Sutra Navigation: Bhagavati ( ભગવતી સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1103720
Scripture Name( English ): Bhagavati Translated Scripture Name : ભગવતી સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

शतक-५

 Translated Chapter :

શતક-૫
Section : उद्देशक-२ वायु Translated Section : ઉદ્દેશક-૨ વાયુ
Sutra Number : 220 Category : Ang-05
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] रायगिहे नगरे जाव एवं वयासी–अत्थि णं भंते! ईसिं पुरेवाया पत्था वाया मंदा वाया महावाया वायंति? हंता अत्थि। अत्थि णं भंते! पुरत्थिमे णं ईसिं पुरेवाया पत्था वाया मंदा वाया महावाया वायंति? हंता अत्थि। एवं पच्चत्थिमे णं, दाहिणे णं, उत्तरे णं, उत्तर-पुरत्थिमे णं, दाहिणपच्चत्थिमे णं, दाहिण-पुरत्थिमे णं उत्तर-पच्चत्थिमेणं। जया णं भंते! पुरत्थिमे णं ईसिं पुरेवाया पत्था वाया मंदा वाया महावाया वायंति, तया णं पच्चत्थिमे ण वि ईसिं पुरेवाया पत्था वाया मंदा वाया महावाया वायंति; जया णं पच्चत्थिमे णं ईसिं पुरेवाया पत्था वाया मंदा वाया महावाया वायंति, तया णं पुरत्थिमे ण वि? हंता गोयमा! जया णं पुरत्थिमे णं ईसिं पुरेवाया पत्था वाया मंदा वाया महावाया वायंति, तया णं पच्चत्थिमे ण वि ईसिं पुरे वाया पत्था वाया मंदा वाया महावाया वायंति; जया णं पच्चत्थिमे णं ईसिं पुरेवाया पत्था वाया मंदा वाया महावाया वायंति, तया णं पुरत्थिमे ण वि ईसिं पुरेवाया पत्था वाया मंदा वाया महावाया वायंति। एवं दिसासु, विदिसासु। अत्थि णं भंते! दीविच्चया ईसिं पुरेवाया? हंता अत्थि। अत्थि णं भंते! सामुद्दया ईसिं पुरेवाया? हंता अत्थि। जया णं भंते! दीविच्चया ईसिं पुरेवाया, तया णं सामुद्दया वि ईसिं पुरेवाया, जया णं सामुद्दया ईसिं पुरेवाया, तया णं दीविच्चया वि ईसिं पुरेवाया? नो इणट्ठे समट्ठे। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ–जया णं दीविच्चया ईसिं पुरेवाया, नो णं तया सामुद्दया ईसिं पुरेवाया, जया णं सामुद्दया ईसिं पुरेवाया, नो णं तया दीविच्चया ईसिं पुरेवाया? गोयमा! तेसि णं वायाणं अन्नमन्नविवच्चासेनं लवणसमुद्दे वेलं नाइक्कमइ। से तेणट्ठेणं जाव नो णं तया दीविच्चया ईसिं पुरेवाया पत्था वाया मंदा वाया महावाया वायंति। अत्थि णं भंते! ईसिं पुरेवाया पत्था वाया मंदा वाया महावाया वायंति? हंता अत्थि। कया णं भंते! ईसिं पुरेवाया जाव वायंति? गोयमा! जया णं वाउयाए अहारियं रियति, तया णं ईसिं पुरेवाया जाव वायंति। अत्थि णं भंते! ईसिं पुरेवाया? हंता अत्थि। कया णं भंते! ईसिं पुरेवाया? गोयमा! जया णं वाउयाए उत्तरकिरियं रियइ, तया णं ईसिं पुरेवाया जाव वायंति। अत्थि णं भंते! ईसिं पुरेवाया? हंता अत्थि। कया णं भंते! ईसिं पुरेवाया पत्था वाया? गोयमा! जया णं वाउकुमारा, वाउकुमारीओ वा अप्पणो परस्स वा तदुभयस्स वा अट्ठाए वाउकायं उदीरेंति तया णं ईसिं पुरेवाया जाव वायंति। वाउयाए णं भंते! वाउयायं चेव आणमंति वा? पाणमंति वा? ऊससंति वा? नीससंति वा? हंता गोयमा! वाउयाए णं वाउयाए चेव आणमंति वा, पाणमंति वा, ऊससंति वा, नीससंति वा। वाउयाए णं भंते! वाउयाए चेव अनेगसयसहस्सखुत्तो उद्दाइत्ता-उद्दाइत्ता तत्थेव भुज्जो-भुज्जो पच्चायाति? हंता गोयमा! वाउयाए णं वाउयाए चेव अनेगसयसहस्सखुत्तो उदाइत्ता-उदाइता तत्थेव भुज्जो-भुज्जो पच्चायाति। से भंते! किं पुट्ठे उद्दाति? अपुट्ठे उद्दाति? गोयमा! पुट्ठे उद्दाति, नो अपुट्ठे उद्दाति। से भंते! किं ससरीरी निक्खमइ? असरीरी निक्खमइ? गोयमा! सिय ससरीरी निक्खमइ, सिय असरीरी निक्खमइ। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ–सिय ससरीरी निक्खमइ? सिय असरीरी निक्खमइ? गोयमा! वाउयायस्स णं चत्तारि सरीरया पन्नत्ता, तं जहा–ओरालिए वेउव्विए तेयए कम्मए। ओरालिय-वेउव्वियाइं विप्पजहाय तेयय-कम्मएहिं निक्खमइ। से तेणट्ठेणं गोयमा! एवं वुच्चइ–सिय ससरीरी निक्खमइ, सिय असरीरी निक्खमइ।
Sutra Meaning : રાજગૃહનગરે યાવત્‌ ગૌતમસ્વામીએ આ પ્રમાણે કહ્યું – ભગવન્‌ ! શું ઇષત્‌ પુરોવાત, પથ્યવાત, મંદવાત, મહાવાત વાયુ વાય છે ? હા, ગૌતમ ! તે બધા વાયુ વાય છે. ભગવન્‌ ! પૂર્વમાં ઇષત્‌પુરોવાત, પથ્યવાત, મંદવાત, મહાવાત છે ? હા, ગૌતમ ! તેમ છે. એ રીતે પશ્ચિમ, દક્ષિણ, ઉત્તર, ઈશાન, અગ્નિ, નૈઋત્ય, વાયવ્યમાં પણ જાણવું. ભગવન્‌ ! જ્યારે પૂર્વમાં ઇષત્પુરોવાત આદિ ચારે વાયુ વાય છે, ત્યારે પશ્ચિમમાં પણ તે વાય છે? જેમ પશ્ચિમમાં ઇષત્પુરોવાત આદિ ચારે વાયુ વાય છે તેમ પૂર્વમાં પણ તે વાયુ વાય છે ? હા, ગૌતમ ! જ્યારે પૂર્વમાં ઇષત્પુરોવાત આદિ ચારે વાયુ વાતા હોય ત્યારે પશ્ચિમમાં પણ ઇષત્પુરોવાત આદિ ચારે વાયુ વાય છે અને જ્યારે પશ્ચિમમાં ઇષત્પુરોવાત આદિ વાયુ વાતા હોય ત્યારે તે વાયુ પૂર્વમાં પણ વાય છે. આ રીતે સર્વ દિશાઓ અને વિદિશાઓમાં પણ આ પ્રમાણે સમજવું. ભગવન્‌ ! ઇષત્‌ પુરોવાતાદિ દ્વીપમાં અને સમુદ્રમાં હોય છે ? હા, ગૌતમ ! હોય છે. ભગવન્‌ ! જ્યારે દ્વીપમાંથી ઇષત્‌ પુરોવાતાદિ વાયુ વાતા હોય ત્યારે શું સમુદ્રમાંથી પણ ઇષત્‌ પુરોવાતાદિ વાયુ વાતા હોય છે ? અને જ્યારે સમુદ્રમાંથી ઇષત્‌ પુરોવાતાદિ વાયુ વાતા હોય ત્યારે શું દ્વીપમાંથી પણ ઇષત્‌ પુરોવાતાદિ વાયુ વાતા હોય છે ? ગૌતમ ! એ વાત શક્ય નથી. ભગવન્‌ ! એમ શામાટે કહ્યું? ગૌતમ ! તે સર્વ વાયુ પરસ્પર વિપરીત છે, તે વાયુઓ અન્યોન્ય સાથે નહીં પણ જુદા સંચરે છે, લવણસમુદ્રની વેળાને અતિક્રમતા નથી. માટે એમ કહ્યું કે તે વાયુઓ પૂર્વોક્ત રીતે વાય છે. *ભગવન્‌ ! ઇષત્‌પુરોવાતાદિ ચારે વાયુ વાય છે ? હા, બધા વાયુ વાય છે. ભગવન્‌ ! તે વાયુ ક્યારે વાય છે ? ગૌતમ ! જ્યારે વાયુકાય સ્વાભાવિક ગતિ કરે છે, ત્યારે ઇષત્‌પુરોવાતાદિ વાયુઓ વાય છે. ભગવન્‌ ! શું ઇષત્‌પુરોવાતાદિ વાયુઓ છે ? હા,ગૌતમ ! તે બધા વાયુ વાય છે.ભગવન્‌ ! ઇષત્‌પુરોવાતાદિ વાયુ ક્યારે વાય છે ? ગૌતમ ! જ્યારે વાયુકાય ઉત્તરવૈક્રિય શરીર બનાવીને ગતિ કરે છે, ત્યારે ઇષત્‌પુરોવાતાદિ વાયુ વાય છે. ભગવન્‌ ! ઇષત્‌પુરોવાતાદિ વાયુ છે ? હા, ગૌતમ ! તે બધા વાયુ છે. ભગવન્‌ ! આ વાયુઓ ક્યારે વાય છે ? જ્યારે વાયુકુમાર અને વાયુકુમારીઓ સ્વ માટે, પર માટે અથવા બંને માટે વાયુકાયને ઉદીરે છે, ત્યારે ઈષત પુરોવાત આદિ વાયુ વાય છે. ભગવન્‌ ! શું વાયુકાય, વાયુકાયને જ શ્વાસમાં લે છે અને મૂકે છે ? હા ગૌતમ ! ભગવતી સૂત્ર શતક – ૨ ના ‘સ્કંદક’ ઉદ્દેશામાં માં કહ્યા મુજબ ચારે આલાવા જાણવા. યાવત્‌ તે અનેક લાખ વાર મરીને તેમાં જ ઉત્પન્ન થાય છે, તે સ્વકાય પરકાય શસ્ત્રથી આહત થઈને મરે છે, મૃત્યુ પામીને તે શરીર સહિત નીકળે છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] rayagihe nagare java evam vayasi–atthi nam bhamte! Isim purevaya pattha vaya mamda vaya mahavaya vayamti? Hamta atthi. Atthi nam bhamte! Puratthime nam isim purevaya pattha vaya mamda vaya mahavaya vayamti? Hamta atthi. Evam pachchatthime nam, dahine nam, uttare nam, uttara-puratthime nam, dahinapachchatthime nam, dahina-puratthime nam uttara-pachchatthimenam. Jaya nam bhamte! Puratthime nam isim purevaya pattha vaya mamda vaya mahavaya vayamti, taya nam pachchatthime na vi isim purevaya pattha vaya mamda vaya mahavaya vayamti; jaya nam pachchatthime nam isim purevaya pattha vaya mamda vaya mahavaya vayamti, taya nam puratthime na vi? Hamta goyama! Jaya nam puratthime nam isim purevaya pattha vaya mamda vaya mahavaya vayamti, taya nam pachchatthime na vi isim pure vaya pattha vaya mamda vaya mahavaya vayamti; jaya nam pachchatthime nam isim purevaya pattha vaya mamda vaya mahavaya vayamti, taya nam puratthime na vi isim purevaya pattha vaya mamda vaya mahavaya vayamti. Evam disasu, vidisasu. Atthi nam bhamte! Divichchaya isim purevaya? Hamta atthi. Atthi nam bhamte! Samuddaya isim purevaya? Hamta atthi. Jaya nam bhamte! Divichchaya isim purevaya, taya nam samuddaya vi isim purevaya, jaya nam samuddaya isim purevaya, taya nam divichchaya vi isim purevaya? No inatthe samatthe. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai–jaya nam divichchaya isim purevaya, no nam taya samuddaya isim purevaya, jaya nam samuddaya isim purevaya, no nam taya divichchaya isim purevaya? Goyama! Tesi nam vayanam annamannavivachchasenam lavanasamudde velam naikkamai. Se tenatthenam java no nam taya divichchaya isim purevaya pattha vaya mamda vaya mahavaya vayamti. Atthi nam bhamte! Isim purevaya pattha vaya mamda vaya mahavaya vayamti? Hamta atthi. Kaya nam bhamte! Isim purevaya java vayamti? Goyama! Jaya nam vauyae ahariyam riyati, taya nam isim purevaya java vayamti. Atthi nam bhamte! Isim purevaya? Hamta atthi. Kaya nam bhamte! Isim purevaya? Goyama! Jaya nam vauyae uttarakiriyam riyai, taya nam isim purevaya java vayamti. Atthi nam bhamte! Isim purevaya? Hamta atthi. Kaya nam bhamte! Isim purevaya pattha vaya? Goyama! Jaya nam vaukumara, vaukumario va appano parassa va tadubhayassa va atthae vaukayam udiremti taya nam isim purevaya java vayamti. Vauyae nam bhamte! Vauyayam cheva anamamti va? Panamamti va? Usasamti va? Nisasamti va? Hamta goyama! Vauyae nam vauyae cheva anamamti va, panamamti va, usasamti va, nisasamti va. Vauyae nam bhamte! Vauyae cheva anegasayasahassakhutto uddaitta-uddaitta tattheva bhujjo-bhujjo pachchayati? Hamta goyama! Vauyae nam vauyae cheva anegasayasahassakhutto udaitta-udaita tattheva bhujjo-bhujjo pachchayati. Se bhamte! Kim putthe uddati? Aputthe uddati? Goyama! Putthe uddati, no aputthe uddati. Se bhamte! Kim sasariri nikkhamai? Asariri nikkhamai? Goyama! Siya sasariri nikkhamai, siya asariri nikkhamai. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai–siya sasariri nikkhamai? Siya asariri nikkhamai? Goyama! Vauyayassa nam chattari sariraya pannatta, tam jaha–oralie veuvvie teyae kammae. Oraliya-veuvviyaim vippajahaya teyaya-kammaehim nikkhamai. Se tenatthenam goyama! Evam vuchchai–siya sasariri nikkhamai, siya asariri nikkhamai.
Sutra Meaning Transliteration : Rajagrihanagare yavat gautamasvamie a pramane kahyum – bhagavan ! Shum ishat purovata, pathyavata, mamdavata, mahavata vayu vaya chhe\? Ha, gautama ! Te badha vayu vaya chhe. Bhagavan ! Purvamam ishatpurovata, pathyavata, mamdavata, mahavata chhe\? Ha, gautama ! Tema chhe. E rite pashchima, dakshina, uttara, ishana, agni, nairitya, vayavyamam pana janavum. Bhagavan ! Jyare purvamam ishatpurovata adi chare vayu vaya chhe, tyare pashchimamam pana te vaya chhe? Jema pashchimamam ishatpurovata adi chare vayu vaya chhe tema purvamam pana te vayu vaya chhe\? Ha, gautama ! Jyare purvamam ishatpurovata adi chare vayu vata hoya tyare pashchimamam pana ishatpurovata adi chare vayu vaya chhe ane jyare pashchimamam ishatpurovata adi vayu vata hoya tyare te vayu purvamam pana vaya chhe. A rite sarva dishao ane vidishaomam pana a pramane samajavum. Bhagavan ! Ishat purovatadi dvipamam ane samudramam hoya chhe\? Ha, gautama ! Hoya chhe. Bhagavan ! Jyare dvipamamthi ishat purovatadi vayu vata hoya tyare shum samudramamthi pana ishat purovatadi vayu vata hoya chhe\? Ane jyare samudramamthi ishat purovatadi vayu vata hoya tyare shum dvipamamthi pana ishat purovatadi vayu vata hoya chhe\? Gautama ! E vata shakya nathi. Bhagavan ! Ema shamate kahyum? Gautama ! Te sarva vayu paraspara viparita chhe, te vayuo anyonya sathe nahim pana juda samchare chhe, lavanasamudrani velane atikramata nathi. Mate ema kahyum ke te vayuo purvokta rite vaya chhe. *bhagavan ! Ishatpurovatadi chare vayu vaya chhe\? Ha, badha vayu vaya chhe. Bhagavan ! Te vayu kyare vaya chhe\? Gautama ! Jyare vayukaya svabhavika gati kare chhe, tyare ishatpurovatadi vayuo vaya chhe. Bhagavan ! Shum ishatpurovatadi vayuo chhe\? Ha,gautama ! Te badha vayu vaya chhE.Bhagavan ! Ishatpurovatadi vayu kyare vaya chhe\? Gautama ! Jyare vayukaya uttaravaikriya sharira banavine gati kare chhe, tyare ishatpurovatadi vayu vaya chhe. Bhagavan ! Ishatpurovatadi vayu chhe\? Ha, gautama ! Te badha vayu chhe. Bhagavan ! A vayuo kyare vaya chhe\? Jyare vayukumara ane vayukumario sva mate, para mate athava bamne mate vayukayane udire chhe, tyare ishata purovata adi vayu vaya chhe. Bhagavan ! Shum vayukaya, vayukayane ja shvasamam le chhe ane muke chhe\? Ha gautama ! Bhagavati sutra shataka – 2 na ‘skamdaka’ uddeshamam mam kahya mujaba chare alava janava. Yavat te aneka lakha vara marine temam ja utpanna thaya chhe, te svakaya parakaya shastrathi ahata thaine mare chhe, mrityu pamine te sharira sahita nikale chhe.