Sutra Navigation: Bhagavati ( ભગવતી સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1104503
Scripture Name( English ): Bhagavati Translated Scripture Name : ભગવતી સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

शतक-३१ युग्मं, नरक, उपपात आदि

 Translated Chapter :

શતક-૩૧ યુગ્મં, નરક, ઉપપાત આદિ
Section : उद्देशक-१ Translated Section : ઉદ્દેશક-૧
Sutra Number : 1003 Category : Ang-05
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] रायगिहे जाव एवं वयासी–कति णं भंते! खुड्डा जुम्मा पन्नत्ता? गोयमा! चत्तारि खुड्डा जुम्मा पन्नत्ता, तं जहा–कडजुम्मे, तेयोए, दावरजुम्मे, कलियोगे। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ–चत्तारि खुड्डा जुम्मा पन्नत्ता, तं जहा–कडजुम्मे जाव कलियोगे? गोयमा! जे णं रासी चउक्कएणं अवहारेणं अवहीरमाणे चउपज्जवसिए सेत्तं खुड्डागकड-जुम्मे। जे णं रासी चउक्कएणं अवहारेणं अवहीरमाणे तिपज्जवसिए सेत्तं खुड्डागतेयोगे। जे णं रासी चउक्कएणं अवहारेणं अवहीरमाणे दुपज्जवसिए सेत्तं खुड्डगदावरजुम्मे। जे णं रासी चउक्कएणं अवहारेणं अवहीरमाणे एगपज्जवसिए सेत्तं खुड्डगाकलियोगे से तेणट्ठेणं जाव कलियोगे। खुड्डागकडजुम्मनेरइया णं भंते! कओ उववज्जंति– किं नेरइएहिंतो उववज्जंति? तिरिक्ख-जोणिएहिंतो–पुच्छा। गोयमा! नो नेरइएहिंतो उववज्जंति। एवं नेरइयाणं उववाओ जहा वक्कंतीए तहा भाणियव्वो। ते णं भंते! जीवा एगसमएणं केवइया उववज्जंति? गोयमा! चत्तारि वा अट्ठ वा बारस वा सोलस वा संखेज्जा वा असंखेज्जा वा उववज्जंति। ते णं भंते! जीवा कहं उववज्जंति? गोयमा! से जहानामए पवए पवमाणे अज्झवसाणनिव्वत्तिएणं करणोवाएणं, एवं जहा पंचविंसतिमे सए अट्ठमुद्देसए नेरइयाणं वत्तव्वया तहेव इह वि भाणियव्वा जाव आयप्पओगेणं उववज्जंति नो परप्पयोगेणं उववज्जंति। रयणप्पभापुढविखुड्डागकडजुम्मनेरइया णं भंते! कओ उववज्जंति? एवं जहा ओहियनेरइयाणं वत्तव्वया सच्चेव रयणप्पभाए वि भाणियव्वा जाव नो परप्पयोगेणं उववज्जंति। एवं सक्करप्पभाए वि, एवं जाव अहेसत्तमाए। एवं उववाओ जहा वक्कंतीए। अस्सण्णी खलु पढमं दोच्चं व सरीसवा तइय पक्खी।सीहा जंति चउत्थिं, उएगा पुण पंचमिं पुढविं । छट्ठिं च इत्थियाओ, मच्छा मणुमा य सत्तमिं पुढविं । एसो परमुववाओ, बोधव्वो नरयपुढवीणं ॥ सेसं तहेव। खुड्डगतेयोगनेरइया णं भंते! कओ उववज्जंति–किं नेरइएहिंतो? उववाओ जहा वक्कंतीए। ते णं भंते! जीवा एगसमएणं केवइया उववज्जंति? गोयमा! तिन्नि वा सत्त वा एक्कारस वा पन्नरस वा संखेज्जा वा असंखेज्जा वा उववज्जंति। सेसं जहा कडजुम्मस्स। एवं जाव अहेसत्तमाए। खुड्डागदावरजुम्मनेरइया णं भंते! कओ उववज्जंति? एवं जहेव खुड्डागकडजुम्मे, नवरं–परिमाणं दो वा छ वा दस वा चोद्दस वा संखेज्जा वा असंखेज्जा वा, सेसं तं चेव जाव अहेसत्तमाए। खुड्डागकलिओगनेरइया णं भंते! कओ उववज्जंति? एवं जहेव खुड्डागकडजुम्मे, नवरं–परिमाणं एक्को वा पंच वा नव वा तेरस वा संखेज्जा वा असंखेज्जा वा उववज्जंति, सेसं तं चेव। एवं जाव अहेसत्तमाए। सेवं भंते! सेवं भंते! त्ति जाव विहरइ।
Sutra Meaning : રાજગૃહ નગરમાં યાવત્‌ ગૌતમસ્વામીએ આમ પૂછ્યુ – ભગવન્‌ ! ક્ષુદ્રયુગ્મ કેટલા છે ? ગૌતમ! ચાર. કૃતયુગ્મ, ત્ર્યોજ, દ્વાપરયુગ્મ, કલ્યોજ. ભગવન્‌ ! એમ કેમ કહ્યું કે ચાર ક્ષુદ્રયુગ્મ છે ? ગૌતમ! જે રાશિ ચતુષ્ક અપહારથી અપહારતા છેલ્લે ચાર શેષ વધે, તે ક્ષુદ્રકૃતયુગ્મ. જે રાશી ચાર – ચારના અપહારથી શેષ ત્રણ વધે તે ક્ષુદ્ર ત્ર્યોજ. જે રાશી ચાર – ચારના અપહારથી છેલ્લે શેષ – બે વધે તે ક્ષુદ્ર દ્વાપરયુગ્મ. જે રાશી ચાર – ચારના અપહારથી છેલ્લે શેષ – એક વધે તે ક્ષુદ્ર કલ્યોજ. ભગવન્‌ ! ક્ષુદ્ર કૃતયુગ્મ નૈરયિક ક્યાં ઉપજે ? શું નૈરયિકાદિથી ઉપજે, પ્રશ્ન ? ગૌતમ ! નૈરયિકથી આવીને ન ઉપજે, એ પ્રમાણે નૈરયિકોનો ઉપપાત ‘વ્યુત્ક્રાંતિ’ પદમાં કહ્યા મુજબ કહેવો. ભગવન્‌ ! તે જીવો એક સમયમાં કેટલા ઉપજે ? ગૌતમ ! ચાર, આઠ, બાર કે સોળ કે સંખ્યાત – અસંખ્યાત. ભગવન્‌ ! તે જીવો કઈ રીતે ઉપજે ? ગૌતમ ! જેમ કોઈ કૂદક પુરુષ કૂદવાના અધ્યવસાયથી૦ એ રીતે શતક – ૨૫, ઉદ્દેશા – ૮માં નૈરયિક વક્તવ્યતામાં કહ્યું, તેમ અહીં પણ કહેવું. યાવત્‌ આત્મપ્રયોગથી ઉપજે, પરપ્રયોગથી નહીં. ભગવન્‌ ! રત્નપ્રભા પૃથ્વી ક્ષુદ્રકૃતયુગ્મ નૈરયિક ક્યાંથી આવીને ઉપજે ? ઔઘિક નૈરયિકની વક્તવ્યતા સંપૂર્ણ અહીં રત્નપ્રભામાં પણ કહેવી યાવત્‌ પરપ્રયોગથી ન ઉપજે. એ રીતે શર્કરાપ્રભા યાવત્‌ અધઃસપ્તમીમાં કહેવુ. એ રીતે ઉત્પાદ, ‘વ્યુત્ક્રાંતિ’ પદ મુજબ કહેવો. ક્યાં સુધી કહેવુ ?. અસંજ્ઞી પહેલી સુધી, સરીસર્પ બીજી સુધી, પક્ષી ત્રીજી સુધી ઇત્યાદિ ગાથા મુજબ ઉત્પાદ સુધી કહેવું. બાકી પૂર્વવત્‌ જાણવુ. ભગવન્‌ ! ક્ષુદ્ર ત્ર્યોજ નૈરયિક ક્યાંથી આવીને ઉપજે ? શું નૈરયિકથી આદિ ? ઉત્પાદ, ‘વ્યુત્ક્રાંતિ’ પદ મુજબ કહેવો. ભગવન્‌ ! તે જીવો એક સમયમાં કેટલા ઉપજે ? ગૌતમ! ત્રણ, સાત, અગિયાર, પંદર કે સંખ્યાત કે અસંખ્યાત ઉપજે. બાકી બધુ કૃતયુગ્મ નૈરયિક સમાન જાણવુ. એ રીતે અધઃસપ્તમી સુધી. ભગવન્‌ ! ક્ષુદ્ર દ્વાપરયુગ્મ નૈરયિક ક્યાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય ? ક્ષુદ્ર કૃતયુગ્મ સમાન જાણવુ. વિશેષ એ કે – પરિમાણ બે – છ – દશ – ચૌદ કે સંખ્યાત કે અસંખ્યાત ઉપજે. બાકી પૂર્વવત્‌ અધઃસપ્તમી સુધી કહેવું. ક્ષુદ્ર કલ્યોજ નૈરયિક ક્યાંથી આવીને ઉપજે ? ક્ષુદ્ર કૃતયુગ્મ સમાન જાણવુ. માત્ર પરિમાણમાં ભેદ છે – એક, પાંચ, નવ, તેર, સંખ્યાત કે અસંખ્યાત ઉપજે. બાકી પૂર્વવત્‌. એ પ્રમાણે અધઃસપ્તમી સુધી કહેવું. ભગવન્‌ ! તે એમ જ છે, એમ જ છે, યાવત્‌ વિચરે છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] rayagihe java evam vayasi–kati nam bhamte! Khudda jumma pannatta? Goyama! Chattari khudda jumma pannatta, tam jaha–kadajumme, teyoe, davarajumme, kaliyoge. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai–chattari khudda jumma pannatta, tam jaha–kadajumme java kaliyoge? Goyama! Je nam rasi chaukkaenam avaharenam avahiramane chaupajjavasie settam khuddagakada-jumme. Je nam rasi chaukkaenam avaharenam avahiramane tipajjavasie settam khuddagateyoge. Je nam rasi chaukkaenam avaharenam avahiramane dupajjavasie settam khuddagadavarajumme. Je nam rasi chaukkaenam avaharenam avahiramane egapajjavasie settam khuddagakaliyoge se tenatthenam java kaliyoge. Khuddagakadajummaneraiya nam bhamte! Kao uvavajjamti– kim neraiehimto uvavajjamti? Tirikkha-joniehimto–puchchha. Goyama! No neraiehimto uvavajjamti. Evam neraiyanam uvavao jaha vakkamtie taha bhaniyavvo. Te nam bhamte! Jiva egasamaenam kevaiya uvavajjamti? Goyama! Chattari va attha va barasa va solasa va samkhejja va asamkhejja va uvavajjamti. Te nam bhamte! Jiva kaham uvavajjamti? Goyama! Se jahanamae pavae pavamane ajjhavasananivvattienam karanovaenam, evam jaha pamchavimsatime sae atthamuddesae neraiyanam vattavvaya taheva iha vi bhaniyavva java ayappaogenam uvavajjamti no parappayogenam uvavajjamti. Rayanappabhapudhavikhuddagakadajummaneraiya nam bhamte! Kao uvavajjamti? Evam jaha ohiyaneraiyanam vattavvaya sachcheva rayanappabhae vi bhaniyavva java no parappayogenam uvavajjamti. Evam sakkarappabhae vi, evam java ahesattamae. Evam uvavao jaha vakkamtie. Assanni khalu padhamam dochcham va sarisava taiya pakkhI.Siha jamti chautthim, uega puna pamchamim pudhavim. Chhatthim cha itthiyao, machchha manuma ya sattamim pudhavim. Eso paramuvavao, bodhavvo narayapudhavinam. Sesam taheva. Khuddagateyoganeraiya nam bhamte! Kao uvavajjamti–kim neraiehimto? Uvavao jaha vakkamtie. Te nam bhamte! Jiva egasamaenam kevaiya uvavajjamti? Goyama! Tinni va satta va ekkarasa va pannarasa va samkhejja va asamkhejja va uvavajjamti. Sesam jaha kadajummassa. Evam java ahesattamae. Khuddagadavarajummaneraiya nam bhamte! Kao uvavajjamti? Evam jaheva khuddagakadajumme, navaram–parimanam do va chha va dasa va choddasa va samkhejja va asamkhejja va, sesam tam cheva java ahesattamae. Khuddagakalioganeraiya nam bhamte! Kao uvavajjamti? Evam jaheva khuddagakadajumme, navaram–parimanam ekko va pamcha va nava va terasa va samkhejja va asamkhejja va uvavajjamti, sesam tam cheva. Evam java ahesattamae. Sevam bhamte! Sevam bhamte! Tti java viharai.
Sutra Meaning Transliteration : Rajagriha nagaramam yavat gautamasvamie ama puchhyu – bhagavan ! Kshudrayugma ketala chhe\? Gautama! Chara. Kritayugma, tryoja, dvaparayugma, kalyoja. Bhagavan ! Ema kema kahyum ke chara kshudrayugma chhe\? Gautama! Je rashi chatushka apaharathi apaharata chhelle chara shesha vadhe, te kshudrakritayugma. Je rashi chara – charana apaharathi shesha trana vadhe te kshudra tryoja. Je rashi chara – charana apaharathi chhelle shesha – be vadhe te kshudra dvaparayugma. Je rashi chara – charana apaharathi chhelle shesha – eka vadhe te kshudra kalyoja. Bhagavan ! Kshudra kritayugma nairayika kyam upaje\? Shum nairayikadithi upaje, prashna\? Gautama ! Nairayikathi avine na upaje, e pramane nairayikono upapata ‘vyutkramti’ padamam kahya mujaba kahevo. Bhagavan ! Te jivo eka samayamam ketala upaje\? Gautama ! Chara, atha, bara ke sola ke samkhyata – asamkhyata. Bhagavan ! Te jivo kai rite upaje\? Gautama ! Jema koi kudaka purusha kudavana adhyavasayathi0 e rite shataka – 25, uddesha – 8mam nairayika vaktavyatamam kahyum, tema ahim pana kahevum. Yavat atmaprayogathi upaje, paraprayogathi nahim. Bhagavan ! Ratnaprabha prithvi kshudrakritayugma nairayika kyamthi avine upaje\? Aughika nairayikani vaktavyata sampurna ahim ratnaprabhamam pana kahevi yavat paraprayogathi na upaje. E rite sharkaraprabha yavat adhahsaptamimam kahevu. E rite utpada, ‘vyutkramti’ pada mujaba kahevo. Kyam sudhi kahevu\?. Asamjnyi paheli sudhi, sarisarpa biji sudhi, pakshi triji sudhi ityadi gatha mujaba utpada sudhi kahevum. Baki purvavat janavu. Bhagavan ! Kshudra tryoja nairayika kyamthi avine upaje\? Shum nairayikathi adi\? Utpada, ‘vyutkramti’ pada mujaba kahevo. Bhagavan ! Te jivo eka samayamam ketala upaje\? Gautama! Trana, sata, agiyara, pamdara ke samkhyata ke asamkhyata upaje. Baki badhu kritayugma nairayika samana janavu. E rite adhahsaptami sudhi. Bhagavan ! Kshudra dvaparayugma nairayika kyamthi avine utpanna thaya\? Kshudra kritayugma samana janavu. Vishesha e ke – parimana be – chha – dasha – chauda ke samkhyata ke asamkhyata upaje. Baki purvavat adhahsaptami sudhi kahevum. Kshudra kalyoja nairayika kyamthi avine upaje\? Kshudra kritayugma samana janavu. Matra parimanamam bheda chhe – eka, pamcha, nava, tera, samkhyata ke asamkhyata upaje. Baki purvavat. E pramane adhahsaptami sudhi kahevum. Bhagavan ! Te ema ja chhe, ema ja chhe, yavat vichare chhe.