Sutra Navigation: Bhagavati ( ભગવતી સૂત્ર )
Search Details
| Mool File Details |
|
Anuvad File Details |
|
| Sr No : | 1104375 | ||
| Scripture Name( English ): | Bhagavati | Translated Scripture Name : | ભગવતી સૂત્ર |
| Mool Language : | Ardha-Magadhi | Translated Language : | Gujarati |
| Chapter : |
शतक-२५ |
Translated Chapter : |
શતક-૨૫ |
| Section : | उद्देशक-३ संस्थान | Translated Section : | ઉદ્દેશક-૩ સંસ્થાન |
| Sutra Number : | 875 | Category : | Ang-05 |
| Gatha or Sutra : | Sutra | Sutra Anuyog : | |
| Author : | Deepratnasagar | Original Author : | Gandhar |
| Century : | Sect : | Svetambara1 | |
| Source : | |||
| Mool Sutra : | [सूत्र] सेढीओ णं भंते! किं सादीयाओ सपज्जवसियाओ? सादीयाओ अपज्जवसियाओ? अनादीयाओ सपज्जवसियाओ? अनादीयाओ अपज्जवसियाओ? गोयमा! नो सादीयाओ सपज्जवसियाओ, नो सादीयाओ अपज्जवसियाओ, नो अनादीयाओ सपज्जवसियाओ, अनादीयाओ अपज्जवसियाओ। एवं जाव उड्ढमहायताओ। लोगागाससेढीओ णं भंते! किं सादीयाओ सपज्जवसियाओ–पुच्छा। गोयमा! सादीयाओ सपज्जवसियाओ, नो सादीयाओ अपज्जवसियाओ, नो अनादीयाओ सपज्जवसियाओ, नो अनादीयाओ अपज्जवसियाओ। एवं जाव उड्ढमहायत्ताओ। अलोगागाससेढीओ णं भंते! किं सादीयाओ सपज्जवसियाओ–पुच्छा। गोयमा! सिय सादीयाओ सपज्जवसियाओ, सिय सादीयाओ अपज्जवसियाओ, सिय अनादीयाओ सपज्जवसियाओ, सिय अनादीयाओ अपज्जवसियाओ। पाईणपडीणायताओ दाहिणुत्तरायताओ य एवं चेव, नवरं–नो सादीयाओ सपज्जवसियाओ, सिय सादीयाओ अपज्जवसियाओ। सेसं तं चेव। उड्ढमहायताआ जहा ओहियाओ तहेव चउभंगो। सेढीओ णं भंते! दव्वट्ठयाए किं कडजुम्माओ, तेओयाओ–पुच्छा। गोयमा! कडजुम्माओ, नो तेओयाओ, नो दावरजुम्माओ, नो कलियोगाओ। एवं जाव उड्ढमहा-यताओ। लोगागाससेढीओ एवं चेव। एवं अलोगागाससेढीओ वि। सेढीओ णं भंते! पदेसट्ठयाए किं कडजुम्माओ? एवं चेव। एवं जाव उड्ढमहायताओ। लोगागाससेढीओ णं भंते! पदेसट्ठयाए–पुच्छा। गोयमा! सिय कडजुम्माओ, नो तेओयाओ, सिय दावरजुम्माओ, नो कलियोगाओ। एवं पाईण-पडीणायताओ वि, दाहिणुत्तरायताओ वि। उड्ढमहायताओ णं भंते! पदेसट्ठयाए–पुच्छा। गोयमा! कडजुम्माओ, नो तेयोगाओ, नो दावरजुम्माओ, नो कलियोगाओ। अलोगागाससेढीओ णं भंते! पदेसट्ठयाए–पुच्छा। गोयमा! सिय कडजुम्माओ जाव सिय कलियोगाओ। एवं पाईणपडीणायताओ वि। एवं दाहिणुत्त-रायताओ वि। उड्ढमहायताओ वि एवं चेव, नवरं–नो कलियोगाओ। सेसं तं चेव। | ||
| Sutra Meaning : | સૂત્ર– ૮૭૫. ભગવન્ ! શું શ્રેણીઓ ૧. સાદિ – સાંત છે ? ૨. સાદિ – અનંત છે ? ૩. અનાદિ સાંત છે ? ૪. અનાદિ – અનંત છે ? ગૌતમ! સાદિ – સાંત નથી, સાદી – અનંત નથી, અનાદિ – સાંત નથી, પણ અનાદિ – અનંત છે. એ પ્રમાણે ઉર્ધ્વ – અધો લાંબી શ્રેણી સુધી જાણવુ. ભગવન્ ! લોકાકાશ શ્રેણી શું સાદી – સાંત છે ? પ્રશ્ન. ગૌતમ! સાદિ – સાંત છે, સાદિ – અનંત નથી, અનાદિ – સાંત નથી, અનાદિ અનંત નથી. આ પ્રમાણે ઉર્ધ્વ – અધો લાંબી શ્રેણી સુધી જાણવુ. ભગવન્ ! અલોકાકાશ શ્રેણી, શું સાદિ – સાંત છે ? પ્રશ્ન. ગૌતમ! ૧. કદાચ સાદિ – સાંત, ૨. કદાચ સાદિ – અનંત, ૩. કદાચ અનાદિ – સાંત, ૪. કદાચ અનાદિ – અનંત હોય. પૂર્વ – પશ્ચિમ લાંબી, દક્ષિણ – ઉત્તર લાંબી એ પ્રમાણે જ છે. વિશેષ એ કે – સાદિ સાંત નથી, કદાચ સાદિ – અનંત હોય, બાકી પૂર્વવત્. ઉર્ધ્વ અધો લાંબી યાવત્ ઔઘિકવત્ ચાર ભંગ. ભગવન્ ! શ્રેણીઓ દ્રવ્યાર્થતાથી શું કૃતયુગ્મ, ત્ર્યોજ૦ છે ? પ્રશ્ન. ગૌતમ! કૃતયુગ્મ છે, ત્ર્યોજ – દ્વાપરયુગ્મ કે કલ્યોજ નથી. એ રીતે યાવત્ ઉર્ધ્વ – અધો લાંબી કહેવી. લોકાકાશ, અલોકાકાશ શ્રેણી એમ જ છે. ભગવન્ ! શ્રેણી પ્રદેશાર્થતાથી શું કૃતયુગ્મ છે પ્રશ્ન? પૂર્વવત્. એ પ્રમાણે યાવત્ ઉર્ધ્વ – અધો લાંબી જાણવી. ભગવન્ ! લોકાકાશ શ્રેણી, પ્રદેશાર્થતાથી પૃચ્છા. ગૌતમ! કદાચ કૃતયુગ્મ, ત્ર્યોજ નહીં, કદાચ દ્વાપરયુગ્મ, કલ્યોજ નહીં. એ રીતે પૂર્વ – પશ્ચિમ લાંબી અને ઉત્તર – દક્ષિણ લાંબીમાં જાણવુ. ઉર્ધ્વ – અધો લાંબીમાં પૃચ્છા. ગૌતમ! કૃતયુગ્મ છે, ત્ર્યોજ – દ્વાપરયુગ્મ – કલ્યોજ નથી. ભગવન્ ! અલોકાકાશ શ્રેણી પ્રદેશાર્થતાએ પૃચ્છા. ગૌતમ! કદાચ કૃતયુગ્મ યાવત્ કલાચ કલ્યોજ. પૂર્વ – પશ્ચિમ લાંબી, દક્ષિણ – ઉત્તર લાંબી એ પ્રમાણે જાણવી. ઉર્ધ્વ – અધો પણ તેમજ, માત્ર કલ્યોજ નહીં. સૂત્ર– ૮૭૬. ભગવન્ ! શ્રેણીઓ કેટલી છે? ગૌતમ! સાત. તે આ – ઋજ્વાયતા, એકતોવક્રા, ઉભયતોવક્રા, એકતઃખા, ઉભયતઃખા, ચક્રવાલ અને અર્ધચક્રવાલ. ભગવન્ ! પરમાણુ પુદ્ગલની ગતિ અનુશ્રેણી હોય કે વિશ્રેણી ગતિ હોય ? ગૌતમ! અનુશ્રેણી ગતિ પ્રવર્તે. વિશ્રેણી ગતિ ન પ્રવર્તે. ભગવન્ ! દ્વિપ્રદેશી સ્કંધની ગતિ અનુશ્રેણી પ્રવર્તે કે વિશ્રેણી પ્રવર્તે? પૂર્વવત્. એ પ્રમાણે અનંતપ્રદેશી સ્કંધ સુધી જાણવુ. ભગવન્ ! નૈરયિકોની ગતિ અનુશ્રેણી પ્રવર્તે કે વિશ્રેણી ? પૂર્વવત્ જાણવુ. એ પ્રમાણે વૈમાનિક સુધી કહેવુ. સૂત્ર– ૮૭૭. ભગવન્ ! આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીમાં કેટલા લાખ નરકાવાસ છે ? ગૌતમ! ૩૦ લાખ. પહેલા શતકના પાંચમા ઉદ્દેશા પ્રમાણે બધુ કહેવુ. અનુત્તર વિમાન પર્યન્ત આ કહેવુ. સૂત્ર– ૮૭૮. ભગવન્ ! ગણિપિટક કેટલા પ્રકારે છે ? ગૌતમ! બાર અંગરૂપ ગણિપિટક છે. તે આ – આચાર યાવત્ દૃષ્ટિવાદ. તે આચાર શું છે ? આચારમાં શ્રમણ – નિર્ગ્રન્થોના આચાર, ગોચર૦ એ પ્રમાણે અંગ પ્રરૂપણા કહેવી, જેમ ‘નંદી’ માં બારે અંગોનું વર્ણન કહેલ છે. તેમ કહેવું. સૂત્ર– ૮૭૯. સર્વ પ્રથમ સૂત્રાર્થ કહેવો. બીજામાં નિર્યુક્તિ મિશ્રિત અર્થ કહેવો, ત્રીજામાં સંપૂર્ણ અર્થ કહેવો, આ અનુયોગ વિધિ છે. સૂત્ર– ૮૮૦. ભગવન્ ! આ નૈરયિક યાવત્ દેવ અને સિદ્ધ, આ પાંચે ગતિમાં સંક્ષેપથી કોણ કોનાથી યાવત્ વિશેષાધિક છે ? ગૌતમ! અલ્પબહુત્વ ‘‘બહુવક્તવ્યતા’’ પદ મુજબ કહેવી. આઠ ગતિનું અલ્પબહુત્વ પણ કહેવું. ભગવન્ ! આ સઇન્દ્રિય, એકેન્દ્રિય યાવત્ અનિન્દ્રિયમાં કોણ કોનાથી યાવત્ વિશેષાધિક છે ? અહીં પણ ‘‘બહુવક્તવ્યતા’’ પદ અનુસાર ઔઘિક પદ કહેવું. સકાયિકનું અલ્પબહુત્વ પણ ઔઘિક પદ અનુસાર કહેવુ. ભગવન્ ! આ જીવો, પુદ્ગલો યાવત્ સર્વ પર્યાયોમાં કોણ કોનાથી યાવત્ ‘‘બહુવક્તવ્યતા’’ પદ મુજબ યાવત્ આયુકર્મના અબંધક જીવો વિશેષાધિક છે. ભગવન્ ! તે એમ જ છે, એમ જ છે. સૂત્ર સંદર્ભ– ૮૭૫–૮૮૦ | ||
| Mool Sutra Transliteration : | [sutra] sedhio nam bhamte! Kim sadiyao sapajjavasiyao? Sadiyao apajjavasiyao? Anadiyao Sapajjavasiyao? Anadiyao apajjavasiyao? Goyama! No sadiyao sapajjavasiyao, no sadiyao apajjavasiyao, no anadiyao sapajjavasiyao, anadiyao apajjavasiyao. Evam java uddhamahayatao. Logagasasedhio nam bhamte! Kim sadiyao sapajjavasiyao–puchchha. Goyama! Sadiyao sapajjavasiyao, no sadiyao apajjavasiyao, no anadiyao sapajjavasiyao, no anadiyao apajjavasiyao. Evam java uddhamahayattao. Alogagasasedhio nam bhamte! Kim sadiyao sapajjavasiyao–puchchha. Goyama! Siya sadiyao sapajjavasiyao, siya sadiyao apajjavasiyao, siya anadiyao sapajjavasiyao, siya anadiyao apajjavasiyao. Painapadinayatao dahinuttarayatao ya evam cheva, navaram–no sadiyao sapajjavasiyao, siya sadiyao apajjavasiyao. Sesam tam cheva. Uddhamahayataa jaha ohiyao taheva chaubhamgo. Sedhio nam bhamte! Davvatthayae kim kadajummao, teoyao–puchchha. Goyama! Kadajummao, no teoyao, no davarajummao, no kaliyogao. Evam java uddhamaha-yatao. Logagasasedhio evam cheva. Evam alogagasasedhio vi. Sedhio nam bhamte! Padesatthayae kim kadajummao? Evam cheva. Evam java uddhamahayatao. Logagasasedhio nam bhamte! Padesatthayae–puchchha. Goyama! Siya kadajummao, no teoyao, siya davarajummao, no kaliyogao. Evam paina-padinayatao vi, dahinuttarayatao vi. Uddhamahayatao nam bhamte! Padesatthayae–puchchha. Goyama! Kadajummao, no teyogao, no davarajummao, no kaliyogao. Alogagasasedhio nam bhamte! Padesatthayae–puchchha. Goyama! Siya kadajummao java siya kaliyogao. Evam painapadinayatao vi. Evam dahinutta-rayatao vi. Uddhamahayatao vi evam cheva, navaram–no kaliyogao. Sesam tam cheva. | ||
| Sutra Meaning Transliteration : | Sutra– 875. Bhagavan ! Shum shrenio 1. Sadi – samta chhe\? 2. Sadi – anamta chhe\? 3. Anadi samta chhe\? 4. Anadi – anamta chhe\? Gautama! Sadi – samta nathi, sadi – anamta nathi, anadi – samta nathi, pana anadi – anamta chhe. E pramane urdhva – adho lambi shreni sudhi janavu. Bhagavan ! Lokakasha shreni shum sadi – samta chhe\? Prashna. Gautama! Sadi – samta chhe, sadi – anamta nathi, anadi – samta nathi, anadi anamta nathi. A pramane urdhva – adho lambi shreni sudhi janavu. Bhagavan ! Alokakasha shreni, shum sadi – samta chhe\? Prashna. Gautama! 1. Kadacha sadi – samta, 2. Kadacha sadi – anamta, 3. Kadacha anadi – samta, 4. Kadacha anadi – anamta hoya. Purva – pashchima lambi, dakshina – uttara lambi e pramane ja chhe. Vishesha e ke – sadi samta nathi, kadacha sadi – anamta hoya, baki purvavat. Urdhva adho lambi yavat aughikavat chara bhamga. Bhagavan ! Shrenio dravyarthatathi shum kritayugma, tryoja0 chhe\? Prashna. Gautama! Kritayugma chhe, tryoja – dvaparayugma ke kalyoja nathi. E rite yavat urdhva – adho lambi kahevi. Lokakasha, alokakasha shreni ema ja chhe. Bhagavan ! Shreni pradesharthatathi shum kritayugma chhe prashna? Purvavat. E pramane yavat urdhva – adho lambi janavi. Bhagavan ! Lokakasha shreni, pradesharthatathi prichchha. Gautama! Kadacha kritayugma, tryoja nahim, kadacha dvaparayugma, kalyoja nahim. E rite purva – pashchima lambi ane uttara – dakshina lambimam janavu. Urdhva – adho lambimam prichchha. Gautama! Kritayugma chhe, tryoja – dvaparayugma – kalyoja nathi. Bhagavan ! Alokakasha shreni pradesharthatae prichchha. Gautama! Kadacha kritayugma yavat kalacha kalyoja. Purva – pashchima lambi, dakshina – uttara lambi e pramane janavi. Urdhva – adho pana temaja, matra kalyoja nahim. Sutra– 876. Bhagavan ! Shrenio ketali chhe? Gautama! Sata. Te a – rijvayata, ekatovakra, ubhayatovakra, ekatahkha, ubhayatahkha, chakravala ane ardhachakravala. Bhagavan ! Paramanu pudgalani gati anushreni hoya ke vishreni gati hoya\? Gautama! Anushreni gati pravarte. Vishreni gati na pravarte. Bhagavan ! Dvipradeshi skamdhani gati anushreni pravarte ke vishreni pravarte? Purvavat. E pramane anamtapradeshi skamdha sudhi janavu. Bhagavan ! Nairayikoni gati anushreni pravarte ke vishreni\? Purvavat janavu. E pramane vaimanika sudhi kahevu. Sutra– 877. Bhagavan ! A ratnaprabha prithvimam ketala lakha narakavasa chhe\? Gautama! 30 lakha. Pahela shatakana pamchama uddesha pramane badhu kahevu. Anuttara vimana paryanta a kahevu. Sutra– 878. Bhagavan ! Ganipitaka ketala prakare chhe\? Gautama! Bara amgarupa ganipitaka chhe. Te a – achara yavat drishtivada. Te achara shum chhe\? Acharamam shramana – nirgranthona achara, gochara0 e pramane amga prarupana kahevi, jema ‘namdi’ mam bare amgonum varnana kahela chhe. Tema kahevum. Sutra– 879. Sarva prathama sutrartha kahevo. Bijamam niryukti mishrita artha kahevo, trijamam sampurna artha kahevo, a anuyoga vidhi chhe. Sutra– 880. Bhagavan ! A nairayika yavat deva ane siddha, a pamche gatimam samkshepathi kona konathi yavat visheshadhika chhe\? Gautama! Alpabahutva ‘‘bahuvaktavyata’’ pada mujaba kahevi. Atha gatinum alpabahutva pana kahevum. Bhagavan ! A saindriya, ekendriya yavat anindriyamam kona konathi yavat visheshadhika chhe\? Ahim pana ‘‘bahuvaktavyata’’ pada anusara aughika pada kahevum. Sakayikanum alpabahutva pana aughika pada anusara kahevu. Bhagavan ! A jivo, pudgalo yavat sarva paryayomam kona konathi yavat ‘‘bahuvaktavyata’’ pada mujaba yavat ayukarmana abamdhaka jivo visheshadhika chhe. Bhagavan ! Te ema ja chhe, ema ja chhe. Sutra samdarbha– 875–880 | ||