[सूत्र] वासावासं पज्जोसविओ भिक्खू जं पुरओ कट्टु विहरइ, से य आहच्च वीसंभेज्जा, अत्थियाइं त्थ अन्ने केइ उवसंपज्जणारिहे, से उवसंपज्जियव्वे।
नत्थियाइं त्थ अन्ने केइ उवसंपज्जणारिहे, अप्पणो य से कप्पाए असमत्ते एवं से कप्पइ एगराइयाए पडिमाए जण्णं-जण्णं दिसं अन्ने साहम्मिया विहरंति तण्णं-तण्णं दिसं उवलित्तए।
नो से कप्पइ तत्थ विहारवत्तियं वत्थए, कप्पइ से तत्थ कारणवत्तियं वत्थए।
तंसि च णं कारणंसि निट्ठियंसि परो वएज्जा–वसाहि अज्जो! एगरायं वा दुरायं वा। एवं से कप्पइ एगरायं वा दुरायं वा वत्थए,
नो से कप्पइ परं एगरायाओ वा दुरायाओ वा वत्थए।
जं तत्थ परं एगरायाओ वा दुरायाओ वा वसइ, से संतरा छेए वा परिहारे वा।
Sutra Meaning :
વર્ષાવાસમાં રહેલ સાધુ, જેને અગ્રણી માનીને રહેલા હોય અને જે તે કાળધર્મ પ્રાપ્ત થઈ જાય તો બાકી સાધુમાં જે સાધુ યોગ્ય હોય તેને પદવી ઉપર સ્થાપવા જોઈએ.
જો બીજા કોઈ સાધુ અગ્રણી થવાને યોગ્ય ન હોય અને સ્વયં રત્નાધિકે પણ આચારપ્રકલ્પ અધ્યયન પૂર્ણ ન કરેલ હોય તો તેને માર્ગમાં વિશ્રામને માટે એક રાત્રિ રોકાતા જે દિશામાં અન્ય સ્વધર્મી વિચરતા હોય તે દિશામાં (ચાતુર્માસમાં પણ વિહાર કરીને) જવું કલ્પે છે.
માર્ગમાં તેને વિચરવાના લક્ષ્યથી રોકાવું કલ્પતું નથી. જો રોગાદિ કારણ હોય તો અધિક રહેવું કલ્પે.
રોગાદિ સમાપ્ત થતા જો કોઈ કહે કે હે આર્ય ! એક કે બે રાત્રિ રોકાઓ. તો ત્યાં તેને એક કે બે રાત્રિ રહેવું કલ્પે છે. પરંતુ તેથી અધિક રહેવું ન કલ્પે.
જો સાધુ ત્યાં વધારે રોકાય તો મર્યાદા ઉલ્લંઘનના કારણે છેદ કે તપ પ્રાયશ્ચિત્ત આવે.
Mool Sutra Transliteration :
[sutra] vasavasam pajjosavio bhikkhu jam purao kattu viharai, se ya ahachcha visambhejja, atthiyaim ttha anne kei uvasampajjanarihe, se uvasampajjiyavve.
Natthiyaim ttha anne kei uvasampajjanarihe, appano ya se kappae asamatte evam se kappai egaraiyae padimae jannam-jannam disam anne sahammiya viharamti tannam-tannam disam uvalittae.
No se kappai tattha viharavattiyam vatthae, kappai se tattha karanavattiyam vatthae.
Tamsi cha nam karanamsi nitthiyamsi paro vaejja–vasahi ajjo! Egarayam va durayam va. Evam se kappai egarayam va durayam va vatthae,
No se kappai param egarayao va durayao va vatthae.
Jam tattha param egarayao va durayao va vasai, se samtara chhee va parihare va.
Sutra Meaning Transliteration :
Varshavasamam rahela sadhu, jene agrani manine rahela hoya ane je te kaladharma prapta thai jaya to baki sadhumam je sadhu yogya hoya tene padavi upara sthapava joie.
Jo bija koi sadhu agrani thavane yogya na hoya ane svayam ratnadhike pana acharaprakalpa adhyayana purna na karela hoya to tene margamam vishramane mate eka ratri rokata je dishamam anya svadharmi vicharata hoya te dishamam (chaturmasamam pana vihara karine) javum kalpe chhe.
Margamam tene vicharavana lakshyathi rokavum kalpatum nathi. Jo rogadi karana hoya to adhika rahevum kalpe.
Rogadi samapta thata jo koi kahe ke he arya ! Eka ke be ratri rokao. To tyam tene eka ke be ratri rahevum kalpe chhe. Paramtu tethi adhika rahevum na kalpe.
Jo sadhu tyam vadhare rokaya to maryada ullamghanana karane chheda ke tapa prayashchitta ave.
