Sutra Navigation: Bhagavati ( ભગવતી સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1104564
Scripture Name( English ): Bhagavati Translated Scripture Name : ભગવતી સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

शतक-४० संज्ञीपञ्चेन्द्रिय

शतक-शतक-१ थी २१ उद्देशको सहित

 Translated Chapter :

શતક-૪૦ સંજ્ઞીપઞ્ચેન્દ્રિય

શતક-શતક-૧ થી ૨૧ ઉદ્દેશકો સહિત
Section : Translated Section :
Sutra Number : 1064 Category : Ang-05
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] कडजुम्मकडजुम्मसण्णिपंचिंदिया णं भंते! कओ उववज्जंति? उववाओ वा चउसु वि गईसु। संखेज्जवासाउय-असंखेज्जवासाउय-पज्जत्ता-अपज्जत्तएसु य न कओ वि पडिसेहो जाव अनुत्तरविमानत्ति। परिमाणं अवहारो ओगाहणा य जहा असण्णिपंचिंदियाणं। वेयणिज्जवज्जाणं सत्तण्हं पगडीणं बंधगा वा अबंधगा वा, वेयणिज्जस्स बंधगा, नो अबंधगा। मोहणिज्जस्स वेदगा वा अवेदगा वा, सेसाणं सत्तण्ह वि वेदगा, नो अवेदगा। सायावेदगा वा असायावेदगा वा। मोहणिज्जस्स उदई वा अणुदई वा, सेसाणं सत्तण्ह वि उदई, नो अणुदई। नामस्स गोयस्स य उदीरगा, नो अनुदीरगा, सेसाणं छण्ह वि उदीरगा वा अनुदीरगा वा। कण्हलेस्सा वा जाव सुक्कलेस्सा वा। सम्मदिट्ठी वा मिच्छादिट्ठी वा सम्मामिच्छादिट्ठी वा। नाणी वा अन्नाणी वा। मणजोगी वइजोगी कायजोगी। उवओगो, वण्णमादी, उस्सासगा वा नीसासगा वा, आहारगा य जहा एगिंदियाणं। विरया य अविरया य विरयाविरया य। सकिरिया, नो अकिरिया। ते णं भंते! जीवा किं सत्तविहबंधगा? अट्ठविहबंधगा? छव्विहबंधगा? एगविहबंधगा वा? गोयमा! सत्तविहबंधगा वा जाव एगविहबंधगा वा। ते णं भंते! जीवा किं आहारसण्णोवउत्ता जाव परिग्गहसण्णोवउत्ता? नोसण्णोवउत्ता? गोयमा! आहारसण्णोवउत्ता जाव नोसण्णोवउत्ता वा। सव्वत्थ पुच्छा भाणियव्वा–कोहकसायी वा जाव लोभकसायी वा, अकसायी वा। इत्थीवेदगा वा पुरिसवेदगा वा नपुंसगवेदगा वा अवेदगा वा। इत्थिवेदबंधगा वा पुरिसवेदबंधगा वा नपुंसगवेदबंधगा वा अबंधगा वा। सण्णी, नो असण्णी। सइंदिया, नो अनिंदिया। संचिट्ठणा जहन्नेणं एक्कं समयं, उक्कोसेणं सागरोवमसयपुहत्तं सातिरेगं। आहारो तहेव जाव नियमं छद्दिसि। ठिती जहन्नेणं एक्कं समयं, उक्कोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाइं। छ समुग्घाया आदिल्लगा। मारणंतियसमुग्घाएणं समोहया वि मरंति, असमोहया वि मरंति। उव्वट्टणा जहेव उववाओ, न कत्थइ पडिसेहो जाव अनुत्तरविमानत्ति। अह भंते! सव्वेपाणा जाव अनंतखुत्तो। एवं सोलससु वि जुम्मेसु भाणियव्वं जाव अनंतखुत्तो, नवरं–परिमाणं जहा बेइंदियाणं, सेसं तहेव। सेवं भंते! सेवं भंते! त्ति।
Sutra Meaning : કૃતયુગ્મ કૃતયુગ્મ સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિયો ક્યાંથી આવીને ઉપજે છે ? ઉપપાત, ચારે ગતિમાંથી થાય. સંખ્યાત વર્ષાયુ, અસંખ્યાત વર્ષાયુ, પર્યાપ્તા અને અપર્યાપ્તામાં કોઈનો નિષેધ નથી. યાવત્‌ અનુત્તર વિમાન સુધી. પરિમાણ, અપહાર, અવગાહના અસંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય સમાન. વેદનીય સિવાયની સાત પ્રકૃતિના બંધક કે અબંધક છે. વેદનીયના બંધક છે, અબંધક નથી. મોહનીયના વેદક કે અવેદક છે. બાકીની સાત પ્રકૃતિના વેદક છે, અવેદક નથી. સાતા – અસાતાના વેદક છે, મોહનીયના ઉદયી કે અનુદયી, બાકીની સાતના ઉદયી છે. નામ – ગોત્રના ઉદીરક છે, અનુદીરક નથી, બાકીની છના ઉદીરક કે અનુદીરક છે. કૃષ્ણ યાવત્‌ શુક્લલેશ્યી છે. સમ્યક્‌ – મિથ્યા કે મિશ્ર દૃષ્ટિ છે. જ્ઞાની કે અજ્ઞાની છે. મન – વચન – કાયયોગી છે. ઉપયોગ, વર્ણાદિ, ઉચ્છ્‌વાસક, નિઃશ્વાસક, આહારકનું કથન એકેન્દ્રિયો સમાન છે. વિરત – અવિરત – વિરતા વિરત છે, ક્રિયા સહિત છે. ભગવન્‌ ! તે જીવો શું સપ્તવિધ બંધક છે કે અષ્ટવિધ, ષડ્‌વિધ અથવા એકવિધ બંધક છે? ગૌતમ! તે ચારે છે. ભગવન્‌ ! તે જીવો શું આહાર યાવત્‌ પરિગ્રહ સંજ્ઞોપયુક્ત છે કે નોસંજ્ઞોપયુક્ત છે? ગૌતમ! આહાર યાવત્‌ નોસંજ્ઞોપયુક્ત છે. આ પ્રમાણે બધે પ્રશ્નોત્તર યોજના કરવી. તેઓ ક્રોધકષાયી યાવત્‌ લોભકષાયી કે અકષાયી હોય. સ્ત્રી – પુરુષ – નપુંસક વેદક કે અવેદક હોય. સ્ત્રીવેદક – પુરુષવેદ – નપુંસકવેદના બંધક કે અબંધક હોય. સંજ્ઞી છે, ઇન્દ્રિયસહિત છે. સંચિઠ્ઠણા જઘન્યથી એક સમય, ઉત્કૃષ્ટ સો સાગરોપમ પૃથક્ત્વ સાતિરેક. આહાર પૂર્વવત્‌ યાવત્‌ નિયમા છ દિશાથી. સ્થિતિ જઘન્ય એક સમય, ઉત્કૃષ્ટ ૩૩ – સાગરોપમ, આદિના છ સમુદ્‌ઘાતો, મારણાંતિક સમુદ્‌ઘાતથી સમવહત કે અસમવહત થઈને મરે. ઉદ્વર્તના, ઉપપાત સમાન છે. અનુત્તર વિમાન સુધી કોઈ વિષયમાં નિષેધ નથી. ભગવન્‌ ! સર્વે પ્રાણો યાવત્‌ અનંતવાર, એ પ્રમાણે સોળે યુગ્મોમાં કહેવા યાવત્‌ અનંતરવા. પરિમાણ, બેઇન્દ્રિય સમાન. બાકી પૂર્વવત્‌. ભગવન્‌ ! તે એમ જ છે, એમ જ છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] kadajummakadajummasannipamchimdiya nam bhamte! Kao uvavajjamti? Uvavao va chausu vi gaisu. Samkhejjavasauya-asamkhejjavasauya-pajjatta-apajjattaesu ya na kao vi padiseho java anuttaravimanatti. Parimanam avaharo ogahana ya jaha asannipamchimdiyanam. Veyanijjavajjanam sattanham pagadinam bamdhaga va abamdhaga va, veyanijjassa bamdhaga, no abamdhaga. Mohanijjassa vedaga va avedaga va, sesanam sattanha vi vedaga, no avedaga. Sayavedaga va asayavedaga va. Mohanijjassa udai va anudai va, sesanam sattanha vi udai, no anudai. Namassa goyassa ya udiraga, no anudiraga, sesanam chhanha vi udiraga va anudiraga va. Kanhalessa va java sukkalessa va. Sammaditthi va michchhaditthi va sammamichchhaditthi va. Nani va annani va. Manajogi vaijogi kayajogi. Uvaogo, vannamadi, ussasaga va nisasaga va, aharaga ya jaha egimdiyanam. Viraya ya aviraya ya virayaviraya ya. Sakiriya, no akiriya. Te nam bhamte! Jiva kim sattavihabamdhaga? Atthavihabamdhaga? Chhavvihabamdhaga? Egavihabamdhaga va? Goyama! Sattavihabamdhaga va java egavihabamdhaga va. Te nam bhamte! Jiva kim aharasannovautta java pariggahasannovautta? Nosannovautta? Goyama! Aharasannovautta java nosannovautta va. Savvattha puchchha bhaniyavva–kohakasayi va java lobhakasayi va, akasayi va. Itthivedaga va purisavedaga va napumsagavedaga va avedaga va. Itthivedabamdhaga va purisavedabamdhaga va napumsagavedabamdhaga va abamdhaga va. Sanni, no asanni. Saimdiya, no animdiya. Samchitthana jahannenam ekkam samayam, ukkosenam sagarovamasayapuhattam satiregam. Aharo taheva java niyamam chhaddisi. Thiti jahannenam ekkam samayam, ukkosenam tettisam sagarovamaim. Chha samugghaya adillaga. Maranamtiyasamugghaenam samohaya vi maramti, asamohaya vi maramti. Uvvattana jaheva uvavao, na katthai padiseho java anuttaravimanatti. Aha bhamte! Savvepana java anamtakhutto. Evam solasasu vi jummesu bhaniyavvam java anamtakhutto, navaram–parimanam jaha beimdiyanam, sesam taheva. Sevam bhamte! Sevam bhamte! Tti.
Sutra Meaning Transliteration : Kritayugma kritayugma samjnyi pamchendriyo kyamthi avine upaje chhe\? Upapata, chare gatimamthi thaya. Samkhyata varshayu, asamkhyata varshayu, paryapta ane aparyaptamam koino nishedha nathi. Yavat anuttara vimana sudhi. Parimana, apahara, avagahana asamjnyi pamchendriya samana. Vedaniya sivayani sata prakritina bamdhaka ke abamdhaka chhe. Vedaniyana bamdhaka chhe, abamdhaka nathi. Mohaniyana vedaka ke avedaka chhe. Bakini sata prakritina vedaka chhe, avedaka nathi. Sata – asatana vedaka chhe, mohaniyana udayi ke anudayi, bakini satana udayi chhe. Nama – gotrana udiraka chhe, anudiraka nathi, bakini chhana udiraka ke anudiraka chhe. Krishna yavat shuklaleshyi chhe. Samyak – mithya ke mishra drishti chhe. Jnyani ke ajnyani chhe. Mana – vachana – kayayogi chhe. Upayoga, varnadi, uchchhvasaka, nihshvasaka, aharakanum kathana ekendriyo samana chhe. Virata – avirata – virata virata chhe, kriya sahita chhe. Bhagavan ! Te jivo shum saptavidha bamdhaka chhe ke ashtavidha, shadvidha athava ekavidha bamdhaka chhe? Gautama! Te chare chhe. Bhagavan ! Te jivo shum ahara yavat parigraha samjnyopayukta chhe ke nosamjnyopayukta chhe? Gautama! Ahara yavat nosamjnyopayukta chhe. A pramane badhe prashnottara yojana karavi. Teo krodhakashayi yavat lobhakashayi ke akashayi hoya. Stri – purusha – napumsaka vedaka ke avedaka hoya. Strivedaka – purushaveda – napumsakavedana bamdhaka ke abamdhaka hoya. Samjnyi chhe, indriyasahita chhe. Samchiththana jaghanyathi eka samaya, utkrishta so sagaropama prithaktva satireka. Ahara purvavat yavat niyama chha dishathi. Sthiti jaghanya eka samaya, utkrishta 33 – sagaropama, adina chha samudghato, maranamtika samudghatathi samavahata ke asamavahata thaine mare. Udvartana, upapata samana chhe. Anuttara vimana sudhi koi vishayamam nishedha nathi. Bhagavan ! Sarve prano yavat anamtavara, e pramane sole yugmomam kaheva yavat anamtarava. Parimana, beindriya samana. Baki purvavat. Bhagavan ! Te ema ja chhe, ema ja chhe.