| Sr No : |
1114049
|
|
|
| Scripture Name( English ): |
Vyavaharsutra
|
Translated Scripture Name : |
વ્યવહારસૂત્ર
|
| Mool Language : |
Ardha-Magadhi
|
Translated Language : |
Gujarati
|
| Chapter : |
|
Translated Chapter : |
|
| Section : |
उद्देशक-१०
|
Translated Section : |
ઉદ્દેશક-૧૦
|
| Sutra Number : |
249
|
Category : |
Chheda-03
|
| Gatha or Sutra : |
Sutra
|
Sutra Anuyog : |
|
| Author : |
Deepratnasagar
|
Original Author : |
Gandhar
|
| |
| Century : |
|
Sect : |
Svetambara1
|
| Source : |
|
|
|
| |
| Mool Sutra : |
[सूत्र] दो पडिमाओ पन्नत्ताओ तं जहा–जवमज्झा य चंदपडिमा, वइरमज्झा य चंदपडिमा।
जवमज्झण्णं चंदपडिमं पडिवन्नस्स अणगारस्स मासं निच्चं वोसट्ठकाए चत्तदेहे जे केइ उवसग्गा उप्पज्जंति तं जहा –दिव्वा वा माणुसा वा तिरिक्खजोणिया वा, अनुलोमा वा पडिलोमा वा–तत्थ अनुलोमा ताव वंदेज्जा वा नमंसेज्जा वा सक्कारेज्जा वा सम्माणेज्जा वा कल्लाणं मंगलं देवयं चेइयं पज्जुवासेज्जा, तत्थ पडिलोमा अन्नयरेणं दंडेण वा, अट्ठीण वा, जोत्तेण वा, वेत्तेण वा कसेण वा काए आउडेज्जा–ते सव्वे उप्पण्णे सम्मं सहेज्जा खमेज्जा तितिक्खेज्जा अहियासेज्जा।
जवमज्झण्णं चंदपडिमं पडिवन्नस्स अणगारस्स सुक्कपक्खस्स पाडिवए कप्पइ एगा दत्ती भोयणस्स पडिगाहेत्तए, एगा पानस्स, अन्नायउंछं सुद्धोवहडं निज्जूहित्ता बहवे समण-माहण-अतिहि-किवण-वणीमगा, कप्पइ से एगस्स भुंजमाणस्स पडिगाहेत्तए, नो दोण्हं नो तिण्हं नो चउण्हं नो पंचण्हं, नो गुव्विणीए नो बालवच्छाए नो दारगं पेज्जमाणीए, नो अंतो एलुयस्स दो वि पाए साहट्टु दलमाणीए, नो बाहिं एलुयस्स दो वि पाए साहट्टु दलमाणीए! एगं पायं अंतो किच्चा एगं पायं बाहिं किच्चा एलुयं विक्खंभइत्ता एवं दलयइ, एवं से कप्पइ पडिगाहेत्तए।
एवं नो दलयइ एवं से नो कप्पइ पडिगाहेत्तए। बिइज्जाए से कप्पइ दोण्णि दत्तीओ भोयणस्स पडिगाहेत्तए, दोण्णि पानस्स। तइयाए से कप्पइ तिन्नि दत्तीओ भोयणस्स पडिगाहेत्तए, तिन्नि पानस्स चउत्थीए से कप्पइ चउ दत्तीओ भोयणस्स पडिगाहेत्तए, चउ पानस्स। पंचमीए से पंच दत्तीओ भोयणस्स पडिगाहेत्तए, पंच पानस्स। छट्ठीए से कप्पइ छ दत्तीओ भोयणस्स पडिगाहेत्तए, छ पानस्स। सत्तमीए से कप्पइ सत्त दत्तीओ भोयणस्स पडिगाहेत्तए सत्त पानस्स। अट्ठमीए से कप्पइ अट्ठ दत्तीओ भोयणस्स पडिगाहेत्तए, अट्ठ पानस्स। नवमीए से कप्पइ नव दत्तीओ भोयणस्स पडिगाहेत्तए, नव पानस्स। दसमीए से कप्पइ दस दत्तीओ भोयणस्स पडिगाहेत्तए, दस पानस्स।
एगारसमीए से कप्पइ एगारस दत्तीओ भोयणस्स पडिगाहेत्तए, एगारस पानस्स। बारसमीए से कप्पइ बारस दत्तीओ भोयणस्स पडिगाहेत्तए, बारस पानस्स। तेरसमीए से कप्पइ तेरस दत्तीओ भोयणस्स पडिगाहेत्तए, तेरस पानस्स। चोद्दसमीए से कप्पइ चोद्दस दत्तीओ भोयणस्स पडिगाहेत्तए, चोद्दस पानस्स। पन्नरसमीए से कप्पइ पन्नरस दत्तीओ भोयणस्स पडिगाहेत्तए, पन्नरस पानस्स।
बहुलपक्खस्स पाडिवए कप्पंति चोद्दस दत्तीओ भोयणस्स पडिग्गाहेत्तए, चोद्दस पानस्स। बितियाए कप्पइ तेरस दत्तीओ भोयणस्स पडिगाहेत्तए, तेरस पानस्स। ततियाए कप्पइ बारस दत्तीओ भोयणस्स पडिगाहेत्तए, बारस पानस्स। चउत्थीए कप्पइ एक्कारस दत्तीओ भोयणस्स पडिग्गाहेत्तए, एक्कारस पानस्स। पंचमीए कप्पइ दस दत्तीओ भोयणस्स पडिग्गाहेत्तए, दस पानस्स। छट्ठीए कप्पइ नव दत्तीओ भोयणस्स पडिग्गाहेत्तए, नव पानस्स। सत्तमीए कप्पइ अट्ठ दत्तीओ भोयणस्स पडिग्गाहेत्तए, अट्ठ पानस्स। अट्ठमीए कप्पइ सत्त दत्तीओ भोयणस्स पडिग्गाहेत्तए, सत्त पानस्स।
नवमीए कप्पइ छ दत्तीओ भोयणस्स पडिग्गाहेत्तए, छ पानस्स। दसमीए कप्पइ पंच दत्तीओ भोयणस्स पडिग्गाहेत्तए, पंच पानस्स। एक्कारसीए कप्पइ चउ दत्तीओ भोयणस्स पडिग्गाहेत्तए, चउ पानस्स। बारसीए कप्पइ तिन्नि दत्तीओ भोयणस्स पडिग्गाहेत्तए, तिन्नि पानस्स। तेरसीए कप्पइ दोण्णि दत्तीओ भोयणस्स पडिग्गाहेत्तए, दोण्णि पानस्स। चउदसीए कप्पइ एगा दत्ती भोयणस्स पडिग्गाहेत्तए, एगा पानस्स।
अमावासाए से य अभत्तट्ठे भवइ। एवं खलु एसा जवमज्झचंदपडिमा अहासुत्तं अहाकप्पं अहामग्गं अहातच्चं सम्मं काएण फासिया पालिया सोहिया तीरिया किट्टिया आणाए अनुपालिया भवइ।
|
| Sutra Meaning : |
વર્ણન સંદર્ભ:
વ્યવહારસૂત્રના આ ઉદ્દેશામાં સૂત્ર – ૨૪૯થી ૨૮૫ એટલે કે કુલ – ૩૭ સૂત્રો છે. તેનો અનુવાદ ક્રમશઃ આ પ્રમાણે –
અનુવાદ:
બે પ્રતિમાઓ કહેવાયેલ છે –
૧. યવચંદ્ર મધ્ય – પ્રતિમા સ્વીકાર કરનાર સાધુ એક માસ સુધી શરીરના પરિકર્મથી તથા શરીરના મમત્વ રહિત થઈને રહે.
તે સમયે કોઈપણ દેવ, મનુષ્ય, તિર્યંચકૃત અનુકૂળ કે પ્રતિકૂળ પરીષહ અને ઉપસર્ગ ઉત્પન્ન થાય, જેમ કે –
વંદન, નમસ્કાર, સત્કાર, સન્માન, કલ્યાણ – મંગલ – દેવ અને ચૈત્યરૂપ માની કોઈ પર્યુપાસના કરે તે અનુકૂળ ઉપસર્ગ.
પ્રતિકૂળ ઉપસર્ગ – કોઈ દંડ, હડ્ડી, જોત, બેંતાદિથી શરીર ઉપર પ્રહાર કરે, તે આ બધા અનુકૂળ – પ્રતિકૂળ પરીષહ – ઉપસર્ગો પ્રસન્ન કે ખિન્ન ન થઈને સમભાવથી સહન કરે. તે કરનાર પ્રતિ ક્ષમાભાવ ધારણ કરેલ વીરતાપૂર્વક સહે, શાંતિથી સહે.
યવમધ્ય ચંદ્રપ્રતિમા આરાધક સાધુને શુક્લપક્ષની એકમે આહાર અને પાણીની એક – એક દત્તિ ગ્રહણ કરવી કલ્પે.
આહારની આકાંક્ષાવાળા બધા ચતુષ્પદાદિ પ્રાણી આહાર લઈ ચાલ્યા ગયા હોય ત્યારે તેને અજ્ઞાત સ્થાનેથી શુદ્ધ અલ્પ લેપવાળો આહાર લેવો કલ્પે છે.
અનેક શ્રમણ યાવત્ ભિક્ષુક આહાર લઈ ગયા હોય. એક જ વ્યક્તિના ભોજનમાંથી આહાર લેવાનો હોય તો કલ્પે.
શુક્લપક્ષની બીજે પ્રતિમાધારી સાધુને ભોજન અને પાણીની બબ્બે દત્તી લેવી કલ્પે. ત્રીજે ભોજન – પાણીની ત્રણ – ત્રણ દત્તી, ચોથે ચાર – ચાર દત્તી યાવત્ એ પ્રમાણે પૂર્ણિમાના દિવસે ભોજન અને પાણીની ૧૫ – ૧૫ દત્તીઓ ગ્રહણ કરવી કલ્પે છે.
કૃષ્ણપક્ષની એકમે ભોજન અને પાણીની ૧૪ – ૧૪ દત્તીઓ ગ્રહણ કરવી કલ્પે છે, બીજને દિવસે ૧૩ – ૧૩ દત્તીઓ કલ્પે. એ રીતે ઘટતા – ઘટતા યાવત્ ચૌદશે ભોજન – પાણીની એક એક દત્તી લે. અમાસે ઉપવાસ કરે છે.
આ પ્રમાણે આ યવમ દશ ચંદ્ર પ્રતિમા સૂત્રાનુસાર યાવત્ જિનાજ્ઞા અનુસાર પાલન કરાય છે.
|
| Mool Sutra Transliteration : |
[sutra] do padimao pannattao tam jaha–javamajjha ya chamdapadima, vairamajjha ya chamdapadima.
Javamajjhannam chamdapadimam padivannassa anagarassa masam nichcham vosatthakae chattadehe je kei uvasagga uppajjamti tam jaha –divva va manusa va tirikkhajoniya va, anuloma va padiloma va–tattha anuloma tava vamdejja va namamsejja va sakkarejja va sammanejja va kallanam mamgalam devayam cheiyam pajjuvasejja, tattha padiloma annayarenam damdena va, atthina va, jottena va, vettena va kasena va kae audejja–te savve uppanne sammam sahejja khamejja titikkhejja ahiyasejja.
Javamajjhannam chamdapadimam padivannassa anagarassa sukkapakkhassa padivae kappai ega datti bhoyanassa padigahettae, ega panassa, annayaumchham suddhovahadam nijjuhitta bahave samana-mahana-atihi-kivana-vanimaga, kappai se egassa bhumjamanassa padigahettae, no donham no tinham no chaunham no pamchanham, no guvvinie no balavachchhae no daragam pejjamanie, no amto eluyassa do vi pae sahattu dalamanie, no bahim eluyassa do vi pae sahattu dalamanie! Egam payam amto kichcha egam payam bahim kichcha eluyam vikkhambhaitta evam dalayai, evam se kappai padigahettae.
Evam no dalayai evam se no kappai padigahettae. Biijjae se kappai donni dattio bhoyanassa padigahettae, donni panassa. Taiyae se kappai tinni dattio bhoyanassa padigahettae, tinni panassa chautthie se kappai chau dattio bhoyanassa padigahettae, chau panassa. Pamchamie se pamcha dattio bhoyanassa padigahettae, pamcha panassa. Chhatthie se kappai chha dattio bhoyanassa padigahettae, chha panassa. Sattamie se kappai satta dattio bhoyanassa padigahettae satta panassa. Atthamie se kappai attha dattio bhoyanassa padigahettae, attha panassa. Navamie se kappai nava dattio bhoyanassa padigahettae, nava panassa. Dasamie se kappai dasa dattio bhoyanassa padigahettae, dasa panassa.
Egarasamie se kappai egarasa dattio bhoyanassa padigahettae, egarasa panassa. Barasamie se kappai barasa dattio bhoyanassa padigahettae, barasa panassa. Terasamie se kappai terasa dattio bhoyanassa padigahettae, terasa panassa. Choddasamie se kappai choddasa dattio bhoyanassa padigahettae, choddasa panassa. Pannarasamie se kappai pannarasa dattio bhoyanassa padigahettae, pannarasa panassa.
Bahulapakkhassa padivae kappamti choddasa dattio bhoyanassa padiggahettae, choddasa panassa. Bitiyae kappai terasa dattio bhoyanassa padigahettae, terasa panassa. Tatiyae kappai barasa dattio bhoyanassa padigahettae, barasa panassa. Chautthie kappai ekkarasa dattio bhoyanassa padiggahettae, ekkarasa panassa. Pamchamie kappai dasa dattio bhoyanassa padiggahettae, dasa panassa. Chhatthie kappai nava dattio bhoyanassa padiggahettae, nava panassa. Sattamie kappai attha dattio bhoyanassa padiggahettae, attha panassa. Atthamie kappai satta dattio bhoyanassa padiggahettae, satta panassa.
Navamie kappai chha dattio bhoyanassa padiggahettae, chha panassa. Dasamie kappai pamcha dattio bhoyanassa padiggahettae, pamcha panassa. Ekkarasie kappai chau dattio bhoyanassa padiggahettae, chau panassa. Barasie kappai tinni dattio bhoyanassa padiggahettae, tinni panassa. Terasie kappai donni dattio bhoyanassa padiggahettae, donni panassa. Chaudasie kappai ega datti bhoyanassa padiggahettae, ega panassa.
Amavasae se ya abhattatthe bhavai. Evam khalu esa javamajjhachamdapadima ahasuttam ahakappam ahamaggam ahatachcham sammam kaena phasiya paliya sohiya tiriya kittiya anae anupaliya bhavai.
|
| Sutra Meaning Transliteration : |
Varnana samdarbha:
Vyavaharasutrana a uddeshamam sutra – 249thi 285 etale ke kula – 37 sutro chhe. Teno anuvada kramashah a pramane –
Anuvada:
Be pratimao kahevayela chhe –
1. Yavachamdra madhya – pratima svikara karanara sadhu eka masa sudhi sharirana parikarmathi tatha sharirana mamatva rahita thaine rahe.
Te samaye koipana deva, manushya, tiryamchakrita anukula ke pratikula parishaha ane upasarga utpanna thaya, jema ke –
Vamdana, namaskara, satkara, sanmana, kalyana – mamgala – deva ane chaityarupa mani koi paryupasana kare te anukula upasarga.
Pratikula upasarga – koi damda, haddi, jota, bemtadithi sharira upara prahara kare, te a badha anukula – pratikula parishaha – upasargo prasanna ke khinna na thaine samabhavathi sahana kare. Te karanara prati kshamabhava dharana karela viratapurvaka sahe, shamtithi sahe.
Yavamadhya chamdrapratima aradhaka sadhune shuklapakshani ekame ahara ane panini eka – eka datti grahana karavi kalpe.
Aharani akamkshavala badha chatushpadadi prani ahara lai chalya gaya hoya tyare tene ajnyata sthanethi shuddha alpa lepavalo ahara levo kalpe chhe.
Aneka shramana yavat bhikshuka ahara lai gaya hoya. Eka ja vyaktina bhojanamamthi ahara levano hoya to kalpe.
Shuklapakshani bije pratimadhari sadhune bhojana ane panini babbe datti levi kalpe. Trije bhojana – panini trana – trana datti, chothe chara – chara datti yavat e pramane purnimana divase bhojana ane panini 15 – 15 dattio grahana karavi kalpe chhe.
Krishnapakshani ekame bhojana ane panini 14 – 14 dattio grahana karavi kalpe chhe, bijane divase 13 – 13 dattio kalpe. E rite ghatata – ghatata yavat chaudashe bhojana – panini eka eka datti le. Amase upavasa kare chhe.
A pramane a yavama dasha chamdra pratima sutranusara yavat jinajnya anusara palana karaya chhe.
|
