Sutra Navigation: Bhagavati ( ભગવતી સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1103689
Scripture Name( English ): Bhagavati Translated Scripture Name : ભગવતી સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

शतक-३

 Translated Chapter :

શતક-૩
Section : उद्देशक-५ स्त्री Translated Section : ઉદ્દેશક-૫ સ્ત્રી
Sutra Number : 189 Category : Ang-05
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] अनगारे णं भंते! भाविअप्पा बाहिरए पोग्गले अपरियाइत्ता पभू एगं महं इत्थीरूवं वा जाव संदमाणियरूवं वा विउव्वित्तए? नो इणट्ठे समट्ठे। अनगारे णं भंते! भाविअप्पा बाहिरए पोग्गले परियाइत्ता पभू एगं महं इत्थीरूवं वा जाव संदमाणियरूवं वा विउव्वित्तए? हंता पभू। अनगारे णं भंते! भाविअप्पा केवइआइं पभू इत्थिरूवाइं विउव्वित्तए? गोयमा! से जहानामए–जुवइं जुवाणे हत्थेणं हत्थंसि गेण्हेज्जा, चक्कस्स वा नाभी अरगाउत्ता सिया, एवामेव अणवारे वि भाविअप्पा वेउव्वियससमुग्घाएणं समोहण्णइ जाव पभू णं गोयमा! अनगारे णं भाविअप्पा केवलकप्पं जंबुद्दीवं दीवं बहूहिं इत्थि-रूवेहिं आइण्णं वितिकिण्णं उवत्थडं संथडं फुडं अवगाढावगाढं करेत्तए। एस णं गोयमा! अनगारस्स भाविअप्पणो अयमेयारूवे विसए, विसयमेत्ते बुइए, नो चेव णं संपत्तीए विउव्विंसु वा, विउव्वति वा, विउव्विस्सति वा। एवं परिवाडीए नेयव्वं जाव संदमाणिया। से जहानामए केइ पुरिसे असिचम्मपायं गहाय गच्छेज्जा, एवामेव अनगारे वि भाविअप्पा असिचम्मपायहत्थकिच्चगएणं अप्पाणेणं उड्ढं वेहासं उप्पएज्जा? हंता उप्पएज्जा। अनगारे णं भंते! भाविअप्पा केवइयाइं पभू असिचम्म (पाय?) हत्थकिच्चगयाइं रूवाइं विउव्वित्तए? गोयमा! से जहानामए– जुवइं जुवाणे हत्थेणं हत्थे गेण्हेज्जा, तं चेव जाव विउव्विंसु वा, विउव्वति वा, विउव्विस्सति वा। से जहानामए केइ पुरिसे एगओपडागं काउं गच्छेज्जा, एवामेव अनगारे वि भाविअप्पा एगओ-पडागाहत्थकिच्चगएणं अप्पाणेणं उड्ढं वेहासं उप्पएज्जा? हंता उप्पएज्जा। अनगारे णं भंते! भाविअप्पा केवइयाइं पभू एगओपडागाहत्थकिच्चगयाइं रूवाइं विकुव्वित्तए? एवं चेव जाव विकुव्विंसु वा, विकुव्वति वा, विकुव्विस्सति वा। एवं दुहओपडागं पि। से जहानामए केइ पुरिसे एगओजण्णोवइतं काउं गच्छेज्जा, एवामेव अनगारे वि भाविअप्पा एगओजण्णोवइत-किच्चगएणं अप्पाणेणं उड्ढं वेहासं उप्पएज्जा? हंता उप्पएज्जा। अनगारे णं भंते! भाविअप्पा केवइयाइं पभू एगओजण्णोवइतकिच्चगयाइं रूवाइं विकुव्वित्तए? तं चेव जाव विकुव्विंसु वा, विकुव्वति वा, विकुव्विस्सति वा। एवं दुहओजण्णोवइयं पि। से जहानामए केइ पुरिसे एगओपल्हत्थियं काउं चिट्ठेज्जा, एवामेव अनगारे वि भाविअप्पा एगओपल्हत्थिय किच्चगएणं अप्पाणेणं उड्ढं वेहासं उप्पएज्जा? तं चेव जाव विकुव्विंसु वा, विकुव्वति वा, विकुव्विस्सति वा। एवं दुहओपल्हत्थियं पि। से जहानामए केइ पुरिसे एगओपलियंकं काउं चिट्ठेज्जा, एवामेव अनगारे वि भावियप्पा एगओपलियंककिच्चगएणं अप्पाणेणं उड्ढं वेहासं उप्पएज्जा? तं चेव जाव विकुव्विंसु वा, विकुव्वति वा, विकुव्विस्सति वा। एवं दुहओपलियंकं पि। अनगारे णं भंते! भाविअप्पा बाहिरए पोग्गले अपरियाइत्ता पभू एगं महं आसरूवं वा हत्थिरूवं वा सोहरूवं वा विग्घरूवं वा विगरूवं वा दीवियरूवं वा अच्छरूवं वा तरच्छरूवं वा परासररूवं वा अभिजुंजित्तए? नो इणट्ठे समट्ठे। अनगारे णं भंते! भाविअप्पा बाहिरिए पोग्गले परियाइत्ता पभू एगं महं आसरूवं वा हत्थिरूवं वा सीहरूवं वा वग्घरूवं वा विगरूवं वा दीवियरूवं वा अच्छरूवं वा तरच्छरूवं वा परासररूवं वा अभिजुंजित्तए? हंता पभू। अनगारे णं भंते! भाविअप्पा पभू एगं महं आसरूवं वा अभिजुंजित्ता अनेगाइं जोयणाइं गमित्तए? हंता पभू। से भंते! किं आइड्ढीए गच्छइ? परिड्ढीए गच्छइ? गोयमा! आइड्ढीए गच्छइ, नो परिड्ढीए गच्छइ। से भंते! किं आयकम्मुणा गच्छइ? परकम्मुणा गच्छइ? गोयमा! आयकम्मुणा गच्छइ, नो परकम्मुणा गच्छइ। से भंते! किं आयप्पयोगेणं गच्छइ? परप्पयोगेणं गच्छइ? गोयमा! आयप्पयोगेणं गच्छइ, नो परप्पयोगेणं गच्छइ। से भंते! किं ऊसिओदयं गच्छइ? पतोदयं गच्छइ? गोयमा! ऊसिओदयं पि गच्छइ, पतोदयं पि गच्छइ। से णं भंते! किं अनगारे? आसे? गोयमा! अनगारे णं से, नो खलु से आसे। एवं जाव परासररूवं वा। से भंते! किं मायी विकुव्वइ? अमायी विकुव्वइ? गोयमा! मायी विकुव्वइ, नो अमायी विकुव्वइ। मायी णं भंते! तस्स ठाणस्स अनालोइयपडिक्कंते कालं करेइ, कहिं उववज्जइ? गोयमा! अन्नयरेसु सु आभियोगिएसु देवलोगेसु देवत्ताए उववज्जइ। अमायी णं भंते! तस्स ठाणस्स आलोइय-पडिक्कंते कालं करेइ, कहिं उववज्जइ? गोयमा! अन्नयरेसु सु अणाभियोगिएसु देवलोएसु देवत्ताए उववज्जइ। सेवं भंते! सेवं भंते! त्ति।
Sutra Meaning : સૂત્ર– ૧૮૯. ભગવન્‌ ! ભાવિતાત્મા અણગાર, બાહ્ય પુદ્‌ગલો લીધા સિવાય એક મોટા સ્ત્રીરૂપને યાવત્‌ સ્યંદમાનિકા – રૂપને વિકુર્વવા સમર્થ છે ? ગૌતમ ! આ અર્થ સમર્થ નથી. ભગવન્‌ ! ભાવિતાત્મા અણગાર બાહ્ય પુદ્‌ગલો લઈને એક મહાસ્ત્રીરૂપ યાવત્‌ સ્યંદમાનિકા રૂપને વિકુર્વવા સમર્થ છે ? હા, ગૌતમ ! સમર્થ છે. ભગવન્‌ ! ભાવિતાત્મા અણગાર કેટલા સ્ત્રીરૂપો વિકુર્વવા સમર્થ છે ? ગૌતમ ! જેમ કોઈ યુવાન, યુવતિના હાથને, હાથ વડે દૃઢ પકડે અથવા જેમ પૈડાની ધરી આરાઓથી વ્યાપ્ત હોય, તેમ ભાવિતાત્મા અણગાર પણ વૈક્રિય સમુદ્‌ઘાતથી સમવહત થઈ યાવત્‌ હે ગૌતમ ! ભાવિતાત્મા અણગાર આખા જંબૂદ્વીપને ઘણા સ્ત્રીરૂપો વડે આકીર્ણ, વ્યતીકીર્ણ યાવત્‌ કરી શકે. હે ગૌતમ ! આ તેમની શક્તિ – વિષય માત્ર છે, સંપ્રાપ્તિથી એવી વિકુર્વણા કરી નથી – કરતા નથી – કરશે નહીં. આ જ ક્રમે યાવત્‌ સ્યંદમાનિકારૂપ સુધી જાણવું. ભગવન્‌ ! જેમ કોઈ પુરુષ તલવાર અને ઢાલ લઈને ગતિ કરે, એ પ્રમાણે ભાવિતાત્મા અણગાર પણ તલવાર, ઢાલવાળા પેઠે ઊંચે આકાશમાં ઊડે ? હા, ઊડે. ભગવન્‌ ! ભાવિતાત્મા અણગાર, તલવાર અને ઢાલ વડે કેટલા રૂપો વિકુર્વી શકે ? ગૌતમ ! જેમ કોઈ યુવાન યુવતિના હાથને હાથ વડે દૃઢ પકડી આદિ પૂર્વવત્‌ જાણવું. ભગવન્‌ ! જેમ કોઈ પુરુષ એક પતાકા કરીને ગતિ કરે, તેમ ભાવિતાત્મા અણગાર હાથમાં એક પતાકા કરી ઊંચે આકાશમાં ઊડે ‘? હા, ગૌતમ ! ઊડી શકે છે. ભગવન્‌ ! ભાવિતાત્મા અણગાર હાથમાં એક પતાકા લઈ કેટલા રૂપો વિકુર્વી શકે ? પૂર્વવત્‌ યાવત્‌ વિકુર્વશે નહીં. એ રીતે બે પતાકામાં પણ જાણવું. ભગવન્‌ ! જેમ કોઈ પુરુષ એક તરફ જનોઈ પહેરીને ગમન કરે, એ પ્રમાણે ભાવિતાત્મા અણગાર પણ આકાશમાં ઊડે ? હા, ઊડી શકે છે. ભગવન્‌ ! ભાવિતાત્મા અણગાર એ રીતે કેટલા રૂપો વિકુર્વી શકે ? હે ગૌતમ ! પૂર્વવત્‌. પણ યાવત્‌ વિકુર્વણા કરશે નહીં. એ પ્રમાણે બે તરફ જનોઈવાળા પુરુષની જેવા રૂપો સંબંધે સમજવું. ભગવન્‌ ! જેમ કોઈ પુરુષ એક તરફ પલાઠી કરીને બેસે, એ પ્રમાણે ભાવિતાત્મા અણગાર કરી શકે ? પૂર્વવત્‌ જાણવું. એ રીતે બંને તરફ પલાઠીમાં પણ સમજવું. એ પ્રમાણે બંને પલ્યંકાસન જાણવા. ભગવન્‌ ! ભાવિતાત્મા અણગાર બાહ્ય પુદ્‌ગલો ગ્રહણ કર્યા વિના એક મોટા ઘોડા – હાથી – સિંહ – વાઘ – નાર – દીપડો – રીંછ – નાનો વાઘ – કે – શરભના રૂપને અભિયોજવા સમર્થ છે ? ના, તે શક્ય નથી. પણ એ પ્રમાણે બાહ્ય પુદ્‌ગલ ગ્રહણ કરીને ભાવિતાત્મા અણગાર તેમ કરવા સમર્થ છે. ભગવન્‌ ! ભાવિતાત્મા અણગાર એક મહા અશ્વરૂપ અભિયોજી અનેક જોજન જવા સમર્થ છે ? હા, ગૌતમ ! તે પ્રમાણે કરી શકે છે. ભગવન્‌ ! શું તે ભાવિતાત્મા અણગાર, આત્મ – ઋદ્ધિએ જાય કે પરઋદ્ધિથી જાય ? ગૌતમ ! તે આત્મઋદ્ધિથી જાય, પરઋદ્ધિથી નહીં. એ પ્રમાણે આત્મકર્મથી, પરકર્મથી નહીં. આત્મપ્રયોગથી, પરપ્રયોગથી નહીં. તે સીધો પણ જઈ શકે છે અને વિપરીત પણ જઈ શકે છે. ભગવન્‌ ! તે અણગાર અશ્વ કહેવાય ? ના, તે અશ્વ ન કહેવાય. તે અણગાર જ છે. એ પ્રમાણે યાવત્‌ પારાશરના રૂપ સુધી જાણવું. ભગવન્‌ ! શું તે વિકુર્વણા માયી કરે કે અમાયી ? ગૌતમ ! માયી વિકુર્વણા કરે, અમાયી નહીં. ભગવન્‌ ! માયી, તે સ્થાનની આલોચના, પ્રતિક્રમણ કર્યા વિના ક્યાં ઉપજે ? ગૌતમ ! કોઈ એક જાતના આભિયોગિક દેવલોકમાં દેવપણે ઉપજે. અમાયી તે સ્થાનની આલોચના, પ્રતિક્રમણ કરી કાળ કરે તો ક્યાં ઉપજે ? ગૌતમ ! કોઈ એક અનાભિયોગિક દેવલોકમાં દેવપણે ઉપજે. ભગવન્‌ ! તે એમ જ છે. સૂત્ર– ૧૯૦. અહી સંગ્રહણી ગાથામાં બતાવે છે – સ્ત્રી, તલવાર, પતાકા, જનોઈ, પલોંઠી, પર્યંકાસન, આભિયોગિક વિકુર્વણા, માયી, અમાયી – સંબંધી હકીકત આ ઉદ્દેશામાં કહી. સૂત્ર સંદર્ભ– ૧૮૯, ૧૯૦
Mool Sutra Transliteration : [sutra] anagare nam bhamte! Bhaviappa bahirae poggale apariyaitta pabhu egam maham itthiruvam va java samdamaniyaruvam va viuvvittae? No inatthe samatthe. Anagare nam bhamte! Bhaviappa bahirae poggale pariyaitta pabhu egam maham itthiruvam va java samdamaniyaruvam va viuvvittae? Hamta pabhu. Anagare nam bhamte! Bhaviappa kevaiaim pabhu itthiruvaim viuvvittae? Goyama! Se jahanamae–juvaim juvane hatthenam hatthamsi genhejja, chakkassa va nabhi aragautta siya, evameva anavare vi bhaviappa veuvviyasasamugghaenam samohannai java pabhu nam goyama! Anagare nam bhaviappa kevalakappam jambuddivam divam bahuhim itthi-ruvehim ainnam vitikinnam uvatthadam samthadam phudam avagadhavagadham karettae. Esa nam goyama! Anagarassa bhaviappano ayameyaruve visae, visayamette buie, no cheva nam sampattie viuvvimsu va, viuvvati va, viuvvissati va. Evam parivadie neyavvam java samdamaniya. Se jahanamae kei purise asichammapayam gahaya gachchhejja, evameva anagare vi bhaviappa asichammapayahatthakichchagaenam appanenam uddham vehasam uppaejja? Hamta uppaejja. Anagare nam bhamte! Bhaviappa kevaiyaim pabhu asichamma (paya?) hatthakichchagayaim ruvaim viuvvittae? Goyama! Se jahanamae– juvaim juvane hatthenam hatthe genhejja, tam cheva java viuvvimsu va, viuvvati va, viuvvissati va. Se jahanamae kei purise egaopadagam kaum gachchhejja, evameva anagare vi bhaviappa egao-padagahatthakichchagaenam appanenam uddham vehasam uppaejja? Hamta uppaejja. Anagare nam bhamte! Bhaviappa kevaiyaim pabhu egaopadagahatthakichchagayaim ruvaim vikuvvittae? Evam cheva java vikuvvimsu va, vikuvvati va, vikuvvissati va. Evam duhaopadagam pi. Se jahanamae kei purise egaojannovaitam kaum gachchhejja, evameva anagare vi bhaviappa egaojannovaita-kichchagaenam appanenam uddham vehasam uppaejja? Hamta uppaejja. Anagare nam bhamte! Bhaviappa kevaiyaim pabhu egaojannovaitakichchagayaim ruvaim vikuvvittae? Tam cheva java vikuvvimsu va, vikuvvati va, vikuvvissati va. Evam duhaojannovaiyam pi. Se jahanamae kei purise egaopalhatthiyam kaum chitthejja, evameva anagare vi bhaviappa egaopalhatthiya kichchagaenam appanenam uddham vehasam uppaejja? Tam cheva java vikuvvimsu va, vikuvvati va, vikuvvissati va. Evam duhaopalhatthiyam pi. Se jahanamae kei purise egaopaliyamkam kaum chitthejja, evameva anagare vi bhaviyappa egaopaliyamkakichchagaenam appanenam uddham vehasam uppaejja? Tam cheva java vikuvvimsu va, vikuvvati va, vikuvvissati va. Evam duhaopaliyamkam pi. Anagare nam bhamte! Bhaviappa bahirae poggale apariyaitta pabhu egam maham asaruvam va hatthiruvam va soharuvam va viggharuvam va vigaruvam va diviyaruvam va achchharuvam va tarachchharuvam va parasararuvam va abhijumjittae? No inatthe samatthe. Anagare nam bhamte! Bhaviappa bahirie poggale pariyaitta pabhu egam maham asaruvam va hatthiruvam va siharuvam va vaggharuvam va vigaruvam va diviyaruvam va achchharuvam va tarachchharuvam va parasararuvam va abhijumjittae? Hamta pabhu. Anagare nam bhamte! Bhaviappa pabhu egam maham asaruvam va abhijumjitta anegaim joyanaim gamittae? Hamta pabhu. Se bhamte! Kim aiddhie gachchhai? Pariddhie gachchhai? Goyama! Aiddhie gachchhai, no pariddhie gachchhai. Se bhamte! Kim ayakammuna gachchhai? Parakammuna gachchhai? Goyama! Ayakammuna gachchhai, no parakammuna gachchhai. Se bhamte! Kim ayappayogenam gachchhai? Parappayogenam gachchhai? Goyama! Ayappayogenam gachchhai, no parappayogenam gachchhai. Se bhamte! Kim usiodayam gachchhai? Patodayam gachchhai? Goyama! Usiodayam pi gachchhai, patodayam pi gachchhai. Se nam bhamte! Kim anagare? Ase? Goyama! Anagare nam se, no khalu se ase. Evam java parasararuvam va. Se bhamte! Kim mayi vikuvvai? Amayi vikuvvai? Goyama! Mayi vikuvvai, no amayi vikuvvai. Mayi nam bhamte! Tassa thanassa analoiyapadikkamte kalam karei, kahim uvavajjai? Goyama! Annayaresu su abhiyogiesu devalogesu devattae uvavajjai. Amayi nam bhamte! Tassa thanassa aloiya-padikkamte kalam karei, kahim uvavajjai? Goyama! Annayaresu su anabhiyogiesu devaloesu devattae uvavajjai. Sevam bhamte! Sevam bhamte! Tti.
Sutra Meaning Transliteration : Sutra– 189. Bhagavan ! Bhavitatma anagara, bahya pudgalo lidha sivaya eka mota strirupane yavat syamdamanika – rupane vikurvava samartha chhe\? Gautama ! A artha samartha nathi. Bhagavan ! Bhavitatma anagara bahya pudgalo laine eka mahastrirupa yavat syamdamanika rupane vikurvava samartha chhe\? Ha, gautama ! Samartha chhe. Bhagavan ! Bhavitatma anagara ketala strirupo vikurvava samartha chhe\? Gautama ! Jema koi yuvana, yuvatina hathane, hatha vade dridha pakade athava jema paidani dhari araothi vyapta hoya, tema bhavitatma anagara pana vaikriya samudghatathi samavahata thai yavat he gautama ! Bhavitatma anagara akha jambudvipane ghana strirupo vade akirna, vyatikirna yavat kari shake. He gautama ! A temani shakti – vishaya matra chhe, sampraptithi evi vikurvana kari nathi – karata nathi – karashe nahim. A ja krame yavat syamdamanikarupa sudhi janavum. Bhagavan ! Jema koi purusha talavara ane dhala laine gati kare, e pramane bhavitatma anagara pana talavara, dhalavala pethe umche akashamam ude\? Ha, ude. Bhagavan ! Bhavitatma anagara, talavara ane dhala vade ketala rupo vikurvi shake\? Gautama ! Jema koi yuvana yuvatina hathane hatha vade dridha pakadi adi purvavat janavum. Bhagavan ! Jema koi purusha eka pataka karine gati kare, tema bhavitatma anagara hathamam eka pataka kari umche akashamam ude ‘? Ha, gautama ! Udi shake chhe. Bhagavan ! Bhavitatma anagara hathamam eka pataka lai ketala rupo vikurvi shake\? Purvavat yavat vikurvashe nahim. E rite be patakamam pana janavum. Bhagavan ! Jema koi purusha eka tarapha janoi paherine gamana kare, e pramane bhavitatma anagara pana akashamam ude\? Ha, udi shake chhe. Bhagavan ! Bhavitatma anagara e rite ketala rupo vikurvi shake\? He gautama ! Purvavat. Pana yavat vikurvana karashe nahim. E pramane be tarapha janoivala purushani jeva rupo sambamdhe samajavum. Bhagavan ! Jema koi purusha eka tarapha palathi karine bese, e pramane bhavitatma anagara kari shake\? Purvavat janavum. E rite bamne tarapha palathimam pana samajavum. E pramane bamne palyamkasana janava. Bhagavan ! Bhavitatma anagara bahya pudgalo grahana karya vina eka mota ghoda – hathi – simha – vagha – nara – dipado – rimchha – nano vagha – ke – sharabhana rupane abhiyojava samartha chhe\? Na, te shakya nathi. Pana e pramane bahya pudgala grahana karine bhavitatma anagara tema karava samartha chhe. Bhagavan ! Bhavitatma anagara eka maha ashvarupa abhiyoji aneka jojana java samartha chhe\? Ha, gautama ! Te pramane kari shake chhe. Bhagavan ! Shum te bhavitatma anagara, atma – riddhie jaya ke parariddhithi jaya\? Gautama ! Te atmariddhithi jaya, parariddhithi nahim. E pramane atmakarmathi, parakarmathi nahim. Atmaprayogathi, paraprayogathi nahim. Te sidho pana jai shake chhe ane viparita pana jai shake chhe. Bhagavan ! Te anagara ashva kahevaya\? Na, te ashva na kahevaya. Te anagara ja chhe. E pramane yavat parasharana rupa sudhi janavum. Bhagavan ! Shum te vikurvana mayi kare ke amayi\? Gautama ! Mayi vikurvana kare, amayi nahim. Bhagavan ! Mayi, te sthanani alochana, pratikramana karya vina kyam upaje\? Gautama ! Koi eka jatana abhiyogika devalokamam devapane upaje. Amayi te sthanani alochana, pratikramana kari kala kare to kyam upaje\? Gautama ! Koi eka anabhiyogika devalokamam devapane upaje. Bhagavan ! Te ema ja chhe. Sutra– 190. Ahi samgrahani gathamam batave chhe – stri, talavara, pataka, janoi, palomthi, paryamkasana, abhiyogika vikurvana, mayi, amayi – sambamdhi hakikata a uddeshamam kahi. Sutra samdarbha– 189, 190