Sutra Navigation: Nandisutra ( નન્દીસૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1123582
Scripture Name( English ): Nandisutra Translated Scripture Name : નન્દીસૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

नन्दीसूत्र

 Translated Chapter :

નન્દીસૂત્ર
Section : Translated Section :
Sutra Number : 82 Category : Chulika-01
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] तं च दुविहं उप्पज्जइ, तं जहा–उज्जुमई य विउलमई य। तं समासओ चउव्विहं पन्नत्तं, तं जहा–दव्वओ, खेत्तओ, कालओ, भावओ। तत्थ दव्वओ णं उज्जुमई अनंते अनंतपएसिए खंधे जाणइ पासइ। ते चेव विउलमई अब्भहियतराए विउलतराए विसुद्धतराए वितिमिरतराए जाणइ पासइ। खेत्तओ णं उज्जुमई अहे जाव इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए उवरिमहेट्ठिल्ले खुड्डागपयरे, उड्ढं जाव जोइसस्स उवरिमतले, तिरियं जाव अंतोमनुस्सखेत्ते अड्ढाइज्जेसु दीवसमुद्देसु, पन्नरससु कम्मभूमीसु, तीसाए अकम्मभूमीसु, छप्पन्नए अंतरदीवगेसु, सण्णीणं पंचेंदियाणं पज्जत्तयाणं मणोगए भावे जाणइ पासइ। तं चेव विउलमई अड्ढाइज्जेहिमंगुलेहिं अब्भहियतरं विउलतरं विसु-द्धतरं वितिमिरतरं खेत्तं जाणइ पासइ। कालओ णं उज्जुमई जहन्नेणं पलिओवमस्स असंखिज्जयभागं, उक्कोसेण वि पलिओ-वमस्स असंखिज्जयभागं अतीयमणागयं वा कालं जाणइ पासइ। तं चेव विउलमई अब्भहियतरागं विउलतरागं विसुद्धतरागं वितिमिरतरागं जाणइ पासइ। भावओ णं उज्जुमई अनंते भावे जाणइ पासइ, सव्वभावाणं अनंतभागं जाणइ पासइ। तं चेव विउलमई अब्भहियतरागं विउलतरागं विसुद्धतरागं वितिमिरतरागं जाणइ पासइ।
Sutra Meaning : તે મનઃપર્યવજ્ઞાન બે પ્રકારે ઉત્પન્ન થાય છે, જેમ કે – ઋજુમતિ અને વિપુલમતિ. આ મનઃપર્યવજ્ઞાનના સ્વરૂપને સંક્ષેપમાં ચાર પ્રકારથી કહી શકાય છે. જેમ કે – દ્રવ્યથી, ક્ષેત્રથી, કાળથી અને ભાવથી. ૧. દ્રવ્યથી – ઋજુમતિ અનંત, અનંત પ્રદેશિક સ્કંધોને વિશેષ તથા સામાન્ય રૂપથી જાણે અને દેખે છે. વિપુલમતિ એ જ સ્કંધોને કંઈક અધિક વિપુલ, વિશુદ્ધ અને તિમિર રહિત, નિર્મળરૂપે જાણે છે અને દેખે છે. ૨. ક્ષેત્રથી – ઋજુમતિ જઘન્ય અંગુલના અસંખ્યાતમા ભાગ જેટલા ક્ષેત્રને તથા ઉત્કૃષ્ટ રત્નપ્રભા પૃથ્વીના નીચે ક્ષુલ્લક પ્રતરને અને ઊંચે જ્યોતિષ્ચક્રના ઉપરિતલ પર્યંત અને તિર્છાલોકમાં મનુષ્ય ક્ષેત્રની અંદર અઢી દ્વીપ સમુદ્ર પર્યંત પંદર કર્મભૂમિ, ત્રીસ અકર્મભૂમિ અને છપ્પન અંતર્દ્વીપમાં વર્તમાન સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય પર્યાપ્ત જીવોના મનોગત ભાવોને જાણે છે અને દેખે છે અને એ જ ભાવોને વિપુલમતિ અઢી અંગુલ અધિક, વિપુલ ક્ષેત્રને વિશુદ્ધ અને નિર્મળતર તિમિર રહિત જાણે છે અને દેખે છે. ૩. કાળથી – ઋજુમતિ જઘન્ય પલ્યોપમનો અસંખ્યાતમો ભાગ અને ઉત્કૃષ્ટ પણ પલ્યોપમનો અસંખ્યાતમો ભાગ ભૂત, ભવિષ્ય અને વર્તમાનને જાણે છે અને દેખે છે. કાળની અપેક્ષાએ વિપુલમતિ તેનાથી કંઈક અધિક, વિપુલ, વિશુદ્ધ અને સુસ્પૃષ્ટ જાણે છે અને દેખે છે. ૪. ભાવથી – ભાવની અપેક્ષાએ ઋજુમતિ અનંતભાવોને જાણે છે અને દેખે છે પરંતુ સર્વ ભાવોના અનંતમાં ભાગને જાણે છે અને દેખે છે. એ જ ભાવોને વિપુલમતિ કંઈક અધિક વિપુલ, વિશુદ્ધ અને સુસ્પષ્ટ જાણે છે અને દેખે છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] tam cha duviham uppajjai, tam jaha–ujjumai ya viulamai ya. Tam samasao chauvviham pannattam, tam jaha–davvao, khettao, kalao, bhavao. Tattha davvao nam ujjumai anamte anamtapaesie khamdhe janai pasai. Te cheva viulamai abbhahiyatarae viulatarae visuddhatarae vitimiratarae janai pasai. Khettao nam ujjumai ahe java imise rayanappabhae pudhavie uvarimahetthille khuddagapayare, uddham java joisassa uvarimatale, tiriyam java amtomanussakhette addhaijjesu divasamuddesu, pannarasasu kammabhumisu, tisae akammabhumisu, chhappannae amtaradivagesu, sanninam pamchemdiyanam pajjattayanam manogae bhave janai pasai. Tam cheva viulamai addhaijjehimamgulehim abbhahiyataram viulataram visu-ddhataram vitimirataram khettam janai pasai. Kalao nam ujjumai jahannenam paliovamassa asamkhijjayabhagam, ukkosena vi palio-vamassa asamkhijjayabhagam atiyamanagayam va kalam janai pasai. Tam cheva viulamai abbhahiyataragam viulataragam visuddhataragam vitimirataragam janai pasai. Bhavao nam ujjumai anamte bhave janai pasai, savvabhavanam anamtabhagam janai pasai. Tam cheva viulamai abbhahiyataragam viulataragam visuddhataragam vitimirataragam janai pasai.
Sutra Meaning Transliteration : Te manahparyavajnyana be prakare utpanna thaya chhe, jema ke – rijumati ane vipulamati. A manahparyavajnyanana svarupane samkshepamam chara prakarathi kahi shakaya chhe. Jema ke – dravyathi, kshetrathi, kalathi ane bhavathi. 1. Dravyathi – rijumati anamta, anamta pradeshika skamdhone vishesha tatha samanya rupathi jane ane dekhe chhe. Vipulamati e ja skamdhone kamika adhika vipula, vishuddha ane timira rahita, nirmalarupe jane chhe ane dekhe chhe. 2. Kshetrathi – rijumati jaghanya amgulana asamkhyatama bhaga jetala kshetrane tatha Utkrishta ratnaprabha prithvina niche kshullaka pratarane ane Umche jyotishchakrana uparitala paryamta ane Tirchhalokamam manushya kshetrani amdara adhi dvipa samudra paryamta pamdara karmabhumi, trisa akarmabhumi ane chhappana amtardvipamam vartamana samjnyi pamchendriya paryapta jivona manogata bhavone jane chhe ane dekhe chhe Ane e ja bhavone vipulamati adhi amgula adhika, vipula kshetrane vishuddha ane nirmalatara timira rahita jane chhe ane dekhe chhe. 3. Kalathi – rijumati jaghanya palyopamano asamkhyatamo bhaga ane utkrishta pana palyopamano asamkhyatamo bhaga bhuta, bhavishya ane vartamanane jane chhe ane dekhe chhe. Kalani apekshae vipulamati tenathi kamika adhika, vipula, vishuddha ane susprishta jane chhe ane dekhe chhe. 4. Bhavathi – bhavani apekshae rijumati anamtabhavone jane chhe ane dekhe chhe paramtu sarva bhavona anamtamam bhagane jane chhe ane dekhe chhe. E ja bhavone vipulamati kamika adhika vipula, vishuddha ane suspashta jane chhe ane dekhe chhe.