Sutra Navigation: Bhagavati ( ભગવતી સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1103921
Scripture Name( English ): Bhagavati Translated Scripture Name : ભગવતી સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

शतक-८

Translated Chapter :

શતક-૮

Section : उद्देशक-८ प्रत्यनीक Translated Section : ઉદ્દેશક-૮ પ્રત્યનીક
Sutra Number : 421 Category : Ang-05
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] जंबुद्दीवे णं भंते! दीवे सूरिया उग्गमणमुहुत्तंसि दूरे य मूले य दीसंति? मज्झंतियमुहुत्तंसि मूले य दूरे य दीसंति? अत्थमणमुहुत्तंसि दूरे य मूले य दीसंति? हंता गोयमा! जंबुद्दीवे णं दीवे सूरिया उग्गमणमुहुत्तंसि दूरे य मूले य दीसंति, मज्झंतियमुहुत्तंसि मूले य दूरे य दीसंति, अत्थमणमुहुत्तंसि दूरे य मूले य दीसंति। जंबुद्दीवे णं भंते! दीवे सूरिया उग्गमणमुहुत्तंसि, मज्झंतियमुहुत्तंसि य, अत्थमणमुहुत्तंसि य सव्वत्थ समा उच्चत्तेणं? हंता गोयमा! जंबुद्दीवे णं दीवे सूरिया उग्गमण मुहुत्तंसि, मज्झंतियमुहुत्तंसि य, अत्थमणमुहुत्तंसि य सव्वत्थ समाउच्चत्तेणं। जइ णं भंते! जंबुद्दीवे दीवे सूरिया उग्गमणमुहुत्तंसि, मज्झंतियमुहुत्तंसि य, अत्थमणमुहुत्तंसि य सव्वत्थ समा उच्चत्तेणं, से केणं खाइ अट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ– जंबुद्दीवे णं दीवे सूरिया उग्गमणमुहुत्तंसि दूरे य मूले य दीसंति? जाव अत्थमणमुहुत्तंसि दूरे य मूले य दीसंति? गोयमा! लेसापडिघाएणं उग्गमणमुहुत्तंसि दूरे य मूले य दीसंति, लेसाभितावेणं मज्झंतिय-मुहुत्तंसि मूले य दूरे य दीसंति, लेसापडिघाएणं अत्थमणमुहुत्तंसि दूरे य मूले य दीसंति। से तेणट्ठेणं गोयमा! एवं वुच्चइ– जंबुद्दीवे णं दीवे सूरिया उग्गमणमुहुत्तंसि दूरे य मूले य दीसंति जाव अत्थमण मुहुत्तंसि दूरे य मूले य दीसंति। जंबुद्दीवे णं भंते! दीवे सूरिया किं तीयं खेत्तं गच्छंति? पडुप्पन्नं खेत्तं गच्छंति? अनागयं खेत्तं गच्छंति? गोयमा! नो तीयं खेत्तं गच्छंति, पडुप्पन्नं खेत्तं गच्छंति, नो अनागयं खेत्तं गच्छंति। जंबुद्दीवे णं भंते! दीवे सूरिया किं तीयं खेत्तं ओभासंति? पडुप्पन्नं खेत्तं ओभासंति? अनागयं खेत्तं ओभासंति? गोयमा! नो तीयं खेत्तं ओभासंति, पडुप्पन्नं खेत्तं ओभासंति, नो अनागयं खेत्तं ओभासंति। तं भंते! किं पुट्ठं ओभासंति? अपुट्ठं ओभासंति? गोयमा! पुट्ठं ओभासंति, नो अपुट्ठं ओभासंति जाव नियमा छद्दिसिं। जंबुद्दीवे णं भंते! दीवे सूरिया किं तीयं खेत्तं उज्जोवेंति? एवं चेव जाव नियमा छद्दिसिं। एवं तवेंति, एवं भासंति जाव नियमा छद्दिसिं। जंबुद्दीवे णं भंते! दीवे सूरियाणं किं तीए खेत्ते किरिया कज्जइ? पडुप्पन्ने खेत्ते किरिया कज्जइ? अणागए खेत्ते किरिया कज्जइ? गोयमा! नो तीए खेत्ते किरिया कज्जइ, पडुप्पन्ने खेत्ते किरिया कज्जइ, नो अनागए खेत्ते किरिया कज्जइ। सा भंते! किं पुट्ठा कज्जइ? अपुट्ठा कज्जइ? गोयमा! पुट्ठा कज्जइ, नो अपुट्ठा कज्जइ जाव नियमा छद्दिसिं। जंबुद्दीवे णं भंते! दीवे सूरिया केवतियं खेत्तं उड्ढं तवंति? केवतियं खेत्तं अहे तवंति? केवतियं खेत्तं तिरियं तवंति? गोयमा! एगं जोयणसयं उड्ढं तवंति, अट्ठारस जोयणसयाइं अहे तवंति, सीयालीसं जोयणसहस्साइं दोन्निय तेवट्ठे जोयणसए एक्कवीसं च सट्ठिभाए जोयणस्स तिरियं तवंति। अंतो णं भंते! माणुसुत्तरपव्वयस्स जे चंदिम-सूरिय-गहगण-नक्खत्त-तारारूवा ते णं भंते! देवा किं उड्ढोववन्नगा? जहा जीवाभिगमे तहेव निरवसेसं जाव– इंदट्ठाणे णं भंते! केवतियं कालं विरहिए उववाएणं? गोयमा! जहन्नेणं एक्कं समयं, उक्कोसेणं छम्मासा। बहिया णं भंते! माणुसुत्तरपव्वयस्स जे चंदिम-सूरिय-गहगण-नक्खत्त-तारारूवा ते णं भंते! देवा किं उड्ढोववन्नगा? जहा जीवाभिगमे जाव– इंदट्ठाणे णं भंते! केवतियं कालं उववाएणं विरहिए पन्नत्ते? गोयमा! जहन्नेणं एक्कं समयं, उक्कोसेणं छम्मासा। सेवं भंते! सेवं भंते! त्ति।
Sutra Meaning : ભગવન્‌ ! જંબૂદ્વીપમાં બે સૂર્યો ઊગવાના સમયે દૂર હોવા છતાં નીકટ દેખાય છે ? મધ્યાહ્ન મુહૂર્ત્તે નજીક છતાં દૂર દેખાય છે ? અને અસ્ત થવાના મુહૂર્ત્તે દૂર છતાં નજીક દેખાય છે ? હા, ગૌતમ ! જંબૂદ્વીપમાં સૂર્યો ઊગવાના સમયે દૂર છતાં યાવત્‌ અસ્ત સમયે નજીક દેખાય છે. ભગવન્‌ ! જંબૂદ્વીપમાં બે સૂર્યો ઊગવાના, મધ્યાહ્નના અને અસ્ત થવાના સમયે સર્વત્ર ઊંચાઈમાં સમ છે ? હા, ગૌતમ ! તેમજ છે. ભગવન્‌ ! જો જંબૂદ્વીપમાં બંને સૂર્યો ઊગવાના, મધ્યાહ્નના, અસ્તના સમયે સર્વત્ર ઊંચાઈમાં સમાન હોય તો, એમ કેમ કહ્યું કે – જંબૂદ્વીપમાં બે સૂર્યો ઊગવાના અને આથમવાના સમયે દૂર હોવા છતાં નજીક દેખાય ? ગૌતમ ! લેશ્યાના પ્રતિઘાતથી ઊગવાના સમયે દૂર હોવા છતાં નજીક દેખાય છે, મધ્યાહ્ન મુહૂર્ત્તે નજીક હોવા છતાં લેશ્યાના અભિતાપથી દૂર દેખાય છે અને લેશ્યાપ્રતિઘાતથી આથમવાના સમયે દૂર હોવા છતાં નજીક દેખાય છે, તેથી આમ કહ્યું છે. ભગવન્‌ ! જંબૂદ્વીપમાં બે સૂર્યો શું અતીત ક્ષેત્રમાં જાય છે, વર્તમાન ક્ષેત્રમાં જાય છે કે અનાગત ક્ષેત્રમાં જાય છે ? ગૌતમ ! તે અતીત કે અનાગત ક્ષેત્રમાં જતા નથી, પણ વર્તમાન ક્ષેત્રમાં જાય છે. ભગવન્‌ ! જંબૂદ્વીપમાં બે સૂર્યો શું અતીત ક્ષેત્રને પ્રકાશે છે, વર્તમાન ક્ષેત્રને પ્રકાશે છે કે અનાગત ક્ષેત્રને પ્રકાશે છે ? ગૌતમ ! તે અતીત કે અનાગત ક્ષેત્રને પ્રકાશિત નથી કરતા, પણ વર્તમાન ક્ષેત્રને પ્રકાશિત કરે છે. ભગવન્‌ ! જંબૂદ્વીપના બે સૂર્યો સ્પૃષ્ટ ક્ષેત્રને પ્રકાશે છે કે અસ્પૃષ્ટ ક્ષેત્રને પ્રકાશે છે ? ગૌતમ ! તે સ્પૃષ્ટ ક્ષેત્રને પ્રકાશે છે, અસ્પૃષ્ટને નહીં યાવત્‌ નિયમા છ દિશાઓને પ્રકાશિત કરે છે. ભગવન્‌ ! જંબૂદ્વીપમાં બે સૂર્યો શું અતીત ક્ષેત્રને ઉદ્યોતીત કરે છે ? ઈત્યાદિ પ્રશ્ન. ગૌતમ ! પૂર્વવત્‌ જાણવું યાવત્‌ નિયમા છ દિશાને ઉદ્યોતિત કરે છે, એ જ રીતે તપાવે છે. સુશોભિત કરે છે. યાવત નિયમા છ દિશા. ભગવન્‌ ! જંબૂદ્વીપમાં બે સૂર્યો શું અતીત ક્ષેત્રમાં ક્રિયા કરે છે, વર્તમાન ક્ષેત્રમાં ક્રિયા કરે છે, અનાગત ક્ષેત્રમાં ક્રિયા કરે છે ? ગૌતમ ! તે અતીત કે અનાગત ક્ષેત્રમાં ક્રિયા કરતો નથી, વર્તમાન ક્ષેત્રમાં ક્રિયા કરે છે, તે શું સ્પૃષ્ટ ક્રિયા કરે કે અસ્પૃષ્ટમાં ? ગૌતમ ! સ્પૃષ્ટમાં ક્રિયા કરે, અસ્પૃષ્ટમાં નહીં યાવત્‌ નિયમા છ દિશામાં કરે છે. ભગવન્‌ ! જંબૂદ્વીપમાં બે સૂર્યો કેટલા ઊંચા ક્ષેત્રને તપાવે છે, કેટલા અધો ક્ષેત્રને તપાવે છે, કેટલા તીર્છા ક્ષેત્રને તપાવે છે ? ગૌતમ ! ૧૦૦ યોજન ઉર્ધ્વ ક્ષેત્રને તપાવે છે, ૧૮૦૦ યોજન અધો ક્ષેત્રને તપાવે છે, ૪૭૨૬૩ – ૨૧/૬૦ યોજન તીર્છા ક્ષેત્રને તપાવે છે. ભગવન્‌ ! માનુષોત્તર પર્વતની અંદર જે ચંદ્ર, સૂર્ય, ગ્રહગણ, નક્ષત્ર, તારારૂપ દેવ છે, હે ભગવન્‌ ! તે દેવો, શું ઉર્ધ્વોપપન્નક છે ? જેમ જીવાભિગમમાં ત્રીજી પ્રતીપત્તિમાં કહ્યું તેમ બધુ સંપૂર્ણ કહેવું. યાવત હે ભગવન ! ઇન્દ્રસ્થાનનો ઉપપાત વિરહ કાળ કેટલો છે ? ગૌતમ ! ઉપપાત વિરહકાળ જઘન્ય એક સમય, ઉત્કૃષ્ટ છ માસ. ભગવન્‌ ! માનુષોત્તર પર્વતની બહાર જે ચંદ્ર આદિ દેવ છે, તે ઉર્ધ્વલોકમાં ઉત્પન્ન થયા છે ઇત્યાદિ પ્રશ્ન? ગૌતમ ! જીવાભિગમ અનુસાર કહેવું... ભગવન્‌ ! તે એમ જ છે, એમ જ છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] jambuddive nam bhamte! Dive suriya uggamanamuhuttamsi dure ya mule ya disamti? Majjhamtiyamuhuttamsi mule ya dure ya disamti? Atthamanamuhuttamsi dure ya mule ya disamti? Hamta goyama! Jambuddive nam dive suriya uggamanamuhuttamsi dure ya mule ya disamti, majjhamtiyamuhuttamsi mule ya dure ya disamti, atthamanamuhuttamsi dure ya mule ya disamti. Jambuddive nam bhamte! Dive suriya uggamanamuhuttamsi, majjhamtiyamuhuttamsi ya, atthamanamuhuttamsi ya savvattha sama uchchattenam? Hamta goyama! Jambuddive nam dive suriya uggamana muhuttamsi, majjhamtiyamuhuttamsi ya, atthamanamuhuttamsi ya savvattha samauchchattenam. Jai nam bhamte! Jambuddive dive suriya uggamanamuhuttamsi, majjhamtiyamuhuttamsi ya, atthamanamuhuttamsi ya savvattha sama uchchattenam, se kenam khai atthenam bhamte! Evam vuchchai– jambuddive nam dive suriya uggamanamuhuttamsi dure ya mule ya disamti? Java atthamanamuhuttamsi dure ya mule ya disamti? Goyama! Lesapadighaenam uggamanamuhuttamsi dure ya mule ya disamti, lesabhitavenam majjhamtiya-muhuttamsi mule ya dure ya disamti, lesapadighaenam atthamanamuhuttamsi dure ya mule ya disamti. Se tenatthenam goyama! Evam vuchchai– Jambuddive nam dive suriya uggamanamuhuttamsi dure ya mule ya disamti java atthamana muhuttamsi dure ya mule ya disamti. Jambuddive nam bhamte! Dive suriya kim tiyam khettam gachchhamti? Paduppannam khettam gachchhamti? Anagayam khettam gachchhamti? Goyama! No tiyam khettam gachchhamti, paduppannam khettam gachchhamti, no anagayam khettam gachchhamti. Jambuddive nam bhamte! Dive suriya kim tiyam khettam obhasamti? Paduppannam khettam obhasamti? Anagayam khettam obhasamti? Goyama! No tiyam khettam obhasamti, paduppannam khettam obhasamti, no anagayam khettam obhasamti. Tam bhamte! Kim puttham obhasamti? Aputtham obhasamti? Goyama! Puttham obhasamti, no aputtham obhasamti java niyama chhaddisim. Jambuddive nam bhamte! Dive suriya kim tiyam khettam ujjovemti? Evam cheva java niyama chhaddisim. Evam tavemti, evam bhasamti java niyama chhaddisim. Jambuddive nam bhamte! Dive suriyanam kim tie khette kiriya kajjai? Paduppanne khette kiriya kajjai? Anagae khette kiriya kajjai? Goyama! No tie khette kiriya kajjai, paduppanne khette kiriya kajjai, no anagae khette kiriya kajjai. Sa bhamte! Kim puttha kajjai? Aputtha kajjai? Goyama! Puttha kajjai, no aputtha kajjai java niyama chhaddisim. Jambuddive nam bhamte! Dive suriya kevatiyam khettam uddham tavamti? Kevatiyam khettam ahe tavamti? Kevatiyam khettam tiriyam tavamti? Goyama! Egam joyanasayam uddham tavamti, attharasa joyanasayaim ahe tavamti, siyalisam joyanasahassaim donniya tevatthe joyanasae ekkavisam cha satthibhae joyanassa tiriyam tavamti. Amto nam bhamte! Manusuttarapavvayassa je chamdima-suriya-gahagana-nakkhatta-tararuva te nam bhamte! Deva kim uddhovavannaga? Jaha jivabhigame taheva niravasesam java– Imdatthane nam bhamte! Kevatiyam kalam virahie uvavaenam? Goyama! Jahannenam ekkam samayam, ukkosenam chhammasa. Bahiya nam bhamte! Manusuttarapavvayassa je chamdima-suriya-gahagana-nakkhatta-tararuva te nam bhamte! Deva kim uddhovavannaga? Jaha jivabhigame java– Imdatthane nam bhamte! Kevatiyam kalam uvavaenam virahie pannatte? Goyama! Jahannenam ekkam samayam, ukkosenam chhammasa. Sevam bhamte! Sevam bhamte! Tti.
Sutra Meaning Transliteration : Bhagavan ! Jambudvipamam be suryo ugavana samaye dura hova chhatam nikata dekhaya chhe\? Madhyahna muhurtte najika chhatam dura dekhaya chhe\? Ane asta thavana muhurtte dura chhatam najika dekhaya chhe\? Ha, gautama ! Jambudvipamam suryo ugavana samaye dura chhatam yavat asta samaye najika dekhaya chhe. Bhagavan ! Jambudvipamam be suryo ugavana, madhyahnana ane asta thavana samaye sarvatra umchaimam sama chhe\? Ha, gautama ! Temaja chhe. Bhagavan ! Jo jambudvipamam bamne suryo ugavana, madhyahnana, astana samaye sarvatra umchaimam samana hoya to, ema kema kahyum ke – jambudvipamam be suryo ugavana ane athamavana samaye dura hova chhatam najika dekhaya\? Gautama ! Leshyana pratighatathi ugavana samaye dura hova chhatam najika dekhaya chhe, madhyahna muhurtte najika hova chhatam leshyana abhitapathi dura dekhaya chhe ane leshyapratighatathi athamavana samaye dura hova chhatam najika dekhaya chhe, tethi ama kahyum chhe. Bhagavan ! Jambudvipamam be suryo shum atita kshetramam jaya chhe, vartamana kshetramam jaya chhe ke anagata kshetramam jaya chhe\? Gautama ! Te atita ke anagata kshetramam jata nathi, pana vartamana kshetramam jaya chhe. Bhagavan ! Jambudvipamam be suryo shum atita kshetrane prakashe chhe, vartamana kshetrane prakashe chhe ke anagata kshetrane prakashe chhe\? Gautama ! Te atita ke anagata kshetrane prakashita nathi karata, pana vartamana kshetrane prakashita kare chhe. Bhagavan ! Jambudvipana be suryo sprishta kshetrane prakashe chhe ke asprishta kshetrane prakashe chhe\? Gautama ! Te sprishta kshetrane prakashe chhe, asprishtane nahim yavat niyama chha dishaone prakashita kare chhe. Bhagavan ! Jambudvipamam be suryo shum atita kshetrane udyotita kare chhe\? Ityadi prashna. Gautama ! Purvavat janavum yavat niyama chha dishane udyotita kare chhe, e ja rite tapave chhe. Sushobhita kare chhe. Yavata niyama chha disha. Bhagavan ! Jambudvipamam be suryo shum atita kshetramam kriya kare chhe, vartamana kshetramam kriya kare chhe, anagata kshetramam kriya kare chhe\? Gautama ! Te atita ke anagata kshetramam kriya karato nathi, vartamana kshetramam kriya kare chhe, te shum sprishta kriya kare ke asprishtamam\? Gautama ! Sprishtamam kriya kare, asprishtamam nahim yavat niyama chha dishamam kare chhe. Bhagavan ! Jambudvipamam be suryo ketala umcha kshetrane tapave chhe, ketala adho kshetrane tapave chhe, ketala tirchha kshetrane tapave chhe\? Gautama ! 100 yojana urdhva kshetrane tapave chhe, 1800 yojana adho kshetrane tapave chhe, 47263 – 21/60 yojana tirchha kshetrane tapave chhe. Bhagavan ! Manushottara parvatani amdara je chamdra, surya, grahagana, nakshatra, tararupa deva chhe, he bhagavan ! Te devo, shum urdhvopapannaka chhe\? Jema jivabhigamamam triji pratipattimam kahyum tema badhu sampurna kahevum. Yavata he bhagavana ! Indrasthanano upapata viraha kala ketalo chhe\? Gautama ! Upapata virahakala jaghanya eka samaya, utkrishta chha masa. Bhagavan ! Manushottara parvatani bahara je chamdra adi deva chhe, te urdhvalokamam utpanna thaya chhe ityadi prashna? Gautama ! Jivabhigama anusara kahevum... Bhagavan ! Te ema ja chhe, ema ja chhe.