Sutra Navigation: Rajprashniya ( રાજપ્રશ્નીય ઉપાંગ સૂત્ર )
Search Details
| Mool File Details |
|
Anuvad File Details |
|
| Sr No : | 1105717 | ||
| Scripture Name( English ): | Rajprashniya | Translated Scripture Name : | રાજપ્રશ્નીય ઉપાંગ સૂત્ર |
| Mool Language : | Ardha-Magadhi | Translated Language : | Gujarati |
| Chapter : |
सूर्याभदेव प्रकरण |
Translated Chapter : |
સૂર્યાભદેવ પ્રકરણ |
| Section : | Translated Section : | ||
| Sutra Number : | 17 | Category : | Upang-02 |
| Gatha or Sutra : | Sutra | Sutra Anuyog : | |
| Author : | Deepratnasagar | Original Author : | Gandhar |
| Century : | Sect : | Svetambara1 | |
| Source : | |||
| Mool Sutra : | [सूत्र] तए णं से सूरियाभे देवे तेणं पंचाणीयपरिखित्तेणं वइरामयवट्ट लट्ठ संठिय सुसिलिट्ठ परिघट्ठ मट्ठ सुपतिट्ठिएणं विसिट्ठेणं अनेगवरपंचवण्णकुडभी सहस्सपरिमंडियाभिरामेणं वाउद्धुयविजयवेजयंती-पडागच्छत्तातिच्छत्तकलिएणं तुंगेणं गगनतलमनुलिहंतसिहरेणं जोयणसहस्समूसिएणं महतिमहा-लतेणं महिंदज्झएणं पुरतो कड्ढिज्जमाणेणं चउहिं सामानियसाहस्सीहिं, चउहिं अग्गमहिसीहिं सपरिवाराहिं, तिहिं परिसाहिं, सत्तहिं अनिएहिं सत्तहिं अनियाहिवईहिं सोलसहिं आयरक्ख देवसाहस्सीहिं अन्नेहि य बहूहिं सूरियाभविमानवासीहिं वेमाणिएहिं देवीहि य सद्धिं संपरिवुडे सव्विड्ढीए जाव नाइयरवेणं सोधम्मस्स कप्पस्स मज्झंमज्झेणं तं दिव्वं देविड्ढिं दिव्वं देवजुतिं दिव्वं देवानुभावं उवदंसेमाणे-उवदंसेमाणे पडिजागरेमाणे-पडिजागरेमाणे... ...जेणेव सोहम्मस्स कप्पस्स उत्तरिल्ले निज्जाणमग्गे तेणेव उवागच्छति, जोयणसय-साहस्सिएहिं विग्गहेहिं ओवयमाणे वीतिवयमाणे ताए उक्किट्ठाए तुरि याए चवलाए चंडाए जवणाए सिग्घाए उद्धूयाए दिव्वाए देवगईए तिरियमसंखिज्जाणं दीवसमुद्दाणं मज्झंमज्झेणं वीतीवयमाणे-वीतीवयमाणे जेणेव नंदीसरवरे दीवे जेणेव दाहिणपुरत्थिमिल्ले रतिकरपव्वए तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता तं दिव्वं देविड्ढिं दिव्वं देवजुतिं दिव्वं देवानुभावं पडिसाहरेमाणे-पडिसाहरेमाणे पडिसंखेवेमाणे-पडिसंखेवेमाणे जेणेव जंबुद्दीवे दीवे जेणेव भारहे वासे जेणेव आमलकप्पा नयरी जेणेव अंबसालवने चेइए जेणेव समणे भगवं महावीरे तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता समणं भगवं महावीरं तेणं दिव्वेणं जाणविमानेणं तिक्खुत्तो आयाहिणं पयाहिणं करेइ, करेत्ता समणस्स भगवओ महावीरस्स उत्तरपुरत्थिमे दिसीभागे तं दिव्वं जाणविमानं ईसिं चउरंगुलमसंपत्तं धरणितलंसि ठवेई, ठवेत्ता चउहिं अग्गमहिसीहिं सपरिवाराहिं, दोहिं अनिएहिं य–गंधव्वाणिएण य नट्टानिएण य सद्धिं संपरिवुडे ताओ दिव्वाओ जाणविमानाओ पुरत्थिमिल्लेणं तिसोवानपडिरूवएणं पच्चोरुहति। तए णं तस्स सूरियाभस्स देवस्स चत्तारि सामानियसाहस्सीओ ताओ दिव्वाओ जाणविमाणाओ उत्तरिल्लेणं तिसोवानपडिरूवएणं पच्चोरुहंति। अवसेसा देवा य देवीओ य ताओ दिव्वाओ जाणविमाणाओ दाहिणिल्लेणं तिसोवानपडिरूवएणं पच्चोरुहंति। तए णं से सूरियाभे देवे चउहिं सामानियसाहस्सीहिं चउहिं अग्गमहिसीहिं सपरिवाराहिं, तिहिं परिसाहिं, सत्तहिं अनिएहिं, सत्तहिं अनियाहिवईहिं सोलसहिं आयरक्खदेवसाहस्सीहिं अन्नेहि य बहूहिं सूरियाभविमानवासीहिं वेमाणिएहिं देवेहिं य सद्धिं संपरिवुडे सव्विड्ढीए जाव नाइयरवेणं जेणेव समणे भगवं महावीरे तेणेव उवागच्छंति, उवागच्छित्ता समणं भगवं महावीरं तिक्खुत्तो आयाहिणं पयाहिणं करेति, करेत्ता वंदति नमंसति, वंदित्ता नमंसित्ता एवं वयासी– अहण्णं भंते! सूरियाभे देवे देवाणुप्पियं वंदामि नमंसामि सक्कारेमि सम्माणेमि कल्लाणं मंगलं देवयं चेइयं पज्जुवासामि। | ||
| Sutra Meaning : | સૂત્ર– ૧૭. ત્યારે તે સૂર્યાભદેવ તે પાંચ અનિકાધિપતિ વડે પરિરક્ષિત વજ્રરત્નમયી ગોળ, મનોજ્ઞ સંસ્થાનવાળા યાવત્ ૧૦૦૦ યોજન લાંબા, અત્યંત ઊંચા મહેન્દ્રધ્વજને આગળ કરીને તે સૂર્યાભદેવ ૪૦૦૦ સામાનિક યાવત્ ૧૬,૦૦૦ આત્મરક્ષક દેવો અને બીજા ઘણા સૂર્યાભવિમાનવાસી વૈમાનિક દેવો અને દેવીઓ સાથે સંપરિવૃત્ત થઈ, સર્વઋદ્ધિ યાવત્ રવથી સૌધર્મકલ્પના મધ્યેથી તે દિવ્ય દેવર્દ્ધિ, દિવ્ય દેવદ્યુતિ, દિવ્ય દેવાનુભાવ દેખાડતા – દેખાડતા, અવલોકન કરતા – કરતા, જે સૌધર્મકલ્પના ઉત્તરના નિર્યાણમાર્ગ પાસે આવ્યા. ત્યાં આવીને એક લાખ યોજન વેગવાળી યાવત્ ઉત્કૃષ્ટ દિવ્ય દેવગતિથી તિર્છા અસંખ્યાત દ્વીપસમુદ્રની મધ્યેથી જતા – જતા જે નંદીશ્વર દ્વીપમાં જે દક્ષિણ – પૂર્વીય રતિકર પર્વત પાસે આવ્યા, આવીને તે દિવ્ય દેવઋદ્ધિ યાવત્ દિવ્ય દેવાનુભાવને સંહરતા – સંહરતા, સંક્ષેપતા – સંક્ષેપતા જે જંબૂદ્વીપમાં જ્યાં ભરતક્ષેત્રમાં જ્યાં આમલકલ્પા નગરી, જ્યાં આમ્રશાલવન ચૈત્યમાં, જ્યાં શ્રમણ ભગવન્ મહાવીર હતા ત્યાં આવ્યા. આવીને ભગવંત મહાવીરને તે દિવ્ય યાન – વિમાનથી ત્રણ વખત આદક્ષિણ પ્રદક્ષિણા કરી. પછી શ્રમણ ભગવન્ મહાવીરના ઈશાન દિશામાં તે દિવ્ય યાનવિમાનને કંઈક ચાર અંગુલ ધરણીતલથી ઉપર સ્થાપે છે, સ્થાપીને સપરિવાર ચાર અગ્રમહિષીઓ, બે અનિકાધિપતિઓ – ગંધર્વાનિક અને નૃત્યાનીકથી પરીવરીને તે દિવ્ય યાનવિમાનના પૂર્વ દિશાના ત્રિસોપાન પ્રતિરૂપકથી નીચે ઊતર્યા. ત્યારે તે સૂર્યાભદેવના ૪૦૦૦ સામાનિકો, તે દિવ્ય યાનવિમાનના ઉત્તરીય ત્રિસોપાન પ્રતિરૂપકથી નીચે ઊતર્યા, બાકીના દેવો અને દેવીઓ, તેના દક્ષિણી ત્રિસોપાનકથી નીચે ઊતર્યા. ત્યારે તે સૂર્યાભદેવ ચાર અગ્રમહિષી યાવત્ સોળ હજાર આત્મરક્ષકો તથા બીજા ઘણા સૂર્યાભ વિમાનવાસી વૈમાનિક દેવો અને દેવી સાથે સંપરિવૃત્ત થઈને યાવત્ નાદિત રવથી શ્રમણ ભગવન્ મહાવીર પાસે આવ્યા. આવીને શ્રમણ ભગવન્ મહાવીરને ત્રણ વખત આદક્ષિણ – પ્રદક્ષિણા કરે છે. કરીને વાંદે છે, નમે છે. વાંદી – નમીને આ પ્રમાણે કહ્યું – હે ભગવન્! હું સૂર્યાભદેવ આપશ્રીને વાંદુ છું, નમું છું, યાવત્ પર્યુપાસના કરું છું. સૂત્ર– ૧૮. સૂર્યાભને આમંત્રીને શ્રમણ ભગવન્ મહાવીરે સૂર્યાભદેવને આમ કહ્યું – હે સૂર્યાભ ! આ પુરાતન(દેવો દ્વારા આચરિત પ્રાચીન પદ્ધતિ છે, આ જીતાચાર(પરંપરાગત આચાર) છે, હે સૂર્યાભ ! આ કૃત્ય(દેવોનું કર્તવ્ય) છે – કરણીય(કરવા યોગ્ય) છે. હે સૂર્યાભ ! આ આચરિત છે(પૂર્વ દેવોએ તેનું આચરણ કરેલું છે), હે સૂર્યાભ ! આ અભ્યનુજ્ઞાત છે કે ભવનપતિ, વ્યંતર, જ્યોતિષ્ક, વૈમાનિક દેવો અરહંત ભગવંતને વાંદે છે, નમે છે, વાંદી – નમીને પછી પોત – પોતાના નામ – ગોત્રોને કહે છે. હે સૂર્યાભ! તે પુરાતન યાવત્ અભ્યનુજ્ઞાત છે. સૂત્ર– ૧૯. ત્યારે સૂર્યાભદેવ, શ્રમણ ભગવન્ મહાવીર વડે આમ કહેતા, હર્ષિત થઈ યાવત્ શ્રમણ ભગવન્ મહાવીરને વંદન – નમન કરે છે, વાંદી – નમીને અતિ નિકટ નહીં – અતિ દૂર નહીં એવા સ્થાને રહીને નમન કરતો એવો, અભિમુખ વિનયથી અંજલિ જોડીને સેવે છે. સૂત્ર સંદર્ભ– ૧૭–૧૯ | ||
| Mool Sutra Transliteration : | [sutra] tae nam se suriyabhe deve tenam pamchaniyaparikhittenam vairamayavatta lattha samthiya susilittha parighattha mattha supatitthienam visitthenam anegavarapamchavannakudabhi sahassaparimamdiyabhiramenam vauddhuyavijayavejayamti-padagachchhattatichchhattakalienam tumgenam gaganatalamanulihamtasiharenam joyanasahassamusienam mahatimaha-latenam mahimdajjhaenam purato kaddhijjamanenam chauhim samaniyasahassihim, chauhim aggamahisihim saparivarahim, tihim parisahim, sattahim aniehim sattahim aniyahivaihim solasahim ayarakkha devasahassihim annehi ya bahuhim suriyabhavimanavasihim vemaniehim devihi ya saddhim samparivude savviddhie java naiyaravenam sodhammassa kappassa majjhammajjhenam tam divvam deviddhim divvam devajutim divvam devanubhavam uvadamsemane-uvadamsemane padijagaremane-padijagaremane.. ..Jeneva sohammassa kappassa uttarille nijjanamagge teneva uvagachchhati, joyanasaya-sahassiehim viggahehim ovayamane vitivayamane tae ukkitthae turi yae chavalae chamdae javanae sigghae uddhuyae divvae devagaie tiriyamasamkhijjanam divasamuddanam majjhammajjhenam vitivayamane-vitivayamane jeneva namdisaravare dive jeneva dahinapuratthimille ratikarapavvae teneva uvagachchhai, uvagachchhitta tam divvam deviddhim divvam devajutim divvam devanubhavam padisaharemane-padisaharemane padisamkhevemane-padisamkhevemane jeneva jambuddive dive jeneva bharahe vase jeneva amalakappa nayari jeneva ambasalavane cheie jeneva samane bhagavam mahavire teneva uvagachchhai, uvagachchhitta samanam bhagavam mahaviram tenam divvenam janavimanenam tikkhutto ayahinam payahinam karei, karetta samanassa bhagavao mahavirassa uttarapuratthime disibhage tam divvam janavimanam isim chauramgulamasampattam dharanitalamsi thavei, thavetta chauhim aggamahisihim saparivarahim, dohim aniehim ya–gamdhavvaniena ya nattaniena ya saddhim samparivude tao divvao janavimanao puratthimillenam tisovanapadiruvaenam pachchoruhati. Tae nam tassa suriyabhassa devassa chattari samaniyasahassio tao divvao janavimanao uttarillenam tisovanapadiruvaenam pachchoruhamti. Avasesa deva ya devio ya tao divvao janavimanao dahinillenam tisovanapadiruvaenam pachchoruhamti. Tae nam se suriyabhe deve chauhim samaniyasahassihim chauhim aggamahisihim saparivarahim, tihim parisahim, sattahim aniehim, sattahim aniyahivaihim solasahim ayarakkhadevasahassihim annehi ya bahuhim suriyabhavimanavasihim vemaniehim devehim ya saddhim samparivude savviddhie java naiyaravenam jeneva samane bhagavam mahavire teneva uvagachchhamti, uvagachchhitta samanam bhagavam mahaviram tikkhutto ayahinam payahinam kareti, karetta vamdati namamsati, vamditta namamsitta evam vayasi– ahannam bhamte! Suriyabhe deve devanuppiyam vamdami namamsami sakkaremi sammanemi kallanam mamgalam devayam cheiyam pajjuvasami. | ||
| Sutra Meaning Transliteration : | Sutra– 17. Tyare te suryabhadeva te pamcha anikadhipati vade parirakshita vajraratnamayi gola, manojnya samsthanavala yavat 1000 yojana lamba, atyamta umcha mahendradhvajane agala karine te suryabhadeva 4000 samanika yavat 16,000 atmarakshaka devo ane bija ghana suryabhavimanavasi vaimanika devo ane devio sathe samparivritta thai, sarvariddhi yavat ravathi saudharmakalpana madhyethi te divya devarddhi, divya devadyuti, divya devanubhava dekhadata – dekhadata, avalokana karata – karata, je saudharmakalpana uttarana niryanamarga pase avya. Tyam avine eka lakha yojana vegavali yavat utkrishta divya devagatithi tirchha asamkhyata dvipasamudrani madhyethi jata – jata je namdishvara dvipamam je dakshina – purviya ratikara parvata pase avya, avine te divya devariddhi yavat divya devanubhavane samharata – samharata, samkshepata – samkshepata je jambudvipamam jyam bharatakshetramam jyam amalakalpa nagari, jyam amrashalavana chaityamam, jyam shramana bhagavan mahavira hata tyam avya. Avine bhagavamta mahavirane te divya yana – vimanathi trana vakhata adakshina pradakshina kari. Pachhi shramana bhagavan mahavirana ishana dishamam te divya yanavimanane kamika chara amgula dharanitalathi upara sthape chhe, sthapine saparivara chara agramahishio, be anikadhipatio – gamdharvanika ane nrityanikathi parivarine te divya yanavimanana purva dishana trisopana pratirupakathi niche utarya. Tyare te suryabhadevana 4000 samaniko, te divya yanavimanana uttariya trisopana pratirupakathi niche utarya, bakina devo ane devio, tena dakshini trisopanakathi niche utarya. Tyare te suryabhadeva chara agramahishi yavat sola hajara atmarakshako tatha bija ghana suryabha vimanavasi vaimanika devo ane devi sathe samparivritta thaine yavat nadita ravathi shramana bhagavan mahavira pase avya. Avine shramana bhagavan mahavirane trana vakhata adakshina – pradakshina kare chhe. Karine vamde chhe, name chhe. Vamdi – namine a pramane kahyum – He bhagavan! Hum suryabhadeva apashrine vamdu chhum, namum chhum, yavat paryupasana karum chhum. Sutra– 18. Suryabhane amamtrine shramana bhagavan mahavire suryabhadevane ama kahyum – He suryabha ! A puratana(devo dvara acharita prachina paddhati chhe, a jitachara(paramparagata achara) chhe, He suryabha ! A kritya(devonum kartavya) chhe – karaniya(karava yogya) chhe. He suryabha ! A acharita chhe(purva devoe tenum acharana karelum chhe), He suryabha ! A abhyanujnyata chhe ke bhavanapati, vyamtara, jyotishka, vaimanika devo arahamta bhagavamtane vamde chhe, name chhe, vamdi – namine pachhi pota – potana nama – gotrone kahe chhe. He suryabha! Te puratana yavat abhyanujnyata chhe. Sutra– 19. Tyare suryabhadeva, shramana bhagavan mahavira vade ama kaheta, harshita thai yavat shramana bhagavan mahavirane vamdana – namana kare chhe, vamdi – namine ati nikata nahim – ati dura nahim eva sthane rahine namana karato evo, abhimukha vinayathi amjali jodine seve chhe. Sutra samdarbha– 17–19 | ||