Sutra Navigation: Bhagavati ( ભગવતી સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1103843
Scripture Name( English ): Bhagavati Translated Scripture Name : ભગવતી સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

शतक-७

 Translated Chapter :

શતક-૭
Section : उद्देशक-२ विरति Translated Section : ઉદ્દેશક-૨ વિરતિ
Sutra Number : 343 Category : Ang-05
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] जीवा णं भंते! किं मूलगुणपच्चक्खाणी? उत्तरगुणपच्चक्खाणी? अपच्चक्खाणी? गोयमा! जीवा मूलगुणपच्चक्खाणी वि, उत्तरगुणपच्चक्खाणी वि, अपच्चक्खाणी वि। नेरइया णं भंते! किं मूलगुणपच्चक्खाणी? पुच्छा। गोयमा! नेरइया नो मूलगुणपच्चक्खाणी, नो उत्तरगुणपच्चक्खाणी, अपच्चक्खाणी। एवं जाव चउरिंदिया। पंचिंदियतिरिक्खजोणिया मनुस्सा य जहा जीवा, वाणमंतर-जोइसिय-वेमाणिया जहा नेरइया। एएसि णं भंते! जीवाणं मूलगुणपच्चक्खाणीणं, उत्तरगुणपच्चक्खाणीणं, अपच्चक्खाणीण य कयरे कयरेहिंतो अप्पा वा? बहुया वा? तुल्ला वा? विसेसाहिया वा? गोयमा! सव्वत्थोवा जीवा मूलगुणपच्चक्खाणी, उत्तरगुणपच्चक्खाणी असंखेज्जगुणा, अपच्चक्खाणी अनंतगुणा। एएसि णं भंते! पंचिंदियतिरिक्खजोणियाणं पुच्छा। गोयमा! सव्वत्थोवा पंचिंदियतिरिक्खजोणिया मूलगुणपच्चक्खाणी, उत्तरगुणपच्चक्खाणी असंखेज्जगुणा, अपच्चक्खाणी असंखेज्जगुणा। एएसि णं भंते! मनुस्साणं मूलगुणपच्चक्खाणीणं पुच्छा। गोयमा! सव्वत्थोवा मनुस्सा मूलगुणपच्चक्खाणी, उत्तरगुणपच्चक्खाणी संखेज्जगुणा, अपच्च-क्खाणी असंखेज्जगुणा। जीवा णं भंते! किं सव्वमूलगुणपच्चक्खाणी? देसमूलगुणपच्चक्खाणी? अपच्चक्खाणी? गोयमा! जीवा सव्वमूलगुणपच्चक्खाणी वि, देसमूलगुणपच्चक्खाणी वि, अपच्चक्खाणी वि। नेरइयाणं पुच्छा। गोयमा! नेरइया नो सव्वमूलगुणपच्चक्खाणी, नो देसमूलगुणपच्चक्खाणी, अपच्चक्खाणी। एवं जाव चउरिंदिया। पंचिंदियतिरिक्खजोणियाणं पुच्छा। गोयमा! पंचिंदियतिरिक्खजोणिया नो सव्वमूलगुणपच्चक्खाणी, देसमूलगुणपच्चक्खाणी, अपच्चक्खाणी वि। मनुस्साणं भंते! किं सव्वमूलगुणपच्चक्खाणी? देसमूलगुणपच्चक्खाणी? अपच्चक्खाणी? गोयमा! मनुस्सा सव्वमूलगुणपच्चक्खाणी वि, देसमूलगुणपच्चक्खाणी वि, अपच्चक्खाणी वि। वाणमंतर-जोइस-वेमाणिया जहा नेरइया। एएसि णं भंते! जीवाणं सव्वमूलगुणपच्चक्खाणीणं, देसमूलगुणपच्चक्खाणीणं, अपच्च-क्खाणीण य कयरे कयरेहिंतो अप्पा वा? बहुया वा? तुल्ला वा? विसेसाहिया वा? गोयमा! सव्वत्थोवा जीवा सव्वमूलगुणपच्चक्खाणी, देसमूलगुणपच्चक्खाणी असंखेज्जगुणा, अपच्चक्खाणी अनंतगुणा। एएसि णं भंते! पंचिंदियतिरिक्खजोणियाणं पुच्छा। गोयमा! सव्वत्थोवा पंचिंदियतिरिक्खजोणिया देसमूलगुणपच्चक्खाणी, अप्पच्चक्खाणी असंखेज्जगुणा। एएसि णं भंते! मनुस्साणं सव्वमूलगुणपच्चक्खाणीणं पुच्छा। गोयमा! सव्वत्थोवा मनुस्सा सव्वमूलगुणपच्चक्खाणी, देसमूलगुणपच्चक्खाणी संखेज्ज-गुणा, अपच्चक्खाणी असंखज्जगुणा जीवा णं भंते! किं सव्वुत्तरगुणपच्चक्खाणी? देसुत्तरगुणपच्चक्खाणी? अपच्चक्खाणी? गोयमा! जीवा सव्वुत्तरगुणपच्चक्खाणी वि, देसुत्तरगुणपच्चक्खाणी वि, अपच्चक्खाणी वि। पंचिंदियतिरिक्खजोणिया मनुस्सा य एवं चेव। सेसा अपच्चक्खाणी जाव वेमाणिया। एएसि णं भंते! जीवाणं सव्वुत्तरगुणपच्चक्खाणीणं अप्पाबहुगाणि तिन्नि वि जहा पढमे दंडए जाव मनुस्साणं। जीवा णं भंते! किं संजया? असंजया? संजयासंजया? गोयमा! जीवा संजया वि, असंजया वि, संजयासंजया वि। एवं जहेव पन्नवणाए तहेव भाणियव्वं जाव वेमाणिया। अप्पा-बहुगं तहेव तिण्ह वि भाणियव्वं। जीवा णं भंते! किं पच्चक्खाणी? अपच्चक्खाणी? पच्चक्खाणा-पच्चक्खाणी? गोयमा! जीवा पच्चक्खाणी वि, अपच्चक्खाणी वि, पच्चक्खाणा-पच्चक्खाणी वि। एवं मनुस्साण वि। पंचिंदियतिरिक्खजोणिया आदिल्लविरहिया। सेसा सव्वे अपच्चक्खाणी जाव वेमाणिया। एएसि णं भंते! जीवाणं पच्चक्खाणीणं अपच्चक्खाणीणं पच्चक्खाणा-पच्चक्खाणीण य कयरे कयरेहिंतो अप्पा वा? बहुया वा? तुल्ला वा? विसेसाहिया वा? गोयमा! सव्वत्थोवा जीवा पच्चक्खाणी, पच्चक्खाणापच्चक्खाणी असंखेज्जगुणा, अपच्चक्खाणी अनंतगुणा। पंचिंदियतिरिक्खजोणिया सव्वत्थोवा पच्चक्खाणापच्चक्खाणी, अपच्चक्खाणी असंखे-ज्जगुणा। मनुस्सा सव्वत्थोवा पच्चक्खाणी, पच्चक्खाणापच्चक्खाणी संखेज्जगुणा, अपच्चक्खाणी असंखेज्जगुणा।
Sutra Meaning : ભગવન્‌ ! શું જીવો મૂલગુણપચ્ચક્‌ખાણી છે, ઉત્તરગુણપચ્ચક્‌ખાણી છે કે અપચ્ચક્‌ખાણી છે ? ગૌતમ ! જીવો આ ત્રણે પચ્ચક્‌ખાણી છે. ભગવન્‌ ! નૈરયિકો, મૂલગુણ પચ્ચક્‌ખાણી છે આદિ પૃચ્છા. ગૌતમ ! નૈરયિકો મૂલગુણ કે ઉત્તરગુણ પચ્ચક્‌ખાણી નથી, પણ અપચ્ચક્‌ખાણી છે. એ પ્રમાણે ચતુરિન્દ્રિય જીવો પર્યન્ત કહેવું. પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક અને મનુષ્યોને જીવોની જેમ જાણવા. વ્યંતર, જ્યોતિષ્ક અને વૈમાનિકને નૈરયિકો જેવા જાણવા. ભગવન્‌ ! આ મૂલગુણ પચ્ચક્‌ખાણી, ઉત્તરગુણ પચ્ચક્‌ખાણી અને અપચ્ચક્‌ખાણીમાં કોણ કોનાથી અલ્પ, બહુ, તુલ્ય કે વિશેષાધિક છે ? ગૌતમ ! સર્વથી ઓછા મૂલગુણ પચ્ચક્‌ખાણી છે, તેનાથી ઉત્તરગુણ પચ્ચક્‌ખાણી અસંખ્યાતા, તેનાથી અપચ્ચક્‌ખાણી અનંતગુણા છે. ભગવન્‌ ! પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકનો પ્રશ્ન, ગૌતમ ! મૂલગુણ પચ્ચક્‌ખાણી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ જીવો સૌથી થોડા, ઉત્તરગુણ પચ્ચક્‌ખાણી તેનાથી અસંખ્યગુણા, અપ્રત્યાખ્યાની તેનાથી અસંખ્યગુણા છે. ભગવન્‌ ! આ મનુષ્યોમાં મૂલગુણ પચ્ચક્‌ખાણી આદિ પૃચ્છા. ગૌતમ ! મૂલગુણ પચ્ચક્‌ખાણી મનુષ્યો સૌથી થોડા, તેનાથી ઉત્તરગુણ પચ્ચક્‌ખાણી સંખ્યાત ગુણા, તેનાથી અપ્રત્યાખ્યાની અસંખ્યાતગુણા છે. ભગવન્‌ ! શું જીવો, સર્વમૂલગુણ પચ્ચક્‌ખાણી છે, દેશમૂલગુણ પચ્ચક્‌ખાણી છે કે અપચ્ચક્‌ખાણી છે ? ગૌતમ ! જીવો આ ત્રણે પચ્ચક્‌ખાણી છે. નૈરયિક જીવો વિશે પૃચ્છા – ગૌતમ ! નૈરયિકો સર્વ મૂલગુણ પચ્ચક્‌ખાણી નથી કે દેશ મૂલગુણ પચ્ચક્‌ખાણી નથી, પરંતુ અપચ્ચક્‌ખાણી છે. એ પ્રમાણે ચઉરિન્દ્રિય સુધી જાણવું. પંચેન્દ્રિય તિર્યંચની પૃચ્છા – ગૌતમ ! પંચેન્દ્રિય તિર્યંચો સર્વમૂલગુણ પચ્ચક્‌ખાણી નથી, દેશ મૂલગુણ પચ્ચક્‌ખાણી છે અને અપચ્ચક્‌ખાણી પણ છે.. મનુષ્યને સામાન્ય જીવો સમાન કહેવા, વ્યંતર, જ્યોતિષ્ક, વૈમાનિકોને નૈરયિક સમાન કહેવા. ભગવન્‌ ! આ જીવોમાં સર્વમૂલગુણ પચ્ચક્‌ખાણી, દેશમૂલગુણ પચ્ચક્‌ખાણી, અપચ્ચક્‌ખાણી જીવોમાં કોણ કોનાથી યાવત્‌ વિશેષાધિક છે ? ગૌતમ ! સૌથી થોડા મૂલગુણ પચ્ચક્‌ખાણી જીવ છે, દેશમૂલગુણ પચ્ચક્‌ખાણી તેનાથી અસંખ્ય ગુણા, અપચ્ચક્‌ખાણી તેનાથી અનંતગુણા છે. એ પ્રમાણે ત્રણેનું અલ્પબહુત્વ પહેલા દંડક મુજબ કહેવું. વિશેષ એ કે – સૌથી થોડા દેશમૂલગુણ પ્રત્યાખ્યાની પંચેન્દ્રિય તિર્યંચો છે અને તેનાથી અપ્રત્યાખ્યાની પંચેન્દ્રિય તિર્યંચો અસંખ્યગુણા છે. ભગવન્‌ ! જીવો સર્વ ઉત્તરગુણ પચ્ચક્‌ખાણી છે, દેશ ઉત્તરગુણ પચ્ચક્‌ખાણી છે કે અપચ્ચક્‌ખાણી છે? ગૌતમ! તે ત્રણે છે. પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ અને મનુષ્યો પણ એમ જ છે. બાકીના વૈમાનિક સુધી જીવોઅપચ્ચક્‌ખાણી છે. ભગવન્‌ ! આ સર્વ ઉત્તર ગુણ પચ્ચક્‌ખાણી, દેશ ઉત્તરગુણ પચ્ચક્‌ખાણી, અપચ્ચક્‌ખાણી જીવોમાં અલ્પબહુત્વ પહેલા દંડકમાં કહ્યા મુજબ, મનુષ્યો સુધી જાણવું. ભગવન્‌ ! જીવો સંયત છે, અસંયત છે કે સંયતાસંયત ? ગૌતમ ! તે ત્રણે છે. એ પ્રમાણે જેમ પન્નવણા સૂત્રના પદ – ૩૨ માં કહ્યા પ્રમાણે, વૈમાનિક સુધી કહેવું. ત્રણેનું અલ્પબહુત્વ પણ પૂર્વવત્‌ જાણવું. ભગવન્‌ ! જીવો પચ્ચક્‌ખાણી છે, અપચ્ચક્‌ખાણી છે કે પચ્ચક્‌ખાણા – પચ્ચક્‌ખાણી છે ? ગૌતમ ! ત્રણે છે. એ પ્રમાણે મનુષ્યો પણ ત્રણે છે. પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક જીવો પહેલા વિકલ્પથી રહિત છે. બાકીના બધા વૈમાનિક સુધીના જીવો અપચ્ચક્‌ખાણી છે. ભગવન્‌! પ્રત્યાખ્યાની આદિ જીવોમાં યાવત્‌ કોણ વિશેષાધિક છે? ગૌતમ ! સૌથી થોડા જીવો પચ્ચક્‌ખાણી છે, પચ્ચક્‌ખાણા – પચ્ચક્‌ખાણી જીવો તેનાથી અસંખ્યાતગણા છે, અપચ્ચક્‌ખાણી જીવો તેનાથી અનંતગુણા છે. પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકજીવોમાં સૌથી થોડા પચ્ચક્‌ખાણા – પચ્ચક્‌ખાણી જીવો છે, તેનાથી, અપચ્ચક્‌ખાણી અસંખ્યાતગણા છે. મનુષ્યોમાં સૌથી થોડા પચ્ચક્‌ખાણી જીવો છે,, પચ્ચક્‌ખાણા – પચ્ચક્‌ખાણી જીવો તેનાથી સંખ્યાતગુણા છે,, અપચ્ચક્‌ખાણી જીવો તેનાથી અસંખ્યાતગણા છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] jiva nam bhamte! Kim mulagunapachchakkhani? Uttaragunapachchakkhani? Apachchakkhani? Goyama! Jiva mulagunapachchakkhani vi, uttaragunapachchakkhani vi, apachchakkhani vi. Neraiya nam bhamte! Kim mulagunapachchakkhani? Puchchha. Goyama! Neraiya no mulagunapachchakkhani, no uttaragunapachchakkhani, apachchakkhani. Evam java chaurimdiya. Pamchimdiyatirikkhajoniya manussa ya jaha jiva, vanamamtara-joisiya-vemaniya jaha Neraiya. Eesi nam bhamte! Jivanam mulagunapachchakkhaninam, uttaragunapachchakkhaninam, apachchakkhanina ya kayare kayarehimto appa va? Bahuya va? Tulla va? Visesahiya va? Goyama! Savvatthova jiva mulagunapachchakkhani, uttaragunapachchakkhani asamkhejjaguna, apachchakkhani anamtaguna. Eesi nam bhamte! Pamchimdiyatirikkhajoniyanam puchchha. Goyama! Savvatthova pamchimdiyatirikkhajoniya mulagunapachchakkhani, uttaragunapachchakkhani asamkhejjaguna, apachchakkhani asamkhejjaguna. Eesi nam bhamte! Manussanam mulagunapachchakkhaninam puchchha. Goyama! Savvatthova manussa mulagunapachchakkhani, uttaragunapachchakkhani samkhejjaguna, apachcha-kkhani asamkhejjaguna. Jiva nam bhamte! Kim savvamulagunapachchakkhani? Desamulagunapachchakkhani? Apachchakkhani? Goyama! Jiva savvamulagunapachchakkhani vi, desamulagunapachchakkhani vi, apachchakkhani vi. Neraiyanam puchchha. Goyama! Neraiya no savvamulagunapachchakkhani, no desamulagunapachchakkhani, apachchakkhani. Evam java chaurimdiya. Pamchimdiyatirikkhajoniyanam puchchha. Goyama! Pamchimdiyatirikkhajoniya no savvamulagunapachchakkhani, desamulagunapachchakkhani, apachchakkhani vi. Manussanam bhamte! Kim savvamulagunapachchakkhani? Desamulagunapachchakkhani? Apachchakkhani? Goyama! Manussa savvamulagunapachchakkhani vi, desamulagunapachchakkhani vi, apachchakkhani vi. Vanamamtara-joisa-vemaniya jaha neraiya. Eesi nam bhamte! Jivanam savvamulagunapachchakkhaninam, desamulagunapachchakkhaninam, apachcha-kkhanina ya kayare kayarehimto appa va? Bahuya va? Tulla va? Visesahiya va? Goyama! Savvatthova jiva savvamulagunapachchakkhani, desamulagunapachchakkhani asamkhejjaguna, apachchakkhani anamtaguna. Eesi nam bhamte! Pamchimdiyatirikkhajoniyanam puchchha. Goyama! Savvatthova pamchimdiyatirikkhajoniya desamulagunapachchakkhani, appachchakkhani asamkhejjaguna. Eesi nam bhamte! Manussanam savvamulagunapachchakkhaninam puchchha. Goyama! Savvatthova manussa savvamulagunapachchakkhani, desamulagunapachchakkhani samkhejja-guna, apachchakkhani asamkhajjaguna Jiva nam bhamte! Kim savvuttaragunapachchakkhani? Desuttaragunapachchakkhani? Apachchakkhani? Goyama! Jiva savvuttaragunapachchakkhani vi, desuttaragunapachchakkhani vi, apachchakkhani vi. Pamchimdiyatirikkhajoniya manussa ya evam cheva. Sesa apachchakkhani java vemaniya. Eesi nam bhamte! Jivanam savvuttaragunapachchakkhaninam appabahugani tinni vi jaha padhame damdae java manussanam. Jiva nam bhamte! Kim samjaya? Asamjaya? Samjayasamjaya? Goyama! Jiva samjaya vi, asamjaya vi, samjayasamjaya vi. Evam jaheva pannavanae taheva bhaniyavvam java vemaniya. Appa-bahugam taheva tinha vi bhaniyavvam. Jiva nam bhamte! Kim pachchakkhani? Apachchakkhani? Pachchakkhana-pachchakkhani? Goyama! Jiva pachchakkhani vi, apachchakkhani vi, pachchakkhana-pachchakkhani vi. Evam manussana vi. Pamchimdiyatirikkhajoniya adillavirahiya. Sesa savve apachchakkhani java vemaniya. Eesi nam bhamte! Jivanam pachchakkhaninam apachchakkhaninam pachchakkhana-pachchakkhanina ya kayare kayarehimto appa va? Bahuya va? Tulla va? Visesahiya va? Goyama! Savvatthova jiva pachchakkhani, pachchakkhanapachchakkhani asamkhejjaguna, apachchakkhani anamtaguna. Pamchimdiyatirikkhajoniya savvatthova pachchakkhanapachchakkhani, apachchakkhani asamkhe-jjaguna. Manussa savvatthova pachchakkhani, pachchakkhanapachchakkhani samkhejjaguna, apachchakkhani asamkhejjaguna.
Sutra Meaning Transliteration : Bhagavan ! Shum jivo mulagunapachchakkhani chhe, uttaragunapachchakkhani chhe ke apachchakkhani chhe\? Gautama ! Jivo a trane pachchakkhani chhe. Bhagavan ! Nairayiko, mulaguna pachchakkhani chhe adi prichchha. Gautama ! Nairayiko mulaguna ke uttaraguna pachchakkhani nathi, pana apachchakkhani chhe. E pramane chaturindriya jivo paryanta kahevum. Pamchendriya tiryamchayonika ane manushyone jivoni jema janava. Vyamtara, jyotishka ane vaimanikane nairayiko jeva janava. Bhagavan ! A mulaguna pachchakkhani, uttaraguna pachchakkhani ane apachchakkhanimam kona konathi alpa, bahu, tulya ke visheshadhika chhe\? Gautama ! Sarvathi ochha mulaguna pachchakkhani chhe, tenathi uttaraguna pachchakkhani asamkhyata, tenathi apachchakkhani anamtaguna chhe. Bhagavan ! Pamchendriya tiryamchayonikano prashna, gautama ! Mulaguna pachchakkhani pamchendriya tiryamcha jivo sauthi thoda, uttaraguna pachchakkhani tenathi asamkhyaguna, apratyakhyani tenathi asamkhyaguna chhe. Bhagavan ! A manushyomam mulaguna pachchakkhani adi prichchha. Gautama ! Mulaguna pachchakkhani manushyo sauthi thoda, tenathi uttaraguna pachchakkhani samkhyata guna, tenathi apratyakhyani asamkhyataguna chhe. Bhagavan ! Shum jivo, sarvamulaguna pachchakkhani chhe, deshamulaguna pachchakkhani chhe ke apachchakkhani chhe\? Gautama ! Jivo a trane pachchakkhani chhe. Nairayika jivo vishe prichchha – gautama ! Nairayiko sarva mulaguna pachchakkhani nathi ke desha mulaguna pachchakkhani nathi, paramtu apachchakkhani chhe. E pramane chaurindriya sudhi janavum. Pamchendriya tiryamchani prichchha – gautama ! Pamchendriya tiryamcho sarvamulaguna pachchakkhani nathi, desha mulaguna pachchakkhani chhe ane apachchakkhani pana chhe.. Manushyane samanya jivo samana kaheva, vyamtara, jyotishka, vaimanikone nairayika samana kaheva. Bhagavan ! A jivomam sarvamulaguna pachchakkhani, deshamulaguna pachchakkhani, apachchakkhani jivomam kona konathi yavat visheshadhika chhe\? Gautama ! Sauthi thoda mulaguna pachchakkhani jiva chhe, deshamulaguna pachchakkhani tenathi asamkhya guna, apachchakkhani tenathi anamtaguna chhe. E pramane tranenum alpabahutva pahela damdaka mujaba kahevum. Vishesha e ke – sauthi thoda deshamulaguna pratyakhyani pamchendriya tiryamcho chhe ane tenathi apratyakhyani pamchendriya tiryamcho asamkhyaguna chhe. Bhagavan ! Jivo sarva uttaraguna pachchakkhani chhe, desha uttaraguna pachchakkhani chhe ke apachchakkhani chhe? Gautama! Te trane chhe. Pamchendriya tiryamcha ane manushyo pana ema ja chhe. Bakina vaimanika sudhi jivoapachchakkhani chhe. Bhagavan ! A sarva uttara guna pachchakkhani, desha uttaraguna pachchakkhani, apachchakkhani jivomam alpabahutva pahela damdakamam kahya mujaba, manushyo sudhi janavum. Bhagavan ! Jivo samyata chhe, asamyata chhe ke samyatasamyata\? Gautama ! Te trane chhe. E pramane jema pannavana sutrana pada – 32 mam kahya pramane, vaimanika sudhi kahevum. Tranenum alpabahutva pana purvavat janavum. Bhagavan ! Jivo pachchakkhani chhe, apachchakkhani chhe ke pachchakkhana – pachchakkhani chhe\? Gautama ! Trane chhe. E pramane manushyo pana trane chhe. Pamchendriya tiryamchayonika jivo pahela vikalpathi rahita chhe. Bakina badha vaimanika sudhina jivo apachchakkhani chhe. Bhagavan! Pratyakhyani adi jivomam yavat kona visheshadhika chhe? Gautama ! Sauthi thoda jivo pachchakkhani chhe, pachchakkhana – pachchakkhani jivo tenathi asamkhyatagana chhe, apachchakkhani jivo tenathi anamtaguna chhe. Pamchendriya tiryamchayonikajivomam sauthi thoda pachchakkhana – pachchakkhani jivo chhe, tenathi, apachchakkhani asamkhyatagana chhe. Manushyomam sauthi thoda pachchakkhani jivo chhe,, pachchakkhana – pachchakkhani jivo tenathi samkhyataguna chhe,, apachchakkhani jivo tenathi asamkhyatagana chhe.