Sutra Navigation: Pragnapana ( પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર )
Search Details
| Mool File Details |
|
Anuvad File Details |
|
| Sr No : | 1106812 | ||
| Scripture Name( English ): | Pragnapana | Translated Scripture Name : | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર |
| Mool Language : | Ardha-Magadhi | Translated Language : | Gujarati |
| Chapter : |
पद-२१ अवगाहना संस्थान |
Translated Chapter : |
પદ-૨૧ અવગાહના સંસ્થાન |
| Section : | Translated Section : | ||
| Sutra Number : | 512 | Category : | Upang-04 |
| Gatha or Sutra : | Sutra | Sutra Anuyog : | |
| Author : | Deepratnasagar | Original Author : | Gandhar |
| Century : | Sect : | Svetambara1 | |
| Source : | |||
| Mool Sutra : | [सूत्र] ओरालियसरीरस्स णं भंते! केमहालिया सरीरोगाहणा पन्नत्ता? गोयमा! जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं, उक्कोसेणं सातिरेगं जोयणसहस्सं। एगिंदियओरालियस्स वि एवं चेव जहा ओहियस्स। पुढविक्काइयएगिंदियओरालियसरीरस्स णं भंते! केमहालिया सरीरओगाहणा पन्नत्ता? गोयमा! जहन्नेण वि उक्कोसेण वि अंगुलस्स असंखेज्जइभागं। एवं अपज्जत्तयाण वि पज्जत्तयाण वि। एवं सुहुमाण वि पज्जत्तापज्जत्ताणं। बादराणं पज्जत्तापज्जत्ताण वि एवं। एसो नवओ भेदो। जहा पुढविक्काइयाणं तहा आउक्काइयाण वि तेउक्काइयाण वि वाउक्काइयाण वि। वणस्सइकाइयओरालियसरीरस्स णं भंते! केमहालिया सरीरोगाहणा पन्नत्ता? गोयमा! जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं, उक्कोसेणं सातिरेगं जोयणसहस्सं। अपज्जत्तगाणं जहन्नेण वि उक्कोसेण वि अंगुलस्स असंखेज्जइभागं। पज्जत्तगाणं जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं, उक्कोसेणं सातिरेगं जोयणसहस्सं। बादराणं जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं, उक्कोसेणं सातिरेगं जोयणसहस्सं। पज्जत्ताण वि एवं चेव। अपज्जत्ताणं जहन्नेण वि उक्कोसेण वि अंगुलस्स असंखेज्जइभागं। सुहुमाणं पज्जत्तापज्जत्ताण य तिण्ह वि जहन्नेण वि उक्कोसेण वि अंगुलस्स असंखेज्जइभागं। बेइंदियओरालियसरीरस्स णं भंते! केमहालिया सरीरोगाहणा पन्नत्ता? गोयमा! जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं, उक्कोसेणं बारस जोयणाइं। एवं सव्वत्थ वि अपज्जत्तयाणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं जहन्नेण वि उक्कोसेण वि। पज्जत्तयाणं जहेव ओहियस्स। एवं तेइंदियाणं तिन्नि गाउयाइं, चउरिंदियाणं चत्तारि गाउयाइं। पंचिंदियतिरिक्खजोणियाणं उक्कोसेणं जोयणसहस्सं ३, एवं सम्मुच्छिमाणं ३, गब्भ-वक्कंतियाण वि ३। एवं चेव नवओ भेदो भाणियव्वो। एवं जलयराण वि जोयणसहस्सं, नवओ भेदो। थलयराण वि णवओ भेदो ओहियचउप्पयपज्जत्तयगब्भवक्कंतियपज्जत्तयाण य उक्कोसेणं छग्गाउयाइं। सम्मुच्छिमाणं पज्जत्ताण य गाउयपुहत्तं उक्कोसेणं। एवं उरपरिसप्पाण वि ओहियगब्भवक्कंतियपज्जत्ताणं जोयणसहस्सं सम्मुच्छिमाणं जोयणपुहत्तं। भुयपरिसप्पाणं ओहियगब्भवक्कंतियाण य उक्कोसेणं गाउयपुहत्तं। सम्मुच्छिमाणं धनुपुहत्तं। खहयराणं ओहियगब्भवक्कंतियाणं सम्मुच्छिमाण य तिण्ह वि उक्कोसेणं धनुपुहत्तं। इमाओ संगहणिगाहाओ– | ||
| Sutra Meaning : | સૂત્ર– ૫૧૨. ભગવન્ ! ઔદારિક શરીરની કેટલી મોટી શરીરની અવગાહના છે ? ગૌતમ ! જઘન્યથી અંગુલનો અસંખ્યાતમો ભાગ અને ઉત્કૃષ્ટ સાધિક ૧૦૦૦ યોજન કહી છે. એકેન્દ્રિય ઔદારિક શરીરની અવગાહના ઔઘિક શરીરવત્ કહેવી. ભગવન્ ! પૃથ્વીકાયિક એકેન્દ્રિય ઔદારિક શરીરની કેટલી મોટી શરીરાવગાહના છે ? ગૌતમ ! જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ અંગુલનો અસંખ્યાતમો ભાગ. એમ પર્યાપ્તા – અપર્યાપ્તાની જાણવી. એમ સૂક્ષ્મ અને બાદર પર્યાપ્તા – અપર્યાપ્તાની પણ જાણવી. એ પ્રમાણે એ નવ ભેદ પૃથ્વીકાયિકના કહ્યા, તે પ્રમાણે અપ્કાયિક તેઉકાયિક વાયુકાયિક ના કહેવા. વનસ્પતિકાયિક ઔદારિક શરીરની અવગાહના કેટલી છે ? જઘન્ય અંગુલનો અસંખ્યાતમો ભાગ, ઉત્કૃષ્ટથી કંઈક અધિક હજાર યોજન પ્રમાણ છે. અપર્યાપ્તાની જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ અંગુલનો અસંખ્યાતમો ભાગ, પર્યાપ્તાની જઘન્ય અંગુલનો અસંખ્યાતમો ભાગ અને ઉત્કૃષ્ટ કંઈક અધિક હજાર યોજન, બાદર અને પર્યાપ્તાની તે પ્રમાણે જ છે. અપર્યાપ્તાની જઘન્ય, ઉત્કૃષ્ટ અંગુલનો અસંખ્યાતમો ભાગ. સૂક્ષ્મ, પર્યાપ્તા, અપર્યાપ્તા ત્રણેની એ પ્રમાણે જ છે. ભગવન્ ! બેઇન્દ્રિય ઔદારિક શરીરની અવગાહના કેટલી છે ? ગૌતમ ! જઘન્ય અંગુલનો અસંખ્યાતમો ભાગ, ઉત્કૃષ્ટ બાર યોજન. એમ બધે સ્થાને અપર્યાપ્તાની જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ અંગુલના અસંખ્યાતમાં ભાગ પ્રમાણ છે. પર્યાપ્તાની અવગાહના સામાન્ય બેઇન્દ્રિય ઔદારીક માફક જાણવી. એ પ્રમાણે તેઇન્દ્રિય ત્રણ ગાઉ, ચઉરિન્દ્રિયની ચાર ગાઉ છે. પંચેન્દ્રિય તિર્યંચની ઉત્કૃષ્ટ ૧૦૦૦ યોજન પ્રમાણ છે. એમ સંમૂર્ચ્છિમ, ગર્ભજ પણ છે. એમ નવ ભેદ કહેવા. એમ જળચરની પણ હજાર યોજન જાણવી. તેના નવ ભેદ કહેવા. સ્થળચરની છ ગાઉ ઉત્કૃષ્ટાવગાહના છે. પર્યાપ્તાની પણ છ ગાઉ. સંમૂર્ચ્છિમ પર્યાપ્તાની ઉત્કૃષ્ટ ગાઉ પૃથક્ત્વ, ગર્ભજ પર્યાપ્તાની ઉત્કૃષ્ટ છ ગાઉ. સામાન્ય ચતુષ્પદ, પર્યાપ્તા અને ગર્ભજ પર્યાપ્તાની પણ ઉત્કૃષ્ટ છ ગાઉ, સંમૂર્ચ્છિમ પર્યાપ્તાની ઉત્કૃષ્ટ ગાઉ પૃથક્ત્વ. એમ ઉરપરિસર્પની પણ ઔઘિક, ગર્ભજ, પર્યાપ્તાની હજાર યોજન સંમૂર્ચ્છિમની યોજન પૃથક્ત્વ, ભૂજપરિસર્પ ઔઘિક, ગર્ભજની પણ ઉત્કૃષ્ટ ગાઉ પૃથક્ત્વ, સંમૂર્ચ્છિમની ધનુષ પૃથક્ત્વ, ખેચરની ત્રણેની ધનુષ પૃથક્ત્વ જાણવી. એ સંબંધે ગાથા – સૂત્ર– ૫૧૩. હજાર યોજન, છ ગાઉ, હજાર યોજન ભૂજગની ગાઉ પૃથક્ત્વ, ધનુષ પૃથક્ત્વ – પક્ષીની અને સૂત્ર– ૫૧૪. ઊંચાઈમાં હજાર યોજન, ગાઉ પૃથક્ત્વ, યોજન પૃથક્ત્વ હોય છે. સંમૂર્ચ્છિમ બંનેનું ધનુષ પૃથક્ત્વ પ્રમાણ છે. અર્થ વૃત્તિથી સમજવો.. સૂત્ર– ૫૧૫. ભગવન્ ! મનુષ્ય ઔદારિક શરીરની કેટલી અવગાહના છે ? જઘન્ય અંગુલનો અસંખ્યાત ભાગ, ઉત્કૃષ્ટ ૩ – ગાઉ. અપર્યાપ્તા અને સંમૂર્ચ્છિમોની જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ અંગુલનો અસંખ્યાતભાગ પ્રમાણ છે. ગર્ભજની ઔઘિકવત્ જાણવી. સૂત્ર સંદર્ભ– ૫૧૨–૫૧૫ | ||
| Mool Sutra Transliteration : | [sutra] oraliyasarirassa nam bhamte! Kemahaliya sarirogahana pannatta? Goyama! Jahannenam amgulassa asamkhejjaibhagam, ukkosenam satiregam joyanasahassam. Egimdiyaoraliyassa vi evam cheva jaha ohiyassa. Pudhavikkaiyaegimdiyaoraliyasarirassa nam bhamte! Kemahaliya sariraogahana pannatta? Goyama! Jahannena vi ukkosena vi amgulassa asamkhejjaibhagam. Evam apajjattayana vi pajjattayana vi. Evam suhumana vi pajjattapajjattanam. Badaranam pajjattapajjattana vi evam. Eso navao bhedo. Jaha pudhavikkaiyanam taha aukkaiyana vi teukkaiyana vi vaukkaiyana vi. Vanassaikaiyaoraliyasarirassa nam bhamte! Kemahaliya sarirogahana pannatta? Goyama! Jahannenam amgulassa asamkhejjaibhagam, ukkosenam satiregam joyanasahassam. Apajjattaganam jahannena vi ukkosena vi amgulassa asamkhejjaibhagam. Pajjattaganam jahannenam amgulassa asamkhejjaibhagam, ukkosenam satiregam joyanasahassam. Badaranam jahannenam amgulassa asamkhejjaibhagam, ukkosenam satiregam joyanasahassam. Pajjattana vi evam cheva. Apajjattanam jahannena vi ukkosena vi amgulassa asamkhejjaibhagam. Suhumanam pajjattapajjattana ya tinha vi jahannena vi ukkosena vi amgulassa asamkhejjaibhagam. Beimdiyaoraliyasarirassa nam bhamte! Kemahaliya sarirogahana pannatta? Goyama! Jahannenam amgulassa asamkhejjaibhagam, ukkosenam barasa joyanaim. Evam savvattha vi apajjattayanam amgulassa asamkhejjaibhagam jahannena vi ukkosena vi. Pajjattayanam jaheva ohiyassa. Evam teimdiyanam tinni gauyaim, chaurimdiyanam chattari gauyaim. Pamchimdiyatirikkhajoniyanam ukkosenam joyanasahassam 3, evam sammuchchhimanam 3, gabbha-vakkamtiyana vi 3. Evam cheva navao bhedo bhaniyavvo. Evam jalayarana vi joyanasahassam, navao bhedo. Thalayarana vi navao bhedo ohiyachauppayapajjattayagabbhavakkamtiyapajjattayana ya ukkosenam chhaggauyaim. Sammuchchhimanam pajjattana ya gauyapuhattam ukkosenam. Evam uraparisappana vi ohiyagabbhavakkamtiyapajjattanam joyanasahassam sammuchchhimanam joyanapuhattam. Bhuyaparisappanam ohiyagabbhavakkamtiyana ya ukkosenam gauyapuhattam. Sammuchchhimanam dhanupuhattam. Khahayaranam ohiyagabbhavakkamtiyanam sammuchchhimana ya tinha vi ukkosenam dhanupuhattam. Imao samgahanigahao– | ||
| Sutra Meaning Transliteration : | Sutra– 512. Bhagavan ! Audarika sharirani ketali moti sharirani avagahana chhe\? Gautama ! Jaghanyathi amgulano asamkhyatamo bhaga ane utkrishta sadhika 1000 yojana kahi chhe. Ekendriya audarika sharirani avagahana aughika shariravat kahevi. Bhagavan ! Prithvikayika ekendriya audarika sharirani ketali moti shariravagahana chhe\? Gautama ! Jaghanya ane utkrishta amgulano asamkhyatamo bhaga. Ema paryapta – aparyaptani janavi. Ema sukshma ane badara paryapta – aparyaptani pana janavi. E pramane e nava bheda prithvikayikana kahya, te pramane apkayika teukayika vayukayika na kaheva. Vanaspatikayika audarika sharirani avagahana ketali chhe\? Jaghanya amgulano asamkhyatamo bhaga, utkrishtathi kamika adhika hajara yojana pramana chhe. Aparyaptani jaghanya ane utkrishta amgulano asamkhyatamo bhaga, paryaptani jaghanya amgulano asamkhyatamo bhaga ane utkrishta kamika adhika hajara yojana, badara ane paryaptani te pramane ja chhe. Aparyaptani jaghanya, utkrishta amgulano asamkhyatamo bhaga. Sukshma, paryapta, aparyapta traneni e pramane ja chhe. Bhagavan ! Beindriya audarika sharirani avagahana ketali chhe\? Gautama ! Jaghanya amgulano asamkhyatamo bhaga, utkrishta bara yojana. Ema badhe sthane aparyaptani jaghanya ane utkrishta amgulana asamkhyatamam bhaga pramana chhe. Paryaptani avagahana samanya beindriya audarika maphaka janavi. E pramane teindriya trana gau, chaurindriyani chara gau chhe. Pamchendriya tiryamchani utkrishta 1000 yojana pramana chhe. Ema sammurchchhima, garbhaja pana chhe. Ema nava bheda kaheva. Ema jalacharani pana hajara yojana janavi. Tena nava bheda kaheva. Sthalacharani chha gau utkrishtavagahana chhe. Paryaptani pana chha gau. Sammurchchhima paryaptani utkrishta gau prithaktva, garbhaja paryaptani utkrishta chha gau. Samanya chatushpada, paryapta ane garbhaja paryaptani pana utkrishta chha gau, sammurchchhima paryaptani utkrishta gau prithaktva. Ema uraparisarpani pana aughika, garbhaja, paryaptani hajara yojana sammurchchhimani yojana prithaktva, bhujaparisarpa aughika, garbhajani pana utkrishta gau prithaktva, sammurchchhimani dhanusha prithaktva, khecharani traneni dhanusha prithaktva janavi. E sambamdhe gatha – Sutra– 513. Hajara yojana, chha gau, hajara yojana bhujagani gau prithaktva, dhanusha prithaktva – pakshini ane Sutra– 514. Umchaimam hajara yojana, gau prithaktva, yojana prithaktva hoya chhe. Sammurchchhima bamnenum dhanusha prithaktva pramana chhe. Artha vrittithi samajavo.. Sutra– 515. Bhagavan ! Manushya audarika sharirani ketali avagahana chhe\? Jaghanya amgulano asamkhyata bhaga, utkrishta 3 – gau. Aparyapta ane sammurchchhimoni jaghanya ane utkrishta amgulano asamkhyatabhaga pramana chhe. Garbhajani aughikavat janavi. Sutra samdarbha– 512–515 | ||