Sutra Navigation: Chandrapragnapati ( ચંદ્રપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1107338
Scripture Name( English ): Chandrapragnapati Translated Scripture Name : ચંદ્રપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

प्राभृत-१

 Translated Chapter :

પ્રાભૃત-૧
Section : प्राभृत-प्राभृत-१ Translated Section : પ્રાભૃત-પ્રાભૃત-૧
Sutra Number : 38 Category : Upang-06
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] ता केवतियं खेत्तं चंदिमसूरिया ओभासंति उज्जोवेंति तवेंति पगासेंति आहिताति वएज्जा? तत्थ खलु इमाओ बारस पडिवत्तीओ पन्नत्ताओ। तत्थेगे एवमाहंसु–ता एगं दीवं एगं समुद्दं चंदिमसूरिया ओभासंति उज्जोवेंति तवेंति पगासेंति १ एगे पुण एवमाहंसु–ता तिन्नि दीवे तिन्नि समुद्दे चंदिमसूरिया ओभासंति उज्जोवेंति तवेंति पगासेंति–एगे एवमाहंसु २ एगे पुण एवमाहंसु–ता अद्धुट्ठे दीवे अद्धुट्ठे समुद्दे चंदिमसूरिया ओभासंति उज्जोवेंति तवेंति पगासेंति–एगे एवमाहंसु ३ एगे पुण एवमाहंसु–ता सत्त दीवे सत्त समुद्दे चंदिमसूरिया ओभासंति उज्जोवेंति तवेंति पगासेंति–एगे एवमाहंसु ४ एगे पुण एवमाहंसु–ता दस दीवे दस समुद्दे चंदि-मसूरिया ओभासंति उज्जोवेंति तवेंति पगासेंति–एगे एवमाहंसु ५ एगे पुण एवमाहंसु–ता बारस दीवे बारस समुद्दे चंदिमसूरिया ओभासंति उज्जोवेंति तवेंति पगासेंति–एगे एवमाहंसु ६ एगे पुण एवमाहंसु–ता बायालीसं दीवे बायालीसं समुद्दे चंदिमसूरिया उज्जोवेंति तवेंति पगासेंति–एगे एवमाहंसु ७ एगे पुण एवमाहंसु–ता बावत्तरिं दीवे बावत्तरिं समुद्दे चंदिमसूरिया ओभासंति उज्जो-वेंति तवेंति पगासेंति–एगे एवमाहंसु ८ एगे पुण एवमाहंसु–ता बायालीसं दीवसतं बायालं समुद्दसतं चंदिमसूरिया ओभासंति उज्जोवेंति तवेंति पगासेंति–एगे एवमाहंसु ९ एगे पुण एवमाहंसु–ता बावत्तरिं दीवसतं बावत्तरिं समुद्दसतं चंदिमसूरिया ओभासंति उज्जोवेंति तवेंति पगासेंति–एगे एवमाहंसु १० एगे पुण एवमाहंसु–ता बायालीसं दीवसहस्सं बायालं समुद्दसहस्सं चंदिमसूरिया ओभासंति उज्जोवेंति तवेंति पगासेंति–एगे एवमाहंसु ११ एगे पुण एवमाहंसु–ता बावत्तरिं दीवसहस्सं बावत्तरिं समुद्दसहस्सं चंदिम-सूरिया ओभासंति उज्जोवेंति तवेंति पगासेंति–एगे एवमाहंसु १२ वयं पुण एवं वयामो–ता अयन्नं जंबुद्दीवे दीवे सव्वदीवसमुद्दाणं सव्वब्भंतराए जाव परिक्खेवेणं पन्नत्ते, से णं एगाए जगतीए सव्वओ समंता संपरिक्खित्ते, सा णं जगती तहेव जहा जंबुद्दीवपन्नत्तीए जाव एवामेव सपुव्वावरेणं जंबुद्दीवे दीवे चोद्दससलिलासयसहस्सा छप्पन्नं च सलिलासहस्सा भवंतीति मक्खाता। जंबुद्दीवे णं दीवे पंचचक्कभागसंठिते आहितेति वएज्जा, ता कहं जंबुद्दीवे दीवे पंचचक्कभागसंठिते आहितेति वएज्जा? ता जया णं एते दुवे सूरिया सव्वब्भंतरं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरंति तया णं जंबुद्दीवस्स दीवस्स तिन्नि पंचचक्कभागे ओभासंति उज्जोवेंति तवेंति पगासेंति, तं जहा–एगेवि एगं दिवड्ढं पंचचक्कभागं ओभासति उज्जोवेति तवेति पगासेति, एगेवि एगं दिवड्ढं पंचचक्कभागं ओभासति उज्जोवेति तवेति पगासेति, तया णं उत्तमकट्ठपत्ते उक्कोसए अट्ठारसमुहुत्ते दिवसे भवइ, जहन्निया दुवालसमुहुत्ता राती भवति। ता जया णं एते दुवे सूरिया सव्वबाहिरं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरंति तया णं जंबुद्दीवस्स दीवस्स दोन्नि चक्कभागे ओभासंति उज्जोवेंति तवेंति पगासेंति, तं जहा– एगेवि सूरिए एगं पंचचक्कवालभागं ओभासति उज्जोवेति तवेति पगासेति, एगेवि एगं पंचचक्कवालभागं ओभासति उज्जोवेति तवेति पगासेति, तया णं उत्तमकट्ठपत्ता उक्कोसिया अट्ठारसमुहुत्ता राती भवति, जहन्नए दुवालसमुहुत्ते दिवसे भवइ।
Sutra Meaning : કેટલાં ક્ષેત્રને ચંદ્ર – સૂર્ય અવભાસિત, ઉદ્યોતિત, તાપિત, પ્રકાશિત કરેલ છે ? સૂર્યના પ્રકાશિત ક્ષેત્ર વિશે અન્યતિર્થીકોની નિશ્ચે આ બાર પ્રતિપત્તિ(માન્યતા)ઓ કહેલી છે. ૧. તેમાં એક એવું કહે છે કે – તે એક દ્વીપ – એક સમુદ્રને ચંદ્ર – સૂર્યો અવભાસિત યાવત્‌ પ્રકાશિત કરે છે. ૨. એક એમ કહે છે – તે ત્રણ દ્વીપ, ત્રણ સમુદ્રને ચંદ્ર – સૂર્ય અવભાસિતાદિ કરે છે. ૩. વળી એક એમ કહે છે કે તે સાડા ત્રણ દ્વીપ – સમુદ્રમાં ચંદ્ર – સૂર્ય અવભાસિત આદિ થાય છે. ૪. વળી એક એમ કહે છે – તે સાત દ્વીપ, સાત સમુદ્રમાં ચંદ્ર, સૂર્ય અવભાસિતાદિ કરે છે. ૫. એક એમ કહે છે કે તે દશ દ્વીપ, સમુદ્રમાં ચંદ્ર – સૂર્યને અવભાસિતાદિ કરે છે. ૬. વળી એક એમ કહે છે કે – બાર દ્વીપ, બાર સમુદ્રમાં ચંદ્ર, સૂર્ય અવભાસિતાદિ થાય છે. ૭. વળી એક એમ કહે છે કે – તે ૪૨ – દ્વીપ, ૪૨ – સમુદ્રોમાં ચંદ્ર – સૂર્યો અવભાસિતાદિ કરે છે. ૮. વળી એક એમ કહે છે કે – તે ૭૨ – દ્વીપો, ૭૨ – સમુદ્રોને ચંદ્ર – સૂર્ય અવભાસિતાદિ કરે છે. ૯. વળી એક એમ કહે છે કે – તે ૧૪૨ – દ્વીપો, ૧૪૨ – સમુદ્રોને અવભાસિતાદિ કરે છે. ૧૦. વળી એક એમ કહે છે કે – ૧૭૨ દ્વીપ, સમુદ્રને ચંદ્ર – સૂર્યને અવભાસિતાદિ કરે છે. ૧૧. વળી એક એમ કહે છે – તે ૧૦૪૨ દ્વીપ – સમુદ્રોને ચંદ્ર – સૂર્ય અવભાસિતાદિ કરે છે. ૧૨. વળી કોઈ એક એમ કહે છે કે – તે ૧૦૭૨ દ્વીપ – ૧૦૭૨ સમુદ્રોને ચંદ્ર, સૂર્ય અવભાસિત, ઉદ્યોતિત, તાપિત, પ્રકાશિત કરે છે. તે પ્રમાણે એક અન્યતીર્થિક કહે છે. ભગવંત કહે છે કે – અમે એમ કહીએ છીએ કે – આ જંબૂદ્વીપ, સર્વે દ્વીપ સમુદ્રો મધ્યે યાવત્‌ પરિધિથી કહેલ છે. તે એક જગતી વડે ચોતરફથી વીંટાયેલ છે. તે જગતી, તે પ્રમાણે જ જેમ જંબૂદ્વીપ પ્રજ્ઞપ્તિમાં યાવત્‌ એ પ્રમાણે જ પૂર્વાપર સહિત જંબૂદ્વીપમાં ૧,૫૬,૦૦૦ નદીઓ હોય છે. તેમ કહેલ છે. જંબૂદ્વીપ દ્વીપ પાંચ ચક્રભાગોમાં સંસ્થિત છે, તેમ ભગવંતે કહેલું છે તેમ કહેવું. ભગવન્‌! જંબૂદ્વીપ પાંચ ચક્રોથી કઈ રીતે સંસ્થિત છે? તે કહો. તો જ્યારે આ બે સૂર્યો સર્વાભ્યંતર મંડલમાં સંક્રમીને ચાર ચરે છે, ત્યારે જંબૂદ્વીપ દ્વીપના ત્રણ – પંચમાંશ ચક્રભાગમાં અવભાસિત, ઉદ્યોતિત, તાપિત, પ્રકાશિત કરે છે. એક સૂર્ય દ્વયર્ધ પંચ ચક્રભાગને અવભાસિતાદિ કરે છે. ત્યારે ઉત્તમકાષ્ઠા પ્રાપ્ત ઉત્કૃષ્ટ અઢાર મુહૂર્ત્તનો દિવસ થાય છે અને જઘન્યા બાર મુહૂર્ત્તની રાત્રિ થાય છે. તો જ્યારે આ બે સૂર્યો સર્વ બાહ્યમંડલને સંક્રમીને ચાર ચરે છે, ત્યારે જંબૂદ્વીપ દ્વીપના બે ચક્રવાલ ભાગને અવભાસિત, ઉદ્યોતિત, તાપિત, પ્રકાશિત કરે છે, ત્યારે એક એક પંચ ચક્રવાલ ભાગને અવભાસિતાદિ કરે છે અને બીજો એક, એક પંચ – ચક્રવાલ ભાગને અવભાસિતાદિ કરે છે. ત્યારે ઉત્તમ કાષ્ઠાપ્રાપ્ત ઉત્કૃષ્ટ અઢાર મુહૂર્ત્તની રાત્રિ અને જઘન્ય બાર મુહૂર્ત્તનો દિવસ થાય છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] ta kevatiyam khettam chamdimasuriya obhasamti ujjovemti tavemti pagasemti ahitati vaejja? Tattha khalu imao barasa padivattio pannattao. Tatthege evamahamsu–ta egam divam egam samuddam chamdimasuriya obhasamti ujjovemti tavemti pagasemti 1 Ege puna evamahamsu–ta tinni dive tinni samudde chamdimasuriya obhasamti ujjovemti tavemti pagasemti–ege evamahamsu 2 Ege puna evamahamsu–ta addhutthe dive addhutthe samudde chamdimasuriya obhasamti ujjovemti tavemti pagasemti–ege evamahamsu 3 Ege puna evamahamsu–ta satta dive satta samudde chamdimasuriya obhasamti ujjovemti tavemti pagasemti–ege evamahamsu 4 Ege puna evamahamsu–ta dasa dive dasa samudde chamdi-masuriya obhasamti ujjovemti tavemti pagasemti–ege evamahamsu 5 Ege puna evamahamsu–ta barasa dive barasa samudde chamdimasuriya obhasamti ujjovemti tavemti pagasemti–ege evamahamsu 6 Ege puna evamahamsu–ta bayalisam dive bayalisam samudde chamdimasuriya ujjovemti tavemti pagasemti–ege evamahamsu 7 Ege puna evamahamsu–ta bavattarim dive bavattarim samudde chamdimasuriya obhasamti ujjo-vemti tavemti pagasemti–ege evamahamsu 8 Ege puna evamahamsu–ta bayalisam divasatam bayalam samuddasatam chamdimasuriya obhasamti ujjovemti tavemti pagasemti–ege evamahamsu 9 Ege puna evamahamsu–ta bavattarim divasatam bavattarim samuddasatam chamdimasuriya obhasamti ujjovemti tavemti pagasemti–ege evamahamsu 10 Ege puna evamahamsu–ta bayalisam divasahassam bayalam samuddasahassam chamdimasuriya obhasamti ujjovemti tavemti pagasemti–ege evamahamsu 11 Ege puna evamahamsu–ta bavattarim divasahassam bavattarim samuddasahassam chamdima-suriya obhasamti ujjovemti tavemti pagasemti–ege evamahamsu 12 Vayam puna evam vayamo–ta ayannam jambuddive dive savvadivasamuddanam savvabbhamtarae java parikkhevenam pannatte, se nam egae jagatie savvao samamta samparikkhitte, sa nam jagati taheva jaha jambuddivapannattie java evameva sapuvvavarenam jambuddive dive choddasasalilasayasahassa chhappannam cha salilasahassa bhavamtiti makkhata. Jambuddive nam dive pamchachakkabhagasamthite ahiteti vaejja, ta kaham jambuddive dive pamchachakkabhagasamthite ahiteti vaejja? Ta jaya nam ete duve suriya savvabbhamtaram mamdalam uvasamkamitta charam charamti taya nam jambuddivassa divassa tinni pamchachakkabhage obhasamti ujjovemti tavemti pagasemti, tam jaha–egevi egam divaddham pamchachakkabhagam obhasati ujjoveti taveti pagaseti, egevi egam divaddham pamchachakkabhagam obhasati ujjoveti taveti pagaseti, taya nam uttamakatthapatte ukkosae attharasamuhutte divase bhavai, jahanniya duvalasamuhutta rati bhavati. Ta jaya nam ete duve suriya savvabahiram mamdalam uvasamkamitta charam charamti taya nam jambuddivassa divassa donni chakkabhage obhasamti ujjovemti tavemti pagasemti, tam jaha– egevi surie egam pamchachakkavalabhagam obhasati ujjoveti taveti pagaseti, egevi egam pamchachakkavalabhagam obhasati ujjoveti taveti pagaseti, taya nam uttamakatthapatta ukkosiya attharasamuhutta rati bhavati, jahannae duvalasamuhutte divase bhavai.
Sutra Meaning Transliteration : Ketalam kshetrane chamdra – surya avabhasita, udyotita, tapita, prakashita karela chhe\? Suryana prakashita kshetra vishe anyatirthikoni nishche a bara pratipatti(manyata)o kaheli chhe. 1. Temam eka evum kahe chhe ke – te eka dvipa – eka samudrane chamdra – suryo avabhasita yavat prakashita kare chhe. 2. Eka ema kahe chhe – te trana dvipa, trana samudrane chamdra – surya avabhasitadi kare chhe. 3. Vali eka ema kahe chhe ke te sada trana dvipa – samudramam chamdra – surya avabhasita adi thaya chhe. 4. Vali eka ema kahe chhe – te sata dvipa, sata samudramam chamdra, surya avabhasitadi kare chhe. 5. Eka ema kahe chhe ke te dasha dvipa, samudramam chamdra – suryane avabhasitadi kare chhe. 6. Vali eka ema kahe chhe ke – bara dvipa, bara samudramam chamdra, surya avabhasitadi thaya chhe. 7. Vali eka ema kahe chhe ke – te 42 – dvipa, 42 – samudromam chamdra – suryo avabhasitadi kare chhe. 8. Vali eka ema kahe chhe ke – te 72 – dvipo, 72 – samudrone chamdra – surya avabhasitadi kare chhe. 9. Vali eka ema kahe chhe ke – te 142 – dvipo, 142 – samudrone avabhasitadi kare chhe. 10. Vali eka ema kahe chhe ke – 172 dvipa, samudrane chamdra – suryane avabhasitadi kare chhe. 11. Vali eka ema kahe chhe – te 1042 dvipa – samudrone chamdra – surya avabhasitadi kare chhe. 12. Vali koi eka ema kahe chhe ke – te 1072 dvipa – 1072 samudrone chamdra, surya avabhasita, udyotita, tapita, prakashita kare chhe. Te pramane eka anyatirthika kahe chhe. Bhagavamta kahe chhe ke – ame ema kahie chhie ke – a jambudvipa, sarve dvipa samudro madhye yavat paridhithi kahela chhe. Te eka jagati vade chotaraphathi vimtayela chhe. Te jagati, te pramane ja jema jambudvipa prajnyaptimam yavat e pramane ja purvapara sahita jambudvipamam 1,56,000 nadio hoya chhe. Tema kahela chhe. Jambudvipa dvipa pamcha chakrabhagomam samsthita chhe, tema bhagavamte kahelum chhe tema kahevum. Bhagavan! Jambudvipa pamcha chakrothi kai rite samsthita chhe? Te kaho. To jyare a be suryo sarvabhyamtara mamdalamam samkramine chara chare chhe, tyare jambudvipa dvipana trana – pamchamamsha chakrabhagamam avabhasita, udyotita, tapita, prakashita kare chhe. Eka surya dvayardha pamcha chakrabhagane avabhasitadi kare chhe. Tyare uttamakashtha prapta utkrishta adhara muhurttano divasa thaya chhe ane jaghanya bara muhurttani ratri thaya chhe. To jyare a be suryo sarva bahyamamdalane samkramine chara chare chhe, tyare jambudvipa dvipana be chakravala bhagane avabhasita, udyotita, tapita, prakashita kare chhe, tyare eka eka pamcha chakravala bhagane avabhasitadi kare chhe ane bijo eka, eka pamcha – chakravala bhagane avabhasitadi kare chhe. Tyare uttama kashthaprapta utkrishta adhara muhurttani ratri ane jaghanya bara muhurttano divasa thaya chhe.