Sutra Navigation: Sthanang ( સ્થાનાંગ સૂત્ર )
Search Details
| Mool File Details |
|
Anuvad File Details |
|
| Sr No : | 1102432 | ||
| Scripture Name( English ): | Sthanang | Translated Scripture Name : | સ્થાનાંગ સૂત્ર |
| Mool Language : | Ardha-Magadhi | Translated Language : | Gujarati |
| Chapter : |
स्थान-५ |
Translated Chapter : |
સ્થાન-૫ |
| Section : | उद्देशक-१ | Translated Section : | ઉદ્દેશક-૧ |
| Sutra Number : | 432 | Category : | Ang-03 |
| Gatha or Sutra : | Sutra | Sutra Anuyog : | |
| Author : | Deepratnasagar | Original Author : | Gandhar |
| Century : | Sect : | Svetambara1 | |
| Source : | |||
| Mool Sutra : | [सूत्र] पंचहिं ठाणेहिं समणे निग्गंथे महानिज्जरे महापज्जवसाणे भवति, तं जहा–अगिलाए आयरिय-वेयावच्चं करेमाणे, अगिलाए उवज्झायवेयावच्चं करेमाणे, अगिलाए थेरवेयावच्चं करेमाणे, अगिलाए तवस्सिवेयावच्चं करेमाणे, अगिलाए गिलाणवेयावच्चं करेमाणे। पंचहिं ठाणेहिं समणे निग्गंथे महानिज्जरे महापज्जवसाणे भवति, तं जहा– अगिलाए सेहवेयावच्चं करेमाणे, अगिलाए कुलवेयावच्चं करेमाणे, अगिलाए गणवेयावच्चं करेमाणे, अगिलाए संघवेयावच्चं करेमाणे, अगिलाए साहम्मियवेयावच्चं करेमाणे। पंचहिं ठाणेहिं समणे निग्गंथे साहम्मियं संभोइयं विसंभोइयं करेमाणे नातिक्कमति, तं जहा–१. सकिरियट्ठाणं पडि सेवित्ता भवति। २. पडिसेवित्ता नो आलोएइ। ३. आलोइत्ता नो पट्ठवेति। ४. पट्ठवेत्ता नो णिव्विसति। ५. जाइं इमाइं थेराणं ठितिपकप्पाइं भवंति ताइं अतियंचिय-अतियंचिय पडिसेवेति, से हंदहं पडिसेवामि किं मं थेरा करेस्संति? पंचहिं ठाणेहिं समणे निग्गंथे साहम्मियं पारंचितं करेमाणे नातिक्कमति, तं जहा–१. कुले वसति कुलस्स भेदाए अब्भुट्ठिता भवति। २. गणे वसति गणस्स भेदाए अब्भुट्ठेता भवति। ३. हिंसप्पेही। ४. छिद्दप्पेही। ५. अभिक्खणं-अभिक्खणं पसिणायतणाइं पउंजित्ता भवति। | ||
| Sutra Meaning : | સૂત્ર– ૪૩૨. પાંચ સ્થાનોમાં શ્રમણ નિર્ગ્રન્થ, સાધર્મિક સાંભોગિકને વિસંભોગિક કરતો જિનાજ્ઞા ઉલ્લંઘતો નથી. (૧) પાપકાર્યને સેવનાર હોય, (૨) સેવીને આલોચના ન કરે, (૩) આલોચીને પ્રાયશ્ચિત્ત ન કરે, (૪) પ્રાયશ્ચિત્ત લઈને તેને પરિપૂર્ણ ન કરે. (૫) જે આ સ્થવિરોનો સ્થિતિ કલ્પ છે તેને ઉલ્લંઘી – ઉલ્લંઘીને વિરુદ્ધ વર્તન કરે, ત્યારે જો તેને કોઈ તેમ ન કરવા પ્રેરણા કરે તો બોલે કે સ્થવિરો મને શું કરી લેશે ? પાંચ સ્થાનોમાં શ્રમણ નિર્ગ્રન્થ સાધર્મિકને પારાંચિત કરતા જિન આજ્ઞાને ઉલ્લંઘતો નથી. (૧) જે કુળમાં વસે, તે જ કુળમાં ભેદ માટે તત્પર થાય. (૨) જે ગણમાં વસે તે ગણમાં ભેદ માટે તત્પર થાય. (૩) હિંસાપ્રેક્ષી – (જે કુલ, ગણ કે સાધુના વધને ઈચ્છે), (૪) છિદ્રપ્રેક્ષી, (૫) વારંવાર અંગુષ્ઠ પ્રશ્નાદિ સાવદ્યનો પ્રયોગ કરે. સૂત્ર– ૪૩૩. આચાર્ય – ઉપાધ્યાયના ગણને વિશે પાંચ વિગ્રહ સ્થાનો કહ્યા – (૧) આચાર્ય – ઉપાધ્યાય ગણમાં રહેલા શ્રમણોને આજ્ઞા કે નિષેધ સમ્યક્ પ્રકારે ન કરે, (૨) ગણમાં રહેલા શ્રમણો દીક્ષા પર્યાયના ક્રમે સમ્યક્ પ્રકારે વંદન ન કરે, (૩) ગણમાં કાળ ક્રમે આગમની વાચના ન આપે, (૪) ગણમાં ગ્લાન કે શૈક્ષ્યની વૈયાવચ્ચની સમ્યક્ વ્યવસ્થા ન કરે, (૫) ગણમાં રહેલા શ્રમણો ગુરુની આજ્ઞા વિના વિહાર કરે, આજ્ઞા લઈને ન વિચરે. આચાર્ય – ઉપાધ્યાયના ગણમાં અવિગ્રહના પાંચ કારણો કહ્યા – (૧) આચાર્ય – ઉપાધ્યાય ગણમાં રહેલા શ્રમણોની આજ્ઞા કે નિષેધ સમ્યક્ પ્રકારે કરે. (૨) ગણમાં રહેલ શ્રમણ દીક્ષાપર્યાયના ક્રમથી સમ્યક્ પ્રકારે વંદના કરે. (૩) ગણમાં જેને જે કાળે વાચના આપવાની છે તે આગમ વાચના આપે. (૪) આચાર્ય – ઉપાધ્યાય પોતાના ગણમાં ગ્લાન કે શૈક્ષની વૈયાવચ્ચ માટે સમ્યક્ વ્યવસ્થા કરે. (૫) ગણમાં રહેનાર શ્રમણ ગુરુની આજ્ઞાથી વિચરે પણ અનાપૃચ્છિતચારી ન બને. સૂત્ર– ૪૩૪. પાંચ નિષદ્યા – બેસવાની રીતો કહી છે – ઉત્કુટિકા, ગોદોહિકા, સમપાદપુત્તા, પર્યકા, અર્ધપર્યકા. પાંચ આર્જવસ્થાનો અર્થાત મોક્ષ કે સંવરસ્થાનો કહ્યા છે – શુભ આર્જવ(સરળતા), શુભ માર્દવ(મૃદુતા), શુભ લાઘવ(લઘુતા), શુભ ક્ષાંતિ(ક્ષમા), શુભ ગુપ્તિ(નિર્લોભતા). સૂત્ર સંદર્ભ– ૪૩૨–૪૩૪ | ||
| Mool Sutra Transliteration : | [sutra] pamchahim thanehim samane niggamthe mahanijjare mahapajjavasane bhavati, tam jaha–agilae ayariya-veyavachcham karemane, agilae uvajjhayaveyavachcham karemane, agilae theraveyavachcham karemane, agilae tavassiveyavachcham karemane, agilae gilanaveyavachcham karemane. Pamchahim thanehim samane niggamthe mahanijjare mahapajjavasane bhavati, tam jaha– agilae sehaveyavachcham karemane, agilae kulaveyavachcham karemane, agilae ganaveyavachcham karemane, agilae samghaveyavachcham karemane, agilae sahammiyaveyavachcham karemane. Pamchahim thanehim samane niggamthe sahammiyam sambhoiyam visambhoiyam karemane natikkamati, tam jaha–1. Sakiriyatthanam padi sevitta bhavati. 2. Padisevitta no aloei. 3. Aloitta no patthaveti. 4. Patthavetta no nivvisati. 5. Jaim imaim theranam thitipakappaim bhavamti taim atiyamchiya-atiyamchiya padiseveti, se hamdaham padisevami kim mam thera karessamti? Pamchahim thanehim samane niggamthe sahammiyam paramchitam karemane natikkamati, tam jaha–1. Kule vasati kulassa bhedae abbhutthita bhavati. 2. Gane vasati ganassa bhedae abbhuttheta bhavati. 3. Himsappehi. 4. Chhiddappehi. 5. Abhikkhanam-abhikkhanam pasinayatanaim paumjitta bhavati. | ||
| Sutra Meaning Transliteration : | Sutra– 432. Pamcha sthanomam shramana nirgrantha, sadharmika sambhogikane visambhogika karato jinajnya ullamghato nathi. (1) papakaryane sevanara hoya, (2) sevine alochana na kare, (3) alochine prayashchitta na kare, (4) prayashchitta laine tene paripurna na kare. (5) je a sthavirono sthiti kalpa chhe tene ullamghi – ullamghine viruddha vartana kare, tyare jo tene koi tema na karava prerana kare to bole ke sthaviro mane shum kari leshe\? Pamcha sthanomam shramana nirgrantha sadharmikane paramchita karata jina ajnyane ullamghato nathi. (1) je kulamam vase, te ja kulamam bheda mate tatpara thaya. (2) je ganamam vase te ganamam bheda mate tatpara thaya. (3) himsaprekshi – (je kula, gana ke sadhuna vadhane ichchhe), (4) chhidraprekshi, (5) varamvara amgushtha prashnadi savadyano prayoga kare. Sutra– 433. Acharya – upadhyayana ganane vishe pamcha vigraha sthano kahya – (1) acharya – upadhyaya ganamam rahela shramanone ajnya ke nishedha samyak prakare na kare, (2) ganamam rahela shramano diksha paryayana krame samyak prakare vamdana na kare, (3) ganamam kala krame agamani vachana na ape, (4) ganamam glana ke shaikshyani vaiyavachchani samyak vyavastha na kare, (5) ganamam rahela shramano guruni ajnya vina vihara kare, ajnya laine na vichare. Acharya – upadhyayana ganamam avigrahana pamcha karano kahya – (1) acharya – upadhyaya ganamam rahela shramanoni ajnya ke nishedha samyak prakare kare. (2) ganamam rahela shramana dikshaparyayana kramathi samyak prakare vamdana kare. (3) ganamam jene je kale vachana apavani chhe te agama vachana ape. (4) acharya – upadhyaya potana ganamam glana ke shaikshani vaiyavachcha mate samyak vyavastha kare. (5) ganamam rahenara shramana guruni ajnyathi vichare pana anaprichchhitachari na bane. Sutra– 434. Pamcha nishadya – besavani rito kahi chhe – utkutika, godohika, samapadaputta, paryaka, ardhaparyaka. Pamcha arjavasthano arthata moksha ke samvarasthano kahya chhe – shubha arjava(saralata), shubha mardava(mriduta), shubha laghava(laghuta), shubha kshamti(kshama), shubha gupti(nirlobhata). Sutra samdarbha– 432–434 | ||