Sutra Navigation: Nandisutra ( નન્દીસૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1123654
Scripture Name( English ): Nandisutra Translated Scripture Name : નન્દીસૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

नन्दीसूत्र

 Translated Chapter :

નન્દીસૂત્ર
Section : Translated Section :
Sutra Number : 154 Category : Chulika-01
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] से त्तं पुव्वगए। से किं तं अनुओगे? अनुओगे दुविहे पन्नत्ते, तं जहा–मूलपढमानुओगे गंडियानुओगे य। से किं तं मूलपढमानुओगे? मूलपढमानुओगे णं अरहंताणं भगवंताणं पुव्वभवा, देवलोगगमनाइं, आउं, चवणाइं, जम्म-णाणि य अभिसेया, रायवरसिरीओ, पव्वज्जाओ, तवा य उग्गा, केवलनाणुप्पयाओ, तित्थपवत्त-णाणि य, सीसा, गणा, गणहरा, अज्जा, पवत्तिणीओ, संघस्स चउव्विहस्स जं च परिमाणं, जिन-मन-पज्जव-ओहिनाणी, समत्तसुयनाणिणो य, वाई, अनुत्तरगई य, उत्तरवेउव्विणो य मुणिणो, जत्तिया सिद्धा सिद्धिपहो जह देसिओ, जच्चिरं च कालं पाओवगया, जे जहिं जत्तियाइं भत्ताइं छेइत्ता अंतगडे मुनिवरु-त्तमे तम-रओघ-विप्पमुक्के मुक्खसुहमनुत्तरं च पत्ते। एतेअन्ने य एवमाई भावा मूलपढमानुओगे कहिया। से त्तं मूलपढमानुओगे। से किं तं गंडियानुओगे? गंडियानुओगे कुलगरगंडियाओ, तित्थयरगंडियाओ, चक्कवट्टिगंडियाओ, दसारगंडियाओ, बलदेवगंडियाओ, वासुदेवगंडियाओ, गणधरगंडियाओ, भद्दबाहुगंडियाओ, तवोकम्मगंडियाओ, हरिवंसगंडियाओ, ओसप्पिणी-गंडियाओ, उस्सप्पिणी-गंडियाओ, चित्तंतर-गंडियाओ, अमर-नर-तिरिय-निरय-गइ-गमन-विविह-परियट्टणेसु, एवमाइयाओ गंडियाओ आघविज्जंति। से त्तं गंडियानुओगे। से त्तं अनुओगे। से किं तं चूलियाओ? चूलियाओ–आइल्लाणं चउण्हं पुव्वाणं चूलिया, सेसाइं पुव्वाइं अचूलियाइं। से त्तं चूलियाओ। दिट्ठिवायस्स णं परित्ता वायणा, संखेज्जा अनुओगदारा, संखेज्जा वेढा, संखेज्जा सिलोगा, संखेज्जाओ पडिवत्तीओ संखेज्जाओ निज्जुत्तीओ, संखेज्जाओ संगहणीओ। से णं अंगट्ठयाए बारसमे अंगे, एगे सुयक्खंधे, चोद्दस पुव्वाइं, संखेज्जा वत्थू, संखेज्जा चुल्लवत्थू, संखेज्जा पाहुडा, संखेज्जा पाहुडपाहुडा, संखेज्जाओ पाहुडियाओ, संखेज्जाओ पाहुडपाहुडियाओ, संखेज्जाइं पय सहस्साइं पयग्गेणं, संखेज्जा अक्खरा, अनंता गमा, अनंता पज्जवा, परित्ता तसा, अनंता थावरा, सासय-कड-निबद्ध-निकाइया जिनपन्नत्ता भावा आघविज्जंति पन्नविज्जंति परूविज्जंति दंसि-ज्जंति निदंसिज्जंति उवदंसिज्जंति। से एवं आया, एवं नाया, एवं विण्णाया, एवं चरण-करण-परूवणा आघविज्जंति। से त्तं दिट्ठिवाए।
Sutra Meaning : [૧]. અનુયોગ કેટલા પ્રકારનો છે ? અનુયોગ બે પ્રકારનો છે, જેમ કે – ૧) મૂલપ્રથમાનુયોગ અને ગંડિકાનુયોગ. મૂલપ્રથમાનુયોગમાં કોનું વર્ણન છે? મૂલપ્રથમાનુયોગમાં અરિહંત ભગવંતના પૂર્વભવોનું વર્ણન છે. તેમનું દેવલોકમાં જવું, દેવલોકનું આયુષ્ય, દેવલોકથી ચ્યવીને તીર્થંકર રૂપે જન્મ, દેવાદિકૃત જન્માભિષેક, રાજ્યાભિષેક, પ્રધાન રાજ્યલક્ષ્મી, પ્રવ્રજ્યા (મુનિ દીક્ષા), ત્યારબાદ ઘોર તપશ્ચર્યા, કેવળજ્ઞાનની ઉત્પત્તિ, તીર્થની પ્રવૃત્તિ કરવી, શિષ્ય સમુદાય, ગણ, ગણધર, આર્યાજીઓ, પ્રવર્તિનીઓ, ચતુર્વિધ સંઘની પરિમાણ સંખ્યા, જિન – સામાન્ય કેવળી, મનઃપર્યવજ્ઞાની, અવધિજ્ઞાની તેમજ સમ્યગ્‌જ્ઞાની, વાદી, અનુત્તરગતિ અને વૈક્રિયધારી મુનિ, જેટલા મુનિ સિદ્ધ થયા હોય, મોક્ષ માર્ગ જેણે બતાવ્યો, જેટલા સમય સુધી પાદપોપગમન સંથારો કર્યો હોય, જે સ્થાન પર જેટલા ભક્તોનું છેદન કરી કર્મોનો અંત કર્યો હોય, અજ્ઞાન અંધકારના પ્રવાહથી મુક્ત થઈને જે મહામુનિએ મોક્ષના સુખને પ્રાપ્ત કર્યું હોય ઇત્યાદિ અને એ સિવાય અન્ય ભાવો પણ મૂલપ્રથમાનુયોગમાં પ્રતિપાદિત કરેલ છે. આ પ્રમાણે મૂલપ્રથમાનુયોગનું વર્ણન છે. [૨]. ગંડિકાનુયોગ કોને કહેવાય ? ગંડિકાનુયોગમાં કુલકરગંડિકા, તીર્થંકરગંડિકા, ચક્રવર્તીગંડિકા, દશારગંડિકા, બલદેવગંડિકા, વાસુદેવ ગંડિકા, ગણધરગંડિકા, ભદ્રબાહુગંડિકા, તપકર્મગંડિકા, હરિવંશગંડિકા, ઉત્સર્પિણીગંડિકા, અવસર્પિણીગંડિકા, ચિત્રાંતરગંડિકા, તથા દેવ, મનુષ્ય, તિર્યંચ અને નરકગતિમાં ગમન અને વિવિધ પ્રકારના સંસારમાં પર્યટન ઇત્યાદિ ગંડિકાઓ કહી છે. આ રીતે પ્રજ્ઞાપન કરેલ છે. આ પ્રકારે ગંડિકા અનુયોગનું વર્ણન છે. [૩] ચૂલિકા શું છે ? આદિના ચાર પૂર્વમાં ચૂલિકાઓ છે. શેષ પૂર્વોમાં ચૂલિકાઓ નથી. આ ચૂલિકારૂપ દૃષ્ટિવાદનું વર્ણન છે. [૪] દૃષ્ટિવાદ સૂત્રમાં પરિમિત વાચના, સંખ્યાત અનુયોગદ્વાર, સંખ્યાત આલાપક, સંખ્યાત શ્લોક, સંખ્યાત પ્રતિપત્તિઓ, સંખ્યાત નિર્યુક્તિઓ અને સંખ્યાત સંગ્રહણીઓ છે. અંગની અપેક્ષાએ દૃષ્ટિવાદ એ બારમુ અંગ છે. તેનો એક શ્રુતસ્કંધ છે અને તેમાં ચૌદ પૂર્વ છે. સંખ્યાત વસ્તુ – અધ્યયન વિશેષ, સંખ્યાત ચૂલિકા વસ્તુ, સંખ્યાત પ્રાભૃત, સંખ્યાત પ્રાભૃતપ્રાભૃત, સંખ્યાત પ્રાભૃતિકાઓ, સંખ્યાત પ્રાભૃતિકાપ્રાભૃતિકાઓ છે. તે પરિમાણમાં સંખ્યાત પદ સહસ્ર છે. તેમાં અક્ષર સંખ્યાત અને અનંત ગમ – અર્થ છે, અનંત પર્યવ પરિમિત ત્રસ અને અનંત સ્થાવર છે. શાશ્વત – અશાશ્વત નિબદ્ધ, નિકાચિત જિનપ્રણિત ભાવ તેમાં સામાન્ય રૂપે કથન, પ્રજ્ઞાપન, પ્રરૂપણ, દર્શન, નિદર્શન અને ઉપદર્શનથી સ્પષ્ટતર કહેલ છે. દૃષ્ટિવાદનો અધ્યેતા તદ્‌રૂપ થઈ જાય છે. ભાવોનો યથાર્થ જ્ઞાતા અને વિજ્ઞાતા બની જાય છે. અથવા દૃષ્ટિવાદનું આ સ્વરૂપ છે, આ પ્રકારે તે વિખ્યાત અને વિજ્ઞાત છે. તેમાં આ રીતે ચરણ – કરણની પ્રરૂપણા કરવામાં આવી છે. આ દૃષ્ટિવાદ અંગ સૂત્રનું વર્ણન છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] se ttam puvvagae. Se kim tam anuoge? Anuoge duvihe pannatte, tam jaha–mulapadhamanuoge gamdiyanuoge ya. Se kim tam mulapadhamanuoge? Mulapadhamanuoge nam arahamtanam bhagavamtanam puvvabhava, devalogagamanaim, aum, chavanaim, jamma-nani ya abhiseya, rayavarasirio, pavvajjao, tava ya ugga, kevalananuppayao, titthapavatta-nani ya, sisa, gana, ganahara, ajja, pavattinio, samghassa chauvvihassa jam cha parimanam, jina-mana-pajjava-ohinani, samattasuyananino ya, vai, anuttaragai ya, uttaraveuvvino ya munino, jattiya siddha siddhipaho jaha desio, jachchiram cha kalam paovagaya, je jahim jattiyaim bhattaim chheitta amtagade munivaru-ttame tama-raogha-vippamukke mukkhasuhamanuttaram cha patte. Eteanne ya evamai bhava mulapadhamanuoge kahiya. Se ttam mulapadhamanuoge. Se kim tam gamdiyanuoge? Gamdiyanuoge kulagaragamdiyao, titthayaragamdiyao, chakkavattigamdiyao, dasaragamdiyao, baladevagamdiyao, vasudevagamdiyao, ganadharagamdiyao, bhaddabahugamdiyao, tavokammagamdiyao, harivamsagamdiyao, osappini-gamdiyao, ussappini-gamdiyao, chittamtara-gamdiyao, amara-nara-tiriya-niraya-gai-gamana-viviha-pariyattanesu, evamaiyao gamdiyao aghavijjamti. Se ttam gamdiyanuoge. Se ttam anuoge. Se kim tam chuliyao? Chuliyao–aillanam chaunham puvvanam chuliya, sesaim puvvaim achuliyaim. Se ttam chuliyao. Ditthivayassa nam paritta vayana, samkhejja anuogadara, samkhejja vedha, samkhejja siloga, samkhejjao padivattio samkhejjao nijjuttio, samkhejjao samgahanio. Se nam amgatthayae barasame amge, ege suyakkhamdhe, choddasa puvvaim, samkhejja vatthu, samkhejja chullavatthu, samkhejja pahuda, samkhejja pahudapahuda, samkhejjao pahudiyao, samkhejjao pahudapahudiyao, samkhejjaim paya sahassaim payaggenam, samkhejja akkhara, anamta gama, anamta pajjava, paritta tasa, anamta thavara, sasaya-kada-nibaddha-nikaiya jinapannatta bhava aghavijjamti pannavijjamti paruvijjamti damsi-jjamti nidamsijjamti uvadamsijjamti. Se evam aya, evam naya, evam vinnaya, evam charana-karana-paruvana aghavijjamti. Se ttam ditthivae.
Sutra Meaning Transliteration : [1]. Anuyoga ketala prakarano chhe\? Anuyoga be prakarano chhe, jema ke – 1) mulaprathamanuyoga ane gamdikanuyoga. Mulaprathamanuyogamam konum varnana chhe? Mulaprathamanuyogamam arihamta bhagavamtana purvabhavonum varnana chhe. Temanum devalokamam javum, devalokanum ayushya, devalokathi chyavine tirthamkara rupe janma, devadikrita janmabhisheka, rajyabhisheka, pradhana rajyalakshmi, pravrajya (muni diksha), Tyarabada ghora tapashcharya, kevalajnyanani utpatti, tirthani pravritti karavi, shishya samudaya, gana, ganadhara, aryajio, pravartinio, chaturvidha samghani parimana samkhya, jina – samanya kevali, manahparyavajnyani, avadhijnyani temaja samyagjnyani, vadi, anuttaragati ane vaikriyadhari muni, jetala muni siddha thaya hoya, Moksha marga jene batavyo, jetala samaya sudhi padapopagamana samtharo karyo hoya, je sthana para jetala bhaktonum chhedana kari karmono amta karyo hoya, ajnyana amdhakarana pravahathi mukta thaine je mahamunie mokshana sukhane prapta karyum hoya ityadi ane e sivaya anya bhavo pana mulaprathamanuyogamam pratipadita karela chhe. A pramane mulaprathamanuyoganum varnana chhe. [2]. Gamdikanuyoga kone kahevaya\? Gamdikanuyogamam kulakaragamdika, tirthamkaragamdika, chakravartigamdika, dasharagamdika, baladevagamdika, vasudeva gamdika, ganadharagamdika, bhadrabahugamdika, tapakarmagamdika, harivamshagamdika, utsarpinigamdika, avasarpinigamdika, chitramtaragamdika, tatha Deva, manushya, tiryamcha ane narakagatimam gamana ane vividha prakarana samsaramam paryatana ityadi gamdikao kahi chhe. A rite prajnyapana karela chhe. A prakare gamdika anuyoganum varnana chhe. [3] chulika shum chhe\? Adina chara purvamam chulikao chhe. Shesha purvomam chulikao nathi. A chulikarupa drishtivadanum varnana chhe. [4] drishtivada sutramam parimita vachana, samkhyata anuyogadvara, samkhyata alapaka, samkhyata shloka, samkhyata pratipattio, samkhyata niryuktio ane samkhyata samgrahanio chhe. Amgani apekshae drishtivada e baramu amga chhe. Teno eka shrutaskamdha chhe ane temam chauda purva chhe. Samkhyata vastu – adhyayana vishesha, samkhyata chulika vastu, samkhyata prabhrita, samkhyata prabhritaprabhrita, samkhyata prabhritikao, samkhyata prabhritikaprabhritikao chhe. Te parimanamam samkhyata pada sahasra chhe. Temam akshara samkhyata ane anamta gama – artha chhe, anamta paryava parimita trasa ane anamta sthavara chhe. Shashvata – ashashvata nibaddha, nikachita jinapranita bhava temam samanya rupe kathana, prajnyapana, prarupana, darshana, nidarshana ane upadarshanathi spashtatara kahela chhe. Drishtivadano adhyeta tadrupa thai jaya chhe. Bhavono yathartha jnyata ane vijnyata bani jaya chhe. Athava drishtivadanum a svarupa chhe, a prakare te vikhyata ane vijnyata chhe. Temam a rite charana – karanani prarupana karavamam avi chhe. A drishtivada amga sutranum varnana chhe.