Sutra Navigation: Auppatik ( ઔપપાતિક ઉપાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1105649
Scripture Name( English ): Auppatik Translated Scripture Name : ઔપપાતિક ઉપાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

उपपात वर्णन

 Translated Chapter :

ઉપપાત વર્ણન
Section : Translated Section :
Sutra Number : 49 Category : Upang-01
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] तेणं कालेणं तेणं समएणं अम्मडस्स परिव्वायगस्स सत्त अंतेवासिसया गिम्हकालसमयंसि जेट्ठामूलमासंमि गंगाए महानईए उभओकूलेणं कंपिल्लपुराओ णयराओ पुरिमतालं नयरं संपट्ठिया विहाराए। तए णं तेसिं परिव्वायगाणं तीसे अगामियाए छिण्णावायाए दीहमद्धाए अडवीए कंचि देसंतरमणुपत्ताणं से पुव्वग्गहिए उदए अणुपुव्वे णं परिभुंजमाणे झीणे। तए णं ते परिव्वाया झीणोदगा समाणा तण्हाए पारब्भमाणा-पारब्भमाणा उदगदातारम-पस्समाणा अण्णमण्णं सद्दावेंति, सद्दावेत्ता एवं वयासी– एवं खलु देवानुप्पिया! अम्हं इमीसे अगामियाए छिण्णावायाए दीहमद्धाए अडवीए कंचि देसंतरमनुपत्ताणं से पुव्वग्गहिए उदए अणुपुव्वेणं परिभुंजमाणे झीणे। तं सेयं खलु देवानुप्पिया! अम्हं इमीसे अगामियाए छिन्नावायाए दीहमद्धाए अडवीए उदगदातारस्स सव्वओ समंता मग्गण गवेसणं करित्तए त्ति कट्टु अन्नमन्नस्स अंतिए एयमट्ठं पडिसुणेंति, पडिसुणेत्ता तीसे अगामियाए छिण्णावायाए दीहमद्धाए अडवीए उदग-दातारस्स सव्वाओ समंता मग्गण गवेसणं करेंति, करेत्ता उदगदातारमलभमाणा दोच्चंपि अन्नमन्नं सद्दावेंति, सद्दावेत्ता एवं वयासी– इहण्णं देवानुप्पिया! उदगदातारो नत्थि तं नो खलु कप्पइ अम्हं अदिन्नं गिण्हित्तए, अदिन्नं साइज्जित्तए, तं मा णं अम्हे इयाणिं आवइकालं पि अदिन्नं गिण्हामो, अदिन्नं साइज्जामो, मा णं अम्हं तवलोवे भविस्सइ। तं सेयं खलु अम्हं देवानुप्पिया! तिदंडए य कुंडियाओ य कंचणियाओ य करोडियाओ य भिसियाओ य छन्नालए य अंकुसए य केसरियाओ य पवित्तए य गणेत्तियाओ य छत्तए य वाहणाओ य धाउरत्ताओ य एगंते एडित्ता गंगं महाणइं ओगाहित्ता वालुयासंथारए संथरित्ता संलेहणाज्झूसियाणं भत्तपाण पडियाइक्खियाणं पाओवगयाणं कालं अणकंखमाणाणं विहरित्तए त्ति कट्टु अन्नमन्नस्स अंतिए एयमट्ठं पडिसुणेंति, पडिसुणेत्ता तिदंडए य कुंडियाओ य कंचणियाओ य करोडियाओ य भिसियाओ य छन्नालए य अंकुसए य केसरियाओ य पवित्तए य गणेत्तियाओ य छत्तए य वाहणाओ य धाउरत्ताओ य एगंते एडेंति, एडेत्ता गंगं महाणइं ओगाहेंति, ओगाहेत्ता वालुयासंथारए संथरंति, संथारित्ता वालुयासंथारयं दुरुहंति दुरुहित्ता पुरत्थाभिमुहा संपलियंकनिसण्णा करयल परिग्गहियं सिरसावत्तं मत्थए अंजलिं कट्टु एवं वयासी– नमोत्थु णं अरहंताणं जाव सिद्धिगइणामधेयं ठाणं संपत्ताणं। नमोत्थु णं समणस्स भगवओ महावीरस्स जाव संपाविउकामस्स। नमोत्थु णं अम्मडस्स परिव्वायगस्स अम्हं धम्मायरियस्स धम्मोवदेसगस्स। पुव्विं णं अम्हेहिं अम्मडस्स परिव्वायगस्स अंतिए थूलए पाणाइवाए पच्चक्खाए जावज्जीवाए, मुसावाए अदिन्नादाने पच्चक्खाए जावज्जीवाए, सव्वे मेहुणे पच्चक्खाए जावज्जी-वाए, थूलए परिग्गहे पच्चक्खाए जावज्जीवाए। इयाणिं अम्हे समणस्स भगवओ महावीरस्स अंतिए सव्वं पाणाइवायं पच्चक्खामो जावज्जीवाए, सव्वं मुसावायं पच्चक्खाओ जावज्जीवाए, सव्वं अदिन्नादानं पच्चक्खामो जावज्जीवाए, सव्वे मेहुणं पच्चक्खामो जावज्जीवाए, सव्वं परिग्गहं पच्चक्खामो जावज्जीवाए, सव्वं कोहं मानं मायं लोहं पेज्जं दोसं कलहं अब्भक्खाणं पेसुन्नं परपरिवायं अरइरइं मायामोसं मिच्छादंसणसल्लं अकरणिज्जं जोगं पच्चक्खामो जावज्जीवाए, सव्वं असनं पानं खाइमं साइमं– चउव्विहं पि आहारं पच्चक्खामो जावज्जीवाए। जं पि य इमं सरीरं इट्ठं कंतं पियं मणुण्णं मणाणं पेज्जं वेसासियं संमयं बहुमयं अनुमयं भंडकरंडगसमाणं मा णं सीयं, मा णं उण्हं, मा णं खुहा, मा णं पिवासा, मा णं बाला, मा णं चोरा, मा णं दंसा, मा णं मसगा, मा णं वाइय पित्तिय सिंभिय सन्निवाइय विविहा रोगायंका परीसहोवसग्गा फुसंतु त्ति कट्टु एयंपि णं चरिमेहिं ऊसासणीसासेहिं वोसिरामि त्ति कट्टु संलेहणाज्झूसिया भत्तपाणपडियाइक्खिया पाओवगया कालं अणवकंखमाणा विहरंति। तए णं ते परिव्वाया बहूइं भत्ताइं अणसणाए छेदेंति, छेदेत्ता आलोइयपडिक्कंता समाहिपत्ता कालमासे कालं किच्चा बंभलोए कप्पे देवत्ताए उववन्ना। तहिं तेसिं गई, तहिं तेसिं ठिई, तहिं तेसिं उववाए पन्नत्ते। तेसि णं भंते! देवाणं केवइयं कालं ठिई पन्नत्ता? गोयमा! दससागरोवमाइं ठिई पन्नत्ता। अत्थि णं भंते! तेसिं देवाणं इड्ढीइ वा जुईइ वा जसेइ वा बलेइ वा वीरिएइ वा पुरिसक्कार-परक्कमेइ वा? हंता अत्थि। ते णं भंते! देवा परलोगस्स आराहगा? हंता अत्थि।
Sutra Meaning : તે કાળે, તે સમયે(અવસર્પિણી કાળના ચોથા આરાના અંત ભાગમાં, ભગવંત મહાવીર વિચારતા હતા ત્યારે) અંબડ પરિવ્રાજકના ૭૦૦ શિષ્યો, ગ્રીષ્મકાળ સમયમાં જ્યેષ્ઠામૂળ મહિનામાં ગંગા મહાનદીના ઉભયકૂળથી કંપિલપુર નગરથી પુરિમતાલ નગરે વિહાર કરવા નીકળ્યા. ત્યારે તે પરિવ્રાજકોને તે અગ્રામિક, છિન્નાવપાત, દીર્ઘમાર્ગી અટવીના કેટલાક દેશાંતર ગયા પછી, તે પૂર્વગૃહીત ઉદક અનુક્રમે પરિભોગવતા ક્ષીણ થયું. ત્યારે તે પરિવ્રાજકો ક્ષીણઉદક થતા તૃષ્ણા વડે પરાભાવિત થતા દૂર દૂર સુધી પાણીને દેનારાને ન જોતા, પરસ્પર બોલાવે છે, બોલાવીને આ પ્રમાણે કહ્યું – હે દેવાનુપ્રિય! નિશ્ચે આપણે આ અગ્રામિક યાવત્‌ અટવીના કેટલાક દેશાંતરને પાર કરતા તે પાણી યાવત્‌ ક્ષીણ થયું છે. તો હે દેવાનુપ્રિયો ! એ શ્રેયસ્કર છે, આપણે આ અગ્રામિક યાવત્‌ અટવીમાં જળ દેનારાની ચોતરફ માર્ગણા – ગવેષણા કરીએ. આ પ્રમાણે કહી એકબીજાની પાસે આ અર્થનો સ્વીકાર કરે છે, સ્વીકારીને તે અગ્રામિક યાવત્‌ અટવીમાં જળ દેનારાની ચારે દિશા – ચારે વિદિશામાં માર્ગણા – ગવેષણા કરે છે. કરીને પાણીને દેનાર ન મળતા, બીજી વખત એકબીજાને બોલાવે છે, બોલાવીને આમ કહ્યું – હે દેવાનુપ્રિયો! અહીં પાણી આપનારા નથી, તો આપણને અદત્ત ગ્રહણ કરવું કલ્પતુ નથી, અદત્તનું સેવન કલ્પતુ નથી, તો આપણે અહીં આપત્તિકાળમાં પણ અદત્ત ન સ્વીકારીએ, અદત્ત ન સેવીએ, જેથી આપણે તપના લોપ કરનારા ન થઈએ. તો હે દેવાનુપ્રિયો ! આપણે માટે શ્રેયસ્કર છે કે ત્રિદંડક, કુંડિકા, કંચનિકા, કરોટિકા, ભિસિકા, છન્નાલક, અંકુશક, કેસરિકા, પવિત્રક, ગણેત્રિકા, છત્રક, વાહન, પાદુકા, ધાતુરક્ત વસ્ત્રોને એકાંતમાં સંલેખના – ઝોસિત કરી, ભોજન – પાનના પ્રત્યાખ્યાન કરી પાદોપગત અનશન કરીને કાળની અપેક્ષા ન કરીએ. આમ કરી એકબીજાને પાસે આ કથનનો સ્વીકાર કર્યો. સ્વીકાર કરીને ત્રિદંડક યાવત્‌ એકાંતમાં મૂકે છે. મૂકીને ગંગા મહાનદી અવગાહે છે, અવગાહીને રેતીના સંથારામાં સંથરે છે. રેતીના સંથારામાં આરૂઢ થાય છે, આરૂઢ થઈને પૂર્વાભિમુખ રહી પદ્માસને બેસીને બે હાથ જોડીને યાવત્‌ આ પ્રમાણે કહ્યું – અરહંત યાવત્‌ નિર્વાણ સંપ્રાપ્તને નમસ્કાર થાઓ. શ્રમણ ભગવંત મહાવીર યાવત્‌ નિર્વાણપ્રાપ્તિની કામનાવાળાને નમસ્કાર થાઓ. અમારા ધર્માચાર્ય, ધર્મોપદેશક અંબડ પરિવ્રાજકને નમસ્કાર થાઓ. પૂર્વે પણ આપણે અંબડ પરિવ્રાજક પાસે સ્થૂળ પ્રાણાતિપાતના જાવજ્જીવ માટે પ્રત્યાખ્યાન કરેલ છે. મૃષાવાદના જાવજ્જીવ માટે પ્રત્યાખ્યાન કરેલ છે. અદત્તાદાનને જાવજ્જીવ માટે પ્રત્યાખ્યાન કરેલ છે. જાવજ્જીવ માટે સર્વે મૈથુનના પ્રત્યાખ્યાન કરેલ છે. સ્થૂળ પરિગ્રહના જાવજ્જીવ માટે પ્રત્યાખ્યાન કરેલ છે. હવે આપણે શ્રમણ ભગવંત મહાવીરની પાસે જાવજ્જીવ માટે સર્વ પ્રાણાતિપાતના પચ્ચક્‌ખાણ કરીએ છીએ. સર્વ મૃષાવાદના પચ્ચક્‌ખાણ કરીએ છીએ. સર્વ અદત્તાદાનના પચ્ચક્‌ખાણ કરીએ છીએ. સર્વ મૈથુનના પચ્ચક્‌ખાણ કરીએ છીએ. સર્વ પરિગ્રહના પચ્ચક્‌ખાણ કરીએ છીએ. સર્વે ક્રોધ – માન – માયા – લોભ – પેજ્જ (રાગ), દ્વેષ, કલહ, અભ્યાખ્યાન, પૈશુન્ય, પરપરિવાદ, અરતિરતિ, માયામૃષા, મિથ્યા – દર્શનશલ્યને ન કરવાના પચ્ચક્‌ખાણ કરીએ છીએ. જાવજ્જીવને માટે સર્વે અશન – પાન – ખાદિમ – સ્વાદિમ એ ચારે પ્રકારના આહારને જાવજ્જીવને માટે પચ્ચક્‌ખીએ છીએ. જે આ શરીર, ઇષ્ટ – કાંત – પ્રિય – મનોજ્ઞ – મણામ – સ્થૈર્ય – વિશ્વાસ્ય – સંમત – બહુમત – અનુમ – ભાંડકરંડક સમાન છે, તેને શીત – ઉષ્ણ – ક્ષુધા – પીપાસા – વ્યાલ – ચોર – ડાંસ – મશગ કે વાતિક – પિત્તિક – સંનિપાતિક વિવિધ રોગાંતકરૂપ પરીષહ – ઉપસર્ગો ન સ્પર્શે તેમ સાચવેલ છે, તેને પણ છેલ્લા શ્વાસોચ્છ્‌વાસે વોસીરાવીએ છીએ. એમ કરી સંલેખના આરાધના કરતા, ભોજન – પાનનું પ્રત્યાખ્યાન કરી, પાદપોપગત અનશન કરી, કાળની અપેક્ષા ન કરતા વિચરે છે. ત્યારે તે પરિવ્રાજકો ઘણા ભોજનને અનશન વડે છેદે છે, છેદીને, આલોચના – પ્રતિક્રમણ કરી, સમાધિ પામી, કાળ માસે કાળ કરીને બ્રહ્મલોક કલ્પમાં દેવપણે ઉત્પન્ન થયા. ત્યાં તેમની દશ સાગરોપમની સ્થિતિ કહી છે. તેઓ પરલોકના આરાધક છે. બાકી બધું પૂર્વવત્‌ છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] tenam kalenam tenam samaenam ammadassa parivvayagassa satta amtevasisaya gimhakalasamayamsi jetthamulamasammi gamgae mahanaie ubhaokulenam kampillapurao nayarao purimatalam nayaram sampatthiya viharae. Tae nam tesim parivvayaganam tise agamiyae chhinnavayae dihamaddhae adavie kamchi desamtaramanupattanam se puvvaggahie udae anupuvve nam paribhumjamane jhine. Tae nam te parivvaya jhinodaga samana tanhae parabbhamana-parabbhamana udagadatarama-passamana annamannam saddavemti, saddavetta evam vayasi– evam khalu devanuppiya! Amham imise agamiyae chhinnavayae dihamaddhae adavie kamchi desamtaramanupattanam se puvvaggahie udae anupuvvenam paribhumjamane jhine. Tam seyam khalu devanuppiya! Amham imise agamiyae chhinnavayae dihamaddhae adavie udagadatarassa savvao samamta maggana gavesanam karittae tti kattu annamannassa amtie eyamattham padisunemti, padisunetta tise agamiyae chhinnavayae dihamaddhae adavie udaga-datarassa savvao samamta maggana gavesanam karemti, karetta udagadataramalabhamana dochchampi annamannam saddavemti, saddavetta evam vayasi– Ihannam devanuppiya! Udagadataro natthi tam no khalu kappai amham adinnam ginhittae, adinnam saijjittae, tam ma nam amhe iyanim avaikalam pi adinnam ginhamo, adinnam saijjamo, ma nam amham tavalove bhavissai. Tam seyam khalu amham devanuppiya! Tidamdae ya kumdiyao ya kamchaniyao ya karodiyao ya bhisiyao ya chhannalae ya amkusae ya kesariyao ya pavittae ya ganettiyao ya chhattae ya vahanao ya dhaurattao ya egamte editta gamgam mahanaim ogahitta valuyasamtharae samtharitta samlehanajjhusiyanam bhattapana padiyaikkhiyanam paovagayanam kalam anakamkhamananam viharittae tti kattu annamannassa amtie eyamattham padisunemti, padisunetta tidamdae ya kumdiyao ya kamchaniyao ya karodiyao ya bhisiyao ya chhannalae ya amkusae ya kesariyao ya pavittae ya ganettiyao ya chhattae ya vahanao ya dhaurattao ya egamte edemti, edetta gamgam mahanaim ogahemti, ogahetta valuyasamtharae samtharamti, samtharitta valuyasamtharayam duruhamti duruhitta puratthabhimuha sampaliyamkanisanna karayala pariggahiyam sirasavattam matthae amjalim kattu evam vayasi– Namotthu nam arahamtanam java siddhigainamadheyam thanam sampattanam. Namotthu nam samanassa bhagavao mahavirassa java sampaviukamassa. Namotthu nam ammadassa parivvayagassa amham dhammayariyassa dhammovadesagassa. Puvvim nam amhehim ammadassa parivvayagassa amtie thulae panaivae pachchakkhae javajjivae, musavae adinnadane pachchakkhae javajjivae, savve mehune pachchakkhae javajji-vae, thulae pariggahe pachchakkhae javajjivae. Iyanim amhe samanassa bhagavao mahavirassa amtie savvam panaivayam pachchakkhamo javajjivae, savvam musavayam pachchakkhao javajjivae, savvam adinnadanam pachchakkhamo javajjivae, savve mehunam pachchakkhamo javajjivae, savvam pariggaham pachchakkhamo javajjivae, savvam koham manam mayam loham pejjam dosam kalaham abbhakkhanam pesunnam paraparivayam arairaim mayamosam michchhadamsanasallam akaranijjam jogam pachchakkhamo javajjivae, savvam asanam panam khaimam saimam– chauvviham pi aharam pachchakkhamo javajjivae. Jam pi ya imam sariram ittham kamtam piyam manunnam mananam pejjam vesasiyam sammayam bahumayam anumayam bhamdakaramdagasamanam ma nam siyam, ma nam unham, ma nam khuha, ma nam pivasa, ma nam bala, ma nam chora, ma nam damsa, ma nam masaga, ma nam vaiya pittiya simbhiya sannivaiya viviha rogayamka parisahovasagga phusamtu tti kattu eyampi nam charimehim usasanisasehim vosirami tti kattu samlehanajjhusiya bhattapanapadiyaikkhiya paovagaya kalam anavakamkhamana viharamti. Tae nam te parivvaya bahuim bhattaim anasanae chhedemti, chhedetta aloiyapadikkamta samahipatta kalamase kalam kichcha bambhaloe kappe devattae uvavanna. Tahim tesim gai, tahim tesim thii, tahim tesim uvavae pannatte. Tesi nam bhamte! Devanam kevaiyam kalam thii pannatta? Goyama! Dasasagarovamaim thii pannatta. Atthi nam bhamte! Tesim devanam iddhii va juii va jasei va balei va viriei va purisakkara-parakkamei va? Hamta atthi. Te nam bhamte! Deva paralogassa arahaga? Hamta atthi.
Sutra Meaning Transliteration : Te kale, te samaye(avasarpini kalana chotha arana amta bhagamam, bhagavamta mahavira vicharata hata tyare) ambada parivrajakana 700 shishyo, grishmakala samayamam jyeshthamula mahinamam gamga mahanadina ubhayakulathi kampilapura nagarathi purimatala nagare vihara karava nikalya. Tyare te parivrajakone te agramika, chhinnavapata, dirghamargi atavina ketalaka deshamtara gaya pachhi, te purvagrihita udaka anukrame paribhogavata kshina thayum. Tyare te parivrajako kshinaudaka thata trishna vade parabhavita thata dura dura sudhi panine denarane na jota, paraspara bolave chhe, bolavine a pramane kahyum – He devanupriya! Nishche apane a agramika yavat atavina ketalaka deshamtarane para karata te pani yavat kshina thayum chhe. To he devanupriyo ! E shreyaskara chhe, apane a agramika yavat atavimam jala denarani chotarapha margana – gaveshana karie. A pramane kahi ekabijani pase a arthano svikara kare chhe, svikarine te agramika yavat atavimam jala denarani chare disha – chare vidishamam margana – gaveshana kare chhe. Karine panine denara na malata, biji vakhata ekabijane bolave chhe, bolavine ama kahyum – He devanupriyo! Ahim pani apanara nathi, to apanane adatta grahana karavum kalpatu nathi, adattanum sevana kalpatu nathi, to apane ahim apattikalamam pana adatta na svikarie, adatta na sevie, jethi apane tapana lopa karanara na thaie. To he devanupriyo ! Apane mate shreyaskara chhe ke tridamdaka, kumdika, kamchanika, karotika, bhisika, chhannalaka, amkushaka, kesarika, pavitraka, ganetrika, chhatraka, vahana, paduka, dhaturakta vastrone ekamtamam samlekhana – jhosita kari, bhojana – panana pratyakhyana kari padopagata anashana karine kalani apeksha na karie. Ama kari ekabijane pase a kathanano svikara karyo. Svikara karine tridamdaka yavat ekamtamam muke chhe. Mukine gamga mahanadi avagahe chhe, avagahine retina samtharamam samthare chhe. Retina samtharamam arudha thaya chhe, arudha thaine purvabhimukha rahi padmasane besine be hatha jodine yavat a pramane kahyum – Arahamta yavat nirvana sampraptane namaskara thao. Shramana bhagavamta mahavira yavat nirvanapraptini kamanavalane namaskara thao. Amara dharmacharya, dharmopadeshaka ambada parivrajakane namaskara thao. Purve pana apane ambada parivrajaka pase sthula pranatipatana javajjiva mate pratyakhyana karela chhe. Mrishavadana javajjiva mate pratyakhyana karela chhe. Adattadanane javajjiva mate pratyakhyana karela chhe. Javajjiva mate sarve maithunana pratyakhyana karela chhe. Sthula parigrahana javajjiva mate pratyakhyana karela chhe. Have apane shramana bhagavamta mahavirani pase javajjiva mate sarva pranatipatana pachchakkhana karie chhie. Sarva mrishavadana pachchakkhana karie chhie. Sarva adattadanana pachchakkhana karie chhie. Sarva maithunana pachchakkhana karie chhie. Sarva parigrahana pachchakkhana karie chhie. Sarve krodha – mana – maya – lobha – pejja (raga), dvesha, kalaha, abhyakhyana, paishunya, paraparivada, aratirati, mayamrisha, mithya – darshanashalyane na karavana pachchakkhana karie chhie. Javajjivane mate sarve ashana – pana – khadima – svadima e chare prakarana aharane javajjivane mate pachchakkhie chhie. Je a sharira, ishta – kamta – priya – manojnya – manama – sthairya – vishvasya – sammata – bahumata – anuma – bhamdakaramdaka samana chhe, tene shita – ushna – kshudha – pipasa – vyala – chora – damsa – mashaga ke vatika – pittika – samnipatika vividha rogamtakarupa parishaha – upasargo na sparshe tema sachavela chhe, tene pana chhella shvasochchhvase vosiravie chhie. Ema kari samlekhana aradhana karata, bhojana – pananum pratyakhyana kari, padapopagata anashana kari, kalani apeksha na karata vichare chhe. Tyare te parivrajako ghana bhojanane anashana vade chhede chhe, chhedine, alochana – pratikramana kari, samadhi pami, kala mase kala karine brahmaloka kalpamam devapane utpanna thaya. Tyam temani dasha sagaropamani sthiti kahi chhe. Teo paralokana aradhaka chhe. Baki badhum purvavat chhe.