ બધું ચિંતવતી મૃત્યુ પામી.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] tae nam sa vijayamittassa satthavahassa subhadda namam bhariya jayanimduya yavi hottha–jaya maya daraga vinihayamavajjamti. Tae nam se gottase kudaggahe dochchae pudhavie anamtaram uvvattitta iheva vaniyagame nayare vijayamittassa satthavahassa subhaddae bhariyae kuchchhimsi puttattae uvavanne. Tae nam sa subhadda satthavahi annaya kayai navanham masanam bahupadipunnanam daragam payaya. Tae nam sa subhadda satthavahi tam daragam jayamettayam cheva egamte ukkurudiyae ujjhavei, ujjhavetta dochcham pi ginhavei ginhavetta anupuvvenam sarakkhamani samgovemani samvaddhei. Tae nam tassa daragassa ammapiyaro thiivadiyam cha chamdasuradamsanam cha jagariyam cha mahaya iddhisakkara-samudaenam karemti. Tae nam tassa daragassa ammapiyaro ekkarasame divase nivvatte sampatte barasahe ayameyaruvam gonnam gunanipphannam nama dhejjam karemti–jamha nam amham ime darae jayamettae cheva egamte ukkurudiyae ujjhie, tamha nam hou amham darae ujjhiyae namenam. Tae nam se ujjhiyae darae pamchadhaipariggahie, [tam jaha–khiradhaie majjanadhaie mamdanadhaie kilavanadhaie amka dhaie] jaha dadhapainne java nivvaya nivvaghaya girikamdaramalline vva champagapayave suhamsuhenam viharai. Tae nam se vijayamitte satthavahe annaya kayai ganimam cha dharimam cha mejjam cha parichchhejjam cha–chauvviham bhamdam gahaya lavanasamuddam poyavahanena uvagae. Tae nam se vijayamitte tattha lavanasamudde poyavivattie nibbuddabhamdasare attane asarane kaladhammuna samjutte. Tae nam vijayamittam satthavaham je jaha bahave isara talavara madambiya kodumbiya ibbha setthi satthavaha lavanasamuddapoyavivattiyam nibbaddabhamdasaram kaladhammuna samjuttam sunemti, te taha hatthanikkhevam cha bahirabhamdasaram cha gahaya egamtam avakkamamti. Tae nam sa subhadda satthavahi vijayamittam satthavaham lavanasamuddapoyavivattiyam nibbuddabhamdasaram kaladhammuna samjuttam sunei, sunetta mahaya paisoenam apphunna samani parasuniyatta iva champagalaya dhasa tti dharaniyalamsi savvamgehim sannivadiya. Tae nam sa subhadda satthavahi muhuttamtarenam asattha samani bahuhim mitta nai niyaga sayana sambamdhi pariyanehim saddhim parivuda royamani kamdamani vilavamani vijayamittassa satthavahassa loiyaim mayakichchaim karei. Tae nam sa subhadda satthavahi annaya kayai lavanasamuddottaranam cha satthavinasam cha poyavinasam cha paimaranam cha anuchimtemani-anuchimtemani kaladhammuna samjutta.
Sutra Meaning Transliteration : Tyare te vijayamitra sarthavahani subhadra name patni jatanimduka hati. Tena utpanna thayela putro vinasha pamata hata. Pachhi gotrasa kutagraha biji prithvithi anamtara udvartine a ja vanijya grama nagaramam vijayamitra sarthavahani subhadra patnini kukshimam putrapane upajyo. Pachhi te subhadra sarthavahi anya koi divase nava masa bahu pratipurna thata balakane janma apyo. Tyare te subhadra sarthavahine putra utpanna thata turamta ekamte ukaradamam phemkavyo, phemkavine pachhi bijivara grahana karavyo. Karavine anukrame tene samrakshati – samgopati – samvardhana karati hati. Tyarapachhi te balakana matapitae sthitipatita kari, chamdra – suryana darshana, jagarikane mahariddhi – satvara samudaya kare chhe. Tyarapachhi te balakana matapitae agiyarame divase nivritta thata, baramo divasa prapta thata a ava prakaranum gauna ane gunanishpanna nama karyu. Jyarathi amaro a balaka janmyo, tyare ekamte ukaradamam tyaga karelo, te karane a putranum nama ujjhitaka ho. Pachhi ujjhitaka balaka pamcha dhatrioe grahana karyo. Te a – kshiradhatri, majjanadhatri, mamdanadhatri, kridapana dhatri ane amkadhatri. Sarve dridhapratijnyani jema kahevum yavat nirvyaghata parvatani guphamam rahela champakana vrikshani jema sukhe sukhe vicharava lagyo. Tyarapachhi te vijayamitra sarthavaha anya koi divase ganima, dharima, meya, parichhedya e chara prakarana bhamda grahine lavanasamudramam vahana vade vepara karava gaya. Temanum vahana lavanasamudramam bhamgi gayum, sarabhuta bhamda budi gaya. Te atrana, asharana thai marana pamyo. Pachhi vijayamitra sarthavahane je ghana ishvara – talavara – madambika – kautumbika – ibhya – shreshthi – sarthavahoe jyare lavanasamudramam vahana bhamgi gayum yavat marana pamyo, janyu tyare hathohatha lidhela sampatti tatha bahya bhamdasarane laine ekamtamam chalya gaya. Jyare subhadra sarthavahie vijaya sarthavahane mrityu pamyo jani, patina viyogana mota shokathi ati pida pamine teni kuhadathi kapayela champakalatani maphaka dhasa karati jamine padi gai. Pachhi muhurttavara pachhi savadhana thai ghana mitro sathe yavat parivari rudana – kramdana – vilapa karati vijayamitra sarthavahana laukika mritaka karya kare chhe, Pachhi subhadra sarthavahi koi divase vijaya sarthavahanum lavanasamudramam javum, lakshmino vinasha thavo, vahanano vinasha thavo, patinum maranathavum e badhum chimtavati mrityu pami.