Sutra Navigation: Bhagavati ( ભગવતી સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1104229
Scripture Name( English ): Bhagavati Translated Scripture Name : ભગવતી સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

शतक-१८

 Translated Chapter :

શતક-૧૮
Section : उद्देशक-३ माकंदी पुत्र Translated Section : ઉદ્દેશક-૩ માકંદી પુત્ર
Sutra Number : 729 Category : Ang-05
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] तए णं से मागंदियपुत्ते अनगारे उट्ठाए उट्ठेइ, उट्ठेत्ता जेणेव समणे भगवं महावीरे तेणेव उवागच्छति, उवागच्छित्ता समणं भगवं महावीरं वंदति नमंसति, वंदित्ता नमंसित्ता एवं वयासी– अनगारस्स णं भंते! भावियप्पणो सव्वं कम्मं वेदेमाणस्स सव्वं कम्मं निज्जरेमाणस्स सव्वं मारं मरमाणस्स सव्वं सरीरं विप्पजहमाणस्स, चरिमं कम्मं वेदेमाणस्स चरिमं कम्मं निज्जरेमाणस्स चरिमं मारं मरमाणस्स चरिमं सरीरं विप्पजहमाणस्स, मारणंतियं कम्मं वेदेमाणस्स मारणंतियं कम्मं निज्जरेमाणस्स मारणंतियं मारं मरमाणस्स मारणंतियं सरीरं विप्पजहमाणस्स जे चरिमा निज्जरापोग्गला सुहुमा णं ते पोग्गला पन्नत्ता समणाउसो! सव्वं लोगं पि णं ते ओगाहित्ता णं चिट्ठंति? हंता मागंदियपुत्ता! अनगारस्स णं भावियप्पणो सव्वं कम्मं वेदेमाणस्स जाव जे चरिमा निज्जरापोग्गला सुहुमा णं ते पोग्गला पन्नत्ता समणाउसो! सव्व लोगं पि णं ते ओगाहित्ता णं चिट्ठंति। छउमत्थे णं भंते! मनुस्से तेसिं निज्जरापोग्गलाणं किंचि आणत्तं वा नाणत्तं वा ओमत्तं वा तुच्छत्तं वा गरुयत्तं वा लहुयत्तं वा जाणइ-पासइ? मागंदियपुत्ता! नो इणट्ठे समट्ठे। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ–छउमत्थे णं मनुस्से तेसिं निज्जरापोग्गलाणं नो किंचि आणत्तं वा नाणत्तं वा ओमत्तं वा तुच्छत्तं वा गरुयत्तं वा लहुयत्तं वा जाणइ-पासइ? मागंदियपुत्ता! देवे वि य णं अत्थेगइए जे णं तेसिं निज्जरापोग्गलाणं नो किंचि आणत्तं वा नाणत्तं वा ओमत्तं वा तुच्छत्तं वा गरुयत्तं वा लहुयत्तं वा जाणइ-पासइ। से तेणट्ठेणं मागंदियपुत्ता! एवं वुच्चइ–छउमत्थे णं मनुस्से तेसिं निज्जरापोग्गलाणं नो किंचि आणत्तं वा नाणत्तं वा ओमत्तं वा तुच्छत्तं वा गरुयत्तं वा लहुयत्तं वा जाणइ-पासइ, सुहुमा णं ते पोग्गला पन्नत्ता समणाउसो! सव्वलोगं पि य णं ते ओगाहित्ता चिट्ठंति। नेरइया णं भंते! ते निज्जरापोग्गले किं जाणंति-पासंति? आहारेंति? उदाहु न जाणंति न पासंति, न आहारेंति? मागंदियपुत्ता! नेरइया णं ते निज्जरापोग्गले न जाणंति न पासंति, आहारेंति। एवं जाव पंचिंदियतिरिक्खजोणिया। मनुस्सा णं भंते! ते निज्जरापोग्गले किं जाणंति-पासंति? आहारेंति? उदाहु न जाणंति न पासंति, न आहारेंति? मागंदियपुत्ता! अत्थेगइया जाणंति-पासंति, आहारेंति। अत्थेगइया न जाणंति न पासंति, आहारेंति। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ–अत्थेगइया जाणंति-पासंति, आहारेंति? अत्थेगइया न जाणंति न पासंति, आहारेंति मागंदियपुत्ता! मनुस्सा दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–सण्णिभूया य, असण्णिभूया य। तत्थ णं जे ते असण्णिभूया ते णं न जाणंति न पासंति, आहारेंति। तत्थ णं जे ते सण्णिभूया ते दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–उवउत्ता य, अणुवउत्ता य। तत्थ णं जे ते अनुवउत्ता ते णं न जाणंति, न पासंति, आहारेंति। तत्थ णं जे ते उवउत्ता ते णं जाणंति-पासंति, आहारेंति। से तेणट्ठेणं मागंदियपुत्ता! एवं वुच्चइ–अत्थेगइया न जाणंति न पासंति, आहारेंति। अत्थेगइया जाणंति-पासंति, आहारेंति। वाणमंतर-जोइसिया जहा नेरइया। वेमाणिया णं भंते! ते निज्जरापोग्गले किं जाणंति-पासंति? आहारेंति? अमायिसम्मदिट्ठीउवव-न्नगा य। तत्थ णं जे ते मायिमिच्छदिट्ठीउववन्नगा ते णं न जाणंति न पासंति, आहारेंति। तत्थ णं जे ते अमायिसम्मदिट्ठीउववन्नगा ते दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–अनंतरोववन्नगा य परंपरोववन्नगा य। तत्थ णं जे ते अनंतरोववन्नगा ते णं न जाणंति न पासंति, आहारेंति। तत्थ णं जे ते परंपरोववन्नगा ते दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–पज्जत्तगा य, अपज्जत्तगा य। तत्थ णं जे ते अपज्जत्तगा ते णं न जाणंति न पासंति, आहारेंति। तत्थ णं जे ते पज्जत्तगा ते दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–उवउत्ता य, अणुवउत्ता य। तत्थ णं जे ते अणुवउत्ता ते णं न जाणंति न पासंति, आहारेंति। तत्थ णं जे ते उवउत्ता ते णं जाणंति-पासंति, आहारेंति। से तेणट्ठेणं मागंदियपुत्ता! एवं वुच्चइ–अत्थेगइया न जाणंति न पासंति, आहारेंति। अत्थेगइया जाणंति-पासंति, आहारेंति।
Sutra Meaning : ત્યારે તે માકંદિકપુત્ર અણગાર ઉત્થાનથી ઉઠીને શ્રમણ ભગવંત મહાવીર પાસે આવે છે, આવીને ભગવંતને વંદે – નમે છે. પછી આમ પૂછ્યું – ભગવન્‌ ! ભાવિતાત્મા અણગાર સર્વે કર્મોને વેદતા, સર્વે કર્મોને નિર્જરતા ચરમ મરણે મરતા, સર્વે મરણે મરતા, સર્વ શરીર ત્યાગ કરતા, ચરમ કર્મ વેદતા, ચરમ કર્મ નિર્જરતા, ચરમ શરીર છોડતા, મારણાંતિક કર્મ વેદતા – નિર્જરતા – મરતા, મારણાંતિક શરીર છોડતા, જે ચરમ નિર્જરા પુદ્‌ગલો છે, શું તે પુદ્ગલો સૂક્ષ્મ કહેલ છે ? હે આયુષ્યમાન્‌ શ્રમણ! શું તે પુદ્‌ગલ સમગ્ર લોકનું અવગાહન કરીને રહેલ છે ? હા, માકંદિક પુત્ર ! ભાવિતાત્મા અણગારના યાવત્‌ ચરમ નિર્જરા પુદ્‌ગલો. લોકને અવગાહીને રહે છે. ભગવન્‌ ! શું છદ્મસ્થ મનુષ્ય, તે નિર્જરા પુદ્‌ગલોના અન્યત્વ અને વિવિધત્વને કંઈ પણ જાણે – દેખે ? માકંદીપુત્ર ! તેમ શક્ય નથી. જેમ પ્રજ્ઞાપના સૂત્રના પદ – ૧૫ ના પહેલા ઇન્દ્રિય ઉદ્દેશકમાં કહ્યું તેમ, યાવત્‌ વૈમાનિક યાવત્‌ જે તેમાં ઉપયોગયુક્ત છે, તે જાણે – દેખે અને આહારરૂપે ગ્રહે. પણ ઉપયોગરહિત હોય તે ન જાણે – ન દેખે. પણ તેને ગ્રહણ કરે. આ પ્રમાણે નિક્ષેપો કહેવા. ભગવન્‌ ! શું નૈરયિકો નિર્જરા પુદ્‌ગલોને ન જાણે, ન દેખે પણ ગ્રહણ કરે, ઈત્યાદિ પ્રશ્ન. માકન્દીપુત્ર ! એમજ છે, એ રીતે યાવત્‌ પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક કહેવા. ભગવન્‌ ! મનુષ્ય, નિર્જરા પુદ્‌ગલોને શું જાણે – દેખે – ગ્રહે કે ન જાણે – ન દેખે – ન ગ્રહે ? માકન્દીપુત્ર ! કોઈક જાણે – દેખે – ગ્રહે. કોઈક ન જાણે – ન દેખે – ન ગ્રહે. ભગવન્‌ ! એમ કેમ કહ્યું? ગૌતમ ! મનુષ્યો બે ભેદે છે – સંજ્ઞીભૂત, અસંજ્ઞીભૂત. તેમાં જે અસંજ્ઞીભૂત છે, તે ન જાણે – ન દેખે – ગ્રહે. જે સંજ્ઞીભૂત છે, તે બે ભેદે – ઉપયુક્ત અને અનુપયુક્ત, તેમાં જે અનુપયુક્ત છે, તે ન જાણે – ન દેખે – ગ્રહે. તેમાં જે ઉપયુક્ત છે, તે જાણે – દેખે – ગ્રહે. તેથી ગૌતમ ! એ પ્રમાણે પૂર્વવત્‌ કહ્યું. વ્યંતર અને જ્યોતિષ્કને નૈરયિકવત્‌ જાણવા. ભગવન્‌ ! શું વૈમાનિક, તે નિર્જરા પુદ્‌ગલોને જાણે ? ઈત્યાદિ પ્રશ્ન. માકન્દીપુત્ર ! મનુષ્યવત્‌ જાણવુ. વિશેષ એ કે – વૈમાનિકો બે ભેદે છે – ૧. માયી મિથ્યાદૃષ્ટિ ઉપપન્નક, ૨. અમાયી – સમ્યગ્‌દૃષ્ટિ ઉપપન્નક. તેમાં જે માયી મિથ્યાદૃષ્ટિ છે, તે ન જાણે – ન જુએ – ગ્રહે. જે અમાયી સમ્યગ્‌દૃષ્ટિ છે, તે બે ભેદે – અનંતરોપપન્નક, પરંપરોપપન્નક તેમાં જે અનંતરોપપન્નક છે, તે ન જાણે – ન જુએ – ગ્રહે. તેમાં જે પરંપરોપપન્નક છે, તે બે ભેદે – પર્યાપ્તા, અપર્યાપ્તા. તેમાં જે અપર્યાપ્તા છે તે ન જાણે – ન જુએ – ગ્રહે. જે પર્યાપ્તા છે તે બે ભેદે – ઉપયુક્ત, અનુપયુક્ત. તેમાં જે અનુપયુક્ત છે, તે ન જાણે – ન જુએ – ગ્રહે. પણ જે ઉપયુક્ત છે, તે જાણે – જુએ અને આહારરૂપે ગ્રહણ કરે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] tae nam se magamdiyaputte anagare utthae utthei, utthetta jeneva samane bhagavam mahavire teneva uvagachchhati, uvagachchhitta samanam bhagavam mahaviram vamdati namamsati, vamditta namamsitta evam vayasi– Anagarassa nam bhamte! Bhaviyappano savvam kammam vedemanassa savvam kammam nijjaremanassa savvam maram maramanassa savvam sariram vippajahamanassa, charimam kammam vedemanassa charimam kammam nijjaremanassa charimam maram maramanassa charimam sariram vippajahamanassa, maranamtiyam kammam vedemanassa maranamtiyam kammam nijjaremanassa maranamtiyam maram maramanassa maranamtiyam sariram vippajahamanassa je charima nijjarapoggala suhuma nam te poggala pannatta samanauso! Savvam logam pi nam te ogahitta nam chitthamti? Hamta magamdiyaputta! Anagarassa nam bhaviyappano savvam kammam vedemanassa java je charima nijjarapoggala suhuma nam te poggala pannatta samanauso! Savva logam pi nam te ogahitta nam chitthamti. Chhaumatthe nam bhamte! Manusse tesim nijjarapoggalanam kimchi anattam va nanattam va omattam va tuchchhattam va garuyattam va lahuyattam va janai-pasai? Magamdiyaputta! No inatthe samatthe. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai–chhaumatthe nam manusse tesim nijjarapoggalanam no kimchi anattam va nanattam va omattam va tuchchhattam va garuyattam va lahuyattam va janai-pasai? Magamdiyaputta! Deve vi ya nam atthegaie je nam tesim nijjarapoggalanam no kimchi anattam va nanattam va omattam va tuchchhattam va garuyattam va lahuyattam va janai-pasai. Se tenatthenam magamdiyaputta! Evam vuchchai–chhaumatthe nam manusse tesim nijjarapoggalanam no kimchi anattam va nanattam va omattam va tuchchhattam va garuyattam va lahuyattam va janai-pasai, suhuma nam te poggala pannatta samanauso! Savvalogam pi ya nam te ogahitta chitthamti. Neraiya nam bhamte! Te nijjarapoggale kim janamti-pasamti? Aharemti? Udahu na janamti na pasamti, na aharemti? Magamdiyaputta! Neraiya nam te nijjarapoggale na janamti na pasamti, aharemti. Evam java pamchimdiyatirikkhajoniya. Manussa nam bhamte! Te nijjarapoggale kim janamti-pasamti? Aharemti? Udahu na janamti na pasamti, na aharemti? Magamdiyaputta! Atthegaiya janamti-pasamti, aharemti. Atthegaiya na janamti na pasamti, aharemti. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai–atthegaiya janamti-pasamti, aharemti? Atthegaiya na janamti na pasamti, aharemti Magamdiyaputta! Manussa duviha pannatta, tam jaha–sannibhuya ya, asannibhuya ya. Tattha nam je te asannibhuya te nam na janamti na pasamti, aharemti. Tattha nam je te sannibhuya te duviha pannatta, tam jaha–uvautta ya, anuvautta ya. Tattha nam je te anuvautta te nam na janamti, na pasamti, aharemti. Tattha nam je te uvautta te nam janamti-pasamti, aharemti. Se tenatthenam magamdiyaputta! Evam vuchchai–atthegaiya na janamti na pasamti, aharemti. Atthegaiya janamti-pasamti, aharemti. Vanamamtara-joisiya jaha neraiya. Vemaniya nam bhamte! Te nijjarapoggale kim janamti-pasamti? Aharemti? Amayisammaditthiuvava-nnaga ya. Tattha nam je te mayimichchhaditthiuvavannaga te nam na janamti na pasamti, aharemti. Tattha nam je te amayisammaditthiuvavannaga te duviha pannatta, tam jaha–anamtarovavannaga ya paramparovavannaga ya. Tattha nam je te anamtarovavannaga te nam na janamti na pasamti, aharemti. Tattha nam je te paramparovavannaga te duviha pannatta, tam jaha–pajjattaga ya, apajjattaga ya. Tattha nam je te apajjattaga te nam na janamti na pasamti, aharemti. Tattha nam je te pajjattaga te duviha pannatta, tam jaha–uvautta ya, anuvautta ya. Tattha nam je te anuvautta te nam na janamti na pasamti, aharemti. Tattha nam je te uvautta te nam janamti-pasamti, aharemti. Se tenatthenam magamdiyaputta! Evam vuchchai–atthegaiya na janamti na pasamti, aharemti. Atthegaiya janamti-pasamti, aharemti.
Sutra Meaning Transliteration : Tyare te makamdikaputra anagara utthanathi uthine shramana bhagavamta mahavira pase ave chhe, avine bhagavamtane vamde – name chhe. Pachhi ama puchhyum – bhagavan ! Bhavitatma anagara sarve karmone vedata, sarve karmone nirjarata charama marane marata, sarve marane marata, sarva sharira tyaga karata, charama karma vedata, charama karma nirjarata, charama sharira chhodata, maranamtika karma vedata – nirjarata – marata, maranamtika sharira chhodata, je charama nirjara pudgalo chhe, shum te pudgalo sukshma kahela chhe\? He ayushyaman shramana! Shum te pudgala samagra lokanum avagahana karine rahela chhe\? Ha, makamdika putra ! Bhavitatma anagarana yavat charama nirjara pudgalo. Lokane avagahine rahe chhe. Bhagavan ! Shum chhadmastha manushya, te nirjara pudgalona anyatva ane vividhatvane kami pana jane – dekhe\? Makamdiputra ! Tema shakya nathi. Jema prajnyapana sutrana pada – 15 na pahela indriya uddeshakamam kahyum tema, yavat vaimanika yavat je temam upayogayukta chhe, te jane – dekhe ane ahararupe grahe. Pana upayogarahita hoya te na jane – na dekhe. Pana tene grahana kare. A pramane nikshepo kaheva. Bhagavan ! Shum nairayiko nirjara pudgalone na jane, na dekhe pana grahana kare, ityadi prashna. Makandiputra ! Emaja chhe, e rite yavat pamchendriya tiryamchayonika kaheva. Bhagavan ! Manushya, nirjara pudgalone shum jane – dekhe – grahe ke na jane – na dekhe – na grahe\? Makandiputra ! Koika jane – dekhe – grahe. Koika na jane – na dekhe – na grahe. Bhagavan ! Ema kema kahyum? Gautama ! Manushyo be bhede chhe – samjnyibhuta, asamjnyibhuta. Temam je asamjnyibhuta chhe, te na jane – na dekhe – grahe. Je samjnyibhuta chhe, te be bhede – upayukta ane anupayukta, temam je anupayukta chhe, te na jane – na dekhe – grahe. Temam je upayukta chhe, te jane – dekhe – grahe. Tethi gautama ! E pramane purvavat kahyum. Vyamtara ane jyotishkane nairayikavat janava. Bhagavan ! Shum vaimanika, te nirjara pudgalone jane\? Ityadi prashna. Makandiputra ! Manushyavat janavu. Vishesha e ke – vaimaniko be bhede chhe – 1. Mayi mithyadrishti upapannaka, 2. Amayi – samyagdrishti upapannaka. Temam je mayi mithyadrishti chhe, te na jane – na jue – grahe. Je amayi samyagdrishti chhe, te be bhede – anamtaropapannaka, paramparopapannaka temam je anamtaropapannaka chhe, te na jane – na jue – grahe. Temam je paramparopapannaka chhe, te be bhede – paryapta, aparyapta. Temam je aparyapta chhe te na jane – na jue – grahe. Je paryapta chhe te be bhede – upayukta, anupayukta. Temam je anupayukta chhe, te na jane – na jue – grahe. Pana je upayukta chhe, te jane – jue ane ahararupe grahana kare.